100 великих гениев

грукова роботае

100 личностей, которые родились, чтобы оставить свои имена на скрижалях истории и изменить этот мир. Гении, доказавшие, что предела человеческим возможностям не существует. Философы, музыканты, ученые, изобретатели, архитекторы, художники, поэты, режиссёры и композиторы, политики и государственные деятели 2014 по-настоящему великие люди, ставшие достоянием человечества. Аристотель, Рафаэль Санти, Микеланджело, Галилео Галилей, Исаак Ньютон, Альберт Эйнштейн, Стивен Хокинг, Никколо Паганини, Вольфганг Амадей Моцарт, Уильям Шекспир, Антонио Гауди, Михаил Врубель, Илон Маск, Марк Цукерберг, Альфред Хичкок и другие величайшие умы человечества.

100 великих тиранов

грукова роботае

Они оказывали огромное влияние на мировую политику, погубили множество людей в силу неограниченности своей тиранической власти, их доктринами стали насилие и произвол. Жестокие, властные правители древности, распинавшие непокорных людей на крестах и устраивающие массовые казни; женщины-царицы, не уступающие в жестокости мужчинам; священнослужители, зомбирующие массы; авторитарные властители, топящие народ в крови репрессий; узурпаторы, безнаказанно перекраивающие мир и судьбы миллионов людей. Царь Ирод, Навуходоносор, Клеопатра, Калигула, Аттила, Вильгельм Завоеватель, Филипп Красивый, Папа Александр IV Борджиа, Сулейман Великолепный, Иеремия Вишневецкий, Вильгельм І, Бенито Муссолини, А. Пиночет, Садам Хусейн 2014 правители-деспоты, творившие кровавую историю.

300 uczonych prywatnie i na wesoło

Andrzej K. Wróblewski

Biogramy wybitnych uczonych w encyklopediach najczęściej ograniczają się do suchego zestawienia najważniejszych faktów. Tymczasem uczeni są przede wszystkim ludźmi, wybitnymi indywidualnościami, i mają jak każdy przywary, dziwactwa, upodobania, a niekiedy burzliwe życie prywatne. Wszystkie informacje na ten temat są najczęściej wstydliwie pomijane, gdyż panuje przekonanie, że nie wypada odbrązawiać posągowych postaci. Tymczasem kiedy dowiadujemy się, że wielki Arystoteles jąkał się, Albert Einstein podkradał tytoń do fajki, a współtwórca mechaniki kwantowej Erwin Schrödinger miał liczne kochanki, postacie nabierają wreszcie cech ludzkich. Obecny zbiór tekstów luminarza polskiej nauki Andrzeja Kajetana Wróblewskiego oparty jest na cyklu jego artykułów "Uczeni w anegdocie" publikowanym od ponad 25 lat w miesięczniku "Wiedza i Życie". Część z nich znalazła się już w zbiorach książkowych "Uczeni w anegdocie" (Prószyński i S-ka 1999), "Uczeni w anegdocie. Poczet drugi" (Prószyński i S-ka 2004) oraz "200 uczonych w anegdocie" (Świat Książki 2010). Wszystkie publikowane wcześniej teksty zostały przejrzane, poprawione, uzupełnione, rozszerzone i przystosowane do obecnego wydania, w którym można znaleźć opowieści o stu nowych postaciach. Andrzej Kajetan Wróblewski (ur. 1933) jest profesorem fizyki. W latach 19861989 był dziekanem Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, a w latach 19891993 rektorem Uniwersytetu Warszawskiego. Członek Polskiej Akademii Nauk i wiceprezes Polskiej Akademii Umiejętności. Miłośnik historii nauki i kolekcjoner anegdot o słynnych naukowcach.

300 uczonych prywatnie i na wesoło. Tom 2

Andrzej Kajetan Wróblewski

Biogramy wybitnych uczonych w encyklopediach najczęściej ograniczają się do suchego zestawienia najważniejszych faktów. Tymczasem uczeni są przede wszystkim ludźmi, wybitnymi indywidualnościami, i mają jak każdy przywary, dziwactwa, upodobania, a niekiedy burzliwe życie prywatne. Wszystkie informacje na ten temat są najczęściej wstydliwie pomijane, gdyż panuje przekonanie, że nie wypada odbrązawiać posągowych postaci. Tymczasem kiedy dowiadujemy się, że wielki Arystoteles jąkał się, Albert Einstein podkradał tytoń do fajki, a współtwórca mechaniki kwantowej Erwin Schrödinger miał liczne kochanki, postacie nabierają wreszcie cech ludzkich. Obecny zbiór tekstów luminarza polskiej nauki Andrzeja Kajetana Wróblewskiego oparty jest na cyklu jego artykułów "Uczeni w anegdocie" publikowanym od ponad 25 lat w miesięczniku "Wiedza i Życie". Część z nich znalazła się już w zbiorach książkowych "Uczeni w anegdocie" (Prószyński i S-ka 1999), "Uczeni w anegdocie. Poczet drugi" (Prószyński i S-ka 2004) oraz "200 uczonych w anegdocie" (Świat Książki 2010). Wszystkie publikowane wcześniej teksty zostały przejrzane, poprawione, uzupełnione, rozszerzone i przystosowane do obecnego wydania, w którym można znaleźć opowieści o stu nowych postaciach. Andrzej Kajetan Wróblewski (ur. 1933) jest profesorem fizyki. W latach 19861989 był dziekanem Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, a w latach 19891993 rektorem Uniwersytetu Warszawskiego. Członek Polskiej Akademii Nauk i wiceprezes Polskiej Akademii Umiejętności. Miłośnik historii nauki i kolekcjoner anegdot o słynnych naukowcach.

33 Ewy i trzech Adamów

Krzysztof Mroziewicz

Mistrz słowa, dziennikarz-publicysta i komentator spraw międzynarodowych stworzył fascynujące portrety trzydziestu trzech kobiet-Ew i... trzech mężczyzn-Adamów mających wpływ na kształtowanie kobiecej osobowości. Autor wnika w tajemnice ich życia, podsycając ciekawość z właściwą sobie wrażliwością. Przewijają się panie w barwnym korowodzie, pokazują całe dobro i zło kobiecego świata. Od biblijnej pramatki Ewy przez bohaterki z przeszłości, ze współczesnej Europy (Oriana Fallaci), z obydwu Ameryk (Hillary Clinton, Evita Perón) i Azji (Benazir Bhutto), aktorki (Sophia Loren, Liv Ullmann), żony, córki, kochanki dyktatorów i polityków (Alina Revuelta Fernández, Margaret Trudeau), głowy państwa (Sonia Gandhi), seksszpiega Matę Hari czy Matkę Teresę od ubogich, aż po tę, która dotknęła nieba, polską himalaistkę Wandę Rutkiewicz. Pozostałe bohaterki są równie pełnokrwiste i brawurowo opisane. Unikatowe grafiki światowej sławy profesora Rosława Szaybo tworzą niepowtarzalną galerię. Pisze Mroziewicz o kobietach świętych i nie-świętych, mądrych i mniej mądrych, zachwycających urodą, talentem, czarem, wdziękiem, sprytem, inteligencją, dyplomacją i sztuką uwodzenia, nie tylko mężczyzn. Pisze, jak tylko on potrafi raz jest to niemal naukowa rozprawka, raz pasjonujący reportaż, raz wywiad. I wszystko tu do siebie pasuje. Wszystko się zgadza. Co z książki Mroziewicza wynika? Pośrednio to, że wojna trojańska była jedyną wojną, w której obie strony wiedziały, o co chodzi. I że gdy nie wiadomo, o co chodzi, to nie chodzi wcale o pieniądze.                                                                          prof. Waldemar Łazuga Jestem trochę rozczarowana, że nie znalazłam się w tej książce. Może dlatego, że wszystkie bohaterki są znacznie starsze ode mnie.... Beata Tyszkiewicz

66 powodów do szczęścia

Teresa Godlewska, Filip Chajzer

Wybrała życie niebieskiego ptaka, bez względu na cenę, jaką przyszło jej za to zapłacić. Była milionerką i bankrutką. Urodziła się jako ziemianka, jako malutka dziewczynka bawiła się u stóp marszałka Piłsudskiego, drugą wojnę światową oglądała z okien apartamentu w Gdyni. Niespokojnym duchem była od zawsze. Tuż przed nadejściem epoki dzieci kwiatów ruszyła w świat, by odwiedzić sześćdziesiąt sześć krajów rozrzuconych po całym świecie.W libańskim Bejrucie omal nie trafia do haremu, w Jordanii pracowała w The American Cultural Center, w Sudanie na plantacji bawełny, a w Etiopii kawy. Opiekowała się dwudziestoma pudlami siostrzeńca cesarza Hajle Syllasje. Była zawodową modelką i podziwianą tancerką. W Iraku prawie wyszła za mąż za francuskiego arystokratę. Kiedy po czterdziestu ośmiu latach wróciła do Polski trafiła do schroniska dla bezdomnych w Warszawie. Ale to nie koniec tej niezwykłej historii, bo jak mawia jej bohaterka: Zawsze się jakoś otrząsnę i pójdę dalej. Biografia kobiety, której życiorys to gotowy scenariusz serialu sensacyjnego. O czym wiemy tylko dlatego, że niespodziewanie pewnego dnia drogi jej i Filipa Chajzera się przecięły.

999. Nadzwyczajne dziewczyny z pierwszego transportu kobiecego do Auschwitz

Heather Dune Macadam

25 marca 1942 roku prawie tysiąc młodych niezamężnych dziewcząt wsiadło do pociągu, który miał je zawieźć do obozu Auschwitz. Były to słowackie Żydówki - przekonane, że przez kilka najbliższych miesięcy będą pracować w fabryce. Założyły na siebie najlepsze ubrania i z radością machały na pożegnanie zebranym na peronie bliskim. W rzeczywistości były przedmiotem transakcji pomiędzy słowackim rządem a Niemcami i jechały do niewolniczej pracy. Zaledwie kilku spośród nich udało się przeżyć. Pierwszy kobiecy transport do Auschwitz był przez długie lata zapomniany. Nie było w nim osób związanych z ruchem oporu ani jeńców wojennych. Były tylko bezbronne młode kobiety, przyzwyczajone do dobrych manier i wygodnego życia, które nagle znalazły się w piekle, w którym je bito, rozbierano do naga, golono, trzymano na wielogodzinnych apelach na mrozie, poddawano drakońskim karom i zaganiano do ciężkiej pracy, często prowadzącej do śmierci. Ta książka przypomina niezwykłą historię pierwszych 999 kobiet, które trafiły do Auschwitz, ich cierpienie, heroizm i wolę przetrwania. Heather Dune Macadam - amerykańska autorka, której prace na temat Holokaustu zyskały uznanie zarówno instytutu Yad Vashem, jak i USC Shoah Foundation, Muzeum Kultury Żydowskiej w Bratysławie, a także Muzeum Auschwitz-Birkenau. Jej najnowsza książka - "999" - już w niespełna rok po premierze została przetłumaczona na kilkanaście języków. Heather Dune Macadam jest również znaną publicystką. Pisuje dla "New York Timesa", "National Geographic", "The Guardian UK", "The Daily Mail", "Marie Claire" i "Newsweeka".

A gdy obejrzysz się za siebie

Juan Gabriel Vásquez

Pomyślał, że wspomnienia są niewidzialne jak światło, i tak jak dym sprawia, że światło staje się widoczne, powinien istnieć sposób, żeby uwidocznić wspomnienia. W październiku 2016 roku kolumbijski reżyser Sergio Cabrera uczestniczy w retrospektywie swojej twórczości w Barcelonie. To trudny moment: właśnie umarł jego ojciec, Fausto Cabrera, jego małżeństwo przechodzi kryzys, a jego kraj odrzucił porozumienia pokojowe, które mogłyby zakończyć toczącą się w nim od ponad pięćdziesięciu lat wojnę domową. W trakcie tych pełnych refleksji dni Sergio wspomina wydarzenia, które naznaczyły życie jego i jego ojca: od hiszpańskiej wojny domowej, przez emigrację do Ameryki Łacińskiej, po Chiny z czasów Rewolucji Kulturalnej i partyzantkę lat sześćdziesiątych. Po siedmiu latach pracy Vsquez po raz kolejny bierze do ręki fakty i układa z nich poruszający portret rodziny, której historia wpłynęła na losy całego świata. Laureat Premio Bienal De Novela Mario Vargas Llosa   Vásquez zastąpił Gabriela Garcíe Márqueza jako wielkiego mistrza literatury kolumbijskiej. The New York Review of Books Jedna z wielkich powieści napisanych po hiszpańsku. Mario Vargas Llosa, El País Kłuje, uderza, boli, błyszczy. Ta literatura walczy, by stać się życiem i walczy o życie, by opowiedzieć. Cóż za wspaniała książka! Manuel Rivas

A propos niczego. Autobiografia

Woody Allen

Szczery, soczysty i błyskotliwy autoportret jednego z największych artystów naszych czasów! Z wyjątkową gawędziarską pasją Allen prowadzi nas od dzieciństwa i młodości na Brooklynie, przez pracę scenarzysty w programie Sida Ceasara i komika stand-upowego, aż po pierwsze próby aktorsko-reżyserskie i rozkwit trwającej sześćdziesiąt lat kariery w przemyśle filmowym. Na kartach tej niecodziennej autobiografii wielkie nazwiska mieszają się z błahostkami, naiwne zachwyty z bagażem życiowych doświadczeń, a kino ma godnego rywala w postaci muzyki jazzowej. Ta intymna i często humorystyczna historia znajduje się na listach bestsellerów takich czasopism, jak New York Times, USA Today, Los Angeles Times i Publishers Weekly. Żywa opowieść o dorastaniu na Brooklynie, w rodzinie z klasy średniej; plotkarska relacja o wdrapywaniu się po szczeblach drabiny komedii, od pisania gagów dla tabloidów po zdobycie Oscarów. () Większa część tych wspomnień jest przyjemną i zajmującą lekturą. () Trzeba być prawdziwym ponurakiem, żeby nie roześmiać się pod gradem żartów.- Peter Biskind, Loch Angeles Times Prawdziwie wyluzowany głos na papierze.- New York Times Absolutnie zachwycająca, zabawna, ujmująca i skrząca się gwiezdnym pyłem. - National Review Od młodości mistrz w humorystycznym umniejszaniu samego siebie, urodzony z nowojorskimi cojones, Allen mówi to, o czym inni tylko myślą, i do diabła z kontrowersjami. - New York Journal of Books - The Federalist Rzutka, żywa, nadzwyczaj zabawna relacja.- Commentary Magazine Jeśli kochacie Woodyego Allena, pokochacie tę książkę. - Sam Wasson, Air Mail

A tam, cicho być! Biografia Bohdana Smolenia

Katarzyna Olkowicz

Blaski i cienie życia Bohdana Smolenia. Trudno znaleźć osobę tak pełną skrajności jak Bohdan Smoleń jeden z największych artystów polskiej sceny. Utalentowany kabareciarz i aktor. Miłośnik zwierząt stroniący od ludzi. Postać komiczna i tragiczna zarazem. Wraz z Zenonem Laskowikiem stworzył niezapomniany duet w poznańskim kabarecie Tey, wywołując salwy śmiechu jak Polska długa i szeroka. Przez lata sprawiał, że na ustach milionów rodaków pojawiał się uśmiech. Blask sceny nie docierał jednak do jego życia prywatnego. A ono toczyło się w cieniu ogromnych tragedii śmierci syna i żony. A tam, cicho być! to biografia człowieka budzącego wiele kontrowersji, od zachwytów po żal i gorycz. Człowieka, który potrafił być dobry, ale i przykry dla osób dla niego ważnych. Angażującego się, by za chwilę od zbyt bliskich relacji uciekać. W ostatnich latach życia schorowanego i wręcz odpychającego. Człowieka, którego tak naprawdę niewiele osób znało i rozumiało. Człowieka, który być może nie znał i nie rozumiał sam siebie.

Adam Chmara (1720-1805) - ostatni wojewoda miński w świecie polityki czasów stanisławowskich i jego archiwum

Dariusz Rolnik

Praca ma charakter biograficzny, skupia się na pokazaniu kariery politycznej ostatniego wojewody mińskiego w dziejach Rzeczypospolitej Adama Chmary. Jest ona sama w sobie interesująca, ale przede wszystkim robi wrażenie skalą awansu, od łowczego mińskiego do wojewody mińskiego, dodajmy co nie jest bez znaczenia pierwszego senatorstwa w rodzinie Chmarów. Jakkolwiek kariera polityczna bohatera stanowi szkielet tego studium, to obejmuje ma ona znacznie szerszy zakres problemów. Przedstawia funkcjonowanie i mechanizmy tworzenia elit w czasach stanisławowskich, pokazuje obraz polityczny prowincji litewskiej, a w tej przestrzeni, przejście od politycznych rozgrywek województwa mińskiego do polityki państwowej państwa polsko-litewskiego. Prezentowane w rozprawie są różne podejścia obywateli – nie tylko A. Chmary – do najistotniejszych kwestii związanych z istnieniem Rzeczypospolitej oraz ogólnie odrysowane są codzienne sprawy w życiu elit stanisławowskich. Sfera polityczna to tylko jedna z nich i to nie zawsze najważniejsza. Na takiej szerokiej płaszczyźnie pokazano także sposoby osiągania sukcesu na drodze publicznej posługi, ale też polityczne meandry życia publicznego na Litwie i słabnącą rolę wielkich litewskich rodów.

Adam Mickiewicz. Tajemnice wiary, miłości i śmierci

Bohdan Urbankowski

Wydawać by się mogło, że o Adamie Mickiewiczu nie da się już stworzyć żadnego odkrywczego dzieła. Bohdan Urbankowski autor najlepszej monografii o Józefie Piłsudskim wyrównuje rekord życiowy, udowadnia, że można o poecie napisać w sposób pasjonujący, nowatorski i zarazem jakże współczesny.              W tej nietypowej biografii Urbankowski odkrywa tajemnice życia i twórczości Mickiewicza, opowiada o pierwszych miłościach poety i jego zagadkowej śmierci w Konstantynopolu, przytacza dokumenty wyjaśniające spór o jego książęce, szlacheckie, a nawet chłopskie pochodzenie, w oparciu o źródła obala rewelacje na temat żydowskiej proweniencji wieszcza. Z erudycją pisze o religijnych rozterkach i herezjach Mickiewicza, przybliża jego prekursorską filozofię i odurzenie mistycznym towianizmem, przy okazji rozstrzygając wieloletni spór o ewentualną agenturalność Andrzeja Towiańskiego. Łącząc wiedzę z wnikliwością detektywa, autor analizuje rzekome szyfry dzieł Mickiewicza.              Dzieło Urbankowskiego potwierdza, iż słowa Zygmunta Krasińskiego My z niego wszyscy nie straciły na aktualności.               Dodatkową atrakcją książki są Listy w niebieskich kopertach  nagradzany już i wystawiany, lecz dotąd niedrukowany zbiór wierszy poświęconych Mickiewiczowi. Układają się one w epicką opowieść, która sięga zaświatów, lecz nawet i tam się nie kończy. 

ADHD. Autobiografia

Rafał Księżyk, Tymon Tymański

Artystyczny rewolucjonista, błazen i sowizdrzał. Wywrotowiec i buddysta. Odpowiedzialny ojciec i wieczny smarkacz. Pomysłodawca, autor scenariusza i odtwórca głównej roli w głośnym filmie Polskie gówno. Karateka, kontrabasista, kompozytor i spiritus movens yassu - najważniejszego nurtu w muzyce polskiej ostatnich dziesięcioleci. W polskiej kulturze nie ma drugiej postaci tak pełnej sprzeczności jak Ryszard "Tymon" Tymański. Rafałowi Księżykowi udało się skłonić Tymona do wspomnień, które zaczynają się od wątków bolszewickich w biografiach przodków, a kończą w drugiej dekadzie XXI wieku. Muzyk barwnie opowiada o swoim dzieciństwie i rodzinie, nałogowym słuchaniu płyt, wyzwalającej przygodzie z Totartem i odejściu lidera tego ruchu Zbigniewa Sajnoga do sekty Niebo. Prowadzi czytelnika przez kolejne lata swojej działalności artystycznej i opowiada o fascynujących ludziach, z którymi współpracował (Lester Bowie, Leszek Możdżer, Mikołaj Trzaska, Jacek Olter). Ze wspomnień Tymona, który sam określa siebie mianem Mr. Chaos, wyłania się zaskakująco spójna biografia, w której muzyka przeplata się z opowieściami o legalnych i nielegalnych używkach, małżeństwach i związkach na odległość, narodzinach synów i poszukiwaniach duchowych na odosobnieniach buddyjskich. ADHD jest trzecią po "Desperado" Tomasza Stańki i "Kryzysie w Babilonie" Roberta Brylewskiego książką biograficzną przygotowaną przez Rafała Księżyka. O pierwszej mówiono, że wyznacza nową jakość w polskim dziennikarstwie muzycznym. O drugiej - że to jedyne w swoim rodzaju spojrzenie na polską scenę rockową lat 80. i 90. W ADHD jest i jazz, i rock, ale to zaledwie drobna część życiorysu nieokiełznanego artysty. Książka powstawała w okresie wypełnionym intensywną pracą nad musicalem "Polskie gówno", co najlepiej świadczy o tym, jakimi zasobami twórczej energii dysponuje Tymański.

Adieu Varsovie

Janka Kaempfer Louis

Adieu Varsovie to wspomnienie o utraconej tożsamości autorstwa córki ocalałych z Zagłady. Opowieść o tajemniczej Irenie Gelblum – bohaterce Powstania Warszawskiego lub włoskiej poetce oraz o Ignacym Waniewiczu – uwiedzionym komunizmem dziennikarzu prasowym i telewizyjnym lub statecznym pobożnym Żydzie. Przepełniona empatią autobiograficzna historia o tym, jak antysemityzm w komunistycznej Polsce pokierował życiem jednostek. Niezwykle osobista introspekcja w głąb rodziny, której bieg dziejów nie stworzył warunków do prawdziwej bliskości. Surowe świadectwo wystawione Polsce oparte na intymnej rodzinnej opowieści, która staje się kolejną - współczesną - wersją mitu Żyda wiecznego tułacza. To historia o tym, jak z dnia na dzień można stać się Innym. Aby nakreślić bezkompromisowy portret rodziców podczas wojny, ich życia w socjalistycznej Polsce i na wygnaniu, Janka Kaempfer Louis wybrała ton zwięzły, bezpośredni, czasami ironiczny lub gniewny. To portret mocny i uderzający. W tej krótkiej książce wyczuwa się jednocześnie miłość, życzliwość i uraz w sercu, nadal trwający bunt młodej dziewczyny. Pomiędzy matką mitomanką, „fałszerką doskonałą” i ojcem oportunistą, który „potrafi się dostosować do okoliczności i iść dalej”, odtwarza plątaninę bólu, kłamstw i poczucia winy, które prześladuje dwa pokolenia i które krystalizuje nikczemna kampania antysemicka Marca’68. „Wyjazd z Polski oddalił nas od siebie – matkę, ojca i mnie – nie tylko w sensie geograficznym. Znaleźliśmy się w całkiem nieprzystających do siebie światach. Przestaliśmy się wzajemnie rozumieć”. — Jean-Yves Potel Janka Kaempfer Louis – urodziła się w Warszawie. Absolwentka romanistyki, filologii rosyjskiej oraz prawa na Uniwersytecie Genewskim. Dziennikarka prasowa i telewizyjna dla mediów szwajcarskich, międzynarodowa reporterka. Tłumaczka z języka włoskiego, rosyjskiego i polskiego na francuski. Od 2005 roku sędzia pracy. Administratorka genewskiego stowarzyszenia opiekującego się małoletnimi imigrantami.

Aerosmith - Niezniszczalni hardrockowcy

Lucas Hugo Pavetto

40 lat kariery, 150 milionów sprzedanych płyt na całym świecie, rzesze wielbicieli w każdym wieku. Zespół Aerosmith, utworzony w Bostonie w 1970 roku, od początku ucieleśnia autentyczną filozofię narkotyków, seksu i rock and rolla". Szybko stają się wielkimi gwiazdami i mocno naciskają na pedał gazu. W latach osiemdziesiątych zaczynają się problemy: uzależnienie od narkotyków niszczy wspólne życie pięciu muzyków. Potężna historia Joego Perry, Brada Whitforda, Toma Hamiltona, Joeya Kramera i łobuzerskiego geniusza Stevena Tylera trwa jednak do dziś z kilkoma potknięciami, ale też ze wspaniałymi płytami, tysiącami najwyższej jakości koncertów i zuchwałą karierą, którą dorównują tylko swoim własnym mistrzom, Rolling Stones.

Akiba Rubinstein

Jacek Gajewski, Jerzy Konikowski

W książce, składającej się z części biograficznej oraz części poświęconej twórczości szachowej Rubinsteina, przedstawiono koleje losu, przebieg kariery oraz 70 partii najlepiej ilustrujących dokonania wielkiego Akiby w rozwoju królewskiej gry. Akiba Rubinstein, najwybitniejszy do dziś polski szachista, uważany jest za klasyka szachów. Jego kariera przypadła na pierwsze trzydzieści lat XX wieku. Chociaż nie pozostawił po sobie wielu prac teoretycznych ani zapisków, to o jego dokonaniach świadczą nazwy wielu wariantów szachowych otwarć.

Akwarium. Opowieść o Związku Literatów Polskich w PRL-u

Tomasz Potkaj

Przełom sierpnia i września 1945 roku. Sala wykładowa w gmachu Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego pęka w szwach. Jarosław Iwaszkiewicz, przed momentem jednogłośnie wybrany na prezesa Związku Zawodowego Literatów Polskich, wyzna, że czuje się jak ojciec i opiekun zrzeszonych pisarzy. Domy pracy twórczej, przydziały mieszkań, talony, wyjazdy zagraniczne czy emerytury twórcze Związek dbał o pisarzy, którzy zgodnie z aktualną linią partii realizowali dyrektywy ideologiczne na odcinku twórczości. Ale był też forum, na którym toczyły się burzliwe dyskusje o kształt tej twórczości i zaangażowanie polityczne pisarza. Książka Tomasza Potkaja to pierwsza całościowa opowieść o Związku Literatów Polskich w PRL-u. Autor wnikliwie śledzi losy instytucji zrzeszającej największe postaci polskiej literatury XX wieku i literatów zapomnianych, dzięki którym jednak obracały się biurokratyczne tryby. Sięgając do dokumentów z debat i zjazdów, związkowych archiwów i opowieści samych pisarzy, tworzy wciągającą opowieść o epoce, w której polityka i sztuka tworzyły bliskie, ale często niebezpieczne związki.

Al Capone. Gangster wszech czasów

Jonathan Eig

Chicago, rok 1920, czasy prohibicji. Al Capone, porywczy młody człowiek o przeciętnej inteligencji odkrywa świat bezgranicznych możliwości. Nieprzygotowany na sławę i bogactwo syn emigrantów z Neapolu wkrótce kontroluje handel alkoholem na niespotykaną skalę, konkurując dochodami z największymi korporacjami. Korumpuje policję i miejscowe sądy. Zostaje jednym z pierwszych celebrytów o międzynarodowej sławie. Komu wreszcie udało się dopaść Ala Capone? Czy byli to Nietykalni z Eliotem Nesem na czele? Jaką rolę odegrał prokurator okręgowy? Dlaczego, by uwięzić Capone, trzeba było nagiąć etykę zawodową i ryzykować własnym życiem? Korzystając z niedawno odkrytych, liczących tysiące stron dokumentów rządowych, Jonathan Eig opowiada na nowo dramatyczną historię najsłynniejszego gangstera Ameryki. Kreśli portret emocjonalnie złożonego człowieka, którego do zguby przywiodło nie tyle gangsterskie życie, co przerośnięte ego. Oto cały Capone.

Al Pacino. O sobie samym

Lawrence Grobel

Autobiografia kultowego aktora, w formie rozmowy z Lawrencem Grobelem wywiady z lat 1979-2005. "Ojciec Chrzestny", "Człowiek z Blizną", "Adwokat Diabła" - te role i wiele innych zapewniły Pacino trwałe miejsce w historii kina. Osiem razy nominowany do Oskara – nagrodę otrzymał w końcu za rolę w "Zapachu Kobiety". Mimo to wciąż woli pracę na deskach teatru od pracy w studio filmowym, kocha Szekspira, chętnie zajmuje się produkcjami niezależnymi. Jego życie pełne jest pasji, a największą miłością pozostaje teatr. Pacino zawsze uciekał od rozmów z prasą – dla Grobela zrobił wyjątek. W ciągu ponad dwudziestu pięciu lat Al Pacino udzielał mu wielokrotnie wywiadów – przez lata zawiązała się pomiędzy nimi bliska przyjaźń. Rozmawiali oczywiście o filmach, pracy nad kolejnymi rolami, ale też o dzieciństwie aktora, jego prywatnym życiu i rodzinie. Grobel i Pacino pozostawiają tylko parę tematów tabu, mówią szczerze niemal o wszystkim: nocnych espadach do klubów jazzowych; garściach Valium połykanych na ceremonii rozdania Oskarów; o miłości do Nowego Jorku i uzależnieniu od alkoholu. W rozmowach maluje się obraz wrażliwego człowieka ogarniętego aktorską pasją, ceniącego wyżej sztukę niż gwiazdorskie splendory. Książka „Al Pacino” to wnikliwe spojrzenie na życie artysty, skupionego bardziej na procesie tworzenia roli niż na owocach wielkiej kariery; to opowieść o kreatywnym geniuszu u szczytu swych artystycznych możliwości. Książka zawiera filmografię, obszerne komentarze autora dopełniające każdy wywiad, polską przedmowę autorstwa Ernesta Brylla oraz niepublikowane dotąd zdjęcia prywatne. 

Albert Speer. Architekt diabła

Luigi Romolo Carrino

Kim jest geniusz architektury III Rzeszy? Dlaczego stał sie bliski Hitlerowi? Albert Speer był architektem Hitlera. Zbrodniarz odpowiedzialny za deportacje i wykorzystywanie europejskiej ludności cywilnej. Mianowany przez Hitlera w lutym 1942 r. ministrem uzbrojenia. Wykorzystywał jeńców w przemyśle wojennym. Przesłuchiwany w Norymberdze 19 czerwca 1946 r., zeznał, że Hitler zdradził naród niemiecki, "rzucając go w przepaść". W tym portrecie prześledzimy życie geniusza estetyki Trzeciej Rzeszy.

Aleksander Ładoś. Zanim Bóg odwróci wzrok

Sebastian Ładoś

Pasjonująca biografia Aleksandra Ładosia (1891-1963) - człowieka ratującego Żydów w czasie II wojny światowej - polskiego dyplomaty, polityka i publicysty, działającego w pierwszej połowie XX wieku, a więc w wyjątkowo burzliwym okresie w historii Polski i Europy. Okresie naznaczonym najpierw zaborami, potem I wojną światową i odzyskaniem przez Polskę niepodległości (1918 r), wojną polsko-rosyjską (1920 r.), zamachem majowym i dojściem do władzy sanacji (1926 r.), II wojną światową, niemiecką okupacją Polski i wreszcie przejmowaniem władzy w Polsce przez komunistów (1945 r.). Aleksander Ładoś był nie tylko świadkiem tych wydarzeń, ale też ich aktywnym uczestnikiem. Osobą współtworzącą historię Polski. Aleksander Ładoś nazywany był przez Żydów ze Szwajcarii Sprawiedliwym wśród Narodów Świata jeszcze w czasie wojny, wiele lat zanim Instytut Yad Vashem zaczął używać tego biblijnego zwrotu. Nie znam innego dyplomaty, którego za życia otaczałoby tak wielkie poczucie wdzięczności. Parokrotnie pisano o nim, że bez niego nie uratowałby się nikt. [dr Jakub Kumoch, Ambasador RP w Szwajcarii] To książka o człowieku, któremu nie zabrakło wyobraźni i odwagi w czasach odwracania wzroku od zła. Opowieść o człowieku, który poznał cztery Polski: pod zaborami, międzywojenną, okupowaną i komunistyczną. Nie mógł z tego powstać życiorys banalny. [Michał Potocki, Zbigniew Parafianowicz, "Dziennik Gazeta Prawna"] W czasie II wojny światowej Aleksander Ładoś był liderem grupy, która zajmowała się organizacją i produkcją nielegalnych paszportów krajów latynoamerykańskich. Przekazywane Żydom dokumenty istotnie zwiększały ich szansę na przeżycie. Grupa ta, zwana również berneńską, składała się z polskich dyplomatów, pracowników Poselstwa RP w Bernie oraz współpracujących z nimi przedstawicieli organizacji żydowskich. Na czele grupy stał Aleksander Ładoś, charge d'affaires polskiego poselstwa. Oprócz niego członkami grupy byli trzej inni polscy dyplomaci zatrudnieni w Poselstwie RP: Stefan Ryniewicz, Konstanty Rokicki i Juliusz KUhl, oraz dwaj działacze szwajcarskich organizacji żydowskich: Abraham Silberschein i Chaim Eiss. Grupa w czasie drugiej wojny światowej zajmowała się organizacją i produkcją nielegalnych paszportów krajów latynoamerykańskich. Początkowo akcja dotyczyła Żydów przebywających w gettach na terenie okupowanej Polski, ale z czasem paszporty zaczęto wysyłać także do innych krajów, m.in. do Holandii. Przekazywane Żydom dokumenty istotnie zwiększały szansę na przeżycie - dzięki nim ich posiadacze mogli trafić do obozów internowania, a nie obozów zagłady. Szacuje się, że grupa wystawiła paszporty nawet dla 10 tysięcy osób. [InstytutPileckiego.pl] ZE WSTĘPU DO KSIĄŻKI: W XX wieku Polska przeżyła dwie wielkie katastrofy. Pierwszą była klęska militarna we wrześniu 1939 r. Drugą była klęska polityczna w 1945 r. Ta druga boli dziś bardziej niż ta pierwsza. W czasie okupacji Polacy nie utworzyli bowiem rządu kolaboracyjnego. Walczyli z nazizmem na różnych frontach. Mimo to politycznie wojnę przegrali. Dziś po latach wracają dwa pytania: dlaczego nas to wszystko spotkało? I czy te klęski nas czegoś nauczyły? Szczera odpowiedź jest nam bardzo potrzebna. Wciąż dominuje bowiem przekonanie, że za nasze porażki odpowiadają inni, a nigdy my sami. Czy jednak dobrze jest patrzeć w przyszłość z takim przekonaniem? Czy w ten sposób nie przypominamy młodzieńca, który najpierw prezentuje nadmierną pewność siebie, a potem obwinia innych o swe niepowodzenia? I dlatego warto dziś przypomnieć postać Aleksandra Ładosia, wybitnego dyplomaty zapomnianego przez historię. Człowieka, który proponował realizm polityczny zamiast przesadnej wiary we własne możliwości. Jego dokonania są dziś prawie nieznane, a z pewnością zasługują na upowszechnienie. Przykładem jest chociażby akcja ratowania Żydów w czasie drugiej wojny światowej. Nota: przytoczone powyżej opinie są cytowane we fragmentach i zostały poddane redakcji. Projekt okładki: Marcin Labus.

Aleksander Żabczyński. Jak drogie są wspomnienia

Ryszard Wolański

Aleksander Żabczyński (19001958) był jednym z najpopularniejszych polskich aktorów dwudziestolecia międzywojennego. Rozgłos przyniosły mu role komediowych amantów w spektaklach teatralnych oraz występy w licznych warszawskich teatrzykach i rewiach. Zagrał salonowych uwodzicieli w tak znanych filmach jak Ada, to nie wypada, Jadzia czy Zapomniana melodia, jako piosenkarz wylansował wiele przebojów. W roku 1939 uczestniczył w kampanii wrześniowej, potem walczył jako oficer polskich sił zbrojnych na Zachodzie, m.in. został ranny pod Monte Cassino. W roku 1946 wrócił do Polski, znowu zaczął występować w teatrze. O aktorstwie Aleksandra Żabczyńskiego w czasie pokoju napisano sporo. O czasach wojny i socjalistycznego powojnia czasami mówił i pisał sam, niewiele i wyjątkowo powściągliwie co nie powinno dziwić. Korzystając z niepublikowanych dotąd dokumentów, Ryszard Wolański szczegółowo opisuje całe jego życie.

Aleksandra Piłsudska (1882-1963)

Marta Sikorska

[...] historia nie zapomni Aleksandry Piłsudskiej, a nie zapomni z wielu przeróżnych racyj. Jeśli kiedyś pisać się będzie dzieje kobiety polskiej, te dzieje, które rozpoczną na poły święte księżne-ksienie polskiego średniowiecza – Jolanty, Kingi, Jadwigi, przez które przejdą renesansowe cienie mądrej Bony i kochliwej Barbary, barokowe, sarmackie Reginy Żółkiewskiej, Barbary Chrzanowskiej, jeśli znajdą się tu i wielkie damy romantyzmu polskiego z tą, która była „polskim mariażem” Napoleona i z tą, dla której zrzekł się największej korony świata kałmucki cesarzewicz z Belwederu, jeśli zapamięta się kobiety w czerni 1863 roku i te, co za zesłańcami ciągnęły na Sybir, to historia do tego wspaniałego albumu, tak wspaniałego, że nie posiada takiego niejeden wielki naród, wniesie jeszcze wizerunek czarno ubranej pani Aleksandry Piłsudskiej. K. Pruszyński, Pamiętnik Aleksandry Piłsudskiej, „Wiadomości Polskie” 1941, nr 17, s. 4

Alkohol i muzy. Polscy artyści i ich ulubione trunki

Sławomir Koper

Trudno wyobrazić sobie dzieje kultury polskiej bez alkoholu. Nie wiadomo, co dokładnie pijali Gall Anonim, Wincenty Kadłubek czy Jan Długosz, ale na pewno mieli do dyspozycji piwo, wino i miód. Najpopularniejsze było piwo, a że zawierało znacznie mniej alkoholu niż jego dzisiejszy odpowiednik, to wypijano je w ogromnych ilościach. Skłonność do mocnych trunków przejawiali szczególnie poeci. Wszak cykl rubasznych utworów wśród których prym wiedzie słynna fraszka O doktorze Hiszpanie dokumentująca rozrywkową atmosferę na dworze ostatnich Jagiellonów Jak Kochanowski napisał, opierając się na własnym doświadczeniu. Na alkoholowe pokusy nie byli też odporni literaci epoki romantyzmu. Doskonale wiedzieli, gdzie w Wilnie można najtaniej kupić trunki albo jakie zioła należy zażyć po wieczornym pijaństwie. Natomiast nas wieszcz narodowy Adam Mickiewicz ma na koncie improwizacje nie tylko patriotyczne pod wypływem procentów deklamował na jednym z przyjęć: Lejcie do szklanki! Bijcie w kieliszki! Dalej do flaszki!. Podczas paryskich spotkań emigracyjnych trunków nadużywał nawet subtelny Fryderyk Chopin (zapewne z powodu nostalgii). Stawał się wówczas największą atrakcją wieczoru, gdyż bez oporów dawał pokaz swojego talentu i wirtuozerii. O alkoholu w dziejach polskiej kultury można pisać bez końca. Wódka oraz inne trunki zawsze były obecne w życiu artystów i tak już chyba zostanie. To kwestia pewnej wrażliwości i sposobu życia Zatem - do dna, drodzy Państwo! * Szedłem spać trzeźwo, a wstanę pijany. Jan Kochanowski * Romantyczne upojenia filomatów * Król życia na wielu fortepianach. Artur Rubinstein * Alkoholowe (i nie tylko ) demony Stanisława Przybyszewskiego. * Wóda leje się strumieniem. Strumieniem zwanym Skamander * Konstanty Ildefons Gałczyński. Dekadencja na wesoło * Wielka improwizacja w barze dla woźniców. Stefan Jaracz i jego szewskie pasje * W tłumie alkoholików za życia i na upiornym pogrzebie. Ireneusz Iredyński * Wódka, kobiety ipoezja. (w dowolnej kolejności). Stanisław Grochowiak.