Wstęp 7

1. Decentralizacja władzy publicznej i samodzielność finansowa jednostki samorządu terytorialnego jako fundamenty państwa demokratycznego 11

1.1. Decentralizacja jako ustrojowa zasada relacji pomiędzy organami władzy publicznej 11

1.2. Funkcje finansów samorządu terytorialnego w wielopoziomowym systemie finansów publicznych 21

1.3. Samodzielność finansowa jednostki samorządu terytorialnego jako efekt decentralizacji finansów publicznych 30

1.4. Miejsce finansów samorządu terytorialnego w systemie finansów publicznych w Polsce w latach 1999-2022 44

1. Dochody własne budżetu jednostki samorządu terytorialnego jako przejaw decentralizacji finansów publicznych 57

2.1. Podział dochodów publicznych między podsektor rządowy i podsektor samorządowy w świetle teorii federalizmu fiskalnego 57

2.2. Dochody własne jako podstawowe instrumenty polityki finansowej jednostki samorządu terytorialnego 63

2.3. Współczesne wyzwania i tendencje zmian w zasilaniu dochodami własnymi budżetu jednostki samorządu terytorialnego w Polsce 74

1. Dotacje i subwencje dla jednostek samorządu terytorialnego w polityce finansowej państwa 87

3.1. Zasadność i instrumenty zmniejszania nierówności fiskalnych w wymiarze przestrzennym 87

3.2. Funkcje, zasady przyznawania oraz znaczenie dotacji w systemie zasilania finansowego jednostki samorządu terytorialnego 96

3.3. Rola subwencji ogólnej w niwelowaniu dysproporcji rozwojowych między jednostkami samorządu terytorialnego 103

3.4. Dylematy w zakresie subwencjonowania budżetów jednostek samorządu terytorialnego107

1. Polityka wydatkowa jednostki samorządu terytorialnego – wyzwania, dylematy 114

4.1. Zasady wydatkowania środków publicznych a dylematy związane z odpowiedzialnością organów samorządu terytorialnego za zarządzanie środkami publicznymi 114

4.2. Tendencje zmian w kształtowaniu się wydatków budżetów jednostek samorządu terytorialnego w Polsce w latach 2000-2022 121

4.3. Współczesne wyzwania dla polityki wydatkowej jednostki samorządu terytorialnego 127

Bibliografia 133

Spis tabel 137