Tomasz to student historii sztuki, który dorabia sobie do stypendium pracując na pół etatu w redakcji czasopisma. Pewnego dnia znajduje starą kartkę wyrwaną z książki, na której jest informacja o liście od chińskiego cesarza z żądaniem poddania grodu Ałbazin. List został napisany w językach: mandżurskim, mongolskim i polskim. Tomasz postanawia zorganizować wyprawę na wschód tropem przygody, aby poznać tajemnicę listu. W trakcie swojej wyprawy natrafia na kryminalną zagadkę prowadzącą do skarbu. Czy uda mu się ją rozwiązać?

Powieść Zbigniewa Nienackiego Pierwsza przygoda Pana Samochodzika po raz pierwszy została wydana jako Pozwolenie na przywóz lwa. Nie była wtedy pomyślana jako książka o Panu Samochodziku. Autor zdecydował się jednak na zmianę głównego bohatera i rysu fabuły. Opublikowana jako część cyklu stanowiła prequel do opowieści o przygodach detektywa-amatora.