Przywracanie pamięci. Polscy psychiatrzy XX wieku orientacji psychoanalitycznej

Paweł Dybel

Kim byli Ludwig Jekels, Eugenia Sokolnicka, Ludwika Karpińska, Adam Wizel, Maurycy Bornsztajn, Jan Nelken, Roman Markuszewicz, Gustaw Bychowski, Salomea Kempner? Są to dzisiaj w rodzimym środowisku naukowym nazwiska zupełnie nieznane, a jeśli nawet ktoś słyszał o niektórych z nich, jest to zazwyczaj wiedza dość ogólnikowa. Książka wpisuje się w zapoczątkowany u nas w latach 90. nurt przywracania pamięci o wybitnych przedstawicielach polskiej nauki w XX w., których oryginalny dorobek został w czasach PRL-u niemal całkowicie zapoznany. W tym wypadku chodzi o przedstawicieli polskiej psychiatrii, psychoterapii i psychologii orientacji psychoanalitycznej, którzy w okresie zaborów i międzywojnia byli czołowymi specjalistami w tych dziedzinach, ciesząc się ogromnym autorytetem. Znalazły się w niej również eseje o Helenie Deutsch i Hannie Segal, które emigrując w młodych latach, zrobiły później imponującą karierę w ruchu psychoanalitycznym. Do końca życia jednak zachowały żywe związki z krajem i polską tożsamość kulturową. Artykuły zawarte w tej książce są w większości pierwszymi całościowymi omówieniami naukowego dorobku wspomnianych autorów. O specyfice tekstów stanowi to, że nacisk został w nich położony na kluczowe miejsce, jakie zajmowały w poszczególnych dorobkach inspiracje psychoanalityczne. Zarazem podkreśla się w nich istotną rolę, jaką w życiu i działalności tych psychiatrów i psychologów odgrywał kontekst społeczno-kulturowy i polityczny, w którym działali, jak też ich – w przytłaczającej większości – żydowskie pochodzenie. Wiele z tych biografii to biografie tragiczne, naznaczone traumami wojennymi, Holokaustem i klątwą rzuconą na psychoanalizę w powojennej komunistycznej Polsce.  

Psychiatria i medycyna somatyczna wciąż aktualne tematy

Tadeusz Parnowski

Autorami tej niezwykle wartościowej pozycji są naukowcy i praktycy, uznane autorytety w dziedzinach psychiatrii, psychologii, psychiatrii dzieci i młodzieży, geriatrii i anestezjologii.W polskiej literaturze psychiatrycznej jest to pierwsze całościowe opracowanie, które uwzględniając odniesienia historyczne, wprowadza nas w najbardziej aktualne – oparte na dowodach – rozumienie skomplikowanych zależności między psychiką a manifestacjami somatycznymi, co znalazło swój współczesny wymiar interpretacyjny i kategoryzujący w nowych edycjach klasyfikacji DSM i ICD. Książka ta ukazuje się niedługo po oficjalnym wprowadzeniu do użycia klasyfikacji ICD-11, gdzie dokonano istotnych zmian w stosunku do wcześniejszej i dlatego najnowsza wiedza w niej zawarta jest znacząca w diagnostyce różnicowej tych zaburzeń zdrowotnych, które z racji częstości występowania powinny być traktowane priorytetowo w systemie ochrony zdrowia. Monografia z całą pewnością zainteresuje lekarzy POZ, psychiatrów, psychologów i geriatrów, ale również powinna być wykorzystana w szkoleniu akademickim studentów medycyny i psychologii.

Psychiatria na obcasach

Dominika Dudek, Joanna Rymaszewska

Psychiatria na obcasach to opracowanie grupy wyśmienitych specjalistów reprezentujących różne dziedziny nauki dotyczące problemów zdrowia psychicznego kobiet. Mimo że publikacja ukazuje się w okresie burzliwych dyskusji na temat różnic między płciami, cechuje je naukowy dystans. Szeroki zakres zagadnień obejmuje zarówno aspekty medyczne i neurobiologiczne, jak i konteksty psychologiczne oraz kulturowe. Opracowanie kierujemy zarówno do lekarzy, psychologów i socjologów - jak i do szerokiego grona czyteliników zainteresowanych specyfiką psychiki kobiety.

Psychiatria pod krawatem

Dominika Dudek, Joanna Rymaszewska

Czy mężczyźni chorują inaczej? Co powoduje, że szybciej umierają? Na czym polega specyfika ich zaburzeń psychicznych? Jakie są typowe reakcje na hasło "choroba mężczyzny"? Na ogół przecież często przytacza się opinię, że mężczyzna nie choruje, ale od razu umiera. To pytania, na które znajdziemy odpowiedzi dzięki lekturze tej książki. Siedemnaścioro wspaniałych profesjonalistów z właściwą im lekkością pióra opisało w niej różne sfery życia mężczyzn i obserwowane u nich dolegliwości.

Psychiatria w medycynie. Dialogi interdyscyplinarne. Tom 4

Joanna Rymaszewska, Dominika Dudek

Kolejny tom książki pt. Psychiatria w medycynie – dialogi interdyscyplinarne pod redakcją prof. Joanny Rymaszewskiej i prof. Dominiki Dudek przynosi (zresztą jak zwykle) bardzo ciekawe informacje z zakresu szeroko pojętych związków psychiatrii z innymi gałęziami medycyny. W książce możemy znaleźć aktualne i cenne dane na temat chorób zakaźnych w aspekcie psychiatrycznym, a także inne zagadnienia – m.in. dotyczące nowych technologii w diabetologii, otyłości, problemów pacjentek położniczych, osób starszych, jak również zaburzeń odżywiania i metod leczniczych, w tym hipnozy. Przedstawione są też najnowsze problemy, z którymi psychiatrzy i psychologowie spotykają się coraz częściej, takie jak dysforia płciowa czy nowoczesne uzależnienia. Autorzy rozmawiają także o aktualnych problemach, takich jak pandemia, jej wpływ na nasze funkcjonowanie społeczne i ogólna kondycja służby zdrowia w Polsce. Wszystkie tematy są ważne i trudno jest wybrać najbardziej interesujące. Zachęcamy do przeczytania całej książki i do refleksji nad naszymi psyche i somą.

Psychiatria w medycynie tom 1 dialogi interdyscyplinarne

Joanna Rymaszewska, Dominika Dudek

Dostajecie, Drodzy Czytelnicy, niebywale praktyczną pozycję, pozwalającą zrozumieć problemy psychiatryczne w praktyce szeregu specjalności lekarskich. Za wyjątkowo atrakcyjną należy uznać formułę niniejszej książki pod redakcją prof. Joanny Rymaszewskiej i prof. Dominiki Dudek, uznanych autorytetów w dziedzinie psychiatrii. Rozmowy obu Autorek z eksperymentami reprezentującymi wiele innych dziedzin medycyny o problemach psychiatrycznych, z jakimi mają do czynienia w swojej praktyce klinicznej, dla mnie, internisty-kardiologa, były bardzo interesujące i wciągające.  każdego lekarza, który na co dzień styka się z problemami psychiatrycznymi u swoich pacjentów - bez względu na specjalność - aby w wolnej chwili sięgnął po tę niezwykle ciekawą pozycję.

Psychiatria w medycynie tom 2 dialogi interdyscyplinarne

Joanna Rymaszewska, Dominika Dudek

Książka stanowi interesujący zapis rozmów z przedstawicielami innych dyscyplin medycznych lub nawet zawodów - np. z psychologiem czy też specjalistą nauk o zdrowiu. Prowadzone w konwencji koleżeńskiej, czasami przyjacielskiej, rozmowy dotykają jednak problemów istotnych, miejscami egzystencjalnych. Pokazują znaczenie ludzkich emocji, życia psychicznego w profilaktyce i powstawaniu chorób, ich leczeniu, w adaptacji do przewlekłego schorzenia, w końcu do niepomyślnego rokowania. Brak właściwej komunikacji skutkuje często bolesnymi błędami, pomyłkami - nie ma chyba lekarza, który byłby wolny od tego rodzaju doświadczenia. Umiejętność pracy w zespole i właściwej komunikacji między specjalistami, nie tylko lekarzami, jest kluczowa dla ich uniknięcia.

Psychiatria w medycynie tom 3 dialogi interdyscyplinarne

Joanna Rymaszewska, Dominika Dudek

Psychiatria w medycynie tom III to kolejna bardzo wartościowa pozycja książkowa stanowiąca interesujący zapis rozmów z psychiatrami jak również przedstawicielami innych dyscyplin medycznych lub nawet zawodów. Prowadzone w konwencji koleżeńskiej, czasami przyjacielskiej, rozmowy dotykają jednak problemów istotnych, miejscami egzystencjalnych. Pokazują znaczenie ludzkich emocji, życia psychicznego w profilaktyce i powstawaniu chorób, ich leczeniu, w adaptacji do przewlekłego schorzenia, w końcu do niepomyślnego rokowania. Brak właściwej komunikacji skutkuje często bolesnymi błędami, pomyłkami - nie ma chyba lekarza, który byłby wolny od tego rodzaju doświadczenia. Umiejętność pracy w zespole i właściwej komunikacji między specjalistami, nie tylko lekarzami, jest kluczowa dla ich uniknięcia. Książka uzupełnia zakres tematyczny poruszony w poprzednich tomach o kolejne zagadnienia na pograniczu psychiatrii i innych dyscyplin naukowych.

Psychiatria w praktyce

Marek Jarema

Podręcznik ten przeznaczony jest dla tych wszystkich, którzy interesują się praktycznymi aspektami psychiatrii. Powstał przede wszystkim z myślą o lekarzach w trakcie specjalizacji z psychiatrii, a także o studentach medycyny, lekarzach medycyny rodzinnej i lekarzach innych specjalności. Książka składa się z szeregu rozdziałów poświęconych najbardziej istotnym zagadnieniom psychiatrii, takim jak schizofrenia, zaburzenia afektywne i zaburzenia lękowe. Czytelnik znajdzie w niej też informacje na temat psychiatrii dzieci i młodzieży, psychiatrii wieku podeszłego, uzależnień od substancji psychoaktywnych i wiele innych. Podręcznik ten kierujemy do lekarzy, którzy potrzebują zwięzłej, ale mimo to kompletnej wiedzy dotyczącej różnych aspektów zdrowia psychicznego. Dlatego autorzy dołożyli wszelkich starań, aby przedstawić aktualne informacje na temat podstaw diagnostyki i leczenia różnych zaburzeń psychicznych. Autorzy, czołowi eksperci w dziedzinie psychiatrii klinicznej, przede wszystkim z Europy Środkowej i Wschodniej, włożyli wiele wysiłku, żeby przekazać uniwersalną prawdę: zdrowie psychiczne jest integralną częścią człowieka. Pod żadnym pozorem nie powinno być zatem lekceważone i postrzegane jako mniej istotne od tzw. zdrowia ogólnego. Mamy nadzieję, że ten podręcznik pomoże naszym kolegom lepiej zrozumieć złożoność i różnorodność zaburzeń psychicznych, a co za tym idzie - jeszcze lepiej pomagać pacjentom.

Psychiatrzy twórcy

Sławomir Murawiec

Książka jest zbiorem fascynujących wywiadów z osobami, które łączą profesję psychiatrii z działalnością artystyczną. Rozmówcy dzielą się w niej refleksjami o roli sztuki w swoim życiu, sposobach wyrażania siebie przez twórczość, a także snują opowieści o procesie tworzenia. W ogromnej mierze wywiady dotyczą jednak samej psychiatrii. Rozmówcy opowiadają, jak to jest być lekarzem, a także autorytetem w dziedzinie psychiatrii. Odkrywają tajniki swoich osobistych i zawodowych postaw, które leżą u podłoża sukcesu. Do udziału w tym zbiorowym dziele zostali zaproszeni znakomici psychiatrzy, autorzy wielu publikacji i podręczników, kierownicy klinik, a równocześnie odnoszący sukcesy praktycy. Wywiady przeprowadził znany i ceniony specjalista w dziedzinie psychiatrii, przewodniczący Komisji ds. Kultury i Sztuki Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego dr hab. n. med. Sławomir Murawiec. Książka została wzbogacona fragmentami utworów literackich rozmówców oraz zdjęciami ich dzieł artystycznych. Całości dopełnia nietuzinkowa szata graficzna.

Rehabilitacja po udarze mózgu

Rehabilitacja – zaraz po właściwym rozpoznaniu i leczeniu – to kluczowy element w powrocie do pełnej lub częściowej sprawności u pacjentów po udarach. Zgodnie z podpisaną przez Polskę Deklaracją Helsingborską wczesną rehabilitacją powinni zostać objęci wszyscy pacjenci po udarach. Niestety z różnych powodów nadal nie zawsze się to udaje. Poradnik Rehabilitacja po udarze mózgu – opracowany przez magistra fizjoterapii Marcina Szwajnocha – ma na celu próbę przyczynienia się do poprawy tych statystyk. Odpowiada na najważniejsze pytania nasuwające się opiekunom oraz samemu pacjentowi po incydencie udarowym. Poradnik został przygotowany w taki sposób, aby oprócz odpowiedzi dawać także praktyczne wskazówki dotyczące ćwiczeń. Adresowany jest zarówno do opiekunów i samych pacjentów po incydentach udarowych, jak i specjalistów – ma na celu usystematyzowanie wiedzy i ułatwienie komunikacji z pacjentem.

Rozmowy ze znanymi polskimi psychiatrami

Ewa Pągowska

Książka jest znakomitym zbiorem wywiadów z dziesiątką wybitnych ekspertów polskiej psychiatrii: profesorami tytularnymi, którzy są czynni zawodowo, pełnią funkcje kierownicze oraz mają w swoim dorobku dużą liczbę publikacji w bazie Pub-Med.gov. W gronie tym znaleźli się: prof. Napoleon Waszkiewicz, prof. Agnieszka Słopień, prof. Marek Krzystanek, prof. Agata Szulc, prof. Piotr Gałecki, prof. Joanna Rymaszewska, prof. Jerzy Samochowiec, prof. Jerzy Cubała, prof. Marcin Cubała oraz prof. Dominika Dudek. Dziennikarka Ewa Pągowska, która przeprowadziła z nimi wywiady, starała się podkreślić ich indywidualność, przedstawić fascynacje, pasje i plany. Czytelnik ma okazję poznać nie tylko kamienie milowe ich drogi zawodowej oraz mentorów, ale także to, w jaki sposób spędzają czas wolny i jak dbają o swój dobrostan. To fascynująca i inspirująca lektura, do której serdecznie zapraszamy.

Rozpoznawanie i leczenie depresji i zaburzeń lękowych w praktyce lekarza POZ

Bartosz Sapilak, Anna Antosik-Wójcińska

Zaburzenia depresyjne i lękowe to współcześnie najczęstsze przewlekłe schorzenia psychiatryczne, których rozpoznawanie i leczenie leżą w kompetencjach lekarzy rodzinnych. Mają oni największe szanse, by wychwycić objawy choroby, zdecydować o inicjacji terapii, a w trudnych przypadkach skierować chorego do specjalisty. Depresja to choroba ogólnoustrojowa rzutująca na całą sferę życia pacjenta i jego rodziny, w tym symptomatologię schorzeń somatycznych (zespoły bólowe, stenokardia, zaburzenia rytmu i dolegliwości gastryczne). Chorobę tę należy leczyć na wczesnym jej etapie. Poważnym błędem jest zarówno zlekceważenie objawów, jak i zachowawcze kierowanie wszystkich chorych na konsultację specjalistyczną, bez uprzedniej próby rozpoczęcia terapii. Duża grupa pacjentów zwyczajnie z tej opcji nie skorzysta i pozostanie bez leczenia.

Schizofrenia u kobiet

Agata Szulc i Piotr Gałecki

Ze względu na różnice biologiczne obraz kliniczny schizofrenii różni się w pewnej mierze w zależności od płci. Monografia skupia się na specyfice choroby u kobiet, omawia etiologię oraz czynniki ryzyka jej rozwoju, a także wpływ hormonów i zaburzeń osobowości na rozwój i przebieg choroby. Dotyka również takich zagadnień jak sfera seksualna czy ciąża i poród u chorych. Wskazuje przy tym optymalne, farmako- i psychologiczne formy terapii. Książka adresowana jest do lekarzy psychiatrów, lekarzy POZ, psychoterapeutów i wszystkich osób zainteresowanych poruszaną tematyką.  

Schizofrenia u mężczyzn

Jerzy Samochowiec, Ernest Tyburski, Błażej Misiak

(…) Obserwowany dymorfizm płciowy w schorzeniach psychicznych często nie znajduje odzwierciedlenia w stosowanych skalach diagnostycznych oraz kryteriach klinicznych ujętych w DSM czy ICD, nie jest też uwzględniany w większości podręczników psychiatrii. Lukę tę znakomicie wypełnia monografia Schizofrenia u mężczyzn. Autorzy bardzo rzetelnie, wyczerpująco i klarownie opisali wszelkie aspekty specyfiki psychozy schizofrenicznej u mężczyzn: od etiologii i patofizjologii, poprzez epidemiologię, objawy i przebieg choroby, po leczenie – zarówno farmakologiczne, jak i psychologiczne. Ta znakomita książka powinna stanowić lekturę obowiązkową dla każdego psychiatry. (...) Czy faktycznie inaczej powinno się leczyć kobiety, a inaczej mężczyzn ze schizofrenią? Być może niepowodzenia terapeutyczne przynajmniej częściowo można by wyjaśnić odmienną reakcją mężczyzn na stosowane leki. Wraz ze wzrostem możliwości psychofarmakologicznych rośnie konieczność indywidualizacji decyzji terapeutycznej. Autorzy zebrali interesujące dane z najnowszych badań, które wskazują na dużą liczbę zmiennych wpływających zarówno na obraz kliniczny schizofrenii u konkretnego pacjenta, na przebieg choroby, jak i efektywność stosowanego leczenia. Nie pozostaje nic innego, jak skorzystać z tego wartościowego resume najnowszej wiedzy, która w obszarze schizofrenii poszerza się znacząco z roku na rok i utrzymuje  lekarzy, w stałej czujności i ciekawości poznawczej.  

Sertralina w pytaniach i odpowiedziach

Marcin Siwek

Sertralina to lek przeciwdepresyjny z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny. W stosunku do innych substancji z tej grupy odznacza się dodatkową zdolnością do blokady wychwytu zwrotnego dopaminy do wiązania z receptorami sigma. Nie ma zaś działania antycholinergicznego lub alpha-adrenolitycznego czy histaminolitycznego. Z tego powodu odznacza się bardzo korzystnym profilem tolerancji i należy do wąskiej grupy leków przeciwdepresyjnych o szczególnie korzystnym, dobrze udokumentowanym profilu bezpieczeństwa i możliwości zastosowania u pacjentów z wieloma różnymi współistniejącymi schorzeniami somatycznymi oraz u osób starszych.