Analiza profilu neuropsychologicznego dzieci w wieku 5-10 lat w wybranych podtypach FASD

Iwona Palicka

Pacjenci z dysfunkcjami ze spektrum poalkoholowych zaburzeń rozwojowych stanowią dla psychologów trudne diagnostycznie wyzwanie ze względu na heterogenność objawów związanych z uszkodzeniami strukturalnymi oraz funkcjonalnymi mózgu. Psycholodzy borykają się z mitami diagnostycznymi, szczególnie dotyczącymi diagnozy małego dziecka czy diagnozy dziecka w pieczy zastępczej, a także z trudnościami w wyborze najbardziej czułych diagnostycznie narzędzi oceny psychologicznej. „Analiza profilu neuropsychologicznego dzieci w wieku 5-10 lat w wybranych podtypach FASD” stanowi cenne kompendium wiedzy dla wszystkich diagnostów pracujących w zespołach ds. FASD. Dla psychologów niniejsza pozycja może stać się wskazówką dotyczącą złotego standardu narzędzi diagnozy neuropsychologicznej w badaniu dzieci z FASD. Pozostałym specjalistom pomoże w zrozumieniu specyfiki tych zaburzeń oraz podjęciu odpowiednich kroków diagnostycznych. „Zdefiniowany profil neuropsychologiczny umożliwi przyspieszenie diagnozy na wcześniejszym etapie rozwojowym, a co za tym idzie właściwe dobranie terapii”. dr hab. n. med. Krystyna Szymańska, Klinika Psychiatrii Wieku Rozwojowego, Warszawski Uniwersytet Medyczny „Uzyskane wyniki można ocenić jako bardzo ważne z punktu widzenia klinicysty zajmującego się chorobami wieku rozwojowego: psychologa, lekarza, pedagoga”. prof. dr hab. Ewa Mojs, Kierownik Katedry i Zakładu Psychologii Klinicznej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Anorexia nervosa. W sieci pułapek

Małgorzata Talarczyk

Poszczególne rozdziały w sposób niezwykle interesujący wprowadzają czytelnika w niuanse rozumienia zaburzeń odżywiana w aspekcie nie tylko psychologicznym. Cenne jest połączenie (…) psychologicznych elementów zaburzenia z kontekstem filozoficznym i uwarunkowaniami społecznymi. W Polskiej literaturze przedmiotu jest to próba nowatorska, dotychczas w ten sposób nie publikowana. Prof. zw. dr hab. med. Andrzej Rajewski Specjalista psychiatrii i psychiatrii dzieci i młodzieży W książce odnajdziemy informacje dotyczące leczenia jadłowstrętu psychicznego, w tym bardzo cenne doświadczenia własne Autorki i jej programy autorskie z psychoterapii grupowej, skoncentrowanej na pracy z obrazem własnego ciała, indywidualnej oraz rodzinnej, a także łączenia psychoterapii rodzinnej i indywidualnej. Niemniej istotny jest również fragment dotyczący perspektywy samych pacjentek oraz ich rodzin. Pomimo waloru naukowego, książka jest napisana w sposób jasny i przystępny, stanowi rzetelne źródło wiadomości na temat opisywanego zaburzenia, dlatego polecam ją nie tylko profesjonalistom. Dr hab. n. med. Agnieszka Słopień Specjalista psychiatrii dzieci, młodzieży i dorosłych Certyfikowany psychoterapeuta PTP

Arteterapia jako wsparcie procesu leczenia schizofrenii paranoidalnej - studium przypadku

Zuzanna Dylewska, Ondrasz Kąkol, Radosława Kompowska-Marek, Aleksandra Chmielnicka-Plasota

Szacuje się, że na schizofrenię zapada 0,55–1,6% populacji ogólnej w społeczeństwach cywilizowanych [1]. Rozpoznanie schizofrenii niesie ze sobą konsekwencje personalne, medyczne, prawne i społeczne, a sama choroba jest postrzegana jako poważna, przewlekła i trudna do leczenia. Emocje i uczucia chorego stają się mgliste lub mniej jasne i mogą być opisywane jako „spłycone”. Może też wystąpić spadek inicjatywy czy energii. Schizofrenia od dawna opisywana jest jako choroba niejednorodna, o zmiennym obrazie klinicznym, zróżnicowanym przebiegu, stosunkowo często wymykająca się jednoznacznej ocenie [5]. Wciąż poszukuje się dodatkowych, pozafarmakologicznych metod wsparcia i aktywizacji chorych na schizofrenię. Jedną z nich jest arteterapia, czyli sposób oddziaływania terapeutycznego za pomocą kreacji artystycznej.

Bupropion jako lek pierwszego wyboru w monoterapii oraz uzupełnienie terapii nieprzynoszących remisji całkowitych - z perspektywy psychiatry praktyka

Marlena Sokół-Szawłowska

W pracy zaprezentowano opisy przypadków zastosowania bupropionu w leczeniu zaburzeń depresyjnych przebiegających w skomplikowany sposób. W pierwszym przypadku była ona powiązana z wieloletnią chorobą afektywną dwubiegunową z cechami sezonowości, w drugim zaś miała charakter nawracający i była związana z przejściem na emeryturę. W obu przypadkach zastosowanie bupropionu było bezpieczne i skuteczne.

Czym są leki uspokajające i jakie mają wskazania w Psychiatrii?

Bartosz Łoza, Olga Łoza

Termin leki uspokajające, mimo że jest często stosowany, nie ma odniesienia do pojedynczej klasy środków psychofarmakologicznych. Leki te są wyróżnione raczej poprzez cel ich stosowania, tj. interwencyjne podawanie, aby szybciej zredukować lęk, napięcie czy zaburzenia myślenia powodujące dezorganizację zachowania. Spotyka się szerokie czy skrajne definicje tych leków – od takich, które praktycznie łączą je ze środkami nasennymi, do leków działających wybiórczo, usuwających tylko dezorganizację i napięcie, a równocześnie usprawniających w myśleniu i działaniu. W tego typu interwencyjnych działaniach są wykorzystywane takie środki, jak: neuroleptyki (np. promazyna, haloperydol), leki przeciwhistaminowe (np. hydroksyzyna) czy środki GABA-ergiczne (np. benzodiazepiny). Chociaż leki te są stosowane z reguły w bardzo trudnych klinicznie okolicznościach, wykazują się wysoką skutecznością i bezpieczeństwem przy doraźnym czy krótkotrwałym podawaniu.

Demencja. Podróż do nieznanych światów

Dasha Kiper

Dasha Kiper postanowiła napisać o demencji w sposób, w jaki nikt do tej pory tego nie robił - stawiając na pierwszym miejscu relację opiekunów z ich podopiecznymi. Wykorzystując swoje osobiste doświadczenia i wiedzę psycholożki klinicznej, pokazuje codzienne zmagania z chorobą, drogę do jej akceptacji i towarzyszące temu emocje, z którymi trudno sobie poradzić. A odczuwają je i chorzy, i opiekunowie: niecierpliwość, gniew, strach i wreszcie przytłaczające poczucie winy. Dlaczego opieka nad osobami cierpiącymi na demencję jest taka trudna? Gdy znika czyjaś pamięć, gdy zmieniają się osobowość i zachowanie, to z kim wówczas mamy do czynienia? Dlaczego to, co robimy, nigdy nie wystarcza? Wyłaniający się z rozmów z opiekunami obraz codzienności z chorobą potrafi przytłoczyć i przestraszyć, ale można znaleźć w nim także pocieszenie. Po to właśnie powstała ta książka - aby wszyscy byli i obecni opiekunowie poczuli, że nie są sami.

Depresja a społeczeństwo

Tadeusz Parnowski

Książka przedstawia duże międzynarodowe badania środowiskowe oceniające problematykę i uwarunkowania depresji w różnych kulturach i w różnym wieku, a także jej charakterystykę kliniczną i sposoby leczenia. Omawia psychologiczne teorie depresji, jej kontekst rozwojowy i rodzinny oraz psychologiczne, społeczno-ekonomiczne i egzystencjalne czynniki ryzyka choroby. Opracowanie ukazuje różne oblicza depresji na różnych etapach życia człowieka, począwszy od wczesnego dzieciństwa do późnej starości. Treści te zostały wzbogacone opisami przypadków, z którymi autorzy spotkali się w swojej praktyce klinicznej jako psychoterapeuci. Publikacja będzie cennym uzupełnieniem wiedzy dla lekarzy psychiatrów i innych specjalności, a także psychologów i wszystkich osób zainteresowanych tą tematyką.

Depresja w pytaniach i odpowiedziach

Iwona Patejuk-Mazurek

Depresja jest stanem emocjonalnym z odczuwaniem smutku i przygnębienia. To choroba, podobnie jak nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca. I choć dotyczy głównie umysłu i emocji, często cierpi również ciało – głównie poprzez odczuwanie nasilonych dolegliwości bólowych. Depresja nie jest chandrą, czyli przejściowym obniżeniem nastroju. Nie jest też obłędem, czyli utratą kontaktu z rzeczywistością, postrzeganiem nieistniejących rzeczy, wiarą w ich prawdziwość czy poważnymi zaburzeniami zachowania, wynikającymi z błędnego postrzegania rzeczywistości. W poradniku znajdziecie Państwo odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące samej choroby oraz jej leczenia.    

Depresje u kobiet

Piotr Gałecki, Monika Talarowska

Depresje u kobiet. Przyczyny, diagnoza, leczenie to praca, która pozwala lepiej zrozumieć złożoną chorobę, jaką jest depresja, i rozwiać wiele szkodliwych mitów na jej temat narosłych w przestrzeni publicznej. Dwoje uzupełniających się naukowo specjalistów w przejrzysty sposób przedstawiło różne podłoża rozwoju depresji i ich specyficzne oddziaływanie u kobiet. Zabieg ten ma głębokie uzasadnienie, ponieważ kobiety nie tylko częściej zapadają na tę chorobę, ale przede wszystkim wzorzec jej rozwoju jest u nich nieco inny. To również bardzo ważne i chyba nieco pomijane zagadnienie. Dzięki jasnemu nakreśleniu wielowątkowego tła choroby lekarzowi łatwiej będzie dobierać odpowiednie metody leczenia. Sprawia to, że niniejsza książka doskonale realizuje postulat łączenia wiedzy teoretycznej z praktyczną, a na dodatek wspaniale się ją czyta. To wartościowe połączenie przyjemnego z pożytecznym.

Depresje u mężczyzn

Monika Talarowska

Subtelne różnice biologiczne i uwarunkowania społeczno-kulturowe sprawiają, że obraz męskiej depresji różni się od kobiecej. Zauważenie tych różnic ma istotny aspekt terapeutyczny. Książka przybliża obraz depresji męskiej, podkreślając nie tylko to, co różni ją od kobiecej, lecz także to, co ważne w tej chorobie. Publikacja omawia przyczyny biologiczne i psychologiczne koncepcje męskiej depresji oraz wskazuje skuteczne formy pomocy. Co istotne i niełatwe do osiągnięcia, została napisana w sposób zarówno rzetelny naukowo, jak i osobisty, autorski. Monografia jest cennym źródłem wiedzy zarówno dla lekarzy, psychoterapeutów, jak i dla wielu osób niezwiązanych z medycyną.

Depresje u osób młodych

Filip Rybakowski

Podręcznik Depresje u osób młodych. Przyczyny, diagnoza, leczenie stanowi cenne uzupełnienie najnowszych informacji na temat występowania zespołu depresyjnego u osób młodych. Autorzy przedstawiają szczegółową specyfikę depresji u dzieci, młodzieży i młodych dorosłych. W recenzowanej publikacji możemy znaleźć m.in. dane statystyczne dotyczące rozpowszechnienia zaburzeń depresyjnych i prób samobójczych, informacje na temat objawów charakterystycznych dla depresji w tym wieku (różniących się od tych występujących u osób dorosłych), podłoża neurobiologicznego występowania depresji. Bardzo istotne i ciekawe są rozdziały traktujące o różnych metodach leczenia. Niezwykle cenne informacje dotyczą nie tylko farmakoterapii, ale też pozafarmakologicznych metod leczenia, takich jak psychoterapia czy zajęcia sportowe.

Depresje w wieku podeszłym. Przyczyny, diagnoza, leczenie

Tadeusz Parnowski

Niniejsza książka została napisana przez lekarzy praktyków dla osób pracujących z ludźmi starszymi: internistów, geriatrów, psychiatrów, neurologów, lekarzy POZ, psychologów, socjologów, pracowników socjalnych, i zainteresowanych studentów, aby uzmysłowić złożoność mechanizmów chorób występujących w tym wieku i trudności związane z ich leczeniem. Nie tylko zawiera wiedzę podręcznikową, ale także próbuje zgłębiać obszary, w których pytań jest nadal więcej niż odpowiedzi. W monografii tej podjęto również nieporuszane dotychczas i przez to umykające naszej uwadze tematy, które mają istotne znaczenie praktyczne.

Dzień, w którym wybiło szambo, czyli nadużycia w psychiatrii

Andrzej Michorzewski

Książka ta ujawnia skandaliczne praktyki stosowane w polskiej psychiatrii. Przed oczami Czytelnika Autor – lekarz psychiatra – przesuwa kolejne obrazki przerażającego spektaklu, jaki chorym psychicznie gotuje nasze społeczeństwo, w tym powołany do ich leczenia system opieki zdrowotnej oraz takie organy państwa jak prokuratura i sądy, które zamiast działać na rzecz chorych psychicznie, nierzadko działają przeciwko nim. Autor na konkretnych przykładach pokazuje, jak osoby przechodzące kryzys psychiczny są piętnowane, dyskryminowane i pozbawiane elementarnych praw. Jak się je poniża, okrada, eksploatuje, celowo zadaje ból. I, co najważniejsze, nierzadko bezpodstawnie przetrzymuje w szpitalach psychiatrycznych. Oprócz powyższej tematyki, którą można by nazwać interwencyjną, książka Andrzeja Michorzewskiego zawiera także wiele kompetentnych, przenikliwych i ważnych analiz dotyczących funkcjonowania całego systemu opieki psychiatrycznej w Polsce. Obecnie i w przeszłości. Znajdziemy w niej też kilka anegdot (czarny humor), garść celnych metafor i skojarzeń oraz szereg konkretnych, szczegółowych informacji dotyczących życia, jakie toczy się w polskich psychiatrykach. Jest też ogólna refleksja nad miejscem w społeczeństwie osób chorych psychicznie, które Autor (słusznie) postrzega jako jedną z wielu dyskryminowanych mniejszości. Andrzej Michorzewski w latach 1993–2000 był dyrektorem szpitala psychiatrycznego w Świeciu. Zrezygnował z tego stanowiska twierdząc, że wstydzi się być psychiatrą w Polsce. Publikacja „Dnia, w którym wybiło szambo” nie przyniosła mu uznania wśród władz odpowiedzialnych za organizację opieki psychiatrycznej w Polsce. Jest twórcą wszystkich tekstów powstałego w 1985 roku zespołu „Kobranocka”, w tym słynnego „Kocham cię jak Irlandię”. Tezy przedstawione w tej, wydanej po raz pierwszy w roku 2005 roku książce znalazły niestety swoje tragiczne potwierdzenie w następnych latach. Weźmy choćby przypadek Stanisława Belskiego, który był osiem lat bezprawnie pozbawiony wolności w szpitalu psychiatrycznym – co potwierdził sąd w prawomocnym wyroku, przyznając mu dwa miliony złotych odszkodowania. Kolejne tego typu przypadki łatwo odnaleźć wpisując do googla takie personalia jak Krystian Broll czy Feliks Meszka (obaj nie dożyli końca procesów o odszkodowanie). Konkretni ludzie i niepodważalne fakty.

Filmoterapia.Opis przypadku

Olga Łoza

Filmoterapia jest częścią arteterapii, ta zaś stanowi formę psychoterapii (psychoterapii przez sztukę). Filmoterapia współczesna została zaproponowana stosunkowo niedawno, w  latach 90. XX w., przez  Berg-Cross, Jennings oraz Baruch [1]. Jednocześnie o filmoterapii można mówić w każdym przypadku świadomego wykorzystania filmu jako narzędzia korzystnej zmiany psychoemocjonalnej, czyli praktycznie od powstania filmu jako zjawiska. Arteterapia jest platformą/medium do nawiązania współpracy terapeutycznej z pacjentem poprzez jego zaangażowanie w przeżycie artystyczne oraz uruchomienia kreatywnych procesów psychicznych. Proces terapeutyczny osadzony w środowisku wolnej ekspresji pozwala na osiągnięcie wglądu oraz bezpiecznej konfrontacji ze zdarzeniami zewnętrznymi i przeżyciami wewnętrznymi. Siła przemiany pod wpływem interwencji arteterapeutycznej może być szczególnie znacząca, kiedy pacjent przechodzi od fazy zaostrzenia do remisji. Pozwala wówczas na zbudowanie „nowego otwarcia” – ułatwienia pacjentowi odnalezienia się w pochorobowej rzeczywistości. Mówiąc jeszcze bardziej esencjonalnie, filmoterapia wykorzystuje fenomen utożsamienia się z akcją filmu. Proces ten sprawia wrażenie powrotu do bezpośredniego modelowania postaw i zachowań.

Gdy nadchodzi nawałnica. Lęk, depresja, zaburzenia snu - dlaczego z pandemią zaburzeń psychicznych będą się mierzyć niepsychiatrzy?

Anna Antosik-Wójcińska

Żyjemy w trudnych czasach. Pacjent z lękiem, zaburzeniami snu, objawami depresji staje się standardowym pacjentem nie tyle psychiatrów, ile lekarzy innych specjalności. Recepty na leki przeciwdepresyjne wystawiane są również przez lekarzy rodzinnych, internistów, neurologów, kardiologów oraz innych specjalistów. To pokazuje rolę edukacji lekarzy wszystkich specjalizacji w zakresie diagnostyki i leczenia zaburzeń psychicznych. W artykule zaprezentowano kilka typowych przypadków pacjentów, którzy trafiają do poradni w celu diagnostyki chorób somatycznych, podczas gdy podłoże zgłaszanych przez nich objawów jest psychiczne. W tekście skupiono się na roli doboru adekwatnej dawki leku i formy jego podania jako czynników warunkujących skuteczne leczenie oraz dobrą współpracę lekarz-pacjent.

Jadłowstręt psychiczny

Małgorzata Talarczyk

Małgorzata Talarczyk Jadłowstręt psychiczny. Rozwój intelektualny, potrzeba osiągnięć oraz poziom samoakceptacji u chorych z jadłowstrętem psychicznym Rekomendacja Jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa) to jedno z bardziej skomplikowanych etiopatogenetycznie (przyczynowo) zaburzeń psychicznych. Łączy bowiem wzajemnie się przenikające elementy nieprawidłowości funkcjonowania psychicznego i fizycznego. Mnogość czynników wpływających na początek i przebieg zaburzenia była przedmiotem mniej lub bardziej wiarygodnych badań. Między innymi dość powszechne było przekonanie, że z jadłowstrętem psychicznym łączy się wysoki poziom intelektualny. Doktor Małgorzata Talarczyk na podstawie swoich obserwacji zwróciła uwagę, że zależność ta nie jest jednoznaczna. Uwagę zwracał natomiast fakt, że zdecydowana większość chorych niezależnie od poziomu intelektu ma bardzo wysokie aspiracje. Spostrzeżenie to postanowiła sprawdzić własnymi badaniami naukowymi, które stały się tematem jej obronionej i wysoko ocenionej przez recenzentów pracy doktorskiej. Wnioski opublikowane i często cytowane w podręcznikach potwierdziły jednoznacznie wstępne założenia. Ponieważ Jej praca była pierwszym naukowym dowodem na istnienie tej predyspozycji do wystąpienia jadłowstrętu, zachowała ona nadal swoją aktualność i wartość naukową. Celowe jest więc utrwalenie jej w szerszej świadomości zarówno terapeutów, jak i osób zagrożonych tym zaburzeniem. prof. dr hab. med. Andrzej Rajewski