E-book details

Podział dzielnicowy państwa polskiego według statutu Bolesława Krzywoustego

Podział dzielnicowy państwa polskiego według statutu Bolesława Krzywoustego

Jacek Osiński

Ebook

Statut Bolesława Krzywoustego stanowi obiekt zainteresowania historyków od blisko 150 lat. W tym czasie uczeni spierali się ze sobą niemal o wszystkie kwestie związane z tą doniosłą dla dziejów piastowskiego państwa decyzją prawną.
Zagadnienia dotyczące postanowień statutowych można podzielić na dwie części. Główne problemy badawcze pierwszej to m.in. czas ogłoszenia ww. statutu, sposób następstwa w pryncypacie, dziedziczność dzielnic, ustanowienie władzy pryncypackiej, ale też jakie kompetencje miał książę zwierzchni (princeps) oraz gdzie znajdowała się ówczesna stolica piastowskiego państwa. Jeśli chodzi o drugą część zagadnień to spór toczy się wokół ilości i granic dzielnic, na które zostało państwo Bolesława Krzywoustego podzielone.
W wydanej w 2014 roku publikacji Statut Bolesława Krzywoustego, Autor omówił pierwszą część wspomnianych wyżej zagadnień. Natomiast niniejsza, oddana do rąk czytelnika książka stanowi podsumowanie drugiego etapu badań nad statutem Bolesława Krzywoustego, a konkretnie nad przywołanymi już zagadnieniami związanymi bezpośrednio z podziałem terytorialnym państwa polskiego i przynależnością odpowiednich dzielnic do poszczególnych książąt piastowskich.

  • Spis treści
  • Wykaz skrótów
  • Wstęp
  • I Podział prowincjonalny piastowskiego państwa przed reformą administracyjną Bolesława Krzywoustego
    • 1. Stan badań
    • 2. Powstanie i rozwój administracji prowincjonalnej do końca X w.
      • 2.1. Powstanie pierwotnej domeny piastowskiej
      • 2.2. Przekształcenie pierwotnej domeny piastowskiej w rozległe państwo gnieźnieńskie
      • 2.3. Uformowanie wieńca pertynencji wokół państwa gnieźnieńskiego i przekształcenie go w zintegrowane regnum
        • 2.3.1. Mazowsze
        • 2.3.2. Pomorze
        • 2.3.3. Małopolska
        • 2.3.4. Śląsk
      • 2.4. Nadanie państwu gnieźnieńskiemu ram administracji prowincjonalnej
    • 3. Zmiany w administracji prowincjonalnej państwa polskiego w XI w. uwagi ogólne
    • 4. Administracja prowincjonalna na przełomie XI i XII w. liczba prowincji
    • 5. Podsumowanie
  • II Czas reformy administracji terytorialnej państwa polskiego oraz wydzielenia dzielnic dziedzicznych książętom-juniorom
    • 1. Czas reformy administracyjnej państwa
      • 1.1. Czas powstania marchii w Polsce
      • 1.2. Czas wydzielenia dzielnicy Władysławowi Wygnańcowi
      • 1.3. Czas reformy administracji kościelnej (legacja kardynała Idziego z Tuskulum)
    • 2. Czas wydzielenia dzielnic dziedzicznych książętom-juniorom
      • 2.1. Władysław Wygnaniec
      • 2.2. Bolesław Kędzierzawy
      • 2.3. Mieszko Stary
      • 2.4. Henryk Sandomierski
    • 3. Podsumowanie
  • III Rozwój struktury administracyjnej Kościoła polskiego
    • 1. Biskupstwo płockie
      • 1.1. Fundacja biskupstwa płockiego (1075)
      • 1.2. Granice biskupstwa płockiego
    • 2. Biskupstwa kruszwickie i włocławskie
      • 2.1. Problem początków organizacji diecezjalnej na Kujawach
        • 2.1.1. Bulla papieża Innocentego II z 4 czerwca 1133 r.
        • 2.1.2. Katalogi biskupów kujawskich
      • 2.2. Problem zasięgu terytorialnego biskupstw włocławskiego i kruszwickiego
        • 2.2.1. Biskupstwo włocławskie
        • 2.2.2. Biskupstwo kruszwickie
    • 3. Biskupstwo lubuskie
    • 4. Biskupstwa pomorskie i szczecińskie
      • 4.1. Problem początków organizacji diecezjalnej na Pomorzu
      • 4.2. Problem zasięgu terytorialnego biskupstw pomorskiego i szczecińskiego
        • 4.2.1. Biskupstwo pomorskie
        • 4.2.2. Biskupstwo szczecińskie
    • 5. Korekta granicy diecezji poznańskiej i archidiecezji gnieźnieńskiej (problem archidiakonatu czerskiego)
      • 5.1. Stan badań
      • 5.2. Pierwotny kształt wschodniej granicy diecezji poznańskiej
      • 5.3. Zmiany przebiegu granic między diecezją poznańską a archidiecezją gnieźnieńską w świetle bulli gnieźnieńskiej
      • 5.4. Archidiakonat czerski
        • 5.4.1. Geneza powstania
        • 5.4.2. Zasięg terytorialny
      • 6. Podsumowanie
  • IV Dzielnice dziedziczne
    • 1. Dzielnica wrocławska Władysława Wygnańca
    • 2. Dzielnica mazowiecka Bolesława Kędzierzawego
      • 2.1. Falsyfikat mogileński
      • 2.2. Granica na Wiśle
        • 2.2.1. Problem przynależności administracyjnej ziemi chełmińskiej
        • 2.2.2. Włocławek, Przypust, Słońsk
        • 2.2.3. Ziemia gostynińska
        • 2.2.4. Granica południowa
      • 2.3. Granica wschodnia Mazowsza
      • 2.4. Granica północna Mazowsza
    • 3. Dzielnica poznańska Mieszka Starego
    • 4. Dzielnica sandomierska Henryka
      • 4.1. Problem przynależności dzielnicowej ziemi wiślickiej
      • 4.2. Problem przynależności administracyjnej grodów nadpilickich (Małogoszcz, Żarnów, Skrzynno)
      • 4.3. Granica północna
      • 4.4. Granica wschodnia
    • 5. Oprawa wdowia księżnej Salomei
    • 6. Podsumowanie
  • V Dzielnica senioralna
    • 1. Prowincje
      • 1.1. Prowincja gnieźnieńska
        • 1.1.1. Interpretacja bulli gnieźnieńskiej
        • 1.1.2. Granica północna
        • 1.1.3. Pozostałe granice
      • 1.2. Prowincja łęczycka
      • 1.3. Prowincja krakowska
    • 2. Marchie
      • 2.1. Podstawa źródłowa w krytycznym ujęciu historiografii
      • 2.2. Liczba marchii
      • 2.3. Czas powstania
      • 2.4. Zasięg terytorialny marchii
        • 2.4.1. Marchia głogowska
        • 2.4.2. Marchia gdańska
    • 3. Pomorze i Połabie obszary zależne
      • 3.1. Pomorze Gdańskie
      • 3.2. Pomorze Sławieńsko-Słupskie
      • 3.3. Pomorze Zachodnie i republiki miejskie w Wolinie i Szczecinie
      • 3.4. Ziemie Sprewian
    • 4. Podsumowanie
  • Zakończenie
  • Bibliografia
    • Źródła
    • Źródła tłumaczone
      • Literatura
    • Spis treści
  • Title: Podział dzielnicowy państwa polskiego według statutu Bolesława Krzywoustego
  • Author: Jacek Osiński
  • ISBN: 978-83-7730-941-4, 9788377309414
  • Date of issue: 2025-05-29
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_4h99
  • Publisher: Wydawnictwo Avalon