E-book details

I rak ryba. Stworzenia polityczne PRL-u

I rak ryba. Stworzenia polityczne PRL-u

Monika Milewska

Ebook

W PRL-u wszystko miało wymiar polityczny od czerwonych krawatów po coca-colę i szynkę. Nic dziwnego, że władze Polski Ludowej do swej polityki i propagandy postanowiły wprząc również zwierzęta.

Stonka, żubroń i kryl z pozoru dzieli je wszystko: wielkość, tryb życia, pochodzenie, środowisko naturalne, a nawet rola, jaką odgrywają w gospodarce i ludzkiej wyobraźni. Żerujący na kartofliskach żuk, krzyżówka krowy z żubrem i mały antarktyczny raczek zostały jednak sprytnie wykorzystane do zbudowania mitycznej opowieści o sile i dobrobycie stonką straszono i mobilizowano społeczeństwo, żubroń i kryl miały być nadzieją na półki pełne taniej i zdrowej żywności. Apogeum popularności każdego przypadło na inną dekadę: stonka kojarzy się dziś ze stalinowskimi kronikami filmowymi, o eksperymentach nad żubroniem mówiło się entuzjastycznie już za czasów Gomułki, kryl to ukochane dziecko gierkowskiej propagandy sukcesu. Lata osiemdziesiąte zaś to stopniowy schyłek iluzji związanych z socjalistyczną superżywnością.

PRL coraz częściej staje się przestrzenią nowych interpretacji i kulturowych rozrachunków. Monika Milewska proponuje nowatorskie odczytanie historii powojennej Polski. I rak ryba to nie tylko fascynująca podróż przez kolejne polityczne ekosystemy: od pola kartofli przez Puszczę Białowieską aż po lody Antarktyki. To także opowieść o całej epoce jej absurdach, paradoksach i niespełnionych obietnicach.

Wydaje się, że żyjemy w czasach, gdy wszystko ma wymiar polityczny. Jednak autorka I rak ryba pokazuje, że w czasach słusznie minionych było tak samo. Komunistyczny obóz bohatersko walczył z wrażym amerykańskim najeźdźcą w osobie stonki ziemniaczanej, chciał pod czerwonym sztandarem karmić Polaków równie czerwonym befsztykiem z żubronia czy zaspokoić głód białka krylem. Ładny owad lubiący liście ziemniaka, żubr i krowa rodzice żubronia, a nawet malutki morski skorupiak padli ofiarą politycznych rozgrywek. Ciekawe, dowcipne i zgodne z biegiem ówczesnych wydarzeń. Polecam, tym bardziej że żubroniowa historia wiąże się z moim ojcem Edwardem Sumińskim. Szkoda tylko, że za prawie każde ludzkie działanie zwierzęta płacą najwyższą cenę. Dorota Sumińska

  • Strona tytułowa
  • Strona redakcyjna
  • Wstęp
  • I. Imperialiści z kartofliska
    • Leptinotarsa decemlineata przepoczwarza się w żuka z Kolorado
    • Stonka skacze ze spadochronem
    • Broń gangsterów z Wall Street
    • Węgorek ocala honor
    • Na ramię flaszka
    • Azotoks w damskiej pończosze
    • Dziecinna zabawa
    • Na co komu stonka?
  • II. Miłosny eksperyment
    • Skąd się biorą żubronie?
    • Żubry, krowy i uczeni
    • Filon, Facet i inni
    • Oboropuszcz czy fifak?
    • Piękny, czarny, ale niefunkcjonalny
    • Za i przeciw
    • Befsztyk prosto z puszczy
    • Wilczy bilet i wilcza wiza
    • Baśń z tysiąca i jednej nocy
    • Dziesięciu Murzynków
    • Zwierzę apolityczne
  • III. Erzac z końca świata
    • Euphausia superba
    • Ocean w niebieskiej puszce
    • Apetyt na kryla
    • Wyprawa po złote runo
    • Sukces goni sukces
    • Za sterami partia
    • Sto metrów krylem
    • Raczkiem do tyłu
    • Płyniemy dalej
    • Polarnicy i ubecy
    • Drugie wejście kryla
    • Myśliwska z kryla
    • Kryl redivivus
  • Appendix. Osoby nieludzkie
  • Podziękowania
  • Bibliografia
  • Przypisy końcowe
  • Przypisy
  • Kolofon
  • Title: I rak ryba. Stworzenia polityczne PRL-u
  • Author: Monika Milewska
  • ISBN: 9788383960296, 9788383960296
  • Date of issue: 2024-11-06
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_43u8
  • Publisher: Wydawnictwo Czarne