Chamstwo

Kacper Pobłocki

Hasłem naszym mizeria, okryciem nędza, napojem łzy. Myśląc o historii niewolnictwa, niejednokrotnie nie pamiętamy o historii polskich chłopów i chłopek. Ale jak inaczej nazwać ich darmową pracę pod ciągłą groźbą kary cielesnej? Jedynie dzięki dokładnemu przyjrzeniu się tej przemilczanej historii możemy zrozumieć istotę strategii przetrwania w systemie pańszczyzny. Dopiero wtedy możemy również dostrzec nić łączącą niewolniczą pracę na polskim dworze z służebną formą naszych współczesnych form zatrudnienia. Bo to nie rewolucja przemysłowa, tylko folwarczny przemysł okrucieństwa stanowił prolog do współczesności. Antropolog Kacper Pobłocki w błyskotliwym i erudycyjnym Chamstwie rzuca nowe światło na zmitologizowaną opowieść o czasach Rzeczpospolitej szlacheckiej. Nie boi się stawiać trudnych pytań dotyczących chłopskiego niewolnictwa, obrazowo ukazuje krwawą przemoc panów i odważnie kreśli historię polskiego patriarchatu, dowodząc, że w tym splocie klasowych podziałów, okrucieństwa i wyzysku zaklęta jest nasza ojczyzna pańszczyzna. Chamstwo jest gruntownym, rewelatorskim studium pańszczyźnianego świata. Proponuje inną opowieść o naszych narodowych mitologiach, o polskich przeklętych problemach, gdyż oddaje głos tym, których nazywano Wielkimi Niemowami, bo mieli uszy wyłącznie ku słuchaniu pańszczyźnianym chłopom. Kacper Pobłocki wywołuje klisze, często drastyczne, które przez stulecia pozostawały w ciemni oficjalnej historii. Chamstwo jest dziełem otwierającym nowy dyskurs o pańskości i chłopskości, o społecznych rodowodach i tożsamości kulturowej Polaków oraz o tym, komu wciąż słoma wyłazi z butów. prof. Roch Sulima

Chiny. Powrót olbrzyma

Konrad Seitz

Konrad Seitz (ur. 1934) studiował filologię klasyczną, historię i filozofię w Niemczech, międzynarodowe stosunki gospodarcze i politologię w Stanach Zjednoczonych. Pracował w niemieckim Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Był ambasadorem w Indiach, we Włoszech oraz w latach 1995-1999 w Chinach. Chiny przez kilka tysiącleci swojej historii, potężne i niewzruszone, przekonane o własnej wyższości i doskonałości, sinizowały najeźdźców. Od obcych, których uważały za barbarzyńców, odgrodziły się, budując Wielki Mur od strony lądu i paląc swoją olbrzymią flotę, która od wieków panowała na oceanach. W poszukiwaniu harmonii stworzyły idealny system państwa i społeczeństwa, ale pacyfizm i niechęć do ewolucji ostatecznie przyczyniły się do ich klęski w starciu z Europą. Konrad Seitz przedstawia dzieje Chin i ich "cywilizację doskonałą", załamanie się konfucjańskiego świata w XIX wieku, trudne narodziny nowego chińskiego państwa po 1949 roku, tragiczne skutki wprowadzania komunizmu i gwałtowne przemiany ostatniego dwudziestolecia. Po latach upokorzeń, doznanych od bliskich i dalszych sąsiadów, okresie izolacji i dramatycznych eksperymentach na narodzie Komunistyczna Partia Chin postawiła na rozwój ekonomiczny i gospodarczy, odnosząc spektakularne sukcesy, czym wzbudziła powszechny podziw, ale i uzasadnione obawy. Niewykluczone, że za dwadzieścia lat Chiny uzyskają status supermocarstwa także pod względem politycznym i wojskowym. Czy powrócą do swych imperialnych tradycji? Czy Chiny będą dla świata hegemonem, czy partnerem? Jak będą chciały wpływać na losy globu?

Chiny w okresie transformacji

Bolesta Andrzej

Odrodzenie i modernizacja Chin są jednym z najważniejszych fenomenów współczesności. Sukces lub niepowodzenie Chińczyków nie tylko w znacznym stopniu zaważy na ich przyszłości, lecz także wpłynie na bieg historii świata w XXI wieku. Gdzie tkwią źródła metamorfozy ostatniego ćwierćwiecza po tragicznych doświadczeniach Rewolucji Kulturalnej? Jaki jest charakter i specyfika procesu reform i otwarcia na świat zewnętrzny, zapoczątkowanego przed 28 laty przez Deng Xiaopinga? Na czym polega tajemnica dotychczasowego sukcesu Chin? Jakie są główne zagrożenia? W swojej książce Andrzej Bolesta podejmuje te zagadnienia, nie unikając odpowiedzi na trudne pytania. Nie używa przy tym tak typowej dla omawiania tematyki chińskiej alternatywy: czarne-białe. Jego wywód jest logiczny, rzeczowy, oparty na rzetelnej wiedzy, zdobywanej także w Chinach. Książka ta jest bardzo potrzebna w zrozumieniu tego, co dzieje się dzisiaj w przeżywającym drugą młodość starożytnym Państwie Środka. Prof. dr hab. Jan Rowiński, Uniwersytet Warszawski

Chiny w polityce zagranicznej Stanów Zjednoczonych w latach 1911-1918

Jan Pajor

Książka dotyczy istotnej kwestii w polityce zagranicznej Stanów Zjednoczonych - miejsca, jakie zajmowały w niej Chiny w latach 1911-1918. Autor przedstawia różne aspekty tego zagadnienia na tle przemian zachodzących w obu państwach oraz zmagań dyplomatycznych w dobie I wojny światowej. Bardzo oryginalne ujęcie tematu oparte na dokumentach z National Archives w College Park i Library of Congress w Waszyngtonie. "Praca Jana Pajora jest pierwszą w języku polskim monografią dotyczącą zagadnienia niezmiernie istotnego - wczesnego etapu relacji między dwoma krajami, z których pierwszy stał się szybko największym mocarstwem XX wieku, a drugi, acz dopiero pod koniec stulecia, wyrósł na największe wyzwanie dla jego hegemonii. Sięgnąć do niej powinni wszyscy zainteresowani historią, ponieważ prezentuje wysoki poziom merytoryczny, została napisana w przystępny sposób, jest znakomicie podbudowana źródłowo i dotyczy kwestii w historiografii polskiej praktycznie nieobecnej, a ważnej." Z recenzji dr. hab. Jakuba Polita, UJ

Chiny ZSRR Zimna wojna w świecie komunistycznym

Luthi Lorenz M.

To na pewno najpełniejsza, jaka się dotychczas ukazała w literaturze światowej, historia przebiegu rozłamu chińsko- radzieckiego. Lektura wyjątkowej wartości poznawczej. Daje klucz do zrozumienia rzeczywistych przyczyn tego sporu, ich wewnątrz politycznych uwarunkowań, motywów działań zewnętrznych oraz wpływu czynnika ludzkiego na jego przebieg i koloryt, podkreślając aspekt psychologiczny charakterów i zachowań przywódców: Mao Zedonga i Nikity Chruszczowa. Rozłam chińsko-radziecki stanowi z całą pewnością najważniejszą stronicę toczącej się w obozie realnego socjalizmu zimnej wojny, która zapoczątkowała pełną meandrów i zadziwiających zwrotów, ale nieuchronną drogę do rozpadu świata dwubiegunowego i załamania powojennego jałtańskiego porządku. Książka oparta na najbogatszym i najbardziej wiarygodnym materiale dokumentacyjnym pochodzącym z odtajnionych archiwów partyjnych i państwowych, wywiadów i wspomnień bezpośrednich uczestników tych wydarzeń nie tylko z Pekinu i Moskwy, ale także z relacji i raportów ich sojuszników i przeciwników. Prof. Jan Rowiński Instytut Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego

CHIŃSKI FENIKS. Paradoksy wschodzącego mocarstwa

Bogdan Góralczyk

„Chiny to kraj zarazem nowoczesny i starożytny, komunistyczny i kapitalistyczny, bogaty i biedny, reformujący się i opierający się reformom, jednolity i zróżnicowany, represyjny i wolnomyślicielski, konserwatywny i rewizjonistyczny, pasywny i agresywny, mocny i słaby”. Jak wytłumaczyć ten „chiński paradoks”? W jaki sposób kraj pogrążony w biedzie w czasach „wielkiego skoku” i „rewolucji kulturalnej” wyrasta w ciągu ostatnich dekad na mocarstwo? W swym porywającym eseju prof. Góralczyk, autor bestsellerowego „Wielkiego Renesansu”, próbował już przed ponad dekadą wyjaśnić fenomen chińskich reform i spróbować przewidzieć, jak Państwo Środka będzie się zachowywało dalej.   „Niniejszy tom pojawił się na naszym rynku w 2010 roku, a więc przed ponad dekadą. Napisany w formie osobistego eseju, był efektem kilkuletniego pobytu na placówce dyplomatycznej w Azji – co prawda nie w Chinach, ale właśnie wtedy wielokrotnie tam jeździłem, z uwagi na swoje zainteresowania i sinologiczne wykształcenie. A im częściej jeździłem, tym bardziej nie mogłem się nadziwić temu, co tam obserwowałem. Już wtedy stało się bowiem dla mnie jasne, że ta wielka cywilizacja – w ostatnich dwóch stuleciach będąca w odwrocie lub politycznej zawierusze – teraz znalazła się na ścieżce prawdziwego odrodzenia. […] Niech ten Chiński Tryptyk będzie dowodem, że polska sinologia (oraz nauki polityczne) też mają jakiś wkład w rozważania na temat współczesnych Chin, że nie muszą czerpać tylko i wyłącznie z tłumaczeń czy obcych źródeł. Ale nade wszystko ważne jest to, by pokazać, jak bardzo i jak szybko Chiny się w ostatnich ponad czterech dekadach zmieniały. Oddawany tutaj w Państwa ręce tom Chiński feniks ma właśnie taki cel – pokazać odbiorcy, jak i dlaczego Wielkie Chiny ponownie się obudziły i skąd się wziął fenomen tamtejszego Odrodzenia – niczym feniksa właśnie”. Prof. Bogdan Góralczyk, fragment Wstępu do drugiego wydania   Prof. zw. dr hab. Bogdan J. Góralczyk, politolog i sinolog, b. ambasador w państwach Azji, publicysta, wykładowca w Centrum Europejskim Uniwersytetu Warszawskiego i jego były dyrektor. Specjalizuje się we współczesnych stosunkach międzynarodowych. Bada też zagadnienia wyzwań globalnych, integracji (europejskiej i poza naszym kontynentem) oraz przekształceń systemowych w różnych regionach świata, ze szczególnym naciskiem na Azję Wschodnią (Chiny) i Europę Środkową (Węgry), co wiąże się ze znajomością języków tych państw. Wznowienie książki Chiński feniks. Paradoksy wschodzącego mocarstwa (wyd. I – 2010) wieńczy jego Chiński Tryptyk, w skład którego wchodzą również Wielki Renesans. Chińska transformacja i jej konsekwencje (2018) oraz Nowy Długi Marsz. Chiny ery Xi Jinpinga (2021).

Chłopcy malowani. Najsłynniejsi polscy kawalerzyści

Małgorzata Król

Kawaleria szczyci się w Polsce długą tradycją, sięgającą początków państwa. Z dumą wspominamy zwycięstwa pod Chocimiem, Kircholmem, Wiedniem, w których ważną rolę odegrali polscy kawalerzyści. Ułani, husarze i szwoleżerowie mają od zawsze w naszych sercach ciepłe miejsce. Książka opowiada o dzieciństwie, dojrzewaniu, patriotyzmie wielkich Polaków i prywatnych perypetiach znakomitych kawalerzystów. Aleksander Ułan. Od jego nazwiska rozpoczęła się legenda całej formacji kawaleryjskiej. Jan Leon Kozietulski. Perypetie zwycięzcy spod Somosierry. Aleksander Lisowski. Postrach pól bitewnych Europy. Józef Bielak. Najdzielniejszy z oficerów czasów Stanisława Augusta. Wojciech Rubinkowski. ...ród książęcy, który z mężów wymownych i pracowitych słynie. Bolesław Wieniawa-Długoszowski. Poeta wśród kawalerzystów, kawalerzysta wśród poetów. Kazimierz Pułaski. Pełen tajemnic żywot bohatera dwóch narodów. Władysław Belina-Prażmowski Uciekają strachem zdjęci, moskiewskie psubraty!. Henryk Dobrzański. Ostatni żołnierz Września. Prawda i legenda Hubala. Jerzy Sosnowski. Oficer o wykwintnych formach towarzyskich - skończył życie w upodleniu sowieckiego więzienia. Siwe konie i czerwone maki Władysława Andersa. Dwie Ireny i dwie Anny. Stefan Mustafa Abramowicz. Ostatni ułan Rzeczypospolitej. Twardziele z Polską w sercach. Ułani, husarze i szwoleżerowie. Chłopcy malowani.

Chłopi południowej Małopolski wobec kryzysów żywnościowych od XVII do poł. XIX wieku

Piotr Miodunka

Nieurodzaje, braki żywności, wreszcie klęski głodu były zjawiskiem powszechnym w przednowoczesnej Europie, ale słabo zbadanym w przypadku ziem polskich. Dzięki wykorzystaniu wielu różnorodnych materiałów archiwalnych, w tym ksiąg metrykalnych, udało się ustalić, że dla południowej Małopolski nie tylko katastrofa roku 1847, będąca efektem zarazy ziemniaczanej, ale też klęski głodu z XVIII wieku skutkowały ogromną umieralnością i spadkiem urodzeń. Ich skutki demograficzne i gospodarcze były porównywalne co najmniej z epidemiami i bardziej dotkliwe niż zniszczenia wojenne. Paradoksem było, że to chłopi, czyli producenci żywności, byli jednocześnie głównymi poszkodowanymi, mimo podejmowanych prób zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego. Recenzowana publikacja (...) jest (...) pierwszym, niezwykle cennym opracowaniem poświęconym kryzysom żywnościowym i klęskom głodu w południowej Małopolsce. Jej wartość podnosi bogata baza źródłowa i nowa interpretacja znanych już historykom źródeł jak metryka józefińska, opisania urbarialne, księgi metrykalne. Dr hab. Tomasz Kargol, prof. UJ Nie tylko podjęta tematyka, ale też rozmach badawczy, mnogość postawionej problematyki, zaprezentowanie potencjału badawczego źródeł niekiedy jeszcze zapomnianych albo pomijanych z racji ich żmudnej obróbki (księgi metrykalne, supliki poddanych, inwentarze dóbr) składają się na konstatację, że dzieło Miodunki będzie wytyczać nowe tory badawcze w polskiej historiografii (...) Przydatność docenią przede wszystkim badacze dawnej gospodarki, demografowie historyczni, historycy społeczni, antropolodzy i socjologowie historyczni, ruch regionalistyczny i genealogiczny. Dr hab. Mateusz Wyżga, prof. UKEN Piotr Miodunka - historyk, prawnik, adiunkt w Katedrze Historii Gospodarczej i Społecznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, współautor monografii Pilzna, Wojnicza i Ekobiografii Krakowa, a także autor monografii Społeczność małych miast południowej Małopolski od końca XVI do końca XVIII wieku. Jego zainteresowania badawcze obejmują: historię społeczno-gospodarczą Polski do XIX wieku, demografię historyczną, geografię historyczną i historię środowiskową.