Wstęp....................................................................................................................................................................... 7
1. Działalność fundacji rodzinnej........................................................................................................... 8
2. Fundator....................................................................................................................................................... 10
3. Beneficjenci ................................................................................................................................................ 11
3.1. Kto może być beneficjentem................................................................................................ 11
3.2. Lista beneficjentów.................................................................................................................. 12
3.3. Świadczenia na rzecz beneficjentów............................................................................... 13
3.4. Prawa i obowiązki beneficjenta.......................................................................................... 14
3.5. Prawo kontroli przez beneficjenta.................................................................................... 15
3.5.1. Komu przysługuje prawo kontroli................................................................... 15
3.5.2. Czego dotyczy prawo kontroli............................................................................ 16
3.5.3. W jaki sposób wykonywać prawo kontroli.................................................. 17
3.5.4. Odmowa wykonania prawa kontroli............................................................... 18
3.6. Postępowanie sądowe............................................................................................................. 19
4. Majątek fundacji rodzinnej.................................................................................................................. 20
4.1. Istota majątku fundacji rodzinnej..................................................................................... 20
4.2. Podział majątku ......................................................................................................................... 21
4.3. Fundusz założycielski.............................................................................................................. 22
4.4. Wycena majątku wniesionego do fundacji rodzinnej.............................................. 23
4.5. Pokrywanie strat w przypadku niższej wartości aktywów
od zobowiązań .................................................................................................................... 24
5. Powstanie fundacji rodzinnej............................................................................................................. 25
5.1. Założenie fundacji rodzinnej............................................................................................... 25
5.2. Fundacja rodzinna ustanowiona za życia lub po śmierci fundatora................ 26
5.3. Oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej..................................................... 27
5.4. Fundacja rodzinna w organizacji – prawa i obowiązki........................................... 28
6. Statut i spis mienia .................................................................................................................................. 30
6.1. Statut fundacji rodzinnej....................................................................................................... 31
6.1.1. Elementy obowiązkowe statutu........................................................................ 31
6.1.2. Elementy nieobowiązkowe statutu................................................................. 33
6.2. Spis mienia fundacji rodzinnej............................................................................................ 34
6.2.1. Mienie wniesione przez fundatora a mienie wniesione przez
fundację rodzinną..................................................................................................... 35
6.2.2. Darowizny wnoszone do fundacji rodzinnej............................................... 37
7. Organy fundacji rodzinnej, posiedzenia i działania ................................................................ 37
7.1. Organy fundacji rodzinnej – informacje ogólne.......................................................... 38
7.1.1. Powołanie członka organu fundacji rodzinnej .......................................... 38
7.1.2. Kadencja członka organu fundacji rodzinnej.............................................. 39
7.1.3. Sposób wykonywania i organizowania prac organów fundacji
rodzinnej....................................................................................................................... 40
7.1.4. Posiedzenia organów fundacji rodzinnej...................................................... 41
7.1.4.1. Posiedzenia stacjonarne................................................................... 41
7.1.4.2. Zwoływanie posiedzeń...................................................................... 42
7.1.4.3. Udział w posiedzeniach.................................................................... 45
7.1.4.4. Porządek obrad posiedzenia.......................................................... 45
7.1.4.5. Głosowanie............................................................................................. 46
7.1.4.6. Protokół posiedzenia organu fundacji rodzinnej................. 48
7.1.4.7. Posiedzenia organów fundacji rodzinnej
za pośrednictwem środków porozumiewania się
na odległość............................................................................................ 49
4
Spis treści
7.1.5. Działanie organów fundacji rodzinnej........................................................... 51
7.1.5.1. Podejmowanie uchwał...................................................................... 51
7.1.5.2. Kworum i uprzywilejowanie głosów.......................................... 52
7.1.5.3. Czynności prawne wymagające uchwały zgromadzenia
beneficjentów........................................................................................ 53
7.1.5.4. Nieważność uchwał............................................................................ 55
7.2. Zarząd fundacji rodzinnej..................................................................................................... 56
7.2.1. Zakres kompetencji zarządu............................................................................... 56
7.2.2. Kto może być członkiem zarządu..................................................................... 58
7.2.3. Zarząd jednoosobowy i wieloosobowy......................................................... 60
7.2.4. Prowadzenie spraw i reprezentowanie fundacji rodzinnej................. 60
7.2.4.1. Reprezentacja fundacji rodzinnej a prowadzenie jej
spraw......................................................................................................... 61
7.2.5. Należyta staranność i obowiązek zachowania poufności..................... 62
7.2.6. Kadencja członków zarządu................................................................................ 64
7.2.6.1. Powoływanie i odwoływanie członków zarządu................. 65
7.2.7. Mandat członka zarządu....................................................................................... 66
7.2.7.1. Wygaśnięcie mandatu........................................................................ 66
7.2.7.2. Obowiązek byłego członka zarządu do złożenia
wyjaśnień................................................................................................. 68
7.2.8. Wynagrodzenie członka zarządu...................................................................... 69
7.2.9. Umowy z członkiem zarządu.............................................................................. 69
7.3. Rada nadzorcza fundacji rodzinnej.................................................................................. 72
7.3.1. Kiedy ustanawiamy radę nadzorczą............................................................... 72
7.3.2. Kto ustanawia radę nadzorczą........................................................................... 72
7.3.3. Kto może być członkiem rady nadzorczej.................................................... 72
7.3.4. Skład rady nadzorczej............................................................................................ 73
7.3.5. Kompetencje rady nadzorczej............................................................................ 73
7.3.5.1. Kompetencje rady nadzorczej wynikające z ustawy.......... 74
7.3.5.2. Kompetencje rady nadzorczej wynikające ze statutu........ 75
7.3.6. Kadencja członka rady nadzorczej................................................................... 75
7.3.7. Wynagrodzenie członka rady nadzorczej fundacji rodzinnej............. 76
7.3.8. Zakaz łączenia funkcji członka zarządu i członka rady nadzorczej ..... 76
7.4. Zgromadzenie beneficjentów.............................................................................................. 77
7.4.1. Zgromadzenie beneficjentów a zgromadzenie wspólników............... 77
7.4.2. Legitymacja do bycia członkiem zgromadzenia
beneficjentów............................................................................................................. 78
7.4.3. Powołanie/rezygnacja z bycia członkiem zgromadzenia
beneficjentów............................................................................................................. 78
7.4.4. Tryb pracy i zwoływania zgromadzenia beneficjentów........................ 80
7.4.4.1. Zwoływanie zgromadzeń beneficjentów w drodze
ustawowej............................................................................................... 82
7.4.4.2. Zwoływanie zgromadzeń beneficjentów w drodze
statutowej................................................................................................ 82
7.4.4.3. Zwoływanie zgromadzeń beneficjentów w drodze
sądowej..................................................................................................... 82
7.4.5. Prawo do uczestnictwa w zgromadzeniu beneficjentów...................... 83
7.4.5.1. Osobiste prawo do uczestnictwa w zgromadzeniu
beneficjentów........................................................................................ 84
7.4.5.2. Prawo do uczestnictwa w zgromadzeniu beneficjentów
przez pełnomocnika........................................................................... 84
7.4.6. Kompetencje zgromadzenia beneficjentów................................................ 85
7.4.6.1. Ustawowe kompetencje zgromadzenia beneficjentów..... 85
5
Spis treści
7.4.6.2. Statutowe kompetencje zgromadzenia wspólników.......... 85
7.4.7. Podejmowanie uchwał przez zgromadzenie beneficjentów............... 85
7.4.8. Nieważność uchwał zgromadzenia beneficjentów
oraz zaskarżenie uchwał....................................................................................... 87
8. Rejestr fundacji rodzinnych................................................................................................................. 88
8.1. Kto jest uprawniony do dokonania zgłoszenia do rejestru fundacji
rodzinnych ................................................................................................................................... 88
8.2. Jakie dane należy zgłosić do rejestru fundacji rodzinnych................................... 89
8.3. Jakie załączniki należy przedłożyć do rejestru fundacji rodzinnych................ 90
8.4. Kontrola wniosku rejestrowego przez sąd................................................................... 90
8.5. Dane widniejące w rejestrze fundacji rodzinnych.................................................... 91
8.6. Wpisywanie i wykreślanie danych z rejestru fundacji rodzinnych................... 93
8.7. Termin na dokonanie zgłoszenia fundacji rodzinnej............................................... 94
8.8. Zasada nieusuwalności danych z rejestru..................................................................... 94
8.9. Domniemanie prawdziwości wpisu................................................................................. 95
8.10. Opłata.............................................................................................................................................. 96
9. Audyt fundacji rodzinnej ...................................................................................................................... 96
9.1. Kto przeprowadza audyt, jakie kryteria muszą spełniać audytorzy................ 96
9.2. Jakie obszary działalności fundacji podlegają audytowi........................................ 97
9.3. Raport z audytu.......................................................................................................................... 99
10. Instytucja zachowku............................................................................................................................... 100
10.1. Zachowek – instytucja w ramach prawa spadkowego (Kodeks cywilny)...... 100
10.1.1. Osoby uprawnione do nabycia zachowku.................................................... 100
10.1.2. Wysokość zachowku............................................................................................... 101
10.1.3. Przesłanki nabycia zachowku............................................................................ 101
10.2. Zachowek w fundacji rodzinnej......................................................................................... 102
10.2.1. Przesłanki nabycia zachowku – dodatkowy warunek............................ 102
10.3. Wysokość (substrat) zachowku......................................................................................... 103
10.3.1. Substrat zachowku – jak obliczyć..................................................................... 103
10.3.2. Substrat zachowku – nowe unormowanie dotyczące fundacji
rodzinnej....................................................................................................................... 104
10.3.3. Szczegółowe obliczenie substratu zachowku............................................. 105
10.3.4. Wartość funduszu założycielskiego i mienia fundacji
rodzinnej....................................................................................................................... 106
10.3.5. Możliwość zaliczenia świadczenia i mienia fundacji rodzinnej do
zachowku...................................................................................................................... 106
10.3.6. Utrata uprawnień beneficjenta w związku z rozwiązaniem
fundacji rodzinnej.................................................................................................... 107
10.4. Zaspokojenie roszczeń z zachowku.................................................................................. 107
10.5. Osoby odpowiedzialne za zapłatę zachowku.............................................................. 108
10.6. Fundacja rodzinna jako podmiot zobowiązany do zapłaty zachowku............ 109
10.7. Osoba otrzymująca mienie w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej
jako podmiot zobowiązany do zapłaty zachowku..................................................... 110
10.8. Przedawnienie roszczeń........................................................................................................ 111
10.9. Zrzeczenie się dziedziczenia – novum............................................................................. 112
11. Odpowiedzialność fundacji rodzinnej............................................................................................ 113
11.1. Rodzaje odpowiedzialności fundacji rodzinnej.......................................................... 113
11.1.1. Odpowiedzialność fundacji rodzinnej w organizacji............................... 113
11.1.2. Odpowiedzialność fundacji rodzinnej za zobowiązania
alimentacyjne fundatora....................................................................................... 114
11.1.2.1. Bezskuteczność egzekucji z majątku fundatora.................... 115
11.1.3. Dochodzenie roszczeń przez fundację rodzinną od fundatora.......... 115
11.1.3.1. Przedawnienie roszczeń................................................................... 116
6
Spis treści
11.2. Odpowiedzialność beneficjenta......................................................................................... 116
11.2.1. Kiedy można dochodzić roszczeń od beneficjenta................................... 116
11.2.2. Odpowiedzialność zarządu łącznie z beneficjentem............................... 117
11.2.3. Przedawnienie roszczeń....................................................................................... 117
11.3. Rodzaje odpowiedzialności członków organu fundacji rodzinnej.................... 117
11.3.1. Odpowiedzialność na zasadzie winy............................................................... 117
11.3.2. Business Judgement Rule – zasada biznesowej oceny sytuacji.......... 118
11.4. Dochodzenie roszczeń przeciwko członkom organów fundacji rodzinnej
– procedura.................................................................................................................................. 119
11.4.1. Legitymacja czynna................................................................................................. 119
11.4.2. Przesłanki dochodzenia roszczeń.................................................................... 119
11.4.3. Jak uwolnić się od odpowiedzialności............................................................ 119
11.4.4. Przedawnienie roszczeń....................................................................................... 120
11.5. Kontrola sądowa i obowiązek informacyjny................................................................ 120
11.5.1. Rodzaje powództwa................................................................................................ 120
11.5.1.1. Powództwo o uchylenie.................................................................... 120
11.5.1.2. Powództwo o stwierdzenie nieważności................................. 121
11.5.1.3. Konsekwencje uchylenia lub stwierdzenia nieważności...... 121
11.6. Obowiązki informacyjne fundacji rodzinnej wobec organów............................. 122
11.6.1. Krajowa Administracja Skarbowa.................................................................... 122
12. Rozwiązanie fundacji rodzinnej........................................................................................................ 123
12.1. Rozwiązanie na wniosek i z urzędu................................................................................. 123
12.2. Likwidacja fundacji rodzinnej............................................................................................. 124
12.3. Rozwiązanie fundacji rodzinnej bez postępowania likwidacyjnego................ 125
12.4. Mienie fundacji po rozwiązaniu......................................................................................... 126
12.5. Rozwiązanie fundacji za życia fundatora....................................................................... 127
12.6. Ogłoszenie upadłości przez fundację rodzinną.......................................................... 127
13. Podatki w fundacji rodzinnej.............................................................................................................. 127
14. Fundacja rodzinna w perspektywie relacji.................................................................................. 133
14.1. Relacje nestorzy–sukcesorzy............................................................................................... 134
14.2. Relacje właściciele–pracownicy......................................................................................... 134
15. Fundacja rodzinna – zagadnienia praktyczne............................................................................ 136
15.1. Wyzwania, na jakie należy zwrócić uwagę powołując do życia fundację
rodzinną......................................................................................................................................... 136
15.1.1. Rejestr fundacji rodzinnych................................................................................. 137
15.1.1.1. Procedura rejestracji.......................................................................... 138
15.1.2. Fundacja w organizacji.......................................................................................... 143
15.1.2.1. Instytucje finansowe ......................................................................... 144
15.1.2.2. Reprezentacja fundacji rodzinnej w czynnościach
między fundacją rodzinną w organizacji a członkiem
zarządu..................................................................................................... 144
15.1.3. Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych...................................... 147
15.1.4. Ceny transferowe ..................................................................................................... 148
15.1.5. Obrót nieruchomościami rolnymi.................................................................... 149
15.2. Fundacja rodzinna z perspektywy organów podatkowych i sądów................ 150
15.2.1. Wnoszenie majątku do fundacji rodzinnej................................................... 152
15.2.2. Funkcjonowanie fundacji rodzinnej................................................................ 154
15.2.3. Rozwiązanie fundacji rodzinnej........................................................................ 163
15.2.4. Opinia zabezpieczająca – wytyczne dla firm rodzinnych
planujących założenie i prowadzenie fundacji rodzinnej..................... 164
15.2.5. Fundacja rodzinna w strukturach międzynarodowych......................... 167
15.3. Wnioski i rekomendacje......................................................................................................... 169
Podsumowanie .................................................................................................................................................. 171

• Titel: Fundacja rodzinna w praktyce
• Autor: praca zbiorowa
• ISBN: 978-83-8268-606-7, 9788382686067
• Veröffentlichungsdatum: 2024-06-13
• Format: E-book
• Artikelkennung: e_3yc2
• Verleger: Infor PL