Teka Stańczyka

Andrzej Dziadzio

Stańczycy w społecznej świadomości występują jako symbol postawy lojalizmu wobec austriackiego zaborcy. Kojarzeni są z grupą rządzącą Galicją w II połowie XIX wieku, której polityczne credo miało się sprowadzać do słynnej frazy „Przy Tobie, Najjaśniejszy Panie, stoimy i stać chcemy”. Zapomina się natomiast o tym, że młodzi krakowscy konserwatyści przekonali Polaków do myślenia o narodowej przyszłości w kategoriach realizmu politycznego. Polityczną edukację społeczeństwa polskiego rozpoczęli właśnie Teką Stańczyka. Obecne pierwsze krytyczne wydanie Teki Stańczyka proponuje powrót do źródeł XIX – wiecznego sporu  o kształt polskiej polityki i obronę interesów narodowych. Teka Stańczyka powstała w okresie tworzenia się w Austrii systemu rządów konstytucyjnych i liberalnych. W jej treści czytelnik znajdzie zatem wątki ideowej konfrontacji między doktryną konserwatywną a liberalną w sferze polityki, religii i kultury. Z tych względów Teka Stańczyka, mimo czasami nieraz trudnej formy przekazu, zasługuje na wnikliwą lekturę.  

Teksty Piramid z piramidy Unisa

Nieznany

Teksty Piramid starożytnego Egiptu to ogromny i najstarszy na świecie zbiór inskrypcji o treści religijnej wyrytych hieroglifami na wewnętrznych kamiennych ścianach piramid faraonów V i VI dynastii. Teksty owe zawierają fragmenty mitów i legend, odniesień historycznych, astronomicznych, geograficznych, kosmologicznych, religijnych, starodawnych rytuałów pogrzebowych, systemów teologicznych, czy wreszcie rytuałów magicznych. Teksty Piramid dostarczają nam niezliczonych informacji, zapewne z czasów, gdy formowała się dopiero egipska państwowość, a być może z czasów jeszcze wcześniejszych? Pisane są językiem nie do końca wszakże zrozumiałym, nawet dla tych egipskich skrybów, którzy wykuwali je na wapiennych płaszczyznach ścian piramid. Nie zawsze można zrozumieć sens niektórych sformułowań, nie zawsze też zrozumiałe są poszczególne słowa, których fonetyczne brzmienie znane było egipskim pisarzom, ale co ono znaczyło, już nie. Słowem: teksty te są w wysokim stopniu zagadkowe.

Teodora Prodromosa "Przygody Rodante i Dosyklesa"

Marcin Cyrulski

W XII wieku, w Konstantynopolu na dworze Komnenów powstały cztery romanse (trzy zachowane w całości i jeden znany jedynie we fragmentach). Jednym z tych romasnów jest właśnie dzieło Teodora Prodromosa, najsłynniejszego pisarze swojej epoki, Przygody Rodante i Dosyklesa. W dziewięciu księgach autor przedstawił dzieje miłości dwójki zakochanych bohaterów, którzy po niezwykłych przygodach i rozdzieleniu, w końcu znów są razem. Pod pozorem błahej opowieści kryje się dzieło pełne retorycznego kunsztu i aluzji do czasów współczesnych autorowi.

Testament

Papież Leon XIII

Testament Leona XIII to bardzo ważny dokument, w którym papież z troską pochyla się nad tym, co w epoce, w której żyć mu przypadło i w epoce nadchodzącej, spotyka i spotykać będzie Kościół. W znakomity sposób odczytuje znaki czasu i będąc przygotowanym na nadchodzące coraz poważniejsze trudności i prześladowania, w dokumencie przekazuje wierzącym nadzieję, pisząc tak oto: Nie życzylibyśmy sobie, aby obraz obecnego bolesnego położenia miał osłabić zupełną ufność w pomoc Boską, która spowoduje ostateczny tryumf w odpowiednim czasie i w sposób sobie właściwy. W głębi ducha żywimy smutek głęboki, lecz o nieśmiertelne istnienie Kościoła lęk Nas nie bierze. Prześladowanie jest jak powiedzieliśmy na początku dziedzictwem Kościoła, gdyż Bóg, doświadczając i oczyszczając swoje dzieci, wyprowadza wyższe i bardziej wartościowe dobra. A dopuszczając do zwalczania przeciwności, objawia również swoją Boską pomoc, która udziela nowych i nieprzeczuwanych środków dla utrzymania i wzrostu jego dzieła, którego nie pokonają siły, sprzysiężone na szkodę jego. Dziewiętnaście wieków istnienia wśród różnych kolei ludzkości poucza, iż burze nie docierają do podstawy, lecz przechodzą. Czy tak samo powinni myśleć katolicy również i w obecnej dobie będąc świadkami nieprawdopodobnego wręcz i powszechnego upadku duchowego?

The Autobiography of Benjamin Franklin

Benjamin Franklin

For all value investors and Charlie Munger enthusiasts, don't miss out on "The Autobiography of Benjamin Franklin." This book was a favorite of Munger's, and it's packed with practical wisdom. Franklin's life story teaches us about frugality, hard work, and building good habits-essential principles for success in both life and investing. Munger, a rational thinker himself, drew inspiration from Franklin's genius. Dive into this classic autobiography for timeless insights that align perfectly with the core principles of value investing and Munger's practical philosophy.

The Council of Lithuanian Jews 1623-1764

Anna Michałowska-Mycielska

The Council of Lithuanian Jews (Lithuanian Vaad) was the central representative organ of the Jews in the Grand Duchy of Lithuania. It operated for nearly one and a half centuries (1623-1764), touching all spheres of the Jewish community's life. It undertook important initiatives for the benefit of its constituency at diets and dietines (legislative assemblies of the nobility), at the courts of the King and important magnates, and in non-Jewish courts of law. This book discusses the Council's activities in the context of processes and phenomena present in Jewish society of the time, illustrating the life of Lithuanian Jewry as a separate estate guided by a common sense of identity transcending local affiliation.

The Hidden Secrets: Late Byzantium in the Western and Polish Context

Małgorzata Dąbrowska

Professor Małgorzata Dąbrowska, a distinguished scholar dealing with the history of Byzantium in the Middle Ages, belongs to the few Byzantinists who have become internationally acclaimed. A considerable part of her output concerns Polish-Byzantine relations which are hardly known to foreign scholars because of the language barrier, and yet they attract the interest of scholars all over the world as a new aspect of Byzantine studies. The publication of English and French works by Małgorzata Dąbrowska will thus facilitate better understanding between the Latin and Orthodox milieux in the European world. The author’s style is absolutely superb, regardless of the fact whether her texts are written in Polish or in other languages. This adds another quality to her oeuvre. From the review by Professor Maciej Salamon   Professor Małgorzata Dąbrowska holds a special place among the Polish Byzantinists as an outstanding specialist in the history of late Byzantium and its relations with Europe (including Poland, which is, undoubtedly, worth attention). The current collection of articles can be seen as a detailed sequel to the author’s monographs Byzantium, France and the Holy See in the Second Half of the 13th Century and The Latin Ladies on the Bosporos. Byzantine­Latin Marriages in the Imperial Family of the Palaiologoi (13th-15th Centuries). Both titles reflect faithfully the author’s favourite and interrelated subjects of study, namely the relations between Byzantium and western Europe, especially the matrimonial policy, which is handled in a detailed and innovative way. From the review by Professor Jerzy Strzelczyk

The House of Vasa and The House of Austria. Correspondence from the Years 1587 to 1668. Part I: The Times of Sigismund III, 1587-1632, Volume 2

Ed. by Ryszard Skowron in collaboration with Krzysztof Pawłowski, Aleksandra Barwicka-Makula, Miguel Conde Pazos, Paweł Duda, ...

Publikowana korespondencja ukazuje wymiar współpracy i wspólnoty interesów dynastycznych, politycznych, kulturowych i religijnych pomiędzy Domem Wazów i Domem Austrii. Stanowi bazę dla analizy wzajemnych relacji pod kątem powinowactwa, emulacji i rywalizacji. Edycja listów tworzy pewnego rodzaju katalog ukazujący rolę i tożsamość Wazów w rozległym europejskim kontekście kulturowym i politycznym i może stanowić punkt wyjścia do dalszych studiów. Jednym z najważniejszych instrumentów za pomocą którego możemy obserwować i analizować te procesy są listy jakie między sobą wymieniali członkowie obu dynastii. Listy królewskie z podpisem, pieczęcią i ich treścią są trwałym świadectwem obecności i roli Polski w europejskiej kulturze w epoce nowożytnej.

THE JORDAN RULES

Sam Smith

Najbardziej utalentowany zawodnik, który kiedykolwiek grał w tę grę, Michael Jordan wzniósł się na wyżyny, na które żaden z koszykarzy nie sięgnął nigdy wcześniej. Co napędzało Michaela Jordana? Dążenie do sukcesu zespołowego ... lub własnej chwały? Dążenie do doskonałości ... lub ruch w stronę kontraktów wartych miliony dolarów? Lotem człowieka, którego wciaż nazywają „Air Jordan”, przez całą karierę wstrząsały turbulencje. W "The Jordan Rules", która jest kroniką pierwszego sezonu mistrzowskiego „Byków”, Sam Smith bierze za rogi pierwszego # 1 byka, by odsłonić drużynę stojącą za mężczyzną ... i mężczyznę stojącym za uśmiechem rodem z Madison Avenue. Oto zapis „od środka”, zarówno na boisku jak i poza nim, w tym:- władza Jordana zmaga się z zarządzaniem, od słownych ataków na dyrektora generalnego do napadów złości na jego trenera- za kulisami, gdy Jordan uderza kolegę z drużyny podczas treningu i odmawia podawnia piłki w kluczowych minutach wielkich gierGracze, którzy rywalizowali ze swoim „lotnictwem” o czas „lotniczy” - Scottie Pippen, Horace Grant, Bill Cartwright - opowiadają historie widziane z ich strony.Wnikliwe spojrzenie na trenera Phila Jacksona, byłego wyznawcę „dzieci kwiatów”, który okazał się potem jednym z najlepszych motywatorów w historii NBA i który w końcu znalazł sposób, by… nakłonić Michaela i „Jordanaires” do ich pierwszego tytułu mistrzowskiego.Prowokacyjna relacja naocznego świadka – „The Jordan Rules” - zapewnia wszystkie rodzaje emocji, napięcia i doznania sezonu mistrzowskiego, a także intensywny, fascynujący portret niezrównanego Michaela Jordana.

The Krakow Ghetto Pharmacy

Tadeusz Pankiewicz

Historia krakowskiego getta opowiedziana przez polskiego aptekarza Tadeusz Pankiewicz patrząc na rozgrywającą się pod oknami apteki tragedię krakowskich Żydów uratował ich od niepamięci spisał wiernie dzieje getta. Książka opublikowana po raz pierwszy w 1947 r. Tadeusz Pankiewicz pracował i mieszkał przez dwa i pół roku w getcie. Przeżył wszystkie etapy jego istnienia: od zamknięcia bram i pierwszych szykan, poprzez wysiedlenia, coraz groźniejsze i okrutniej przeprowadzane, aż po zupełną likwidację. W ciągu tego czasu apteka Pod Orłem pełniła oprócz normalnych swych funkcji, które z czasem coraz bardziej się kurczyły rolę azylu i punktu kontaktowego dwu światów: zamkniętej w murach ludności żydowskiej i wolnej, żyjącej poza nimi; jej personel zaś stał się łącznikiem między tymi dwoma światami. Tu można było przeczytać ostatnie wiadomości z frontu, zapoznać się z treścią prasy podziemnej, znaleźć schronienie podczas nocnych aresztowań. Tu zostawiano listy i paczki dla osób mieszkających po stronie aryjskiej jak również odbierano od nich wiadomości i przesyłki. Ci nieliczni mieszkańcy getta, którzy zdołali przeżyć okrutny czas wojny, zachowali do dziś we wdzięcznej pamięci aptekę Pod Orłem i jej właściciela.

The Shields of the Empire: Eastern Roman Military Elites during the Reigns of the Emperors Theodosius II, Marcian and Leo I. Byzantina Lodziensia XLVII

Łukasz Pigoński

When the emperor Valentinian III murdered the general Flavius Aetius, it has been observed that he had 'cut his right hand with his left', and the story of the fall of the 'last Roman' has been put in the greater context of the subsequent dissolution of the Roman Empire in the West. However, a similar deed committed by the emperor Leo in the East in 471, when he ordered the killing of the general Aspar, certainly did not gain such a legendary status. The underappreciated story of the survival of the Eastern Roman Empire in the turmoil of the fifth century is however no less dramatic, and the role that powerful military leaders played in those events was certainly paramount. This publication aims to reconstruct the involvement of the Eastern Roman military elite in various matters of the state on the wider background of political history marked by the reigns of the emperors Theodosius II (408-450), Marcian (450-457), and Leo I (457-474). On its pages, the author presents the history of the numerous wars in which the Empire found itself entangled in during that uneasy time, as well as the periods of conflict and cooperation between the generals and the emperors. The focus is not only on the military elite as a group, but also on outstanding individuals, such as generals Plintha, Flavius Zeno, Aspar or Zeno-Tarasikodissa, the aforementioned emperors and their civilian advisors. The result is a comprehensive study and a novel interpretation of the nearly seven decades of turmoil that, contrary to what happened in the West, curiously did not result in the collapse of the Eastern Roman state; perhaps, as the author argues, in no small part due to those military leaders, who were serving and protecting it.

The University of Criminals. The Janowska Camp in Lviv 1941-1944

Michał Maksymilian Borwicz

The book by Michał Maksymilian Borwicz (1911-1987), reissued for the first time after 68 years, is an unusual testimony of a prisoner of the Janowska Camp in Lviv, where even 200,000 Galician Jews might have died, according to historians. Borwicz’s book is written in the form of a historical short story. Reading it brings to mind associations with the famous book by Solzhenitsyn, One Day in the Life of Ivan Denisovich, though all Borwicz’s characters are real. The book consists of two parts – The university of criminals and an extensive appendix, including four texts: an introduction (by Eleonora Bergman), Borwicz’s biography (by Edyta Gawron), an outline of the history of the Lviv Jews (by Leon Perlman) and the history of the Janowska Camp (by Adam Redzik).

Thomas Edison

William H. Meadowcroft, Thomas Alva Edison

Thomas Alva Edison to człowiek, który na zawsze zapisał się w annałach historii nauki. Opracował wiele niezwykłych urządzeń, które całkowicie odmieniły świat. Pośród całej różnorodności jego dokonań dobrze znamy dziś kamerę filmową, fonograf i żarówkę elektryczną. Niewiele wiemy o tym, że ten niezwykle utalentowany przedsiębiorca zbudował także cementownię, w której budował pierwsze na świecie domy modułowe w technologii żelbetonowej, obecnie tak popularnej.   Wynalazca, nazywany „Czarodziejem z Menlo Park”, był jednym z pierwszych ludzi, który zastosował zasady masowej produkcji i pracy zespołowej na dużą skalę do procesu odkrywania nowych wynalazków i testowania ich pod kątem przydatności do komercyjnego użytku. Właśnie z tego powodu często przypisuje mu się zasługi za stworzenie pierwszego profesjonalnego laboratorium do badań przemysłowych.   Życiorys i dokonania Thomasa Alvy Edisona są dziś przedmiotem wielu interesujących opracowań biograficznych, jednak w języku polskim wciąż niedostępne są liczne źródła o nieocenionej wartości. Jedną z takich pozycji jest książka Boy’s Life of Thomas Edison napisana przez jego wieloletniego osobistego sekretarza, osobę, która towarzyszyła mu przez ponad dwadzieścia lat wspólnej pracy we współpracy z samym Edisonem. To właśnie ta zażyłość sprawia, że ta popularna w Stanach Zjednoczonych książka, stała się czymś więcej niż opisem określonych wydarzeń z ciekawego życia Edisona. Jest to książka, która została napisana za życia wynalazcy i uzupełniona jego autobiograficznymi komentarzami, wspomnieniami i refleksjami.   Warto wyobrazić sobie wyobrazić atmosferę powstawania tej pozycji. Oto William H. Meadowcroft autor tej książki siedzi w gabinecie Thomasa Edisona w Orange Laboratory, miejscu, które na zawsze przejdzie już do historii nie tylko ze względu na zrealizowane tam projekty, które na zawsze odmieniły oblicze świata, ale także ze względu na atmosferę pracy, o którą Edison zawsze starał się zadbać; i spisuje wspomnienia wybitnego Amerykanina, aby wydać przystępnie napisaną książkę, która ma za zadanie nie tylko zainspirować młode pokolenie Amerykanów, ale także czasem wprost, a czasem między wierszami, przemycić dla nich pewne ważne informacje...   Książka, którą przedstawiamy, została autoryzowana przez Edisona i opatrzona odręczną rekomendacją dla amerykańskiej młodzieży. Stanowi ona przekrojowe opowiadanie nie tylko o najbardziej znanych dokonaniach odkrywcy, ale także o wielu mniej znanych aspektach jego pracy i badaniach, które prowadził.   Z tej książki dowiemy się sporo o jego dzieciństwie i chłopięcych latach, szansach, które wykorzystywał i okazjach, które albo mu się przydarzały, albo sam je sobie stwarzał i problemach, które wydawały się nie do pokonania. Ze względu na przedstawienie w niej filozofii i podejścia jej bohatera nie tylko do rozwiązywania problemów, ale również do kwestii organizacyjnych i finansowych, stanowi ona także pewnego rodzaju kompendium zaradności, podręcznik przedsiębiorczości i stanowi ciekawą ilustrację amerykańskiego kapitalizmu, w którym talent musi zostać poparty ciężką pracą, a ciężka praca musi mieć dobry komercyjny szkielet.   Jest to niewątpliwie podróż po Ameryce, bo takie właśnie było życie młodych telegrafistów – było ono wielką podróżą i nieustanną przygodą. To właśnie oni byli pierwszymi elektrycznymi nomadami – bowiem tak jak dziś telekomunikacja i informatyzacja życia stwarzają wielkie szanse programistom i informatykom, tak w XIX–wiecznej Ameryce pewne możliwości zarezerwowane były dla grupy tych, którzy zgłębili podstawowe i bardziej zaawansowane tajniki rodzących się właśnie dziedzin: elektryczności, elektroniki, telegrafii…   Postać Thomasa Edisona często porównywana jest z sylwetką Nikoli Tesli ze względu na wiele wątków, a w szczególności na epizod, który przeszedł do historii jako „wojna prądów”. Koncepcja zastosowania trójfazowego prądu Tesli do przesyłu elektryczności na duże odległości znalazła poparcie George’a Westinghouse’a, podczas kiedy Thomas Edison optował za tym, aby zostać przy prądzie stałym i rozwiązaniach, które opracował. Trzeba tutaj jednak zaznaczyć, że wynalazek Nikoli Tesli był znakomitym udoskonaleniem koncepcji, której autorstwo należy przypisać Edisonowi. Koncepcji dystrybucji prądu elektrycznego i światła, którą stworzył i rozwinął Thomas Alva Edison. Nie chcąc stawać po żadnej ze stron, chciałbym ten wstęp uzupełnić pewną refleksją.   To dzięki kompanii Edisona dwudziestoośmioletni Tesla znalazł się w Stanach Zjednoczonych i odtąd ich losy zaczęły się przeplatać, gdyż początkowo Nikola Tesla znalazł zatrudnienie u Edisona. W toku realizacji różnych przedsięwzięć w przetargach firma Westinghouse Electric Lamp konkurowała z firmą General Electric Edisona. Nie był to jedyny kierunek działalności Edisona, który już wówczas był potentatem zatrudniającym na całym świecie około dwóch milionów ludzi.   Idealizm, wręcz prometeizm Tesli napotkał konkurenta w postaci, która jeszcze wcześniej, w czasie pobierania nauki w Europie stała się dla niego wielką inspiracją. Pragmatyzm Edisona miał twarde podstawy w lekcji życia, którą odebrał. Należy jednak pamiętać, że tak jak obaj trafili do Nowego Jorku bez grosza, tak obaj zrobili w nim zawrotne kariery. Obaj byli zwycięzcami, a zawiązanie się między nimi rywalizacji, wpisywało się w trend kapitalizmu, który wtenczas w Nowym Jorku był bezwzględny. Mimo to należy dostrzec, że fakt ich rywalizacji w czasach, gdy urzędowali po dwóch stronach Piątej Alei w Nowym Jorku stymulował zarówno Nikolę Teslę, jak i Thomasa Edisona do intensywnej pracy i to właśnie konkurencja jest największym motorem rozwoju. Trzeba wiedzieć o tym, że nie za wszystkie z kontrowersyjnych pokazów, które miały miejsce i miały na celu pokazanie niebezpieczeństw stosowania trójfazowego prądu zmiennego poprzez uśmiercanie zwierząt odpowiadał sam Edison, a kwestia niewypłaconych przez niego pieniędzy (chodziło o kwotę rzędu pięćdziesięciu tysięcy dolarów) wywołała w życiu Tesli kryzys, który znalazł jednak dobre zakończenie. To w jego wyniku spotkał on finalnie George’a Westinghouse’a, jego wieloletniego przyjaciela, który zaoferował mu fantastyczne warunki finansowe w zamian za udostępnienie swoich patentów. Niniejsza biografia ukazuje postać Thomasa Edisona z jego ludzkiej i pogodnej strony. Dzięki niej odkryjemy nie tylko wybitnego eksperymentatora, ale zrozumiemy istotę jego odkryć i towarzyszących im procesów. Poznamy postać wybitnego, człowieka w jego czasach, człowieka, który bez cienia wątpliwości był tym, który otworzył nowy rozdział w historii rozwoju cywilizacji.    

To jest napad! Czyli kawałek nieznanej historii Ameryki

Marek Wałkuski

Napady na banki to najbardziej amerykańskie przestępstwo. Od początku istnienia Stanów Zjednoczonych przykuwa ono uwagę Amerykanów i jest odbiciem barwnych dziejów tego kraju. Opowieść o Jessem Jamesie to historia krwawej wojny secesyjnej i głębokich podziałów po jej zakończeniu. Losy wroga publicznego numer jeden Johna Dillingera to opis zawirowań w czasach Wielkiego Kryzysu. Skok na bank w Laguna Niguel to historia, w której przestępstwo miesza się z wielką polityką. Marek Wałkuski, wieloletni korespondent Polskiego Radia w Waszyngtonie, od lat opowiada na antenie Trójki o rabusiach, którzy zostawiają w bankach dowody osobiste, zapominają zatankować auta przed napadem albo podkopują się pod bank, który został dawno zamknięty. W tej książce oferuje jednak czytelnikom znacznie więcej. Poza opisem dziesiątków zabawnych skoków, przybliża czytelnikowi historię dolara i banków, pracę FBI i policji, system prawny i słynne więzienia, broń i wielkie wynalazki. Opowieść o napadach na banki to opowieść o Ameryce. Prosimy zachować spokój, usiąść wygodnie i zacząć czytać, a nikomu nic złego się nie stanie ;)   "Od lat na antenie Trójki planujemy z kolegą Wałkuskim napad na bank. Najchętniej amerykański, bo podejrzewam, że tam mają najwięcej pieniędzy. Kolega ma być strategiem przedsięwzięcia. Biorąc pod uwagę, czym się zachwycą, czarno to widzę. Podczas napadu możemy być zabawniejsi od gangu Olsena. A zdaje się, że nie o to chodzi... Mam zatem nadzieję, że książka będzie zachętą dla Państwa do organizacji profesjonalnych napadów. Proszę pamiętać o inspiracji! Powiedzmy... dziesięć procent?" KUBA STRZYCZKOWSKI, PROGRAM 3 POLSKIEGO RADIA "Marek znowu wałkuje Amerykę. Zdawać by się mogło, że to jedynie historie o mniej lub bardziej udanych napadach. W rzeczywistości to udany portret kraju, który nie przestaje zadziwiać, zachwycać i denerwować". MICHAŁ NOGAS, GAZETA WYBORCZA "Kolega Wałek jest błyskotliwy. Lubię jego poczucie humoru i dlatego mogę słuchać i czytać nawet o napadach. Zwłaszcza tych nieprawdopodobnych". MAREK NIEDZWIECKI, PROGRAM 3 POLSKIEGO RADIA "Myslałem o tym, by rozmowy o napadach wydać na płycie kompaktowej, ale książka jest jeszcze lepsza! Tylko brać i czytać!" PIOTR BARON, PROGRAM 3 POLSKIEGO RADIA

To nie jest miejsce do życia. Stalinowskie wysiedlenia znad Bugu i z Bieszczadów

Krzysztof Potaczała

Operację spinającą klamrą ten reportaż nazwano w kręgach władzy poprawianiem granicy. W 1951 roku na życzenie Stalina Polska zrzekła się części terenów nadbużańskich, a w zamian otrzymała fragment Bieszczadów. W wyniku polsko-sowieckiej umowy przymusowo przesiedlono kilkadziesiąt tysięcy ludzi Polaków i Ukraińców związanych od pokoleń ze swoją ziemią. Pierwsi zamienili równiny na góry, drudzy góry na bezkresne stepy. Jednych rzucono do zapadłych krytych strzechą chat, innym kazano budować lepianki. Polaków i Ukraińców połączył wspólny wysiedleńczy los, choć długo licytowali się, kto z nich ucierpiał bardziej.  Ale książka Krzysztofa Potaczały to nie tylko opowieść czasów powojennych. Autor opowiada o tym, jak układały się polskie i ukraińskie relacje z Żydami i Niemcami przed wojną i w czasie wojny, kiedy i gdzie zostało zasiane ziarno nienawiści, kto zdołał przetrwać i jakie pozostawił świadectwo. Dlaczego bliscy sobie ludzie gotowi byli się zabijać, a innych niekiedy zupełnie obcych stać było na heroiczną, bezinteresowną pomoc.  Pogmatwane losy wielokulturowej społeczności na polskich kresach oparte są głównie na zebranych przez autora ustnych świadectwach.  Przedstawiona w tej książce opowieść zaczyna się w latach trzydziestych dwudziestego wieku, kończy zaś na latach sześćdziesiątych. Pokazuje wieloetniczny mikroświat, sąsiedzkie zależności, religijny i kulturowy konglomerat, jak również dojrzewające nacjonalizmy, które doprowadziły do niejednej tragedii.  Krzysztof Potaczała  dziennikarz niezależny, reporter. Publikuje w prasie ogólnopolskiej i regionalnej. Dotąd wydał: "KSU. Rejestracja buntu" (2010, 2015) biografia zespołu uważanego za jednego z prekursorów polskiego punk rocka, "Bieszczady w PRL-u", "Bieszczady w PRL-u 2", "Bieszczady w PRL-u 3" reportaże z okresu Polski Ludowej. Mieszka w Ustrzykach Dolnych.

To nie jest raj. Szkice o współczesnych Czechach

Michał Zabłocki

Nie ma czegoś takiego jak czeskie hygge. Większość powszechnych w Polsce opinii o Czechach to mity, a Republika Czeska jest krajem, którego zupełnie nie znamy. Czechy, mimo że bardzo bliskie geograficznie i kulturowo, Polakom wciąż pozostają obce. Polska czechofilia jest powierzchowna - bazuje na weekendowych wypadach na piwo do Pragi i odłamkach kultury popularnej, docierającej w postaci kreskówek o Rumcajsie i kreciku, serialu o Arabeli, Przygód dobrego wojaka Szwejka Jaroslava Haska, uwielbienia dla Karela Gotta i Heleny Vondračkovej czy piosenki o Joinie z bažin. Jest tylko wyobrażeniem o doskonałości i sukcesach naszych południowych sąsiadów, opartym na nieznajomości czeskiej historii i rzeczywistości. Tymczasem Czechy wcale nie są rajem. To obszar dotknięty przez transformację ustrojową równie mocno jak pozostałe kraje Europy Środkowej i jedno z najbardziej skorumpowanych państw regionu; kraj mocno uprzemysłowiony, przez to ogromnie zniszczony i zanieczyszczony. To mroczny świat likwidowanych kopalń Mosteckiego Zagłębia Węglowego, konfliktów etnicznych "białych" z Romami, różnej maści prawicowych ekstremistów, bezrobocia, sporów o działki pod budowę autostrad, kłótni i chamstwa polityków, braku poszanowania wartości, codziennej małostkowości, interesowności, obojętności na sprawy innych. Życie w tym kraju jest równie banalne, monotonne i doskwierające jak wszędzie indziej. "Czechy odkryte przez Michała Zabłockiego są inne niż te, które znamy w Polsce z licznych stereotypów: są bardziej mroczne, pogubione, zaniedbane, przepełnione słowiańskim smutkiem i chaosem, lecz jednocześnie bliższe nam w sprawach ludzkich, z czego dotychczas nie zdawaliśmy sobie sprawy." Maciej Jastrzębski