Czy mężczyźni są dyskryminowani ze względu na płeć? David Benatar dowodzi, że tak. Seksizm dotykający mężczyzn jest tak samo realny, jak ten dotykający kobiet - i tak samo szkodliwy. Mężczyźni są gorzej wykształceni. Częściej wykonują niebezpieczne zawody i giną przy pracy. Ojcom przysługuje krótszy urlop rodzicielski, a po rozwodzie rzadziej przyznaje się im opiekę nad dziećmi. Geje są prześladowani bardziej od lesbijek. Kiedy spojrzymy na to z innej niż typowa perspektywy, odkryjemy, że "wielu mężczyzn jest uciskanych znacznie bardziej od wielu kobiet". To teza nie tylko Benatara - niektóre odmiany feminizmu głoszą to samo.

To mężczyźni idą na wojnę, by walczyć, ginąć za ojczyznę i w obronie bliskich. Nierzadko są do tego zmuszani przymusowym poborem, zakazem opuszczania kraju, a także presją społeczeństwa. Mężczyźni są większością ofiar ludobójstw - również jako nastolatkowie i dzieci. W czasie pokoju częściej padają ofiarami pobić i zabójstw, choć podobno potrafią się lepiej bronić. Częściej wymierza się im kary cielesne i wyroki śmierci. Natomiast gdy dotyka ich przemoc seksualna, lekceważy się ich lub nie daje im wiary. Żadna z tych rzeczy nie budzi powszechnego poruszenia - bo przecież mężczyźni są twardzi, wytrzymali i agresywni. Chłopaki nie płaczą. Taki ich los i taka natura.

Celem tej książki nie jest odwrócenie uwagi od problemów kobiet. Autor w pełni rozpoznaje skalę pierwszego seksizmu. Chce jednak przedstawić drugą stronę medalu: zło, które dotyka mężczyzna tylko dlatego, że są mężczyznami. Uzupełnia naszą wiedzę, by wzajemne oskarżenia ustąpiły wzajemnemu zrozumieniu. Ponieważ "oba rodzaje seksizmu się ze sobą zazębiają": nie jest możliwe zakończenie dyskryminacji jednej płci bez poważnego potraktowania problemów tej drugiej.

Wielu mężczyzn jest uciskanych znacznie bardziej od wielu kobiet, a każda feministka zdecydowana stawać bez względu na okoliczności po stronie tych ostatnich z pewnością doszłaby do wniosku, że niekiedy jej wsparcie kobiet kosztem mężczyzn podniosłoby poziom nierówności na świecie [...]. Żadna feministka, której troska o kobiety wywodzi się z dążenia do powszechnej sprawiedliwości, nie ma prawa zezwolić, by jej celem była poprawa sytuacji wyłącznie kobiet.

- Janet Radcliffe Richards

Walka płci, czyli kto ma gorzej

Gdy na początku 2024 roku wydawaliśmy książkę Richarda Reevesa Chłopcy i mężczyźni, pisaliśmy, że chyba każdy z nas jest już zmęczony tą ciągłą walką płci. Wzajemnym oskarżaniem się, ocenianiem i licytowaniem na to, kto ma lepiej lub gorzej. Książka Drugi seksizm również oferuje rzetelną perspektywę badawczą, cechującą się szacunkiem dla każdej płci, jednak tym razem nasz autor dodatkowo mierzy się z samym problemem oceny tego, "kto ma gorzej", przedstawiając szereg argumentów obu stron nieskruszonej barykady. Jego wrażliwość najlepiej ilustrują słowa rozpoczynające rozdział Czy mężczyźni są w gorszej sytuacji od kobiet?:

Ludziom zdarza się, o dziwo, rywalizować o status większej ofiary. Jednak porównywanie niewygód jest często niewdzięczne. Przykładanie miary do różnych rodzajów cierpienia obarczone jest szczególną trudnością. Co jest gorsze - gwałt czy okaleczenie? Utrata wzroku czy pamięci? Śmierć dziecka czy małżonka? W zakresie, w jakim da się porównywać i rozważać różne rodzaje nieszczęścia, praktyka ta sprzyja trywializacji bólu tych, którzy nie cierpią najbardziej. Jest to niefortunne, gdyż cierpienie jednej osoby może być znaczne, nawet jeżeli inni cierpią dotkliwiej.

- fragment

Feminizm?

Polskie wydanie "Drugiego seksizmu zostało wzbogacone wstępem Patrycji Wieczorkiewicz, feministki, dziennikarki, redaktorki prowadzącej serwisu KrytykaPolityczna.pl, a także współautorki książek "Gwałt polski" (z Mają Staśko) oraz "Przegryw. Mężczyźni w pułapce gniewu i samotności" (z Aleksandrą Herzyk).

Zostałam poproszona o napisanie tego wstępu jako feministka, która naraziła się własnemu środowisku, jeszcze przed lekturą jakiejkolwiek książki na temat problemów mężczyzn i chłopców uznając istnienie seksizmu wobec nich [...]. Benatar nie jest ani feministą, ani antyfeministą, choć bywa podejrzewany o to drugie. Nie kupuje żadnej gotowej ideologii, każdej rzucając rękawicę. Interesuje go sprawiedliwość i moralność [...]. Jeśli już wkładać go do jakiejś ideologicznej szufladki, byłaby to szeroko rozumiana postępowość i egalitaryzm.

- Patrycja Wieczorkiewicz

Polecają:

Benatar pokazuje, że "drugi seksizm", czyli bezzasadna dyskryminacja mężczyzn ze względu na płeć, istnieje. Ilustruje tę tezę badaniami oraz sugestywnymi anegdotami z różnych krajów i epok. To książka dla osób gotowych na kontrowersje, a także lubiących logiczne wywody.

- Michał Gulczyński, Stowarzyszenie na rzecz Chłopców i Mężczyzn

Benatar wzywa do sojuszu pomiędzy feministkami a aktywistami praw mężczyzn, aby wspólnie walczyli z wszelkimi formami seksizmu wobec wszystkich typów ofiar. [...] Drugi seksizm Benatara ma potencjał, aby stać się klasykiem w dziedzinie studiów nad płcią.

- Noor Sanauddin, University of Glasgow, "The Kelvingrove Review"

Ta książka jest równie odważna, co genialna, i równie uczciwa, co skłaniająca do refleksji. W sposób zaskakujący przypomina o ogromnym znaczeniu rozróżnienia Johna Stuarta Milla między "żywą prawdą" a "martwym dogmatem"; bowiem nie jest oczywiste, że dogmat nierówności płci został zastąpiony wyłącznie przez żywą prawdę o równości dla wszystkich. Benatar jest absolutnie mistrzowski - ba, majestatyczny - w ilustrowaniu tej rzeczywistości.

- Laurence Thomas, Syracuse University