Część I. Stan wojenny i „normalizacja” (1982–1986)

Rozdział 1. Reorganizacja państwowego systemu sztuki w stanie wojennym 
„Trzeba ratować”. Kultura wobec reformy gospodarczej 
W stronę komunizmu narodowego. Polityka kulturalna po wprowadzeniu stanu wojennego 
Ostatnie kuszenie ZPAP. Reorganizacja związków twórczych

Rozdział 2. Próba stabilizacji państwowego systemu sztuki po stanie wojennym 
Powstawanie neozwiązków. Nowe struktury, nowe problemy 
Czyj mecenat? Spór aparatu partyjnego z administracją państwową 
„Komisja nie przydzieliła”. Rynek plastyczny w dobie reformy gospodarczej
„Czuły instrument państwa”? Próba naprawy mecenatu socjalno‐bytowego 
Finansowanie przez fundusze. Iluzoryczna korekta reformy 
„Panuje stan dezintegracji”. Bilans przekształceń państwowego systemu sztuki

Rozdział 3. Handel sztuką w dobie reformy gospodarczej 
Państwowy handel sztuką po stanie wojennym 
Prywatne galerie sztuki współczesnej w latach 1982–1986. Skala zjawiska, model funkcjonowania 
„Z galerii żyło się znakomicie”. Ceny, asortyment i klienci w galeriach prywatnych

Rozdział 4. Podziemie artystyczne. Idee, dyskurs, linie podziału 
Instytucjonalizacja podziemnej kultury 
Bojkot, kulturotresura, normalizacja. Przemiany dyskursu podziemia artystycznego na przykładzie „Kultury Niezależnej” 
„Nawet najzagorzalsi jakąś końcówkę zanurzają”. Plastycy wobec bojkotu

Rozdział 5. Plastyka jako element kultury młodzieżowej. Pierwsze symptomy odwilży 
„Być razem”. Władza wobec kultury młodzieżowej, młodzież wobec władzy 
Sytuacja młodej plastyki po wprowadzeniu stanu wojennego 
Galerie studenckie, galerie autorskie, galerie państwowe. Młoda sztuka w obiegu oficjalnym po stanie wojennym 
Ekspresja lat 80‐tych jako symptom odwilżowej polityki kulturalnej 
Młoda plastyka w prasie oficjalnej po stanie wojennym

Część II. Czas odwilży, czas kryzysu (1986–1989)

Rozdział 6. Nowa strategia obozu władzy 
„Nic nie zapowiadało zmian”. Geneza drugiej odwilży 
„Pozyskiwać, nie tracąc”. Władza, artyści, dialog 
„Nic o stowarzyszeniach bez stowarzyszeń”? Sytuacja w sektorze plastyki 
„Teraz robią karierę”. Młoda plastyka jako symptom i funkcja liberalizacji systemu

Rozdział 7. Odwilż instytucjonalna. Kooptacja w praktyce 
Nowy Arsenał na nową odwilż 
Świeżo malowane, czyli przeciw „pospolitemu ruszeniu”. Koniec bojkotu CBWA Zachęta 
Centrum Sztuki Współczesnej. Kooptacja awangardy 
Młoda sztuka w apogeum drugiej odwilży. Stan posiadania

Rozdział 8. „Burzyciele” i „emeryci” Krytyka artystyczna drugiej odwilży 
Przeciwko „etatystom” polskiej plastyki. Liberalizacja prasy oficjalnej 
„Kolega ofiary bił brawo”. Gra o nowy kanon 
„Obieg” alternatywny

Rozdział 9. Państwowy system sztuki w dobie przekształceń gospodarczych schyłkowego PRL 
Drugi etap reformy gospodarczej, czyli (powoli) ku rynkowi 
„Tyle socjalizmu, co na czerwony szyld!” Sektor kultury wobec przemian gospodarczych 
„Podstawowych asortymentów brak jest od wielu miesięcy”. Rozpad mecenatu w sferze plastyki 
„Świadczący rzeczy”. Oddolna prywatyzacja państwowego systemu sztuki 
Reformy i krytyki. Państwowy handel sztuką wobec wolnego rynku

Rozdział 10. Prywatny handel sztuką w dobie kapitalizacji komunizmu 
Hossy ciąg dalszy 
Andrzeja Bonarskiego kuszenie klasy średniej 
Fundacje – pomiędzy rynkiem a państwem. Narodziny trzeciego sektora 
„Przebić się!” Dyskurs rynkowy w krytyce artystycznej schyłkowego PRL 
Narodowa Rada Kultury vs homo œconomicus. Ostatnia próba ratowania socjalizmu

Rozdział 11. Podziemna prasa kulturalna wobec odwilży 
„Kultura Niezależna”. Na barykadzie do końca i o jeden dzień dłużej 
„Szkice”. Pomiędzy pryncypializmem a realiami epoki

Rozdział 12. Co po odwilży? Strategie na czas przełomu 
„Roszczeniowe, zachowawcze, kombatanckie”. Co po neozwiązkach? 
Fundacja Plastyki Polskiej i Komitet Sztuk Wizualnych. O reorganizację państwowego systemu sztuki 
„Platforma”. Ostatnia szarża neozwiązków 
„Tak być nie może!” Zinstytucjonalizować Arsenał ’88 
Poza granicami odwilży. Przeciw komunie, przeciw porozumieniu

Rozdział 13. Jak wyjść z podziemia? 
Środowisko byłego ZPAP wobec przemian politycznych 1988 roku 
„Wotum nieufności”. Dwa scenariusze dla ZPAP 
„Podzieleni, na bardzo różne sposoby podzieleni”. Artyści (nie) przy Okrągłym Stole

Część III. Przełom, czyli kontynuacja. Konstruowanie pamięci, wygasanie odwilży (1989–1993)

Rozdział 14. Ciąg dalszy nastąpił. Likwidacja państwowego systemu sztuki 
Z podziemia do jaskini. Kultura w nowym systemie 
„Trzeba podjąć radykalne decyzje”. Departament Plastyki w „okresie przejściowym” 
„Bezwzględne reguły gry ekonomicznej”. Koniec mecenatu państwa w sferze plastyki 
„Metody stanu wojennego”. Demontaż mecenatu pogrudniowego 
BWA wobec reformy samorządowej. Odeprzeć „pokusy likwidatorskie” 
Jaka galeria narodowa? Spory o CBWA Zachęta 
Likwidacja Departamentu Plastyki. Koniec transformacji mecenatu państwa w sferze plastyki

Rozdział 15. Rynek sztuki współczesnej wobec rozpadu państwowego systemu sztuki 
„Sojusznikiem artysty jest rynek”. „Art & Business” jako źródło i przedmiot badań 
„Wszystko zdarzyć się może”. Rozwój i upadek rynku aukcyjnego doby przełomu 
„Nie tegośmy oczekiwali”. Galerie prywatne w kapitalizmie

Rozdział 16. Proteuszowe czasy. Sztuka i jej narracje po 1989 roku
„Zjawiska o niepewnym jeszcze horoskopie”. Renegocjacje kanonu lat 80. 
„Piana nowego życia”. Krytyka artystyczna w „okresie przejściowym” 
Postmodernizm, czyli logika kulturowa wczesnego kapitalizmu

Zakończenie. 1982–1993: przedłużona dekada

• Title: Proteuszowe czasy. Rozpad państwowego systemu sztuki 1982-1993
• Author: Jakub Banasiak
• ISBN: 978-83-64177-76-7, 9788364177767
• Date of issue: 2023-05-17
• Format: Ebook
• Item ID: e_39oh
• Publisher: Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie