Powieść "Adama Polanowskiego Dworzanina Króla JMci Jana III. Notatki" autorstwa Józefa Ignacego Kraszewskiego to niezwykła opowieść osadzona w XVII-wiecznej Polsce, przedstawiona w formie fikcyjnego pamiętnika. Główny bohater, Adam Polanowski, wstępuje na służbę do hetmana wielkiego koronnego Jana Sobieskiego w 1673 roku. Jego lojalna służba trwa aż do śmierci Sobieskiego, co pozwala mu stać się naocznym świadkiem kluczowych momentów w historii Rzeczypospolitej. Przez pryzmat wspomnień Polanowskiego, czytelnik ma okazję prześledzić dramatyczne wydarzenia, takie jak bitwa pod Chocimiem, elekcja Sobieskiego na króla oraz jego triumf pod Wiedniem. Pamiętnik ukazuje również codzienne życie na królewskim dworze, pełne zakulisowych intryg i politycznych rozgrywek. Kraszewski, poprzez spostrzeżenia swojego bohatera, wnikliwie portretuje zarówno wielkie chwile Sobieskiego, jak i skomplikowane relacje panujące wśród dworzan.