Przewodnik do ćwiczeń z fizjologii roślin

Maria Skłodowska, Elżbieta Kuźniak-Gębarowska

Przewodnik do ćwiczeń z fizjologii roślin jest skierowany głównie do studentów studiów licencjackich na kierunkach biologia, ochrona środowiska i biotechnologia. Może być przydatny również dla studentów innych kierunków przyrodniczych i rolniczych oraz osób zainteresowanych biologią eksperymentalną roślin. Ćwiczenia zostały tak opracowane, by zaprezentować studentom podstawowe procesy związane z funkcjonowaniem roślin i ułatwić poznanie ich wzajemnych relacji, co ma istotne znaczenie w kontekście całościowego ukazania procesów biologicznych oraz praktycznego wykorzystania roślin w życiu człowieka. Zakres tematyczny przewodnika poszerzono o zagadnienia z biologii stresu, roślinnych kultur in vitro oraz dotyczące wielorakiego zastosowania związków biologicznie aktywnych. Każdy rozdział rozpoczyna się od krótkiego wstępu teoretycznego przygotowującego do zajęć laboratoryjnych, który ma ułatwić zrozumienie danego procesu lub reakcji, ale może być również użytecznym repetytorium wybranych zagadnień z fizjologii roślin. Przewodnik zawiera zestaw ćwiczeń, w większości autorskich. Można je wykonać bez zaawansowanej aparatury, a także dowolnie konfigurować w zależności od założeń programowych i warunków laboratoryjnych.

Przywry Trematoda. Zeszyt 34C. Część systematyczna Digenea Plagiorchiida

Katarzyna Niewiadomska, Teresa Pojmańska

Wydawnictwo seryjne Fauna Słodkowodna Polski istnieje od 1935 roku. Dotychczas opublikowano 25 zeszytów poświęconych zarówno zwierzętom bezkręgowym (lnvertebrata), jak i kręgowcom (Vertebrata). Kolejne tomy Fauny Słodkowodnej Polski zawierają bogate dane ogólne dotyczące omawianej grupy zwierzęcej oraz informacje szczegółowe o należących do niej gatunkach, rodzajach, rodzinach i rzędach. Integralną częścią każdego opracowania są klucze do oznaczania taksonów. Dzięki takiemu ujęciu, monografie na temat poszczególnych grup systematycznych stanowią kompendium najnowszej wiedzy teoretycznej i praktycznej. Zeszyty Fauny Słodkowodnej Polski przygotowują wybitni specjaliści w zakresie znajomości fauny Polski. Tom 34C, autorstwa prof. dr hab. Katarzyny Niewiadomskiej i prof. dr hab. Teresy Pojmańskiej z Instytutu Parazytologii im. W. Stefańskiego PAN w Warszawie, poświęcony krajowym przywrom (Trematoda) z rzędu Plagiorchiida, omawia szczegółowo anatomię, biologię, ekologię i taksonomię tych zwierząt oraz dostarcza wskazówek praktycznych dotyczących metodyki badań. Zawiera również klucze do oznaczania żyjących w wodach śródlądowych Polski przedstawicieli tego taksonu.

Pszczoły. Krótki lot w głąb niezwykłych umysłów

Lars Chittka

Pszczoły są wyjątkowo inteligentne, potrafią rozpoznawać kwiaty i ludzkie twarze, okazywać emocje, liczyć, posługiwać się prostymi narzędziami, rozwiązywać problemy i uczyć się, obserwując innych. Ich maleńki, ale złożony system nerwowy nie ma sobie równych w królestwie zwierząt. Niezwykle rozwinięta pamięć przestrzenna sprawia, że pszczoły są także doskonałymi nawigatorami. Potrafią wrócić do swojego ula nawet z bardzo odległych łąk i pól. Pszczoły są świadome, czują i myślą, boją się i cierpią, a nawet mają wątpliwości i dylematy etyczne. Lars Chittka zaprasza nas na niezwykły spacer w głąb pszczelego umysłu. Opowiada o życiu i zachowaniach pszczół, o inteligencji roju i tworzących go jednostek, o ich myślach i uczuciach oraz wyjątkowych osobowościach. Chittka przypomina, że bez pszczół wymarłoby wiele innych gatunków, w tym także i my. Traktujmy więc te fascynujące stworzenia z szacunkiem, na jaki zasługują.

Ptaki za miedzą

Maciej Cmoch

Opis Kiedy odwiedzam malownicze rejony bagien biebrzańskich, często rozmawiam z lokalnymi mieszkańcami. Zazwyczaj zadaję im wtedy pytanie, co zmieniło się w przyrodzie najbardziej w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat. Wszyscy stwierdzają jednogłośnie - na polach i łąkach jest znacznie mniej ptaków. Niestety, moje obserwacje i badania również to potwierdzają. Z książki Macieja Cmocha dowiemy się, co jest tego przyczyną. Autor w rzetelny i skrupulatny sposób analizuje, co stało za sukcesem ptaków zasiedlających tereny rolnicze, ich ścisłe relacje z człowiekiem i do czego to doprowadziło w czasach powszechnej intensyfikacji produkcji rolnej. Największą zaletą tej książki jest połączenie wiedzy naukowej z obserwacjami i doświadczeniami autora, który będąc jednocześnie fotografem przyrody i osobą biorącą udział w projektach czynnej ochrony ptaków, ma niezwykły zmysł obserwacji otaczającej nas przyrody, no i dar opowiadania o niej. Adam Zbyryt, biolog, ornitolog, popularyzator nauki O AUTORZE Maciej Cmoch - siedlczanin, ur. w 1989 r.; biolog z wykształcenia, przyrodnik z zamiłowania. Zawodowo zajmuje się badaniami i ochroną ptaków. Związany z Towarzystwem Przyrodniczym "Bocian". Uczestnik projektów czynnej ochrony, m.in. błotniaka łąkowego, kulika wielkiego, pustułki i płomykówki. W wolnych chwilach zajmuje się fotografią przyrodniczą. Najchętniej fotografuje zarówno podporządkowaną człowiekowi naturę terenów wiejskich, jak i wciąż dziką przyrodę nieuregulowanych rzek. Czytelnik krajobrazu. Na ptaki patrzy przez pryzmat otoczenia, w jakim żyją. FRAGMENT KSIĄŻKI "Ostatnie gospodarstwo we wsi. Dalej są już tylko płaskie pola ciągnące się po horyzont. Kończy się tu utwardzona droga, która gwałtownie przechodzi w piaszczystą drożynę niknącą daleko wśród zagonów. Schyłek października. Świeci przyjemne słońce, ale od pól wieje już chłodny wiatr. Nawiewa na podwórko spadające liście prosto z drzew i krzewów rosnących wzdłuż płotu odgradzającego opustoszałą zagrodę od otwartej przestrzeni. Drzewa rzucają długie cienie. Kostropate przykurczone jabłonki są już prawie nagie. Z pól dochodzi echo terkoczących traktorów. To gorączka jesiennych prac. Na czworobocznej działce stoi drewniana chałupa, z drewna zbudowano też spichlerz, stodołę i małą obórkę. Dużą oborę wymurowano z białej cegły. Obok stoi studnia ze spróchniałą kolbą. Woda w środku jest mętna, nie czerpano jej od lat. Do chałupy dolepiono ażurowy ganek z popękanymi framugami. Czasy jego piękna i świetności dawno przeminęły. W środku wala się szkło i jakieś rupiecie. Obok w pokolorowanych jesienią krzakach buszują sikory. Zaglądają też na ganek. To bardzo ciekawskie ptaki, które wszędzie wściubiają swoje dzioby. Taką mają strategię żerowania. Wieje wiatrem i pustką, a kiedyś tętniło tu życie. Biegały kury, kwiczały świnie, szczekał pies. Podwórko było rozjeżdżane, wydeptywane. Cały czas ktoś się kręcił - jak to na wsi. Teraz, gdyby nie regularne koszenie, wszystko zupełnie by zarosło. Tak jak zarosło siedlisko naprzeciwko, do którego nikt nie zagląda. Jeszcze trochę i powstanie tam zagajnik. Drzewa i krzewy szybko kolonizują opuszczone i niedoglądane działki. Zakorzeniają się, rozsadzają schody, wypełniają uwolnione od ludzi przestrzenie. Rozsypujące się kawałek po kawałku stare drewniane chałupy latem ukrywają się za dusznym gąszczem krzewów oraz pokrzyw i dopiero jesienią, w tempie znikających z gałęzi liści, odkrywają swoją próchniejącą postać. Dlatego stojąc przy chałupie po dziadkach, dobrze widzę szary domek naprzeciwko. Z szarymi okiennicami i brązowym dachem. Dwa opuszczone gospodarstwa na końcu wsi. Przyjeżdżam tu czasem i patrzę, jak natura na powrót bierze je we władanie, jak wkracza w pozostawioną przez ludzi pustkę. Cała osada się wyludnia i jest tu coraz ciszej. To dowód tego, że polska wieś się zmienia, choć tak naprawdę zmieniała się przez setki lat. Komasacje, parcelacje, kolektywizacje, kolonizacje, zabory i reformy. Te zmiany zostawiały ślady w krajobrazie. Obecne wyludnianie i starzenie się wsi położonych z dala od miast widać najbardziej po straszących zza krzaków opuszczonych chałupach". "Zasięg występowania poszczególnych gatunków ptaków wciąż się zmieniał i zmienia się nadal. Nic nie jest w przyrodzie ustalone raz na zawsze. W XIX wieku z południa na północ Europy swój zasięg rozszerzał kulczyk - drobny ptak, którego głos przypomina dzwonienie pęku drobnych kluczyków. Współcześnie licznie zasiedla place i ogrody w miastach, miasteczkach i wsiach, wszędzie tam, gdzie znajdzie choć trochę luźno rozrzuconych drzew. Pierwszy lęg kulczyka zlokalizowany w granicach dzisiejszej Polski odnotowano w 1853 roku pod Ojcowem. Po około stu latach, czyli na przełomie lat 50. i 60. XX wieku, kulczyk zamieszkiwał już cały kraj. W XIX wieku znacznie wzrosła powierzchnia użytków rolnych. Głód ziemi spowodował, że pola uprawne powstawały nawet na glebach bardzo ubogich i w miejscach do tej pory omijanych. Hodowano ziemniaki (ich upowszechnienie usunęło widmo głodu i spowodowało wzrost liczby hodowanych świń), buraki cukrowe, rzepak, rzepik, żyto, jęczmień, pszenicę i owies. Szczególnego znaczenia nabrał ten ostatni gatunek zboża, co miało związek ze wzrostem liczby koni, które w pracach polowych zaczęły stopniowo wypierać woły. Zmiany najszybciej postępowały w folwarkach. Pojawiły się bardziej skomplikowane maszyny rolnicze, jednak mogli sobie na nie pozwolić tylko majętni gospodarze. Rozmieszczenie osad stopniowo się stabilizowało. Gdy porównamy stare mapy z tamtego okresu ze współczesnymi, okaże się, że na wielu obszarach lokalizacja, a także powierzchnia wsi są ze sobą zaskakująco zbieżne. Nawet usytuowanie krzyży przydrożnych jest często takie samo".

Relacje między zespołami szczątków karpologicznych a współczesną roślinnością małych, płytkich zbiorników wodnych. Reprezentacja współczesnej roślinności i rozmieszczenie makroszczątków w osadach wybranych zbiorników Wyżyny Śląskiej

Artur Szymczyk

Analiza makroszczątków roślinnych, w tym głównie dobrze zachowujących się w osadach jeziornych szczątków karpologicznych, należy do najważniejszych metod stosowanych w odtwarzaniu przemian zachodzących w fitocenozach i środowisku. Metody rekonstrukcji paleośrodowisk wykorzystujące makroszczątki roślin polegają jednak na zastosowaniu wiedzy o złożonych, zbyt słabo jeszcze poznanych relacjach między zgrupowaniami makrofosyliów a współczesną roślinnością. Zagadnienia te porusza niniejsza monografia, prezentująca wyniki badań nad relacją analiz zespołów makroszczątków w odniesieniu do rzeczywistego rozmieszczenia roślinności w kilku niewielkich, płytkich zbiornikach wodnych i ich najbliższym otoczeniu.  Praca adresowana jest do badaczy z kręgu nauk przyrodniczych, archeologów, ale przede wszystkim do specjalistów zajmujących się przeszłością środowiska i jej odtwarzaniem za pomocą szczątków makroskopowych. Przedstawione w niej rezultaty mogą przyczynić się do zwiększenia możliwości i wiarygodności interpretacyjnej badań paleoekologicznych.  Czytelnik znajdzie tu odpowiedzi między innymi na następujące pytania: W jakim stopniu zespoły makroszczątków karpologicznych odzwierciedlają skład gatunkowy współczesnej roślinności, czy liczebność odnajdywanych w próbach osadów diaspor poszczególnych gatunków odzwierciedla proporcje w ich liczebności/pokryciu we współczesnych fitocenozach, a także jakie czynniki decydują o rozmieszczeniu i liczebności szczątków karpologicznych w małych i płytkich zbiornikach wodnych.

Seks w wielkim lesie. Botaniczny przewodnik dla kochanków na łonie przyrody

Łukasz Łuczaj

Seks w wielkim lesie jest książką na temat uprawiania seksu w naturze. To zarówno praktyczny poradnik, jak i esej odwołujący się do sztuki i etnografii, a także własnych (być może prawdziwych) doświadczeń autora. Język naukowca biologa miesza się z literaturą, humorem i ironią. Łukasz Łuczaj mówi o legalności seksu na łonie przyrody i o jego pięknie. Wnikliwie opowiada o relacji człowieka z aktorami nie-ludzkimi. Opisuje największe w Polsce dziuple, mogące pomieścić ludzi, czy nasiona przenoszone przez włosy łonowe. Czytelnik i czytelniczka dowiedzą się, do jakiego lasu najlepiej zabrać ukochaną/ego, jak położyć ją/jego na omszałej kłodzie drewna oraz jakie owady czyhają na uprawiających miłość w Puszczy Białowieskiej. To literacka pochwała seksu radosnego, pozytywnego i naturalnego.   Tylko Łukasz Łuczaj, profesor nadzwyczajny i erotoman też nadzwyczajny, wszystkojad jedzący łożyska z porodów swoich córek, mógł napisać ten poradnik dla zakochanych w naturze. Bezwstydnie podając miejsca, pory roku i rodzaj podłoża do uprawiania miłości. Zdemaskował niewinne bratki, jako słowiański symbol kazirodczych związków, i maślaki, naturalne lubrykanty dla leśnych ruchadeł. Książka orgazmiczna, łącząca praktykę z erudycją i wrażliwością. Manuela Gretkowska  Zaczytasz się bez pamięci. A potem zechcesz wprowadzić w życie. Marcin Fabjański, filozof

Serce. Historia naturalna

Bill Schutt

Silnik, który napędza układ krwionośny. Ośrodek emocji i siedziba duszy. Grudka zespolonych komórek, których skurcze i rozkurcze utrzymują nas przy życiu. Źródło miłości i nienawiści, radości i rozpaczy. Serce. Bill Schutt snuje wszechstronną, zadziwiającą opowieść o sercu z różnych perspektyw. Przygląda się, jak filozofowie i uczeni wyobrażali sobie – często błędnie – mechanizmy pracy naszego serca. Zabiera nas w podróż w czasie: od starożytnych Egipcjan i Greków, którzy wierzyli, że w sercu mieści się dusza, aż do dzisiejszych laboratoriów, w których naukowcy korzystają z serc zwierząt, a nawet z fragmentów roślin jako punktu wyjścia do najnowocześniejszych metod leczniczych. Schutt przeplata swoją barwną opowieść niezwykłymi ciekawostkami o sercu. Odwiedzamy plaże, na których zbiera się staroraki, aby pozyskiwać z nich krew o właściwościach chroniących ludzi przed śmiertelnymi chorobami. Dowiadujemy się, że po nastaniu przymrozków serca niektórych żab na długie tygodnie zamieniają się w bryłki lodu, aby wznowić bicie dopiero z nadejściem wiosennych roztopów. Poznajemy historię kobiety, która po przeszczepie serca zagustowała w piwie i kurczaku z McDonalda. Ta napisana z werwą i znawstwem książka, splatająca fascynujące dzieje ewolucji z historią kultury, pokazuje nam serce w całkowicie nowym świetle.

Świat, który nadchodzi. Jak wielka wędrówka przyrody wpływa na nasze życie

Benjamin von Brackel

Rozpoczęła się kolejna wielka wędrówka gatunków. Strefy klimatyczne zaczęły się przesuwać z równika w kierunku obu biegunów. Zwierzęta i rośliny wyruszają więc w drogę w poszukiwaniu lepszych warunków do życia. Nadchodzi całkiem nowy świat. A co będzie z nami? My, ludzie, mamy większe możliwości adaptacji niż pozostałe gatunki. Możemy wycofać się do klimatyzowanych domów, uprawiać rośliny odporne na wysokie temperatury i opracowywać zaawansowane systemy nawadniania szklarni. Potrafimy przemieszczać się na duże odległości w krótkim czasie. Wiemy też dokładnie, dokąd się udać, aby znaleźć chłodniejsze obszary na wyższych szerokościach geograficznych, gdzie będziemy mogli rozpocząć nowe życie. Benjamin von Brackel nie bez przyczyny zaczyna swoją opowieść od trzepotu skrzydeł niewielkiego górskiego motyla. Ten dźwięk odbija się zwielokrotnionym echem i wraca w postaci wielkich pytań o przyszłość naszego świata.

Świat poza fizyką. Powstanie i ewolucja życia

Stuart A. Kauffman

Wśród szacunkowych stu miliardów układów planetarnych w znanym wszechświecie ewoluujące życie z pewnością występuje w obfitości. Ta ewolucja jest w każdym przypadku procesem „stawania się”. Od czasów Newtona używamy fizyki, aby dokonywać oceny rzeczywistości. Lecz sama fizyka nie jest w stanie powiedzieć nam, skąd pochodzimy, jak się tu znaleźliśmy i dlaczego nasz świat wyewoluował od organizmów jednokomórkowych do niezwykle złożonej biosfery. Najnowsza książka Stuarta Kauffmana zawiera wyjaśnienia – wykraczające poza wnioski płynące z praw fizyki – przejścia od złożonego środowiska chemicznego do reprodukcji molekularnej, metabolizmu i wczesnych protokomórek oraz dalszej ewolucji w kierunku tego, co uznajemy za ż y c i e. To wspaniała niewielka książka dotycząca klasycznego pytania: „Czym jest życie?”. - P. K. Strother, „Choice” Niniejsza książka jest kulminacją całego życia poświęconego rozważaniu wzajemnych oddziaływań między fizyką i biologią oraz poszukiwaniu głębszego poziomu rzeczywistości. Kauffmann porusza szerokie spektrum tematów i przedstawia radykalną wizję transformacji od materii do życia i od życia do umysłu. To dzieło będzie inspiracją dla kolejnego pokolenia naukowców - Paul Davies

Tajemnica mechanizmów ewolucji. Wielka opowieść biologii darwinowskiej o triumfie nad religią

Robert F. Shedinger

Czy darwinowska teoria ewolucji jest rzeczywiście największym osiągnięciem w historii nauki – a może nawet najbardziej twórczą i ekspansywną ideą, jaka kiedykolwiek pojawiła się w umyśle człowieka, jak to powiedział Daniel Dennett? „Tajemnica mechanizmów ewolucji” w sposób zrozumiały przedstawia krytyczne studium literatury z zakresu biologii ewolucyjnej od Darwina poprzez Dobzhansky’ego do Dawkinsa. Autor książki, Robert Shedinger pokazuje, że popularne ujęcie ewolucji jest jedną wielką opowieścią o triumfie darwinizmu, w którym wyraźnie przecenia się możliwości mechanizmów ewolucyjnych. Od publikacji opus magnum Darwina minęło już nieco ponad 160 lat, a my wciąż nie wiemy, w jaki sposób zachodzi proces ewolucji. Obecnie musimy pogodzić się z myślą, że mechanizmy ewolucji nadal są owiane tajemnicą, co według autora nie jest równoznaczne z zaprzestaniem naukowych prób poszukiwania prawdy, a wręcz przeciwnie – jest to zachęta do odważnego, a zarazem pokornego uznania ograniczeń ludzkiego rozumu i do otwarcia się na nienaturalistyczne interpretacje kwestii pochodzenia i rozwoju życia. Być może, ale tylko być może, ewolucja darwinowska została nieco przeceniona. Robert Shedinger, profesor religioznawstwa w Luther College, analizuje zarówno współczesne, jak i historyczne źródła, żeby pokazać, że za imponującą publiczną fasadą tej teorii skrywają się szczere, prywatne stwierdzenia wybitnych naukowców, iż nie są pewni, jaki jest mechanizm ewolucji. Ma to olbrzymie konsekwencje dla badaczy myśli religijnej. – Michael J. Behe, autor „Czarnej skrzynki Darwina” Dla osoby zajmującej się badaniami układu nerwowego, dla której przez cały okres dorosłego życia darwinowska teoria doboru naturalnego była absolutną podstawą ewolucji, czytanie „Tajemnicy mechanizmów ewolucji” było jak lektura detektywistycznego dreszczowca. Jest to niezwykle interesująca oraz otwierająca oczy historia ukazująca proces powstawania   teorii naukowej. Jej autor zwraca szczególną uwagę, że proces ten może być równie mocno uzależniony od struktury poglądów zakotwiczonych w obecnej kulturze naukowej, jak od danych empirycznych uzyskiwanych w toku badań.                   – Marjorie Woollacott, profesor neuronauki, University of Oregon  Robert F. Shedinger jest profesorem religii w Luther College w Decorah w stanie Iowa. Przez większość życia w pełni akceptował darwinizm i zasadniczo zgadzał się z opinią Daniela Dennetta, że teoria ewolucji Darwina jest największym osiągnięciem w historii myśli ludzkiej. Jego poglądy uległy zmianie, gdy zaczął prowadzić zajęcia omawiające spór między teorią inteligentnego projektu a ewolucjonizmem. Ze zdziwieniem stwierdził wówczas, że argumentacja czołowych teoretyków projektu ma charakter naukowy, a nie religijny. Shedinger jest autorem „Jesus and Jihad” (Cascade Books, 2015) i kilku innych książek z zakresu religioznawstwa. To jego pierwsza książka na temat religii i nauki.  Seria Perspektywy Nauki Jeszcze sto lat temu uczeni uważali, że nauka to przedsięwzięcie obiektywne, oparte na gromadzeniu danych empirycznych i wyciąganiu na tej podstawie wniosków, które przeradzają się w teorie. Dziś jednak wiemy, że to nie fakty, ale przede wszystkim ich interpretacje prowadzą do rozwoju nauki. Największe rewolucje w historii nauki zaszły dzięki wybitnym jednostkom, które wykazały się postawą krytyczną wobec powszechnie obowiązujących poglądów. Kopernik nie przyjął geocentryzmu Ptolemeusza, Einstein odrzucił to, co dzisiaj określamy mianem fizyki klasycznej, a Darwin nie zgodził się z tym, co w jego czasach nazywano biblijnym poglądem o niezmienności gatunków. Seria Perspektywy Nauki pokazuje, że nauka nie jest przedsięwzięciem jednolitym, że to raczej kolaż rozmaitych poglądów, hipotez i idei. Będziemy w niej przedstawiać oryginalne poglądy uczonych, którzy wykraczają poza utarte szlaki i przedstawiają czytelnikowi zupełnie nowe perspektywy w nauce.  Odkrycie naukowe polega na tym, że widzisz to, co wszyscy, ale i dostrzegasz to, czego nikt nie zauważył. – Albert Szent-Györgyi, laureat Nagrody Nobla 

Teoria ewolucji. Kryzysu ciąg dalszy

Michael Denton

„Teoria ewolucji. Kryzysu ciąg dalszy” Michaela Dentona jest kontynuacją wcześniejszych rozważań autora zawartych na stronach książki „Kryzys teorii ewolucji”. Australijski uczony podkreśla, że wraz z rozwojem nauki pojawia się coraz więcej wyzwań dla neodarwinizmu, i  przedstawia ku temu argumenty: od kosmologicznych, poprzez biologiczne, skończywszy na kwestii początków ludzkiego języka. Zwraca uwagę, że w przyrodzie występuje nieadaptacyjny porządek, którego teoria ewolucji nie jest w stanie wytłumaczyć. Wskazuje przy tym na ogromną różnorodność występującą w przyrodzie ożywionej, czego nie można wyjaśnić jedynie na drodze przystosowań do warunków środowiskowych. Skoro dobór naturalny działa jedynie na rzecz cech, które są korzystne dla swojego posiadacza, to jak wyjaśnić mnogość cech nieprzynoszących żadnej przewagi selekcyjnej? O ile Darwin twierdził, że przyroda nie czyni skoków, to w opinii Dentona świat organizmów żywych jest pełen przykładów nagłego pojawiania się nowych struktur. „Darwiniści często odpierają ostrą krytykę, odbijając piłeczkę poprzez zwlekanie z odpowiedzią. Mawiają, że za dziesięć czy dwadzieścia lat nauka z pewnością pokaże, że ich teoria jest poprawna. Trzydzieści lat po swojej przełomowej książce Kryzys teorii ewolucji Michael Denton ujawnił ich blagę. Darwinizm nie tylko nie przezwyciężył stojących przed nim wyzwań, ale nowe, poważne problemy znacznie pogorszyły stan tego kryzysu”. Michael J. Behe, PhD, profesor nauk biologicznych, Lehigh University, autor „Czarnej skrzynki Darwina” i „Granic ewolucji” Seria Inteligentny Projekt to pierwsza tak ambitna i bogata propozycja na polskim rynku wydawniczym, w ramach której ukazują się książki dotyczące teorii inteligentnego projektu – Intelligent Design (ID). Autorzy zastanawiają się: czy różnorodność życia na Ziemi może być wyjaśniona wyłącznie przez procesy czysto przyrodnicze? Czy złożone struktury biologiczne mogły powstać drogą przypadku i konieczności, bez udziału inteligencji? Czy Ziemia jest tylko jedną z wielu niczym niewyróżniających się planet? Teoria inteligentnego projektu jest ogólną teorią rozpoznawania projektu i ma szerokie zastosowanie w takich dziedzinach nauki, jak kryminalistyka, historia, kryptografia, astronomia i inżynieria. Seria Inteligentny Projekt pokazuje, że koncepcja ID powinna być stosowana również w zagadnieniach pochodzenia i rozwoju różnych form życia, a także w próbie zrozumienia nas samych.

Twój mózg bez tajemnic

Marc Dingman

Rzecz o emocjach, uczuciach, śnieniu i myśleniu. Sen, pamięć, mowa, odczuwanie przyjemności czy strachu - codziennie mamy do czynienia z tymi procesami i emocjami, ale jak mózg je tworzy? Twój mózg bez tajemnic jest zorganizowaną specjalnie dla czytelnika wycieczką po wnętrzu naszej głowy. Zabiera nas na nią neurobiolog Marc Dingman. Dowiemy się z niej, co się dzieje, kiedy mózg nie działa prawidłowo: dlaczego czasem cierpimy na bezsenność, depresję, ADHD, chorobę Alzheimera czy Parkinsona lub wpadamy w uzależnienie. Książka zawiera liczne interesujące przykłady z życia oraz ręczne ilustracje autora. Książkę czyta się jak zbiór opowiadań detektywistycznych, łączy ona klasyczne przypadki z historii neurologii z odkryciami dokonanymi dzięki najnowszym technologiom. - dr Stanley Finger, emerytowany profesor psychologii i nauk o mózgu Uniwersytetu Waszyngtona w St. Louis, autor Origins of Neuroscience Recenzje książki Twój mózg bez tajemnic: Pouczająca, przystępnie napisana i ciekawa książka dla każdego, kto choć w najmniejszym stopniu interesuje się tym, jak pracuje mózg, i chciałby dowiedzieć się więcej, ale nie wie, od czego zacząć. -dr Dean Burnett, autor Happy Mózg i Gupi muzg. Ta książka przejrzyście wyjaśnia, co naszym zdaniem wiemy o tym najbardziej tajemniczym narządzie. Dingman splata klasyczne studia przypadków z nowoczesnymi badaniami w łatwo przyswajalne rozdziały, tworząc doskonały podręcznik dla początkujących na temat błyskawicznie rozwijającej się dziedziny neuronaukI. - Moheb Costandi, autor Neuroplasticity i 50 Human Brain Ideas You Really Need to Know. Ta książka to zabawna i pouczająca lektura Bardzo dużo się nauczyłem i podobnie będzie z tobą! - dr John E. Dowling, profesor badawczy w dziedzinie neuronauki, autor Understanding the Brain: From Cells to Behavior to Cognition

Werbel, czyli zrozumieć dzięcioły

Dorota Zawadzka, Grzegorz Zawadzki

Ile gatunków dzięciołów zamieszkuje w Polsce? Co wiemy o ich zwyczajach? Dlaczego dzięcioły bębnią i czy potrafią śpiewać? Ile razy na sekundę uderzają dziobem w drzewo? Czy mogą od tego dostać wstrząsu mózgu? Czy łączą się na zawsze w pary? Czy są troskliwymi rodzicami? Kto korzysta z ich dziupli? Czy świat mógłby istnieć bez dzięciołów? Na te wszystkie pytania, a także na wiele innych, można znaleźć odpowiedź w tej książce. Werbel, czyli zrozumieć dzięcioły to książka, z której dowiecie się wszystkiego, co chcielibyście wiedzieć o dzięciołach, ale nie mieliście kogo zapytać. Dorota Zawadzka i Grzegorz Zawadzki, ornitolodzy, przyrodnicy, oddają w Wasze ręce przyrodniczą opowieść, która pomaga bliżej poznać życie dzięciołów - ptaków zapewniających przetrwanie wielu innym gatunkom. Werbel, czyli zrozumieć dzięcioły, to książka zarówno do czytania, oglądania, a także do... słuchania! Po zeskanowaniu za pomocą smartfona (z dostępem do Internetu) zamieszczonych w niej QR kodów można usłyszeć głosy dzięciołów. O AUTORACH: Dr hab. Dorota Zawadzka - wykładowca akademicki, leśnik, ornitolog. Pracuje w Katedrze Nauk Leśnych na Wydziale Filia Uniwersytetu Łódzkiego w Tomaszowie Mazowieckim. Członkini Komitetu Ochrony Orłów i Komitetu Ochrony Kuraków. Od wielu lat zafascynowana ptakami; zajmuje się ich badaniem i ochroną, głównie w Puszczy Augustowskiej. Szczególnym obiektem jej zainteresowań naukowych są dzięcioły oraz związane z nimi dziuplaki wtórne, ptaki drapieżne i kuraki leśne. Popularyzuje wiedzę o ptakach w licznych publikacjach oraz prowadząc warsztaty ornitologiczne. Prywatnie mama Grzegorza. Grzegorz Zawadzki - ornitolog, leśnik, fotograf. Urodzony w 1992 roku w Suwałkach. Od zawsze zakochany w ptakach, w wolnych chwilach podziwiający je z lornetką i aparatem. Pracownik Instytutu Nauk Leśnych SGGW, członek zarządu Komitetu Ochrony Orłów. Autor przyrodniczych prac naukowych i popularnonaukowych. Zawodowo badacz ekologii ptaków, głównie leśnych, efektem czego powstał doktorat dotyczący dzięcioła czarnego w Puszczy Augustowskiej. Bo cóż może być bardziej ptasio-leśnego niż dzięcioły w najpiękniejszej Puszczy? W 2021 roku, nakładem wydawnictwa Paśny Buriat, ukazała się ich wspólna książka Ptaki jeziora Wigry.

Wprowadzenie do entomologii sądowej

Elżbieta Kaczorowska, Agnieszka Draber-Mońko

Początki entomologii sądowej jako nauki sięgają XIII wieku. W Europie podwaliny pod nią położyli francuscy dziewiętnastowieczni uczeni, tacy jak Bergeret i Megnin, a rozwój jej przypadł na drugą połowę XX wieku. Jest to nauka, która opiera się przede wszystkim na znajomości ekologii i biologii rozwoju owadów (Insecta) kolonizujących zwłoki pozostające na różnych etapach rozkładu. Dzięki temu może być wykorzystywana podczas prób odtwarzania daty zgonu i okoliczności śmierci. Z pomocy entomologów sądowych coraz częściej korzystają śledczy całego świata, w tym i Polski. Oddajemy Państwu pierwsze w Polsce opracowanie dotyczące entomologii sądowej, przeznaczone zarówno dla profesjonalnych pracowników sądownictwa, jak i studentów oraz osób zajmujących się kryminalistyką amatorsko.

Wykłady z chemii ogólnej i nieorganicznej dla studentów biologii i biotechnologii (z elementami analizy jakościowej i ilościowej). Wydanie 2 uzupełnione

Piotr Seliger

Skrypt ten został pomyślany jako materiał pomocniczy dla studentów I roku kierunku mikrobiologia i biotechnologia oraz II roku kierunku biologia do wykładów z chemii nieorganicznej prowadzonych na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. Z moich obserwacji wynika, że przedstawienie niektórych tematów może być przydatne także dla studentów chemii, przy czym zwracam uwagę, iż materiał zawarty w tym skrypcie jest bardzo okrojony i nie obejmuje wszystkich zagadnień wymaganych na kierunku chemia. Liczba godzin wykładów w porównaniu z ilością materiału obowiązującym w minimum programowym sprawia, że aby został on zrealizowany, wykłady muszą być prowadzone w dość dużym tempie, co z kolei powodowało błędy lub duże luki w notatkach studenckich. Mam nadzieję, że wraz z tym skryptem studenci będą mogli bardziej skoncentrować się na tłumaczonych zagadnieniach i na zrozumieniu omawianych tematów. Proszę nie traktować tego podręcznika jako substytut wykładów, lecz jedynie jako pomoc do nich, gdyż wytłumaczenie i objaśnienie zagadnień omawianych na wykładach nie znalazły się w tych materiałach. W drugim uzupełnionym wydaniu zostały poprawione błędy znalezione w pierwszej edycji tego skryptu. Dodano też kilka nowych slajdów, które pojawiły się w trakcie kolejnych lat prowadzenia wykładów. Ze względu na zmniejszenie liczby godzin wykładów część materiału została przeniesiona i oznaczona jako dodatek, tak by studenci nie mieli problemów z weryfikacją obowiązkowego materiału, który ich dotyczy. Słowo wstępne

Wyraz uczuć u człowieka i zwierząt

Karol Darwin

Wyraz uczuć u człowieka i zwierząt jest jednym z ostatnich i najlepszych dzieł Darwina, w którym otwarcie i bez strachu używa już słowa ewolucja i pisze o bezpośrednim pochodzeniu człowieka od małpy. Jest to pierwsza na świecie poważna rozprawa o ekspresji emocji z licznymi przykładami i bogactwem opisu. Poprzez powracanie do ewolucji Darwin próbuje znaleźć uzasadnienie ruchów mimicznych. Każde podjęte zagadnienie omawia możliwie najbardziej dogłębnie, analizuje plusy i minusy przyjętego sposobu rozumowania, cytuje swoich zwolenników i przeciwników, a niejednokrotnie z rozbrajającą szczerością przyznaje, że nie jest w stanie wysnuć ostatecznego wniosku, pozostawiając czytelnika ze swoimi wątpliwościami i rzetelnie zebranymi argumentami obu stron. Precyzyjnie opisuje niezwykle silną więź człowieka z przyrodą, który jest jej integralną częścią, podobnie jak zwierzęta.  Książka ta stała się kamieniem milowym w badaniach nad biologicznym mechanizmem kreowania emocji. Prowadzone obecnie analizy rzucają nowe światło na naturę zwierzęcych uczuć. Dziś już wiemy, że mózg człowieka i innych ssaków zbudowany jest z tych samych struktur. Dlaczego więc zwierzęta nie miałyby odczuwać podobnych do człowieka emocji?

Zielnik czarodziejski to jest zbiór przesądów o roślinach

Józef Rostafiński

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu. REPRINT. Autor w swoich badaniach nad roślinami korzystał z dawnej, najwybitniejszej, literatury dotyczącej tego tematu. Jak sam to jednak pisze: Wypisy o przesądach (czyli działaniu nadzwyczajnym przyp. Wyd.) robiłem nie dosłownie, ale w streszczeniu, żeby bezcelowo druku wielokrotnie nie powiększać. Zwłaszcza tam, gdzie jakiś autor rozwodzi się nad magią, np. nad sposobem rwania rośliny, zadawania jej, przyrządzania z niej leku lub amuletu w osobliwy sposób, zaznaczyłem to zaledwie w kilku słowach. Kto rzeczy ciekawy może, mając dokładne cytaty, rozczytywać się w szczegółach u samego źródła. Autor książkę podzielił na kilka działów, w których omawia rozmaite zagadnienia, jak np. przyrządzanie leków, sposoby ich używania, używanie zewnętrzne, używanie przez wszczepianie, używanie wewnętrzne, częstość używania, skutki działania środków roślinnych czarodziejskich, przesądy odnoszące się do świata zwierzęcego, wpływ na płciowość, zdrowie i choroby w ogólności, wpływy dodatnie i ujemne, lekarstwa specjalne, jady i trucizny, wpływy na apetyt, pragnienie, głos, sen, umysł i jako dodatek informacje o duchach, czarach i wróżbach w zestawieniu z roślinami.

Zombie-nauka. Jeszcze więcej ikon ewolucji

Jonathan Wells

Autorem książki Zombie-nauka. Jeszcze więcej ikon ewolucji jest Jonathan Wells, amerykański biolog. Pierwsze wydanie książki, w języku angielskim, ukazało się w 2017 roku, nakładem wydawnictwa Discovery Institute Press. Wells jest autorem znanej publikacji Ikony ewolucji. Nauka czy mit?, na stronach której przeanalizował dziesięć najczęściej przedstawianych świadectw potwierdzających – w powszechnej opinii – słuszność darwinizmu. Uczony doszedł do wniosku, że omawiane ikony ewolucji są niezgodne z danymi empirycznymi, a także wskazał, że niektóre z nich zostały nawet celowo sfałszowane. Prezentowana książka jest kontynuacją Ikon ewolucji. Wells na kartach Zombie-nauki zastanawia się, dlaczego zdyskredytowane przez niego świadectwa ewolucji nadal funkcjonują w akademickich podręcznikach biologii. Jednocześnie podkreśla, że twierdzenia w nauce powinny opierać się na danych empirycznych, bo tylko takie postępowanie prowadzi do jej rozwoju. Analizując darwinowską teorię ewolucji, amerykański biolog doszedł do wniosku, że koncepcja ta jest uśmierceniem empirycznego ideału nauki. Wells porównał teorię Darwina do zombie, czyli istot umarłych, ale które nadal funkcjonują. Według uczonego podobny proces zachodzi w całej nauce, bo teoria Darwina dotyczy nie tylko biologii, ale wpływa również na inne dziedziny nauki a także kultury, jak religia i edukacja. Nauka staje się coraz bardziej przedsięwzięciem „umarłym”, ponieważ świadectwa empiryczne nie odgrywają już większego znaczenia, ale mimo to nadal funkcjonuje – jest zatem niczym zombie. Amerykański biolog argumentuje, że jedynym sposobem rzeczywistego „ożywienia” nauki jest zerwanie z filozoficzną tradycją materializmu i dopuszczenie do nauki wyjaśnień alternatywnych – teorii inteligentnego projektu. Książka Zombie-nauka jest propozycją skierowaną nie tylko do specjalistów, ale do wszystkich osób, które interesują się kontrowersjami wokół darwinizmu.

Zróżnicowanie roślinności łąkowej i ziołoroślowej Doliny Górnej Wisły i jej znaczenie w ochronie przyrody

Justyna Michniok, Zbigniew Wilczek, Magdalena Zarzycka, Wojciech Zarzycki

W monografii przedstawiono charakterystykę roślinności łąkowej i ziołoroślowej występującej w Dolinie Górnej Wisły. Określono znaczenie badanej roślinności w ochronie przyrody, oceniając udział gatunków chronionych roślin naczyniowych i obcych gatunków roślin,  stanowiących zagrożenie dla badanych fitocenoz.  Wytypowano zbiorowiska roślinne będące identyfikatorami siedlisk przyrodniczych Natura 2000 oraz zaproponowano utworzenie nowych form ochrony przyrody dla zachowania najlepiej wykształconych płatów badanej roślinności.