Details zum E-Book

Zagrożenia bezpieczeństwa kulturowego Warmii w XXI wieku

Zagrożenia bezpieczeństwa kulturowego Warmii w XXI wieku

Robert Boroch

E-book

Niniejsza książka adresowana jest do Czytelników zainteresowanych bezpieczeństwem kulturowym, strategiami walki hybrydowej czy antropologią wojskową w ogóle. W pracy zaprezentowane zostały wyniki badań terenowych poświęconych bezpieczeństwu kulturowemu Warmii w Obszarze Operacyjnym 6: Kultura, w obrębie którego przeprowadzane są operacje o charakterze wojskowym i niewojskowym. Poruszone tu zagadnienia z zakresu antropologii wojskowej, tj. agresji antropologicznej, obrony antropologicznej, szpiegostwa antropologicznego czy infiltracji antropologicznej, stanowią podstawę działań Federacji Rosyjskiej na obszarze województwa warmińsko-mazurskiego w ramach Specjalnych Operacji Społeczno-Kulturowych, z którymi do czynienia mamy już od roku 2015. Działalność antropologów wojskowych przeciwnika opiera się nie tylko na pozyskiwaniu informacji w zakresie infrastruktury krytycznej czy strategii rozwojowych poszczególnych gmin, ale także na osobowej identyfikacji lokalnych liderów w celu budowania zaplecza ideologicznego w instytucjach państwowych oraz prywatnych. Dlatego właśnie praca niniejsza porusza zagadnienia niezwykle istotne i aktualne. Opiera się na bogatych podstawach teoretycznych, jak i wynikach badań terenowych, przeprowadzonych w latach 2015-2021 w miastach: Barczewo, Biskupiec, Bisztynek, Braniewo, Dobre Miasto, Frombork, Jeziorany, Lidzbark Warmiński, Olsztyn, Reszel oraz wsiach: Bezławki (Mazury), Biesowo, Czerwonka, Łężany, Radostowo, Św. Lipka, Węgój.

Robert Boroch - doktor nauk społecznych oraz doktor nauk humanistycznych. Adiunkt w Instytucie Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej Wydziału Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego. Współpracownik Wydziału Bezpieczeństwa Narodowego Akademii Sztuki Wojennej. Ekspert w obszarze antropologii wojskowej oraz bezpieczeństwa kulturowego.

Wstęp..........................................................................................................................................7

Rozdział I

ZARYS PROBLEMATYKI BEZPIECZEŃSTWA KULTUROWEGO

1.1. Wprowadzenie................................................................................................................12

1.2. Znaczenie badań w obszarze bezpieczeństwa kulturowego.................................22

1.3. Kultura w systemie bezpieczeństwa narodowego....................................................27

1.4. Definicja kultury w aspekcie bezpieczeństwa kulturowego....................................31

1.5. Społeczne kategorie bezpieczeństwa kulturowego – ważniejsze przykłady.......36

1.5.1. Środowisko społeczno-kulturowe........................................................................36

1.5.2. Pogranicze..............................................................................................................37

1.5.3. Tożsamość – narodowość – etniczność.............................................................42

1.5.4. Kapitał grupy społecznej......................................................................................48

1.6. Antropologiczne kategorie bezpieczeństwa kulturowego

– ważniejsze przykłady...............................................................................................49

1.6.1. Agresja antropologiczna........................................................................................49

1.6.2. Obrona antropologiczna........................................................................................51

1.6.3. Szpiegostwo antropologiczne..............................................................................52

Rozdział II

KSZTAŁTOWANIE SIĘ STRUKTUR SPOŁECZNYCH WARMII

2.1. Wprowadzenie...............................................................................................................55

2.2. Warmia w latach 1945–2020......................................................................................56

2.2. „Święta Warmia” jako wspólnota kulturowo-religijna..............................................60

2.3. Strategiczne znaczenie Prus Wschodnich...............................................................62

2.4. Naturalizacja kulturowa Warmii – strategia PRL-owska..........................................64

2.5. Antropologia stosowana w stronę antropologii wojskowej.....................................74

2.5.1. Naturalizacja kulturowa Warmii – przykłady empiryczne.................................80

2.5.2. Zacieranie kultury materialnej..............................................................................81

2.5.3. Nasycenie przestrzeni społecznej artefaktami symbolicznymi......................86

Rozdział III

ZAŁOŻENIA BADAWCZE i METODOLOGIA BADAŃ

3.1. Wprowadzenie...............................................................................................................91

3.2. Przedmiot badań..........................................................................................................92

3.3. Cel badań.....................................................................................................................93

3.4. Założenia badawcze...................................................................................................94

3.5. Metody, techniki i narzędzia badawcze...................................................................102

3.5.1. Historia mówiona..................................................................................................102

3.5.2. Analiza jakościowa danych................................................................................105

3.5.3. Formalna Analiza Konceptualna........................................................................106

3.6. Ankiety z pytaniami otwartymi..................................................................................108

3.7. Charakterystyka badań..............................................................................................109

3.7.1. Struktura płci.........................................................................................................109

3.7.2. Struktura wiekowa...............................................................................................109

3.7.3. Struktura wykształcenia.......................................................................................110

3.7.4. Miejsce zamieszkania............................................................................................111

Rozdział IV

ZAGROŻENIA BEZPIECZEŃSTWA KULTUROWEGO WARMII W ŚWIETLE

BADAŃ WŁASNYCH

4.1. Wprowadzenie..............................................................................................................112

4.2. Zagrożenia wewnętrzne – wyniki badań (wybrane przykłady).............................112

4.2.1. Dobre Miasto – murale i tablice informacyjne....................................................113

4.2.2. Lidzbark Warmiński – nazewnictwo ulic............................................................115

4.2.3. Barczewo – nieostrość semantyczna tablic pamiątkowych............................117

4.2.4. Reszel, Biskupiec, Frombork – zastępowanie faktów historycznych

narracją zideologizowaną...................................................................................119

4.2.5. Postrzeganie kultury regionalnej.......................................................................128

4.2.6. Podsumowanie i prognozy.................................................................................136

4.3. Zagrożenia zewnętrzne – wyniki badań (wybrane przykłady).............................147

4.3.1. Granica – pogranicze – wymiar prawno-społeczny w kontekście

geograficznym......................................................................................................147

4.3.2. Kontakty językowe..............................................................................................152

4.3.3. „Kultura granicy” – dwie strony medalu............................................................155

4.3.4. „Wojna pomnikowa” – wojna propagandowa...................................................158

4.3.5. Podsumowanie i prognozy.................................................................................167

4.4. Potencjalne zagrożenia bezpieczeństwa kulturowego Warmii.............................174

Rozdział V

ANTROPOLOGICZNA KONCEPCJA MODELU BEZPIECZEŃSTWA

KULTUROWEGO WARMII

5.1. Wprowadzenie.............................................................................................................189

5.2. Antropologia jako narzędzie badawcze w naukach o bezpieczeństwie..............190

5.3. Propozycja antropologicznego modelu bezpieczeństwa kulturowego Warmii..195

5.3.1. Struktura organizacyjna antropologicznego zespołu badawczego...............195

5.3.2. Zadania operacyjne.............................................................................................196

5.3.3. Szpiegostwo i kontrwywiad antropologiczny..................................................198

5.4. Monitorowanie poziomu bezpieczeństwa kulturowego Warmii...........................210

Zakończenie...........................................................................................................................215

Spis tabel................................................................................................................................219

Spis rysunków.......................................................................................................................220

Spis fotografii..........................................................................................................................221

Bibliografia.............................................................................................................................226

Aneks......................................................................................................................................244

  • Titel: Zagrożenia bezpieczeństwa kulturowego Warmii w XXI wieku
  • Autor: Robert Boroch
  • ISBN: 978-83-68170-80-1, 9788368170801
  • Veröffentlichungsdatum: 2025-05-16
  • Format: E-book
  • Artikelkennung: e_4gmt
  • Verleger: Towarzystwo Wiedzy Obronnej