Details zum E-Book

ISTER. Ukraińskie światy Rzeczypospolitej

ISTER. Ukraińskie światy Rzeczypospolitej

Prof. Natalia Starczenko

E-book

Spisana na podstawie akt sądowych historia przełomu XVI i XVII wieku na Rusi. Barwna, wartka opowieść o sąsiedzkich sporach, magnackich konfliktach, królewskich szantażach i przywilejach szlacheckich. Choć autorka skupia się tylko na jednym stuleciu, to przygląda mu się z bliska i z dzisiejszej perspektywy, filtrując wydarzenia przez pryzmat współczesnych problemów i wartości.

W zbiorze ponad stu opowieści autorka analizuje postawy, wybory i działania swoich bohaterów. Opowiada o tym, za kogo się uważali, jak rozumieli Rzeczpospolitą i swoje w niej miejsce, jej porządek prawny i społeczny, jakie zasady i rytuały towarzyszyły im w codziennym życiu. Wspólne, siedemnastowieczne dzieje ożywają dzięki barwnym opowieściom o wydarzeniach i ludziach sprzed wieków.

Z ukraińskiego przełożyli: Tomasz Hodana i Katarzyna Kotyńska. Pierwszy tom opublikowany w nowej serii Ister pod redakcją Łukasza Galuska, Pauliny Małochleb i Bartosza Sadulskiego.

  • Okładka
  • Strona tytułowa
  • Spis treści
  • Od autorki
  • Od tłumaczy
  • Od redaktora naukowego
  • 1. W poszukiwaniu własnego imienia
    • Historyk wewnątrz historii. Początek
    • Czy Wielkie Księstwo Litewskie było ruskim Edenem?
    • Przyłączyć się z prawami czy przyłączyć się do praw
    • Przysięga królowi i Koronie
    • Książęta jako oznaka suwerenności
    • O bonusach dla nowo przyłączonej szlachty
    • O języku w przywileju i poza nim: wszystko pod kontrolą
    • Własne prawo
    • Adwokaci dyskutują o związku Wołynia z Królestwem Polskim
    • Państwo, czyli kto?
    • Potrzeba własnego imienia
    • Unia jako zagrożenie dla swojego prawa
    • Szlachta broni wolności wyznania na sejmikach i sejmach
    • Szlachta z pomocą Kozaków stara się o uznanie Cerkwi prawosławnej
    • Imię wypowiedziane i uprawomocnione
    • W poszukiwaniu miejsca na mapie
    • W poszukiwaniu definicji: wielowyznaniowy naród ruski Melecjusza Smotryckiego
    • Własne miejsce w Rzeczypospolitej
    • Polityczny naród ruski
    • Adam Kisiel broni tytułów książęcych
    • O tożsamości Adres zameldowania
    • Adres zameldowania i pamięć
    • Cegiełki tożsamości
  • 2. Szlachecka codzienność: między konfliktem a spokojem pospolitym
    • Opowieści kryminalne: źródła sądowe jako niepewny świadek
    • Krzywe zwierciadło wspólnoty szlacheckiej albo o sile przypadku w rzemiośle historyka
    • Czytając pozew: książę Korecki sprawuje bezbożny sąd
    • O pierwszej ukraińskiej poetce
    • O szlacheckiej czci (ciąg dalszy)
    • O książęcej czci (zakończenie)
    • O władzy i autorytecie (sprawa o pojedynek)
    • O władzy i autorytecie (pan i sługa)
    • O władzy i autorytecie (ile pamięta społeczeństwo)
    • Ugoda
    • Inny jako obcy. Paszko Jedun przeciwko Mendlowi Trojnikowi
    • Inny jako swój inny jako równy
    • Żydzi i Cerkiew
    • Co powiedzieli w sądzie bohaterowie banalnej wołyńskiej historii?
    • O prostym ludzie, szlachcie i honorze
    • O odpowiedzi rycerskiej
    • Listy odpowiednie
    • O pojedynku
    • O pojedynkach pod dachem sądu
  • 3. Rodzina szlachecka portret we wnętrzu
    • Wybrać przyjaciela
    • Znaleźć narzeczoną
    • Umowa ślubna
    • Zaręczyny
    • Wesele
    • Jak szlachcice pokłócili się przez zasadę dobra żona do żadnej dobrej rzeczy nie jest mężowi przeszkodą
    • Małżeństwo jako dobra decyzja
    • Żona jako przyjaciel i towarzysz
    • Sąd: żona pod władzą męża
    • Małżeństwo: rozbieżność oczekiwań
    • Podstępny mąż
    • Wdowie niebiosa
    • Jeszcze o wolnościach kobiet i o władzy mężczyzn
  • 4. Nadzorować, nie karząc. Sądowa codzienność
    • Skargi
    • Droga do sądu: świadectwo woźnego
    • Wasyl Hulewicz <i>versus</i> woźny Zachariasz Hulalnicki
    • Wręczyć pozew. Cena ryzyka
    • Przed bramą sądu
    • Przed sądem. Co ograniczało sędziowską swawolę?
    • Proces sądowy
    • Sprawa kryminalna krzywda prosta
    • Najazdy kryminalne i proste
    • Zabójstwa kryminalne i inne
    • Jak i dlaczego w XVI wieku unikano kary za zabójstwo
    • Sztuka perswazji: sądowe kontrowersje
    • Przysięga
    • Ta dziwna szkrutynia
    • O narodzinach więzienia
    • Napisać dekret
    • Łapówka czy wdzięczność
    • Cienka granica sprawiedliwości
    • Czym można było w Rzeczypospolitej obrazić króla?
  • 5. Aktorzy wielkiej historii
    • W oczekiwaniu na apokalipsę
    • Co opłakiwał książę Korecki?
    • Dla zachowania jedności
    • Znakomici Wołynianie biorą sprawiedliwość w swoje ręce
    • Rzeczpospolita województwa wołyńskiego w obronie porządku
    • O hierarchii władzy na Wołyniu
    • Rok 1632: łatwy wybór trudne pytania
  • Zakończenie
    • Przyszła przeszłość: historia optymistyczna
  • Mapy
  • Słowniczek
  • Bibliografia
  • Przypisy
  • O autorce
  • Seria iSTER
  • Titel: ISTER. Ukraińskie światy Rzeczypospolitej
  • Autor: Prof. Natalia Starczenko
  • Originaler Titel:
  • Übersetzung: Tomasz Hodana, Katarzyna Kotyńska
  • ISBN: 9788366419575, 9788366419575
  • Veröffentlichungsdatum: 2024-04-11
  • Format: E-book
  • Artikelkennung: e_3vti
  • Verleger: Międzynarodowe Centrum Kultury
  • Alterskategorie: 14+