Hanna Krzetuska. To maluję ja!

Michał Bieniek, Ewa Pluta, Karolina Szymanowska, Zofia Reznik

"Hanna Krzetuska. To maluję ja!" to dwujęzyczna publikacja poświęcona postaci i twórczości Hanny Krzetuskiej (1903-1999), malarki, pedagożki i aktywistki, współtwórczyni wrocławskiej PWSSP (później ASP). Krzetuska była także współodpowiedzialna za formowanie się powojennego środowiska plastycznego Wrocławia; była współzałożycielką Szkoły Wrocławskiej, tzw. Grupy. "...dążymy do umieszczenia postaci Hanny Krzetuskiej w szerszym kontekście - nie jako żonę prof. Eugeniusza Gepperta, pierwszego powojennego rektora wrocławskiej PWSSP, ale jako odważną twórczynię, abstrakcjonistkę podejmującą radykalne wybory artystyczne wbrew poglądom małżonka i części ówczesnego środowiska" - mówi redaktor publikacji Michał Bieniek, kurator i prezes fundacji Art Transparent. - "Tym razem, pozostając w nurcie herstorycznym, oprócz Krzetuskiej, przywołujemy także inne ważne dla Grupy postaci: Wandę Gołkowską i Krzesławę Maliszewską. Kluczowe jest tu przypomnienie twórczości zarówno samej Krzetuskiej, jak i innych związanych z Grupą artystek, w dotychczasowej historiografii mniej widocznych niż ich partnerzy". - dodaje. Książka prezentuje zarówno skróconą biografię, jak i zawiera wybór dzieł autorstwa Hanny Krzetuskiej znajdujących w kolekcjach publicznych i prywatnych. Refleksję nad postacią i dorobkiem Krzetuskiej, zarysowaną wprowadzeniem historycznym Ewy Pluty, pogłębiają teksty pisane ze współczesnej perspektywy autorstwa rzeźbiarki, Karoliny Szymanowskiej, a także Zofii Reznik, kuratorki i badaczki sztuki. Opowieść dopełniają transkrypcje dwóch debat zrealizowanych 15.10.2022 podczas forum "To maluję ja!" z udziałem m.in. Anny Szpakowskiej-Kujawskiej, Ewy Ludwiśńkiej-Chwałczyk, Miry Żelechower-Aleksiun czy Magdy Podsiadły. Co znajdziecie w środku? Tekst autorstwa artystki Karoliny Szymanowskiej na temat pracy nad wystawą 15% abstrakcji (Mieszkanie Geppertów, 2018) i o inspirowaniu się twórczością i postacią Hanny Krzetuskiej. Tekst ilustrują szkice z procesu pracy nad wystawą. Tekst autorstwa Ewy Pluty: przybliżenie biografii Hanny Krzetuskiej oraz jej historycznego tła. Tekst autorstwa Zofia Reznik dotyczący herstorycznej perspektywy sztuki wrocławskiej w szerszym polu, z uwzględnieniem twórczości artystek Grupy Wrocławskiej' poświęcony omówieniu problematyki pola i metodologii feministycznych odczytań historii. Transkrypcję debaty Malująca żona Gepperta: o realiach, przemilczeniach i relacjach z udziałem Anny Szpakowskiej-Kujawskiej, Miry Żelechower-Aleksiun, Ewy Ludwińskiej-Chwałczyk, a także Magdy Podsiadły.

Ikoniczność znaku: słowo - przedmiot - obraz - gest

Elżbieta Tabakowska

Niniejsza książka jest zbiorem artykułów stanowiących pokłosie piątego międzynarodowego sympozjum zatytułowanego Iconicity in Language and Literature („Ikoniczność w języku i w literaturze”), które odbyło się w Krakowie w marcu 2005 roku.

Illustrations/Ilustracje

Andrzej-Ludwik Włoszczyński

"Illustrations Ilustracje" to książka do oglądania, wybór ilustracji i rysunków Andrzeja-Ludwika Włoszczyńskiego z prawie półwiecznej działalności twórczej pokazuje projektanta znaków z nieco innej strony. Książka pokazuje zmieniające się style i techniki wykonania ilustracji czy rysunku zależnie od tematu i przeznaczenia. Są tu pokazane ilustracje do książek dla dzieci, okładek książkowych, plakatów jak i rysunki satyryczne do prasy codziennej i miesięczników. Część prezentowanych prac była pokazywana na wystawach w Polsce i za granicą, na wystawach ilustracji dla dzieci i wystawach rysunku satyrycznego. Zapraszamy w ilustrowany świat  Andrzeja-Ludwika Włoszczyńskiego. 157 str, 177 ilustracji i minimum tekstu.

Iluzja w malarstwie. Próba filozoficznej interpretacji

Mateusz Salwa

  Celem tej książki nie jest napisanie historii malarstwa iluzjonistycznego, lecz ukazanie swoistego sposobu myślenia o malarstwie na przykładzie szczególnej tradycji, która do pewnego stopnia zdominowała nowożytny punkt widzenia na kwestie sztuki i która z jednej strony wywodzi się z czasów starożytnych, a z drugiej przetrwała, przynajmniej w szczątkowej formie, awangardową rewolucję początku XX wieku. Właściwym przedmiotem książki będzie zatem sposób widzenia wspólny w pewnym okresie zarówno artystom, jak i odbiorcom, który zmaterializował się na różne sposoby w malarstwie trompte-l'oeil. Na ten sposób widzenia - z grubsza trwający od XV do XVIII wieku - składają się, rzecz jasna, elementy stałe (ergon) i zmienne (parergon). Celem książki nie jest też opisanie istoty iluzji w malarstwie rozumianej jako iluzjonistyczność malarstwa (figuratywnego). Przedmiotem rozważań bedą pewne konwencje odbioru, swoista, choć typowa dla tamtego okresu retoryka "krytyczno-artystyczna". Innymi słowy, podstawowym i najbardziej ogólnym celem tej książki jest opisanie tego, co można nazwać mitem obrazu iluzjonistycznego - opisanie mitu, wedle którego możliwe jest zbudowanie obrazu identycznego z tym, co na nim przedstawiono, a jednocześnie zachowującego swą obrazową tożsamość - ze wstepu

Inne pojęcia estetyki

Grzegorz Sztabiński

O czym jest książka Inne pojęcia estetyki? Tytuł nie pozostawia wątpliwości – jest to książka o innych pojęciach estetyki. Autor próbuje spojrzeć na problemy współczesnej estetyki z punktu widzenia stosowanych w niej pojęć. Jednoznacznie i zdecydowanie deklaruje, że jego książka nie jest jednak słownikiem pojęć, lecz zapisem żywej refleksji nad terminami stosowanymi w estetyce, ich swoistością oraz wciąż dziejącą się historią.      Fragment recenzji prof. dr hab. Romana Kubickiego   Monografia jest dobrym kompendium wiedzy o sztuce i estetyce neoawangardy. Sztabiński przeżył i doświadczył jako artysta i teoretyk wspomnianego czasu i widać to w wielu miejscach książki. Pod tym względem, jako komasacja tych dwóch aspektów jest to monografia wyjątkowa.     Fragment recenzji Sidey’a Myoo (prof. dr hab. Michał Ostrowicki)       Grzegorz Sztabiński – emerytowany profesor zwyczajny Uniwersytetu Łódzkiego (filozofia, historia sztuki), profesor zwyczajny w Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi, gdzie kieruje Katedrą Teorii i Historii Sztuki oraz prowadzi Pracownię Kompozycji Intermedialnej na Wydziale Sztuk Wizualnych. Opublikował książki Problemy intelektualizacji sztuki w tendencjach awangardowych (Łódź 1991), Dlaczego geometria? Problemy współczesnej sztuki geometrycznej (Łódź 2004), Inne idee awangardy. Wspólnota, wolność, autorytet (Warszawa 2011). Dla wydawnictwa UNIVERSITAS zredagował wybory pism estetycznych Władysława Strzemińskiego (Kraków 2006) i Tadeusza Pawłowskiego (Kraków 2010). Wydał słownik artystów Imiona własne sztuki łódzkiej. Współczesne malarstwo, grafika, rzeźba i twórczość intermedialna (Łódź 2008). Od 1999 roku jest redaktorem naczelnym rocznika „Art Inquiry. Recherches sur les arts”.  Jako artysta zajmuje się malarstwem, rysunkiem, sztuką instalacji i sporadycznie sztuką performance; jego prace były pokazywane na wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych (np. São Paulo Art Biennial, 1979; the International Triennial of Drawing in Wrocław, 1978, 1981, 1988, 1992, 1995; Third International Symposium of Performance Art, Lyon 1981; the Symposium of Systematic and Constructive Art in Madrid, 1989; Język geometrii – półwiecze przemian, MCSW Elektrownia, Radom 2016).  

Jak to było możliwe? O powstawaniu Międzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie

Katarzyna Matul

Książka Katarzyny Matul poświęcona I Międzynarodowemu Biennale Plakatu, które miało miejsce w Warszawie w 1966 roku jest interesującą monografią wydarzenia. Biennale mając wielkie znaczenie dla środowiska polskich plakacistów wpisywało się w szerszą politykę kulturalną Polski okresu późnego Gomułki. Odwilż już odeszła a zbliżał się rok 1968. Polska szkoła plakatu, o której wiele mówiono, stała się teraz materiałem eksportowym polskiej kultury. Ona też otwierała drogi i umożliwiała kontakty polskich artystów z czołówką twórców na świecie. Tak powstało Biennale Plakatu, takie były jego początki. O tym wszystkim z precyzją badacza i pasją historyka sztuki opowiada autorka. prof. dr hab. Andrzej Turowski   Katarzyna Matul, absolwentka Instytutu Historii Sztuki na UW, obecnie doktorantka na Uniwersytecie w Lozannie i stypendystka Fond National Suisse. Przygotowuje pracę doktorską pt. “Legitymizacja kulturalna plakatu po 1945 r.” pod kierunkiem prof. Philippe’a Kaenela i prof. André Ducreta. Wykładała na Uniwersytecie w Lozannie. W latach 2002-8, dwukrotnie kuratorowała Międzynarodowe Biennale Plakatu w Warszawie. Publikowała między innymi w: 2+3d, DS magazine, Biuletyn Fotograficzny, Etude de Lettres, A Contrario, Fabula.  

Japonizm w sztuce modernizmu. Obrazy przepływającego świata

Julia Niewiarowska-Kulesza, Aneta Pawłowska

Książka daje czytelnikowi niezwykle użyteczne kompendium wiedzy na temat oddziaływania ukiyo-e na artystów różnych krajów europejskich - i nie tylko. Podsumowuje dzieje paryskiej fascynacji „japońszczyzną” - również w wymiarze rynku sztuki i zainteresowań szerszej publiczności, jak też prezentuje początki japonizmu polskiego, z nieodzowną postacią Feliksa Jasieńskiego - Mangghi. Omawia wpływ estetyki ukiyo-e na artystów pochodzenia holenderskiego, aktywnych w Afryce Południowej. (...) Na gruncie polskim jest to zupełnie nowa analiza, poszerzająca pole wiedzy na temat japonizmu, ale też wprowadzająca do polskiej literatury wcześniej jej nieznanych, a często znakomitych artystów. dr Joanna Wasilewska Dyrektor Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie  

Kazimierz Wiśniak. Czarodziej z podwórka

Zofia Ratajczak

Kazimierz Wiśniak to ważna postać Krakowa: współtwórca wielu legend tego miasta, wśród których jaśnieje i rośnie legenda Piwnicy pod Baranami. W książce przedstawiono dokonania artysty na różnych polach począwszy od omówienia osiągnięć w dziedzinie scenografii. Historia najważniejszych teatrów Krakowa: Teatru im. J. Słowackiego, Starego Teatru i Teatru Bagatela, a także teatrów Wrocławia (szczególnie Wrocławskiej Pantomimy) ma wiele do zawdzięczenia Wiśniakowi jako twórcy scenografii.  Współpracował z wybitnymi reżyserami: Konradem Swinarskim, Jerzym Jarockim i Henrykiem Tomaszewskim. Tworzył rysunki do „Przekroju”, „Miesiąca w Krakowie” i „Rzeczpospolitej”. Został uhonorowany licznymi nagrodami za scenografie, między innymi Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za całokształt sztuki scenograficznej oraz Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Wiśniak to człowiek wielu talentów: nie tylko scenograf i kostiumolog, lecz także rysownik, ilustrator, malarz i poeta. Wydał serię uroczych książek o ukochanej Lanckoronie. Nadano mu honorowe obywatelstwo tego miasteczka, tytuł Anioła, a ostatnio, w imieniu krasnoludków, wręczono berło i koronę, by dalej kreował świat zgodny z duchem baśni. Książka to obszerny esej biograficzny, którego główną ideą jest pokazanie fenomenu czarodziejstwa w sztuce Wiśniaka przez pryzmat doświadczeń dzieciństwa. Psychologia jest tu nadrzędną kategorią konstytuującą narrację, a bogata szata graficzna nadaje książce swoisty rys artystyczny.   Zofia Ratajczak – profesor psychologii, autorka ponad 200 artykułów i wielu książek z zakresu psychologii stosowanej, m.in. Człowiek w sytuacji innowacyjnej (1980), Niezawodność człowieka w pracy (1988), oraz biograficznej Zachwyt i logika czynu. Portret intelektualny Tadeusza Tomaszewskiego (2006). W latach 1990–1993 dziekan Wydziału Pedagogiki i Psychologii, a od 1996 do 2002 roku prorektor Uniwersytetu Śląskiego. Jej zainteresowania literackie znalazły wyraz w próbach pisarstwa eseistycznego. Publikowała na łamach „Zeszytów Literackich” i „Nowych Książek”.