Zaufanie i ryzyko w doświadczeniu przedsiębiorców

Łukasz Trembaczowski

Problemy zaufania i ryzyka znalazły się w ostatnim okresie w obszarze zainteresowania socjologów. Przyglądając się koncepcjom teoretycznym w naukach społecznych, poświęconym problematyce ryzyka, można zauważyć, iż w wielu pracach autorzy wskazują na zagadnienie zaufania. Z drugiej strony w wielu pracach socjologicznych poświęconych problematyce zaufania, pojawia się problem ryzyka. Szczególnie interesujący jest przypadek ryzyka zaufania, a więc ryzyka jakie podejmujemy, kiedy musimy komuś zaufać. Oba problemy są w prawdzie z sobą związane, wciąż brakuje ich spójnej koncepcji na gruncie teoretycznym. Ich połączenie jest ważnym wyzwaniem, przed którym staje współczesna teoria socjologiczna. Jak w tych warunkach prezentują się badania nad zaufaniem i ryzykiem? Zagadnienia te do tej pory były analizowane osobno. Wynika to zapewne z braku spójnej teorii łączącej oba problemy. Jednak dociekania integrujące te obszary są konieczne, a ich wyniki mogą przyczynić się do powstania spójnej koncepcji teoretycznej. Połączenie teorii z praktyką jest szczególnie wyraźne w przypadku niektórych paradygmatów badań nad ryzykiem. Znaczenie ryzyka w teorii nauk społecznych rośnie. Dobrym wskaźnikiem tego zjawiska jest postulowana przez Lecha Zachera nowa subdyscyplina socjologii: socjologia ryzyka. (…) Niniejsza praca powstała na podstawie dwóch edycji badań realizowanych w 2007 i 2013 r. Początkowo nie planowano wznowienia badań, a ustalenia z 2007 r. miały stać się samodzielną podstawą studium. Podczas powstawania pierwotnej wersji tego tekstu świat pogrążył się w kryzysie ekonomicznym, najpoważniejszym od czasów wielkiego kryzysu z przełomu lat 20. i 30. Tym samym pojawiła się poważna wątpliwość odnośnie adekwatności uzyskanych wyników. Wtedy też narodził się pomysł powtórzenia badań, kiedy sytuacja kryzysowa nasili się. Jednak polska gospodarka okazała się bardziej odporna niż partnerów z Unii Europejskiej czy Ameryki. W końcu badania zostały zrealizowane w 2013 r., który okazał się być najgorszym rokiem w całym okresie trwania kryzysu. Tym samym, trochę przypadkowo, uzyskano materiał z badań realizowanych u samego szczytu hossy z lat 2002–2007, kiedy nikt nie podejrzewał nadchodzących zmian i z samego dołu bessy, która zaczęła się w 2008 r. i, miejmy nadzieję, przeminęła. W obu przypadkach przyjęto te same założenia, cele, narzędzia, metody i sposoby doboru próby. Nie są to jednak badania panelowe, gdyż zbyt wiele przedsiębiorstw z pierwszej edycji badań nie przetrwało sześciu lat dzielących obie próby. Nie należy jednak patrzeć na to jak na wielką stratę, pierwotnie badania bowiem nie były planowane jako panelowe, więc niemożliwe byłoby ustalenie zmian odpowiedzi poszczególnych respondentów. Niemniej uzyskane wyniki pozwalają na porównanie tego jak przedsiębiorcy postrzegają zaufanie i ryzyko w zmienionym kontekście sytuacyjnym. (fragmenty Wstępu)

Zewnętrzne źródła finansowania samorządu terytorialnego. Teoria a praktyka

Beata Guziejewska

 Finanse publiczne pełnią w gospodarce rynkowej szczególną rolę, determinując zachowania zarówno indywidualnych podmiotów, jak i rozwój całej gospodarki. Zajmują się nie tylko przepływem strumieni dochodów i wydatków publicznych, ale badają przyczyny oraz skutki zjawisk i procesów nimi wywołanych. Nieodłącznym elementem w systemie finansów publicznych jest samorząd terytorialny, będący wyrazem decentralizacji zadań i finansów w państwie. Samorząd terytorialny stanowi publicznoprawny związek mieszkańców danego obszaru, realizujący zarząd sprawami danej wspólnoty. Fenomen samorządu terytorialnego i jego finansów polega na tym, że z jednej strony mają one żywotne znaczenie dla codziennej egzystencji każdego obywatela, z drugiej są elementem finansów państwa jako całości. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie systemu zewnętrznych źródeł finansowania samorządu terytorialnego zarówno w aspekcie teoretycznym, jak i rozwiązań praktycznych oraz funkcji spełnianych przez nie w finansach publicznych, tak z punktu widzenia państwa jak i podmiotów komunalnych.

ZIELONA GOSPODARKA - teoretyczne podstawy koncepcji i pomiar jej wdrazania w Unii Europejskiej

Bozena Ryszawska

 Analizy w niniejszej książce dotyczą koncepcji zielonej gospodarki i jej wymiarów: ekonomicznego, ekologicznego i społecznego. Autorka zaprezentowała koncepcję zielonej gospodarki jako ważny priorytet rozwoju, przedstawiła w ujęciu systemowym uwarunkowania gospodarcze, środowiskowe i społeczne powstania koncepcji zielonej gospodarki, omówiła rolę podmiotów międzynarodowych i regionalnych w tym procesie, opisała zieloną gospodarkę jako nową fazę transformacji gospodarczej, przeanalizowała i porównała istniejące definicje zielonej gospodarki oraz zdefiniowała na ich podstawie zakres zielonej gospodarki, w celu stworzenia syntetycznego indeksu, stworzyła narzędzie pomiaru zielonej gospodarki (Indeks Zielonej Gospodarki), przeanalizowała i oceniła realizację celów zielonej gospodarki w krajach Unii Europejskiej na podstawie Indeksu Zielonej Gospodarki.

Zielona transformacja gospodarki i finansów samorządowych

Andrzej Miszczuk, Alicja Sekuła, Magdalena Miszczuk

Książka wpisuje się w nurt publikacji poświęconych przeciwdziałaniu zmianom klimatu, degradacji środowiska i możliwościom wdrażania zrównoważonego rozwoju. Punkt wyjścia rozważań stanowią dwa dokumenty: Agenda 2030 i Europejski Zielony Ład, a także warunki i możliwości ich operacjonalizacji na szczeblu ogólnokrajowym i lokalnym. Zagadnienia omówione w monografii skupiają się na przyczynach i skutkach zmian klimatu, znaczeniu i wytycznych dotyczących zielonego budżetowania oraz stanu zaawansowania tego procesu, głównie w krajach UE, w tym także w Polsce, analizie źródeł samorządowych dochodów z punktu widzenia możliwości wdrażania rozwiązań dotyczących ochrony środowiska i zrównoważonych finansów, a także na sposobach pomiaru lokalnej i regionalnej transformacji. W publikacji omówiono m.in. takie kwestie, jak: zmiany klimatu jako uwarunkowanie zielonej transformacji, społeczno-ekonomiczne konsekwencje zmian klimatu, zielona transformacja jako instrument budowania odporności klimatycznej, wybrane obszary zielonej transformacji w gospodarce lokalnej i regionalnej, miasta jako miejsca integracji obszarów zielonej transformacji, konsekwencje zielonej transformacji dla budżetu samorządowego i budżetu państwa, zielone finanse publiczne, budżet samorządowy odzwierciedleniem polityki władz lokalnych i społecznych preferencji, istota zielonego budżetu - inicjatywy i działalność OECD na rzecz opracowywania zielonego budżetu, dochody polskiego samorządu terytorialnego z perspektywy zielonych finansów, zielona transformacja finansów publicznych - dotychczasowe doświadczenia, inicjatywy i stan zaawansowania wdrażania zielonego budżetowania w Unii Europejskiej, miary lokalnej i regionalnej zielonej transformacji

Zmiana warunków funkcjonowania a efektywność inwestycyjna otwartych funduszy emerytalnych

Dorota Witkowska

W monografii zaprezentowano wyniki analiz wpływu zmian warunków funkcjonowania otwartych funduszy emerytalnych (OFE), wprowadzonych w latach 2011-2014, na ich efektywność inwestycyjną. Przedstawione badania obejmują lata 2007-2015. Wykorzystując metody ilościowe, dowiedziono, że wszystkie rozpatrywane zmiany skutkowały zwiększeniem ryzyka portfeli inwestycyjnych OFE, co nie miało przełożenia na wzrost stóp zwrotu z tych portfeli. Zastosowane mierniki efektywności pozwoliły wykazać, iż do 2014 roku inwestycje podejmowane przez fundusze emerytalne były efektywne, jednak uległo to zmianie z powodu wprowadzonych modyfikacji systemu emerytalnego. Portfele inwestycyjne OFE miały podobne charakterystyki inwestycyjne, co wynikało z obowiązującego sposobu ich oceny według tzw. benchmarku wewnętrznego.

Znaczenie przejrzystości w polityce fiskalnej

Radosław Piwowarski

Przejrzystość polityki fiskalnej wymusza racjonalne ekonomicznie zachowania na politykach, przez co umożliwia efektywniejsze funkcjonowanie instytucji sektora finansów publicznych. Sprzyja też podejmowaniu trudnych decyzji gospodarczych. Dlatego potrzebne są prace, których przedmiotem jest poprawa zdrowia finansów publicznych. Konieczne jest zrozumienie racjonalnie i długofalowo prowadzonej polityki fiskalnej nie tylko przez profesjonalistów, ale także przez polityków, którzy podejmują decyzje ją kształtujące. Upowszechnianie wiedzy o narzędziach służących poprawie stanu finansów publicznych i o doświadczeniach ich stosowania w innych krajach powinno temu sprzyjać. Istotna jest również szeroka edukacja ekonomiczna społeczeństwa, która pozwala obywatelom dokonywać trafnych wyborów politycznych. Wszystkim tym aspektom poświęcona jest w mniejszym lub większym stopniu niniejsza książka. Osią pracy jest przejrzystość polityki fiskalnej, która z jednej strony warunkuje prowadzenie efektywnej i racjonalnej polityki, a z drugiej pozwala też na trafniejszą jej ocenę. 

Znaczenie wykorzystania paliw alternatywnych w transporcie samochodowym dla rozwoju gospodarki niskoemisyjnej Unii Europejskiej

Urszula Motowidlak

Monografia poświęcona jest analizie potrzeb energetycznych transportu samochodowego Unii Europejskiej w zakresie możliwości wykorzystania paliw alternatywnych. W badaniach skoncentrowano się na poszukiwaniu zależności między strategią rozwoju gospodarki niskoemisyjnej a kierunkami zmian popytu na paliwa w transporcie samochodowym. Zależności te zostały wykorzystane do budowy modelu funkcjonowania transportu samochodowego, umożliwiającego badanie efektów zastosowania paliw alternatywnych w tej gałęzi transportu w wymiarze ekonomicznym, środowiskowym, społecznym i w zakresie bezpieczeństwa dostaw paliw transportowych. Skonstruowany model stanowi narzędzie do oceny możliwości rozwoju gospodarki niskoemisyjnej w wyniku wykorzystania paliw alternatywnych w transporcie samochodowym. 

Zrównoważony rozwój lokalny. Podstawy teoretyczne i działania praktyczne

Alicja Sekuła, Andrzej Miszczuk, Julia Wojciechowska-Solis, Joanna Nucińska

W monografii omówiono jedną z koncepcji rozwoju lokalnego, jaką jest rozwój zrównoważony. Przedstawiono teoretyczne podstawy tego rozwoju na poziomie lokalnym oraz ukazano jego przejawy i działania praktyczne w sferach gospodarczej, społecznej i ekologicznej, ze szczególnym uwzględnieniem turystyki i oświaty jako wewnętrznych czynników rozwojowych. Ponadto w kontekście rozwoju zrównoważonego poruszono zagadnienia Agendy 2030, Europejskiego Zielonego Ładu, inicjatywy LEADER, turystyki wiejskiej oraz partnerstw terytorialnych.