Dzieje wypraw krzyżowych

Antoni Lange

Wieść o zajęciu krain chrześcijańskich przez Arabów rozeszła się po całej Europie; bolało to zwłaszcza narody katolickie, że w ręce niewiernych dostała się Ziemia Święta wraz z Jerozolimą, Nazaretem, Betlejem, górą Tabor i ze wszystkimi miejscowościami, związanymi z imieniem Chrystusa, Pielgrzymi, którzy do Ziemi Świętej wędrowali, aby się pomodlić nad grobem Chrystusa, poczęli doznawać ze strony Arabów, a potem zwłaszcza Turków, licznych przeszkód i prześladowań. Pielgrzymki do Ziemi Świętej rozpoczęły się od tej samej chwili, kiedy w świecie pogańskim zatryumfował krzyż i kiedy kościół chrześcijański zaczął kierować losami narodów w Europie. Należało zatem Ziemię Świętą wyzwolić i poczęto organizować wyprawy zbrojne, zwane krzyżowymi. I o nich to właśnie opowiada niniejsze dziełko.

Dziennik

Francis Kilvert

Niezwykłe spojrzenie na życie angielskiej prowincji u schyłku XIX wieku Pastor Robert Francis Kilvert zaczął prowadzić swój sławny Dziennik 1 stycznia 1870 roku. Pierwszy zapis w udostępnionej czytelnikom wersji nosi datę 18 stycznia - nie wiemy więc, czy i jak uzasadniał rozpoczęcie prowadzenia dziennika akurat z początkiem owego roku. Na szczęście 3 listopada 1874 pisze: Po co prowadzić taki obszerny dziennik? Nie umiem na to odpowiedzieć. Po pierwsze życie wydaje mi się czymś tak ciekawym i cudownym, że byłoby chyba żal nawet tak skromnego i monotonnego żywota, jak mój, gdyby przeszedł bez śladu czy zapisu, choćby takiego jak ten. Sądzę także, iż zapis ten może rozbawić i zainteresować część potomnych. Kilvert miał prawdopodobnie na myśli rodzinę, a nie krąg czytelników, który w końcu objął cały świat. Dziennik Kilverta, po ukazaniu się w latach 1937-1940, uznano za równie istotny z socjologicznego punktu widzenia dokument zanikającego życia XIX-wiecznej wsi angielskiej, jak powieści Thomasa Hardy'ego, rówieśnika Kilverta. Z drugiej strony pod pewnymi względami zapiski Kilverta obalają powszechnie funkcjonujące stereotypy o czasach wiktoriańskich. Jak tu bowiem po lekturze tych pamiętników nadal powtarzać opinie o pruderyjności epoki, skoro wiejski pastor może bez widocznego skrępowania kąpać się nago na ogólnie dostępnej plaży

Dziennik z getta łódzkiego / Das Tagebuch aus dem Lodzer Getto

Irene Hauser

Od godziny siódmej do dziesiątej ciągle nie ma chleba. Straszny głód. Jest mi niedobrze od żołądka i jestem całkowicie osłabiona. Nie jestem już w stanie pościelić dwóch prycz, nogi już mnie nie niosą. Cud, że ręka jeszcze pisze. Biorę walerianę bez cukru, kładę się. Bubi z głodu liże kwasek cytrynowy. Jest godzina jedenasta i jego ciągle jeszcze nie ma z chlebem. Wszystko w nas się trzęsie. On ma kartkę na chleb, a nikt nic nam nie pożyczy. Dwa takie dni i nie będzie nas wśród żywych. Irene Hauser, Dziennik

Dzienniki zesłańca i żołnierza

Zygmunt Blumenfeld

Powoli i ociężale wstaję. Zaczyna się codzienne naciąganie tragicznych łachmanów. Spodnie z dziesiątkami łat, dziur, marynarka podobna do strzępów cudem jakimś łączących się w całość. Pas obwiązuję szpagatem. Buty… trudno opisać. – A potem – chyba tylko ze względu na przyzwoitość i przyzwyczajenie, a nie ze względu na rzeczywisty efekt – popłukanie rąk i zwilżenie twarzy, które trudno nazwać myciem i następuje śniadanie: chleb czarny i lepki i garnuszek czarnej kawy zimnej lub czasem ciepłej. Nierzadko zastępuje go czerpaczek zimnej niegotowanej wody. Znów gong! Godzina 5:45! Trzeba już iść. Pa Tatusiu! Do widzenia! Moja brygada na mnie już czeka. I idzie po bagnach i pagórkach wąż ludzi-łachmaniarzy ku odległym o 4-6 km wyrębom i składom na lesochimie. O godz. 7 zaczyna się codziennie praca. Piła, topór, piła, topór, do znudzenia. Gdy słońce parzy jak ukropem, wysycha siła jak woda na piecu. Słabi, słaniając się na nogach walą toporami i jak automaty ciągną stalowe wstęgi pił tam i z powrotem, tam i z powrotem, do znudzenia, do utraty tchu. Aż padają zmęczone, olbrzymie czasem drzewa. Najpierw można je liczyć, leżą każde z osobna jak poukładane, potem ich coraz więcej, rosną w dziesiątki, gmatwają się zrzucanymi w ziemię konarami, które przed godziną jeszcze dumnie kryły niebo i słońce. A czasem pada deszcz i wyje wiatr. Wtedy lepisz się wodą. Jesteś mokry cały. Kompletnie cały. Wszystko wkoło ciebie tonie w wodzie, drzewa i trawa i niebo i ty sam. Jesteś zmęczony i znużony. Zdaje Ci się, że cały świat jest zmęczony i zniechęcony.

Dziewczyny od Andersa

Agnieszka Lewandowska-Kąkol

Losy 19 dzielnych kobiet, które wyrwały się ze Związku Sowieckiego i razem z II Korpusem Polskim przeszły cały szlak bojowy. Armii Andersa towarzyszyły niesamowite kobiety. Wyrwane ze swego dotychczasowego życia przez ślepy los dziejowej zawieruchy, w ekstremalnych warunkach wojennych te zwyczajne dziewczyny stawały się niezwykłe. Amazonki XX wieku, które walcząc z przeciwnościami losu, odkrywały swe nowe powołanie. Walczyły, choć nie to było ich marzeniem. Dzięki tej książce ich losy przestają być anonimowe i nabierają indywidualnego rysu, który uświadamia nam, jak ważne jest, by te wspomnienia nie zaginęły, by doczekały się swojej publikacji. ANNA MARIA ANDERS Byłam jedna z pierwszych ochotniczek wcielonych do Pomocniczej Służby Kobiet. Dostałam mundur. Wreszcie czysta, syta i ubrana w coś innego niż łachmany. Miałam buty, pończochy, a nawet grzebień i szminkę do ust. Znów poczułam się kobieta, a nie poniżanym i poniewieranym tłumokiem. *** Walki o Monte Cassino zaskoczyły wszystkich bezmiarem ludzkiej krzywdy. Lekarzom i pielegniarkom w Venafro, gdzie służyła Karola, nie starczało czasu na sen. Zdarzyło sie nawet, ze nie odchodziła od stołu operacyjnego przez trzydziesci szesc godzin. *** Przez sen usłyszałam przeraźliwy świst, a kiedy przetarłam oczy i usiadłam, było już po wszystkim. Nade mną gwiaździste niebo, a wokół żadnego namiotu, tylko głowy ludzi. Przeszła nad nami trąba powietrzna. Ale przeżyliśmy. Koledzy z Polskiej Armii na Zachodzie mówili o nich PESTKI (od Pomocniczej Służby Kobiet). Miłosci, przyjaznie, codzienne kłopoty. PESTKI po wojnie wyladowały w różnych zakatkach globu; w Afryce, w Australii, w Szkocji, Kanadzie i na Podkarpaciu. Projekt dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Dziewczyny Wyklęte 2

Szymon Nowak

Kolporterki, łączniczki, sanitariuszki, a przede wszystkim młode dziewczyny dzielnie walczące w obronie Ojczyzny. Piętnaście kobiet i piętnaście opowieści. W wojennej zawierusze musiały czesto przerywać naukę, żeby utrzymać rodzinę. Żyły w ciągłym strachu. Szukały nowych kryjówek i wielokrotnie zmieniały miejsce zamieszkania. Niejednokrotnie ocierały się o śmierć. Po zatrzymaniach, brutalnie bite w trakcie przesłuchań. Skazywane na wieloletnie kary więzienia, a nawet śmierć. Usiłowały wycofać się z działalności konspiracyjnej, żeby zacząć normalnie żyć. Po wojnie kształciły się, studiowały. Jednak miały kłopoty ze znalezieniem pracy. Często tułały się po całej Polsce, żeby móc znaleźć jakieś zajęcie i zapewnić byt dzieciom i rodzinie. Młode kobiety, Polki, które poświęcały osobiste szczęście dla walki za Ojczyznę. Odważne, a wręcz zuchwałe. Dziewczyny wyklęte - bohaterki najnowszej książki Szymona Nowaka, będącej kontynuacją pierwszej serii opowieści.

Dziewczyny z konspiry

Agnieszka Lewandowska-Kąkol

oktor Ligia Urniaz nauczyła Andrzeja Celinskiego, jak symulowac perforacje wrzodu. Potem wezwana do wijącego sie w bolach pacjenta, zaordynowała przewiezienie go do szpitala. Do obozu juz nie wrocił. Ewa Kubasiewicz, mimo iz została wybrana, zrezygnowała z działalnosci w Zarzadzie Regionu. To był protest przeciwko autorytarnym zakusom Lecha Wałesy. Nie chciała byc marionetka w niczyich rekach. Mirosławe Wałese poddano szczegołowej rewizji osobistej. Przez dwa tygodnie nie mogła po niej dojsc do siebie. Gryps jednak ocalał i przekazała go dalej. Z petycjami mieszkancow Zbroszy Duzej jeździły do władz przewaznie kobiety. Siadały na schodach w urzedzie i jadły bułki kupione po drodze. Wiadomo kruszyły, wiec szybko je przyjmowano, nawet gdy kolejka petentow była długa. Bohaterkami tej ksiazki sa działaczki polskiej opozycji demokratycznej. Przedstawiamy niezwykłe kobiety reprezentujace Solidarnosc i inne organizacje, dzieki ktorym dokonała sie w Polsce przemiana ustrojowa. Zbierały informacje, redagowały, drukowały, rozwoziły, organizowały pomoc, ukrywały, wyciagały uwiezionych z miejsc odosobnien w stylu Jamesa Bonda. Doskonale zdawały sobie sprawe z ryzyka i podejmowały je z pełna swiadomoscia. W czasach konspiry cel miały wspolny, ale dazyły do niego roznymi drogami. Niektorym udało sie pogodzic batalie o wartosci wyzsze z piecza nad domem, inne zapłaciły za udział w niej rozpadem rodziny i osamotnieniem w wolnej juz Polsce. Pozostaja niedocenione.

Dziki Wschód. Transformacja po polsku 1986-1993

Michał Przeperski

O polskiej transformacji bez mitów i moralizowania Tę historię trzeba wreszcie opowiedzieć inaczej. Dziś wszystko jest oczywiste: poprzedni system upadł, więc tak właśnie musiało być. Ale Polacy z 1986 roku nie byli świadomi tego, że żyją w schyłkowym komunizmie. W reportażu historycznym Michał Przeperski nie poucza bohaterów tamtych wydarzeń, ale próbuje ich zrozumieć. Rozbraja mity i uproszczenia, pokazując, że schyłkowy PRL wcale nie był taki szary, a wczesne lata 90. takie kolorowe. Autor przekonuje, że transformacja to więcej niż zmiana polityczna wynegocjowana przy okrągłym stole. Podważa obiegowe opinie zaskakującymi danymi liczbowymi, a sięgając po badania socjologiczne z tamtych czasów, kreśli fascynujące portrety zbiorowe. Ale przede wszystkim interesuje go to, co działo się wtedy na polskich ulicach i w polskich domach. Oddaje głos zwykłym ludziom również tym, których transformacja nie oszczędziła. Co wtedy myśleli, jakie mieli plany, czego chcieli i czego się bali? Jak przeszli z epoki załatwiania, dwóch kanałów w telewizji, kolejki jako podstawowej formy życia społecznego i radzieckich baz wojskowych w erę dzikiego kapitalizmu, eksplozji małych biznesów i wielkich przekrętów, stadionowego handlu i mantry o gonieniu Zachodu? Dziki Wschód to wyprawa do dziwnego, ale i fascynującego kraju, jakim na przełomie lat 80. i 90. była Polska.   Jakim iluzjom ulegli Polacy w 1989 roku? Jak przeżyli zbiorową operację na żywym organizmie społecznym, jaką była tamta zmiana? Tej historii nie da się oddzielić od teraźniejszości grubą kreską. Dziki Wschód tylko pozornie jest opowieścią o przeszłości, bo nie sposób zrozumieć współczesnej Polski bez tego, co zdarzyło się w tamtych czasach. Jak pisze autor: podoba nam się to, czy nie, wszyscy jesteśmy z transformacji.

Dziwolągi heraldyczne

Franciszek Kamocki

Dziwolągi heraldyczne. W studium niniejszym obejmujemy tym mianem wszystko to, co w zakresie heraldyki rażąco jest sprzeczne z jej zasadami. Każdy więc słowny (blason) czy piśmienny, z prawami i regułami nauki i sztuki heraldycznej wyraźnie niezgodny opis herbu, każdy graficzny czy plastyczny jego obraz nie podług zasadniczych jej przepisów wykonany, zarówno, jak i wszelkie nieoparte na jej prawach (pseudo) heraldyczne orzeczenia i teorie nazywamy heraldycznymi dziwolągami. W heraldyce polskiej spotykamy się w teoriach jej (nauce) i w praktycznym ich stosowaniu, to jest w kunszcie, sztuce heraldycznej, z licznymi dziwolągami o bardzo specyficznych cechach... Wszystkie je omówiono na stronach tek książeczki.

Dzwon wolności

Jan Sas Zubrzycki

Dr Jan Sas Zubrzycki: Dzwon wolności: Dzwony zwyczajne i dzwony niezwykłe, dzwony cudowne, sakralne, bajeczne w dziejach i polskiej tradycji historycznej i mitycznej. Zdaje się nam powszechnie, jakoby dzwony były w Polsce najpóźniej do kościołów wprowadzone i wszystkie miały do nas przyjść z Niemiec, albowiem ukuto prawidełko sztuczne, wedle którego wszyscy ludzie mieliby prawo do pierwszeństwa na każdym polu, tylko nie my Polacy. Jest to wielka nieprawda. Dzwony u nas w Polsce o wiele wcześniej były znane niżeli w V stuleciu, bo mamy na to wiele dowodów pewnych!

Edda reprint

Joachim Lelewel

Najdalej na północ wysunięty skrawek Europy, wyspa lodowców i wulkanów, starożytna Ulthima Thule - Islandia, czyli dosłownie Ziemia Lodu, przeciętnemu człowiekowi mimowolnie kojarzy się z tajemniczym światem starogermańskich bogów i bohaterów. A to za sprawą dwu wybitnych dzieł literatury średniowiecznej - Eddy starszej, poetyckiej i Eddy młodszej, prozaicznej, na kartach których opisano świat, który już dawno pogrążył się w mroku pradawności... Książka zawiera tekst Eddy starszej (poetyckiej) i młodszej (prozaicznej)

Edda Starsza

Snorri Sturluson

Najdalej na północ wysunięty skrawek Europy, wyspa lodowców i wulkanów, starożytna Ulthima Thule - Islandia, czyli dosłownie Ziemia Lodu, przeciętnemu człowiekowi mimowolnie kojarzy się z tajemniczym światem starogermańskich bogów i bohaterów. A to za sprawą dwu wybitnych dzieł literatury średniowiecznej - Eddy starszej, poetyckiej i Eddy młodszej, prozaicznej, na kartach których opisano świat, który już dawno pogrążył się w mroku pradawności... Książka zawiera tekst Eddy starszej (poetyckiej) i młodszej (prozaicznej)

Edda Starsza i Młodsza

Snorri Sturluson

Najdalej na północ wysunięty skrawek Europy, wyspa lodowców i wulkanów, starożytna Ulthima Thule - Islandia, czyli dosłownie Ziemia Lodu, przeciętnemu człowiekowi mimowolnie kojarzy się z tajemniczym światem starogermańskich bogów i bohaterów. A to za sprawą dwu wybitnych dzieł literatury średniowiecznej - Eddy starszej, poetyckiej i Eddy młodszej, prozaicznej, na kartach których opisano świat, który już dawno pogrążył się w mroku pradawności... Książka zawiera tekst Eddy starszej (poetyckiej) i młodszej (prozaicznej)

Edward Gierek. Szkic do portretu PRL

Mariusz Głuszko

Mariusz Głuszko (ur. 1970 r.), doktor nauk humanistycznych. Absolwent Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie (Wydział Społeczno-Pedagogiczny) oraz Uniwersytetu Rzeszowskiego (Wydział Socjologiczno-Historyczny). Jego zainteresowania naukowe koncentrują się na historii XIX i XX wieku z uwzględnieniem historii regionalnej. Autor książek: Walka konserwatystów krakowskich z demokratami na łamach ich organów prasowych w okresie 1867-1895 (2007), Bieszczady z historią i legendą w tle (2008), Pigułka historii. Cytaty, anegdoty, ciekawostki (2010), Epizody z historii XIX i XX wieku (2011), Między Strasburgiem a Sarajewem. Przemiany polityczne w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej w 1990 roku (2013), Polska wobec rozpadu ZSRR w 1991 roku (2015), a także artykułów naukowych i popularnonaukowych. Recenzent i współrecenzent opracowań historycznych. Fragment recenzji: Z lektury książki Mariusza Głuszko poznajemy niezwykle ciekawą biografię polityka, który niejednokrotnie musiał podejmować niezwykle istotne decyzje, które wpływały na losy Polski przez niemal całą dekadę lat 70. ubiegłego stulecia. To fascynująca historia kariery politycznej, która przypadła na lata przełomu w dziejach Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Stąd tytuł wybrany przez Autora wydaje się bardzo trafny. Po powrocie z emigracji Edward Gierek w większym lub mniejszym stopniu był uczestnikiem wydarzeń 1956, 1968, 1970, 1976, 1980-81 roku. Niezwykle ciekawym jest fakt, że z osoby będącej symbolem przemian politycznych i społeczno-gospodarczych PRL w latach 70., stał się w kolejnej dekadzie osobą, o której w zasadzie się nie mówiło, tak jakby nie istniała. Gierek zapłacił też osobiście za swój upadek polityczny. Uznano go za odpowiedzialnego za kryzys, został wydalony z PZPR, odebrano mu wszystkie odznaczenia, pozbawiono praktycznie środków do życia. W stanie wojennym był internowany dłużej niż wielu opozycjonistów. Książka Mariusza Głuszko, nie ma na celu, jak zauważa Autor, ani gloryfikowania rządów Edwarda Gierka, ani ich potępiania. Chodzi mu o przedstawienie obiektywnej prawdy zarówno o opisywanych czasach, jak i świadkach tamtej epoki. I to się Mariuszowi Głuszko niewątpliwie. udało". Prof. UR dr hab. Krzysztof Żarna

Egipt. Stulecie przemian

Barbara Stępniewska-Holzer, Jerzy Holzer

Drugie, poprawione i rozszerzone wydanie książki „Egipt. Stulecie przemian” to studium rozwoju Egiptu - kraju Trzeciego Świata, wiedzionego od kolonializmu, przez rozwiązania liberalne i socjalistyczne do sterowanego odgórnie systemu politycznego w połączeniu z gospodarką wolnego rynku. Barbara Stępniewska-Holzer jest historykiem, profesorem w Uniwersytecie Warszawskim, wykłada w Ośrodku Badań Tradycji Antycznej w Europie Środkowo-Wschodniej, Międzywydziałowych Indywidualnych Studiach Humanistycznych, Studiach Śródziemnomorskich, Wydziale Orientalistycznym a także w Collegium Civitas. Jest autorką książek i artykułów o dziejach Bliskiego Wschodu a szczególnie Egiptu, gdzie prowadziła wielokrotnie badania naukowe, historii Afryki w średniowieczu oraz Białorusi w XIX wieku. Ostatnia jej książka poświęcona była życiu codziennemu na Bliskim Wschodzie w XIX wieku. Jerzy Holzer jest historykiem i politologiem w Instytucie Studiów Politycznych PAN i Collegium Civitas oraz członkiem Komitetu Nauk Politycznych PAN. Przez wiele lat pracował w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Wykładał również na uniwersytetach w Moguncji, Freiburgu i Berlinie. Jest autorem książek i artykułów o dziejach Polski i powszechnych w XX wieku, a zwłaszcza historii Niemiec. Zajmuje się szczególnie systemami i ruchami politycznymi doby współczesnej, a także historią społeczną. Jego ostatnia książka poświęcona była II wojnie światowej jako zbiorowej europejskiej tragedii. Książka ukazała się pod patronatem Wydziału Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Ekwatoria

Patrick Deville

Ekwatoria (2009) to kolejna książka Patricka Devillea łącząca cechy zapisków z podróży, powieści autobiograficznej i eseju historycznego. Tym razem celem wyprawy francuskiego pisarza jest Afryka Równikowa, a inspiracją wydarzenia z 2006 roku, kiedy szykowano się do uroczystych przenosin zwłok Pierrea Savorgnana de Brazza (18521905) z Algieru do Brazzaville w Kongu, gdzie wzniesiono mauzoleum na jego cześć. Ta decyzja budziła ogromne kontrowersje, bo choć Brazza był przeciwnikiem kolonializmu i jeszcze za życia zyskał przydomek Ojca Niewolników, to jednak powszechna jest też opinia, że jego wyprawa otworzyła drogę do francuskiej kolonizacji Afryki. Deville rusza zatem szlakiem sławnego podróżnika, jednocześnie poznaje niezwykle skomplikowane dzieje regionu od drugiej połowy XIX wieku aż po początek obecnego stulecia. Przed oczyma czytelników przeciąga cała parada afrykańskich przywódców politycznych i wojskowych bohaterów, zdrajców i niezdecydowanych, a wśród nich Tippu Tip, który pływał po rzece Kongo w tym samym czasie co Brazza, choć nigdy się z nim nie spotkał. Ten urodzony na Zanzibarze czarnoskóry kupiec i awanturnik zbija wielki majątek na handlu kością słoniową i niewolnikami. Bezwzględny, żądny władzy i bogactwa, jest zaprzeczeniem szlachetnego Brazzy. Obaj jednak ci mężczyźni u schyłku życia poznają gorzki smak rozczarowania.

Elita Hitlera. SS w latach 1933-1945

Chris McNab

Ta bogato ilustrowana książka to nowa historia SS – ukochanej a zarazem najbardziej zbrodniczej i okrytej największą niesławą formacji militarnej Hitlera. Autor – znakomity znawca historii militarnej oraz techniki wojskowej – przestawia dzieje powstania i rozwoju SS oraz jej udział w wojennych zmaganiach w ramach sił zbrojnych Trzeciej Rzeszy. Od skromnych początków w latach 20. w roli straży przybocznej Hitlera SS szybko rozrosła się w wielką organizację militarną skupiającą setki tysięcy ludzi, która wystawiła własną armię (Waffen-SS) liczącą prawie 40 dywizji, a jej policyjne ramię (Allgemeine-SS) prowadziło zbrodniczą politykę rasową. Esesmani mieli na koncie zarówno czyny bohaterskie, jak i potworne: toczyli z wielką nieustępliwością walki na frontach wschodnim i zachodnim, kierowali obozami koncentracyjnymi i obozami zagłady, a także stanowili personel „szwadronów śmierci” (Einsatzgruppen) dokonujących masowych mordów w Europie Wschodniej. W1919 roku Adolf Hi­tler wstą­pił do dzia­ła­ją­cej w Mo­na­chium ma­leń­kiej Nie­miec­kiej Par­tii Ro­bot­ni­ków (Deut­sche Ar­be­iter­par­tei – DAP), a w na­stęp­nym roku prze­jął jej kie­row­nic­two i do­dał do na­zwy tego ugru­po­wa­nia okre­śle­nie „na­ro­do­wo­so­cja­li­stycz­na”. Był to nie­chlub­ny mo­ment w hi­sto­rii XX wie­ku, gdyż ozna­czał na­ro­dzi­ny Na­ro­do­wo­so­cja­li­stycz­nej Nie­miec­kiej Par­tii Ro­bot­ni­ków (NSDAP), po­wszech­niej zna­nej jako par­tia na­zi­stow­ska. Po­pu­li­stycz­ne ha­sła po­li­tycz­ne Hi­tle­ra pa­dły wte­dy na po­dat­ny grunt. Po czte­rech la­tach strasz­li­wej wo­jen­nej rze­zi Niem­cy osta­tecz­nie po­nio­sły klę­skę w 1918 roku. Ce­sarz Wil­helm II ab­dy­ko­wał na kil­ka dni przed pod­pi­sa­niem po­ro­zu­mie­nia ro­zej­mo­wego, a w Niem­czech ob­ję­ła rzą­dy le­wi­ca. Nowy rząd mu­siał się zgo­dzić na to, co wie­lu Niem­ców uwa­ża­ło za krzyw­dzą­cy dyk­tat (Dik­tat) pod po­zo­rem ukła­du po­ko­jo­we­go. Trak­tat wer­sal­ski, któ­ry for­mal­nie za­koń­czył I woj­nę świa­to­wą, wzbu­dzał kon­tro­wer­sje, sta­no­wiąc za­rze­wie ko­lej­ne­go kon­flik­tu zbroj­ne­go. Au­to­rzy trak­ta­tu ob­wi­nia­li o roz­pę­ta­nie tej woj­ny wy­łącz­nie Niem­ców i na­rzu­ci­li po­ko­na­ne­mu kra­jo­wi wy­móg spła­ty ol­brzy­mich kon­try­bu­cji oraz okro­ili Niem­cy z roz­le­głych ob­sza­rów, a na czę­ści z nich utwo­rzy­li nowe pań­stwa. Szu­ka­jąc przy­czyn wy­bu­chu II woj­ny świa­to­wej, na­le­ży brać pod uwa­gę wszyst­kie te czyn­ni­ki, ale zwłasz­cza to, że zwy­cię­scy alian­ci nie zdo­ła­li wy­eg­ze­kwo­wać kon­se­kwent­ne­go prze­strze­ga­nia po­sta­no­wień trak­ta­tu wer­sal­skie­go. Szcze­gól­ne zna­cze­nie miał też fakt, że nie­miec­ki rząd obar­cza­no winą za pod­pi­sa­nie upo­ka­rza­ją­ce­go dla Niem­ców trak­ta­tu, pod­czas gdy w isto­cie nie­miec­cy sy­gna­ta­riu­sze wer­sal­skich po­sta­no­wień zna­leź­li się w sy­tu­acji przy­mu­so­wej. Owych so­cjal­de­mo­kra­tów kry­ty­ko­wa­no tak­że za do­pro­wa­dze­nie do ka­pi­tu­la­cji Nie­miec – wie­lu pra­wi­cow­ców, a w szcze­gól­no­ści woj­sko­wych uwa­ża­ło, że Niem­cy nie zo­sta­ły po­ko­na­ne, a klę­ska była skut­kiem cio­su no­żem w ple­cy za­da­ne­go przez le­wi­co­wy rząd. Taki mit roz­po­wszech­nił się w Niem­czech w la­tach mię­dzy­wo­jen­nych, a Hi­tler zbi­jał po­li­tycz­ny ka­pi­tał na po­wszech­nym roz­go­ry­cze­niu lud­no­ści nie­miec­kiej. W pierw­szych la­tach po Wiel­kiej Woj­nie nie tyl­ko w Niem­czech, ale i w wie­lu kra­jach Sta­re­go Kon­ty­nen­tu była skraj­nie trud­na sy­tu­acja eko­no­micz­na, a w tych wa­run­kach kwitł po­li­tycz­ny eks­tre­mizm. Po­wsta­nie no­wej nie­miec­kiej re­pu­bli­ki pro­kla­mo­wa­no w pro­win­cjo­nal­nym We­ima­rze, w któ­re­go po­bli­żu póź­niej, w cza­sach na­zi­stow­skich, zor­ga­ni­zo­wa­no obóz kon­cen­tra­cyj­ny – Bu­chen­wald. Stąd też ów okres w hi­sto­rii Nie­miec (lata 1919–1933), gdy po raz pierw­szy w Niem­czech na­sta­ły praw­dzi­we rzą­dy de­mo­kra­tycz­ne, zna­ny jest pod na­zwą Re­pu­bli­ki We­imar­skiej. Ze wzglę­du na po­wią­za­nia Ber­li­na z pru­skim mi­li­ta­ry­zmem to We­imar, a nie Ber­lin, stał się sie­dzi­bą no­wych władz.  

Elita władzy w Królestwie Jerozolimskim (1174-1185)

Marcin Sałański

Marcin Sałański w swojej książce zabiera czytelników w podróż po niezwykłym świecie średniowiecznej elity. Barwne rozważania na temat fascynującej epoki Krzyżowców opiera na solidnych podstawach teoretycznych i wnikliwej analizie źródłowej.  Gdy papież Urban II wezwał Europejczyków do wyrwania Ziemi Świętej z rąk niewiernych, chyba nie przewidywał tego co nastąpi dalej. Rycerze z całej Europy masowo wyruszali po to, by walczyć z muzułmanami. Gdy zwyciężyli, stworzyli swoje państwa, wśród których na pierwszy plan wysunęło się Królestwo Jerozolimskie. Kto rządził tym niezwykłym krajem?  Podstawę pracy Marcina Sałańskiego stanowi słynna kronika Wilhelm z Tyru, a jej ważne uzupełnienie stanowi refleksja z pogranicza socjologii i historii. Inspirowany pracami Gaetano Moski i Vilfredo Pareto, Sałański wielopłaszczyznowo przedstawia mechanizmy powstawania władzy w państwie stworzonym dla boskiej chwały. W pasjonującym wywodzie śledzi rozkwit i upadek wielkich jednostek i całych możnowładczych rodów epoki Krzyżowców.  Jak na elity Jerozolimy epoki Krzyżowców patrzyli najwięksi wielmoże? Kto należał do elity, a kto mógł jedynie marzyć o tym, by wejść w jej szeregi? Czy możni spełniali pokładane w nich nadzieje? Kto wykazał się roztropnością i bohaterstwem, a kto przez gnuśność zaprzepaścił dzieło ojców? Na te pytania czytelnik znajdzie odpowiedź w ebooku Elita władzy w Królestwie Jerozolimskim (1174-1185).   Marcin Sałański – historyk, absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, doktorant w Zakładzie Historii Średniowiecznej IH UW. Pasjonat historii średniowiecza, szczególnie nieoczywistej historii gospodarczej oraz wypraw krzyżowych. Autor popularnego ebooka „Wyprawy krzyżowe. Zderzenie dwóch światów”, opublikowanego przez portal Histmag.org.

Elżbieta Łokietkówna 1305-1380

Jan Dąbrowski

Wstęp I  Data urodzenia Elżbiety. Wychowanie. Ślub Elżbiety z Karolem Robertem a koronacja Łokietka II  Karol Robert. Dzieci i ich wychowanie III  Stanowisko królowej na Węgrzech. Zakres jej działalności. Znaczenie Elżbiety za życia męża a syna IV  Dwór królowej. Sędzia nadworny. Mistrz tawerników. Kanclerz i kancelaria. Inni dostojnicy. Otoczenie. Piastowicze na dworze: Bolko z Toszku, Mieszko, Anna świdnicka. Opolczyk i jego rodzina. Anna oświęcimska. Bośniaczka. Polacy: Mroczko. Dochody królowej i ich źródła. Fundacje V  Elżbieta a kuria. Sprawa o Neapol. Pretensje węgierskie i stanowisko kurii wobec nich. Śmierć Roberta neapolitańskiego i jej następstwa. Podróż Elżbiety. Starania w Neapolu i Awinionie. Elżbieta w Rzymie. Śmierć Andrzeja. Walka Elżbiety i Ludwika przeciw Joannie. Regencja Elżbiety na Węgrzech. VI  Stosunki z dworem cesarskim i ich zmienność. Ślub Anny i podróż Elżbiety dl Akwizgranu. Zatarg z r. 1361 – 1362. Twierdzenia Steinherza a obraza Elżbiety. Istotne przyczyny zatargu. Akwileja. Zabiegi Elżbiety i Ludwika o pozyskanie Austrii. Elżbieta wobec planów luksemburskich. VII  Stosunki polsko-węgierskie w czasach Łokietka. Węgry w sprawie czesko-krzyżackiej. Sprawa sukcesji. Rok 1339. Sprawa ruska. Układ z 1335 r. Rola Elżbiety. Późniejsze układy. Legitymacja córek Kazimierza Wielkiego. Śmierć Kazimierza. Ludwik i Elżbieta w Polsce. VIII Nowe rządy. Stanowisko Elżbiety. Spadek po Kazimierzu Wielkim. Los córek królewskich. Program regentki. Zmiany. Sprawa Janka z Czarnkowa. IX  Dwór królewski. Zawisza z Kurozwęk i partia węgierska. Węgrzy na dworze. X  Polityka Elżbiety. Podróż do Wielkopolski. Restytucje. XI  Akcja Elżbiety wobec miast polskich. Kraków. Polityka miast a ogólna koniunktura gospodarcza. Górnictwo: ordynacja dla kopalń olkuskich z r. 1374. Kolonizacja. XII Sprawa koszycka. Elżbieta wobec zagranicy. Litwa i Ruś. XIII  Koniec regencji w r. 1375. Powrót w r. 1376. Rzeź krakowska i jej skutki. XIV  Elżbieta na Węgrzech. Podróże do Polski w r. 1378 i 1379 i ich powody XV  Ostatnie lata. Testament. Śmierć. Ogólna charakterystyka Elżbiety Indeks 

Encyklopedia nauk pomocniczych historii

Władysław Semkowicz

Książka Władysława Semkowicza zalicza się do klasycznych dzieł polskiej historiografii – wykształciły się na niej liczne pokolenia polskich historyków. Jest niezastąpionym podręcznikiem dla wszystkich pragnących nabyć umiejętności nieodzownych dla studiowania i prowadzenia badań naukowych w dziedzinie historii, szczególnie w zakresie szeroko rozumianej mediewistyki. Encyklopedia nauk pomocniczych historii w sposób zwięzły podaje podstawowe wiadomości dotyczące poszczególnych nauk pomocniczych (jak chronologia, genealogia czy sfragistyka) w zakresie niezbędnym dla studentów kierunków humanistycznych, w tym przede wszystkim dla historyków, a także studentów archiwistyki, polonistyki, historii sztuki, archeologii, muzealnictwa  i bibliotekoznawstwa.

Epilogi krucjat w XV wieku

Zdzisław Morawski

Plik pdf jest zamknięty w postaci rastrowej złożonej ze skanów. Książka Morawskiego, autora bardzo znanego dzieła Sacco di Roma, opowiada o końcu epoki krucjat, której epilogiem było zdobycie Konstantynopola przez Turków w 1453 r. Fragment: Jednego z pierwszych dni maja 1481 r., w zmierzchach zapadającego wieczoru, posuwał się zbrojny orszak gwardii sułtańskiej przez wąskie uliczki Stambułu. Ludzie i konie byli zdrożeni, jak po długim marszu, a konwój otaczał niesioną pośrodku bogatą lektykę. Tylko szczelnie zasunięte firanki nie dozwalały zajrzeć do jej wnętrza. Dopiero kiedy pochód zniknął pod portykiem wielkiego seraju i bramy się za nim zawarły, gruchnęła po mieście wieść, że to sułtan Mahomet powrócił niespodziewanie z Anatolii... Tematy poruszane w książce: Epilogi krucjat w XV wieku: - Po wzięciu Konstantynopola - Śmierć Piusa II - Dżem - Wyprawa Karola VIII na Włochy Wenecjanie na Cyprze Apologia starości

Epizody z dziejów XIX i XX wieku

Mariusz Głuszko

Książka Epizody z dziejów XIX i XX wieku ma na celu przypomnienie pewnych wątków z okresu ostatnich dwóch stuleci. Zawiera fragmenty dotyczące wybranych zdarzeń i osób, przedstawione w sposób bardzo zwięzły, często opatrzone komentarzem z prasy danego okresu. W tej publikacji wykorzystany został głównie krakowski Czas - dziennik o obliczu konserwatywnym, ukazujący się w latach 1848-1939. Przedstawione fragmenty z oczywistych względów nie wyczerpują poruszanych kwestii, mogą jednak stanowić punkt wyjścia do szerszego poznania tematu. Z drugiej strony, publikacja ta może być wykorzystywana jako uzupełnienie informacji zawartych w podręcznikach szkolnych czy innych opracowaniach.

Esterka i inne kobiety Kazimierza Wielkiego

Ernest Sulimczyk Świeżawski

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu Reprint. Esterka, Esterka Małach (XIV wiek) słynąca z urody Żydówka, według kronikarza Jana Długosza ukochana (kochanka) króla Kazimierza Wielkiego. Była wnuczką szanowanego kupca i lekarza z Opoczna i znała wiele tajemnic medycznych. Podobno miała z królem dwóch synów: Niemira i Pełkę. Według Długosza, który wspomina ją pod datą 1356. Właśnie we wpływie Esterki należy doszukiwać się tak dobrej polityki króla względem polskich Żydów. Marcin Bielski zaś w swojej Kronice wszytkiego świata opisuje Łobzów jako miejsce gdzie Kazimierz chował miłośnicę z Czech Rokiczankę, która była niepospolitej cudowności, ale nią potem wzgardził, a Esterkę Żydówkę na jej miejsce wziął.

Etnos serbski. Czasy patriarchy Arsenija IV Jovanovicia Šakabenty (1726-1748)

Piotr Kręzel

Prezentowana monografia ma na celu wieloaspektowe spojrzenie na losy ludności serbskiej w dobie, kiedy jej niekwestionowanym przywódcą był patriarcha Arsenije IV Jovanović Sakabenta (1726–1748). Okres ten stanowił ważny moment w dziejach Serbów ze względu na ostateczne przesunięcie punktu ciężkości ich życia duchowego oraz politycznego z Peci do Karłowic. Dla serbskiej wspólnoty, która w tamtym czasie nie posiadała własnego bytu państwowego, było to bez wątpienia niezwykle istotne wydarzenie. Dzieje Serbów pierwszej połowy XVIII stulecia zostały przedstawione na tle istotnych wydarzeń z historii powszechnej. Do takich należy zaliczyć m.in. „erę tulipanów” w Imperium Osmańskim (1718–1730), wojnę austriacko-turecką z lat 1737–1739 oraz wojnę o sukcesję austriacką (1740–1748). Podstawę źródłową pracy stanowią dotąd niepublikowane bądź mało znane teksty, które zostały pozyskane podczas kwerend archiwalno-bibliotecznych w Serbii, Austrii, Chorwacji oraz Rosji. * Piotr Kręzel opracował bardzo ważny temat związany z wstępną fazą przeistaczania się etnosu serbskiego w nowożytny naród. Wykorzystał do tego celu skrupulatnie zebrany materiał źródłowy oraz literaturę. W rezultacie powstała bardzo wartościowa praca, której lektura umożliwia poznanie problematyki istotnej nie tylko dla serbskiego czytelnika. Na szczególne uznanie zasługuje przystępne udostępnienie, w formie aneksu, obfitego materiału źródłowego w wersji oryginalnej i w polskim przekładzie. dr hab. Jarosław Dudek, prof. UZ Uniwersytet Zielonogórski * [...] praca może stanowić dobry punkt wyjścia do pogłębionych badań nad dziejami wspólnoty serbskiej w czasach nowożytnych. Publikacja dostarcza nie tylko solidnej wiedzy o dziejach Serbów w pierwszej połowie XVIII wieku, lecz także skłania do różnych refleksji i pytań o charakterze dyskusyjnym. prof. dr hab. Kazimierz Maliszewski Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu