Fatum. Polityka i katastrofy współczesnego świata

Niall Ferguson

Fascynująca historia katastrof i ich konsekwencji autorstwa najwybitniejszego brytyjskiego historyka swojego pokolenia (The Times) Racjonalna, praktyczna i pięknie napisana. Fatum nie jest po to, by przerazić nas nadchodzącymi katastrofami, ale by przygotować ludzkość na ich konsekwencje. Dzięki tej książce, dalece wykraczającej poza temat pandemii, zaczniemy wreszcie zdroworozsądkowo myśleć o przyszłości (Anne Applebaum) Kryzysy. Plagi. Pandemie. Czy w drugiej dekadzie XXI wieku można przewidzieć ich nadejście? Co nas czeka w przyszłości i czy mamy na to wpływ? Katastrofy są z natury trudne do przewidzenia. Ale kiedy nadchodzą, powinniśmy być lepiej przygotowani niż Rzymianie na wybuch Wezuwiusza czy średniowieczni Włosi na nadejście epidemii dżumy. W końcu nauka jest po naszej stronie. Dlaczego więc wciąż bywamy nieudolni i bezradni? Populistyczni rządzący słabo radzili sobie w obliczu pandemii koronawirusa. Niall Ferguson twierdzi, że działały głębsze patologie, widoczne już w naszych reakcjach na wcześniejsze katastrofy. Jedną z nich była rozrośnięta do niebotycznych rozmiarów biurokracja, która uniemożliwia szybkie reagowanie. Czerpiąc z wielu dyscyplin, w tym ekonomii i nauki o sieciach, autor opisuje nie tylko historię, ale ogólną teorię katastrofy. Jego wnikliwa analiza przeszłości i teraźniejszości pomaga przewidzieć, jakie niebezpieczeństwa będą czyhać na nas jutro, i co najważniejsze jak lepiej sobie z nimi radzić.

Feminizmy. Historia globalna

Lucy Delap

Gdzie biją źródła emancypacji kobiet - i czy na pewno na Zachodzie? W swojej nowatorskiej książce Lucy Delap przepisuje historię feminizmu, zabierając czytelników i czytelniczki w podróż po sześciu kontynentach i kilku epokach. Interesują ją sufrażystowskie pieśni, odzyskane pojęcia, radykalne postawy i utopijne marzenia. Zamiast klasycznej opowieści o pierwszej, drugiej i trzeciej fali feminizmu brytyjska badaczka proponuje perspektywę "historii połączonych", zgodnie z którą walka kobiet o lepsze urządzenie świata to nie linearny ciąg wydarzeń napędzanych przez Europę i Amerykę, lecz sieć czy nawet kłącze różnych postulatów, dążeń i poglądów z wielu zakątków świata. Śledząc nieustanne przepływy idei ponad narodowymi granicami, intelektualne inspiracje i wzorce dziedziczenia postaw politycznych, Delap oferuje przełomowe spojrzenie na feminizm jako najszerzej zakrojony projekt emancypacyjny w historii ludzkości.   Fragment książki:   Niektóre opowiedziane tu historie są powszechnie znane: te o sufrażetkach, o wybijaniu okien kamieniami, o radykalnych feministkach celebrujących sprawczość i solidarność kobiet. Ale przecież feminizm nie zawsze i nie wszędzie wyglądał tak samo. W książce wielokrotnie powraca problem swoistego paradoksu, który cechuje feminizm: otóż jako ruch postuluje on włączenie kobiet do wszystkich obszarów życia społecznego i politycznego i żąda radykalnej transformacji struktur władzy opartych na ekskluzywizmie, a jednocześnie charakteryzuje się własnymi formami marginalizacji, nie wszystkie kobiety reprezentując na równych warunkach. Dla kobiet czarnych, z klasy robotniczej, lesbijek, kobiet transpłciowych i biseksualnych, kobiet z niepełnosprawnościami, z innych części świata niż Zachód i wierzących w innego Boga niż Bóg chrześcijan zabrakło miejsca w feminizmie hegemonicznym, jak nazwała go Chela Sandoval. Mimo swych kosmopolitycznych korzeni feminizm często kojarzy się z zachodnim modelem wyemancypowanej kobiecości. Głosów osób innego pochodzenia, o innych doświadczeniach albo potrzebach niekoniecznie słuchano, a kampanie feministyczne nie zawsze uwzględniały ich interesy.   Poleca: Zdaniem Szota

Festung Krakau. Kraków w cieniu twierdzy

Prof. Andrzej Chwalba

Kraków w twierdzy czy twierdza w Krakowie? Nowa książka wybitnego historyka Z fortu Kościuszko nadaje popularna rozgłośnia radiowa, w forcie Kleparz publiczność bawi się na koncertach, w Skale mieści się obserwatorium astronomiczne, a w forcie Krzesławice dom kultury. Jednak większość z około stu obiektów składających się na dawną Twierdzę Kraków budzi przede wszystkim zainteresowanie miłośników historii wojskowości, a szkoda, bo jest to fenomen na skalę europejską. Twierdza powstała w drugiej połowie XIX wieku na rozkaz cesarza Franciszka Józefa. W swojej najnowszej książce Andrzej Chwalba pasjonująco opisuje otoczony wieńcem habsburskich murów Kraków na tle innych europejskich miast warownych (Antwerpii, Breslau czy Wilna), podkreślając jednocześnie jego wyjątkowy charakter ze względu na bogate kulturowe i historyczne dziedzictwo dawnej stolicy. Czy faktycznie miasto pozostawało w cieniu twierdzy, czy było wręcz przeciwnie? Czy możliwe było bezkonfliktowe wpasowanie jej militarnego charakteru z dobrodziejstwem inwentarza: znaczną liczbą żołnierzy i ich obyczajami, rozrywkami wyższych i niższych lotów w krakowską tkankę kulturową? Czy krakowianie potrafili odkryć korzyści z symbiozy z twierdzą, czy też stale była drzazgą w ich oku?

Filip i Aleksander. Królowie i zdobywcy

Adrian Goldsworthy

Dwaj królowie Macedonii, ojciec i syn, przeobrazili słabe państewko na północy Grecji w imperium na skalę światową i tym samym zmienili bieg historii. Ekscytująca lektura. Tom Holland W swym krótkim życiu Aleksander Wielki rozgromił i usunął w cień potęgę Persji, przekroczył Hindukusz i zapanował nad ziemiami należącymi dzisiaj do Pakistanu. Stworzył w ten sposób gigantyczne królestwo rozciągające się od Adriatyku po subkontynent indyjski. Ogromny sukces zawdzięczał jednak nie tylko własnemu geniuszowi i niespożytej energii. Jego fundamentem były dokonania ojca. Historia namalowała Filipa II jako starca, którego śmierć z rąk zamachowca umożliwiła Aleksandrowi przejęcie władzy był on jednak postacią o wiele bardziej znaczącą. Przez dziesiątki lat twardej wojaczki i przebiegłej dyplomacji zjednoczył swój kraj i podbił całą Grecję. Jego syn odziedziczył to wszystko w najdogodniejszym momencie i wieku, by okryć się jeszcze większą chwałą. We dwóch odegrali wielką rolę w krzewieniu greckiej mowy i kultury na olbrzymim obszarze, czego konsekwencje były liczne i doniosłe. To dzięki temu Nowy Testament spisany jest w grece, a greckojęzyczne cesarstwo rzymskie Bizancjum przetrwało w Lewancie tysiąc lat od upadku ostatniego cesarza rządzącego w Italii. Autorytatywna, a przy tym przystępnie napisana książka Filip i Aleksander to najnowsza z cyklu cieszących się uznaniem prac Adriana Goldsworthyego o tematyce starożytnej mistrzowskie dzieło znawcy historii.

Finlandia kontra Stalin. Od wojny zimowej do zimnej wojny, 1939 - 1950

Kimmo Rentola

Pionierska praca o stosunkach radziecko-fińskich - Norman M. Naimark. Dramatyczna i bardzo aktualna opowieść o nieudanym najeździe Związku Radzieckiego na Finlandię w roku 1939 oraz o późniejszych latach wojen i napiętych stosunków. W listopadzie 1939 roku wojska Stalina zaatakowały Finlandię. W konflikcie, który stał się znany jako wojna zimowa, cała potęga Armii Czerwonej runęła na małą północną republikę. Jednak pomimo przytłaczającej przewagi militarnej Sowieci ponieśli ciężkie straty i nie zdołali opanować kraju. W tej przełomowej pracy Kimmo Rentola kreśli obraz epokowych zmian w stosunkach radziecko-fińskich. Od wojny zimowej, wyjścia Finów z II wojny światowej w 1944 roku, po planowany przez Sowietów w 1948 roku zamachu stanu i zimnowojenne rozgrywki Moskwy. W jaki sposób Finlandia ocalała i przetrwała w skrajnie niekorzystnych warunkach, mierząc się z zakusami politycznymi i terytorialnymi Stalina.?

Fiscus non erubescit. O niektórych italskich podatkach rzymskiego pryncypatu

Anna Pikulska-Radomska

Książka jest pierwszą w polskiej literaturze monografią dotyczącą rzymskich podatków. To o tyle ważne, że w zakresie wiedzy o daninach publicznych rzymskiego cesarstwa panuje spore zamieszanie, nie tylko terminologiczne. Jest to w znacznej mierze spowodowane charakterem dostępnych dziś źródeł, niemal wyłącznie literackich. Skromną bazę źródłową Autorka wykorzystała w pełni, analizę prowadzi precyzyjnie, nie decyduje się na pochopne wyciąganie wniosków, a te, które formułuje, przedstawia w sposób prosty i uporządkowany. 

Flagrante bello. Wielka wojna wschodnia w relacjach prasy warszawskiej (1787-1792)

Małgorzata Karkocha

Publikacja dotyczy dziejów wojny rosyjsko-tureckiej (1787-1792), do której w lutym 1788 roku przystąpiła Austria jako sojuszniczka Rosji. Jest to pierwsze na gruncie polskim monograficzne opracowanie tego zagadnienia. Autorka, opierając się na relacjach prasowych z opisywanej epoki, w sposób barwny i szczegółowy omówiła kolejne kampanie militarne, akcentując wydarzenia i bitwy o znaczeniu przełomowym dla losów tej wojny. Przybliżyła także przebieg rozmów dyplomatycznych i negocjacji zmierzających do przywrócenia upragnionego pokoju w Europie Południowo-Wschodniej. * Pomysł skonstruowania tego rodzaju narracji jest oryginalny. Do tej pory ani wojna wschodnia nie cieszyła się dużym zainteresowaniem historyków, ani tym bardziej ukazanie tej wojny z punktu widzenia Warszawy. Wysoki poziom zaprezentowanych analiz utwierdza w przekonaniu o zasadności podejmowania dalszych wysiłków w zakresie badań nad różnymi aspektami polityki międzynarodowej u schyłku XVIII wieku. Prof. dr hab. Tadeusz Srogosz (UJD)

France in Sweden's Foreign Policy in the Era of Gustav III's Reign (1771-1792)

Zbigniew Anusik

This book is about the Stockholm court’s policy on France during the reign of Gustav III. It is a work on the history of diplomacy based on an extensive source material. The author concentrates especially on the crisis of the French monarchy in the years 1787-1792. He also pays a lot of attention to Gustav III’s unsuccessful attempts to build an anti-French and anti-revolutionary coalition of European monarchs. The chronological range of work covers Gustav III’s reign, thus the death of that ruler on March 29, 1792 marks the end of the book.