Szczegóły ebooka

List Hanusi

List Hanusi

Kazimierz Przerwa-Tetmajer

Ebook
List Hanusi(Dialektem podhalańskim) Kochany Jerzy mój! Pisę tu ztela.  Ten list do tobie, a pisęcy płacę.  Świat mi calućki nic nie uwesela,  Kie w lesie pasę, wnet krowy potracę,  Bo syćko myślę, kielo nas ozdziela  Kraju i cy cię tyz jesce zobacę?  Kiebyś ty wiedział, jakoś mię zasmucił,  Mój złociusieńki, tobyś się haw wrócił.    Głowa mię boli, serdecka nie cuję,  Łzy ino syćko z ocu mi się lejom,  Nik tego niewi, za kim ja banuję,  Ale się ludzie nascy se mnie śmiejom.  Zal mię za tobom wciągle w serce kłuje  I niewiem, ka się me ocy podziejom  Od tych łez. Widzi się, co mnie powiezom  Wnetki hań w trumnie, ka ojcowie lezom.    I juzbyk chyba ja sama wolała  Lezeć hań, niźli tak płakać daremno,  A kie spać legnę, to poduska cała  Mokra, kie wspomnę, jakeś ty spał ze mną.  Chwilo jedyna, kaześ się podziała,  Kieś ty przychodził ku mnie w nockę ciemną  I kieś mię objon tak serdecnie w rence,  Jakbyś przy miejskiej lezał ka panience.    Ja znam, ze biedna ja prosta dziewcyna  Góralska, o mój ty najsłodsy, złoty,  To nie dla tobie, dla pańskiego syna,  Ale juz ledwie wytrwam od tęsknoty. [...]

Kazimierz Przerwa-Tetmajer
Ur. 12 lutego 1865 w Ludźmierzu Zm. 18 stycznia 1940 w Warszawie Najważniejsze dzieła: Na Skalnym Podhalu (1910), Legenda Tatr (1912); wiersze: Eviva l'arte; Hymn do Nirwany; Koniec wieku XIX; Prometeusz; Lubię, kiedy kobieta; Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej; Pieśń o Jaśku zbójniku; List Hanusi. Poeta, jeden z czołowych przedstawicieli polskiego modernizmu (Młodej Polski); spośród jego obfitej twórczości poetyckiej najistotniejsze dla historii literatury pozostają wiersze z drugiej (1894), trzeciej (1898) i czwartej (1900) serii Poezji, oddające ducha dziewiętnastowiecznego dekadentyzmu, pesymizmu egzystencjalnego, a także fascynacji myślą Schopenhauera i Nietzschego oraz mitologią i filozofią indyjską, które właściwe było pokoleniu Tetmajera, szczególnie młodopolskiej bohemie. Tetmajer zasłynął ponadto jako autor śmiałych erotyków, a także piewca górskiej przyrody Tatr i popularyzator folkloru podhalańskiego; pisał również dramaty (Zawisza Czarny, Rewolucja, Judasz), nowele i powieści (Ksiądz Piotr; Na Skalnym Podhalu; Legenda Tatr; Z wielkiego domu; Panna Mery). Był przyrodnim bratem Włodzimierza Tetmajera, stanowił prototyp postaci Poety z Wesela Wyspiańskiego. Jego ojciec, Adolf Tetmajer, brał udział w powstaniu listopadowym i styczniowym; matka, Julia Grabowska, należała do tzw. koła entuzjastek, literatek skupionych wokół Narcyzy Żmichowskiej. Podczas studiów na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (1884-1886) zaprzyjaźnił się z Lucjanem Rydlem, Stanisławem Estreicherem i Ferdynandem Hoesickiem. Zajmował się twórczością poetycką i pracą dziennikarską w "Kurierze Polskim" (współredaktor 1989--93), "Tygodniku Ilustrowanym", "Kurierze Warszawskim" i krakowskim "Czasie". Przez wiele lat pełnił funkcję sekretarza Adama Krasińskiego (wnuka Zygmunta, zajmującego się wydawaniem spuścizny autora Nie-Boskiej komedii) i w tej roli przebywał w Heidelbergu (1895). W czasie I wojny światowej był związany z legionami Piłsudskiego (redagował pismo "Praca Narodowa"); po wojnie wdał się w spór polsko-czechosłowacki o linię graniczną w Tatrach, był organizatorem Komitetu Obrony Spisza, Orawy i Podhala oraz prezesem Komitetu Obrony Kresów Południowych. W 1921 został prezesem Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy Polskich, a w 1934 członkiem honorowym Polskiej Akademii Literatury. Drugą połowę życia poety naznaczyła choroba. Powikłania wywołane kiłą doprowadziły najpierw do zaburzeń psychicznych (które ujawniły się już podczas obchodów 25-lecia jego twórczości w 1912 r.), a w późniejszym czasie do utraty wzroku. Pod koniec życia Tetmajer egzystował dzięki ofiarności społecznej, umożliwiono mu mieszkanie w Hotelu Europejskim w Warszawie, skąd został eksmitowany w styczniu 1940 r. przez okupacyjne władze niemieckie. Zmarł w Szpitalu Dzieciątka Jezus z powodu nowotworu przysadki mózgowej oraz niewydolności krążenia. Jest pochowany na Cmentarzu Zasłużonych w Zakopanem; na warszawskich Powązkach znajduje się jego symboliczny grób. Przeczytaj artykuł o autorze w Wikipedii

Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.
  • Tytuł: List Hanusi
  • Autor: Kazimierz Przerwa-Tetmajer
  • ISBN: 978-83-285-0044-0, 9788328500440
  • Data wydania: 2014-03-12
  • Format: Ebook
  • Identyfikator pozycji: e_a0b4
  • Wydawca: Wolne Lektury