Republika Rzymska i Wielka Brytania - kilka uwag na temat konstytucji niepisanej

Tomasz Tulejski, Tomasz Banach

Autorzy proponują nowe spojrzenie na temat niepisanej konstytucji. Analizując historyczne przykłady Republiki Rzymskiej i Anglii (Wielkiej Brytanii) wskazują, że konstytucja niepisana charakteryzuje się trzema istotnymi cechami. Po pierwsze ma charakter konstytucji historycznej. Oznacza to, że głównym sposobem jej legitymizacji jest starożytne pochodzenie. Po drugie, konstytucja niepisana ma charakter polityczny, a zatem wywodzi się z praktyki danego systemu politycznego. Zmiany konstytucyjne wymuszane są przez wystąpienie kryzysu politycznego lub społecznego lub istotne zmiany społeczne, których nie da się rozwiązać w ramach obecnego konstytucyjnego status quo. Po trzecie konsekwencją wspomnianych cech jest niepowtarzalność źródeł niepisanej konstytucji, na którą składają się normy o różnym charakterze, zwykle niejednolite ontologicznie.

Res publica est res populi. Myśl polityczno-prawna Marka Tulliusza Cycerona

Tomasz Banach

Cyceron w księdze piątej De re publica pesymistycznie ocenia otaczającą go rzeczywistość - jego zdaniem myśl Enniusza moribus antiquis res stat Romana virisque ("obyczajami dawnymi i ludźmi wielkimi Rzym stoi") w żaden sposób nie oddaje rzeczywistości politycznej późnej republiki, ale w przekonaniu Arpinaty nie znaczy to wcale, że mądrość zawarta w tej frazie się zdezaktualizowała. W swej refleksji polityczno-prawnej wskazuje więc drogę do naprawy rzeczypospolitej, w której dawne obyczaje i wybitni mężowie odgrywają kluczową rolę. Czyni to w dialogach De re publica i De legibus poprzez prezentację trzech modeli - najlepszego ustroju, najlepszego obywatela oraz najlepszych praw. Już prima facie widać, że wyróżnione kategorie są głęboko współzależne. Zarówno obywatele, jak i prawa winny być użytecznymi dla rzeczypospolitej, a więc powinny chronić i zabezpieczać najlepszy ustrój.

Stulecie krakowskich detektywów. Wydanie nowe, zmienione i rozszerzone

Jan Widacki

Od czasu pierwszego wydania Stulecia krakowskich detektywów  w 1987 r. nauki sądowe znacznie się rozwinęły. Genetyka sądowa zrewolucjonizowała badanie śladów biologicznych. Dziś z innej perspektywy niż ta możliwa przed ponad trzydziestu laty patrzymy na dokonania epoki, którą nazwałem „stuleciem krakowskich detektywów”. Gdy pisałem tę książkę w latach osiemdziesiątych XX wieku, miałem zupełnie inne doświadczenia z kryminalistyką i medycyną sądową. Były to doświadczenia biegłego sądowego i nauczyciela akademickiego. Teraz do tych doświadczeń doszło ponad 25-letnie doświadczenie obrońcy w sprawach karnych. To zmienia ocenę wielu zdarzeń z epoki opisywanej w tej książce. Ale też ułatwia wyłuskanie z materiału historycznego tego, co najwartościowsze.  Jest to więc w znaczącej mierze książka nowa, choć zachowująca pewne elementy stałe, niezmienne, niezależne od doświadczenia  i dystansu, z jakiego na nie patrzymy. Dopóki  proces karny prowadzą ludzie, a nie roboty, bardziej lub mniej wyszukane i zaawansowane technologicznie narzędzia i metody wciąż mają tylko wartość pomocniczą. Nic nie zastąpi inteligencji tego, który tymi narzędziami czy metodami się posługuje. Nic nie zastąpi jego uczciwości i cywilnej odwagi.  Nikt też nie zastąpi biegłego, mającego oparcie w nauce, także tej instytucjonalnej, i nic nie zastąpi niezawisłości sędziowskiej, niezbędnej do uczciwego wyrokowania. Z „Przedmowy do obecnego wydania”   Jan Widacki

Testament - prawo a praktyka Królestwa Polskiego. W świetle akt notariuszy zgierskich w latach 1826-1875

Justyna Bieda

 Książka stanowi pierwsze we współczesnej literaturze kompleksowe opracowanie zagadnienia prawa testamentowego obowiązującego w Królestwie Polskim, przedstawione na tle praktyki, tj. XIX-wiecznych testamentów publicznych, własnoręcznych i tajemnych, znajdujących się w aktach kancelarii notarialnych w Zgierzu (1826–1875). W rozprawie zostały wykorzystane ówcześnie obowiązujące akty prawne (m.in. Kodeks Napoleona, Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego, ustawa o organizacji notariatu) oraz bogata literatura przedmiotu, włącznie z najnowszą. Dla przybliżenia dzisiejszemu Czytelnikowi obszernego, różnorodnego, a tym samym interesującego materiału, analiza postanowień testamentów oraz przepisów prawa została poparta cytatami z zachowaniem ich oryginalnego brzmienia. Autorka kompleksowo omawia konstrukcję instytucji testamentu od strony prawnej, a przy tym łączy materię prawa spadkowego z innymi działami prawa cywilnego, szczególnie osobowego i rodzinnego, dokonuje prawidłowej egzegezy licznych norm ustawowych, jak też, co istotne, konfrontuje je z prawem współczesnym oraz nie waha się przedstawiać własnych trafnych ocen. Książka stanowi wartościową pozycję nie tylko dla historyków prawa, lecz i szerszego kręgu odbiorców. Jest oryginalnym, ważnym poznawczo przejawem erudycji i znajomości epoki.

Testamenty żołnierskie

Jan Rudnicki

wokół testamentów wojskowych sporo się dzieje. W niektórych państwach instytucja przeszła już do historii, w innych jest nie tylko utrzymywana, ale również dostosowywana do współczesnych uwarunkowań. W jeszcze innych debata na jej temat jest w toku. Tak różnorodne losy testamentów wojskowych w ostatnich dziesięcioleciach świadczą bez wątpienia nie tylko o różnych uwarunkowaniach w poszczególnych państwach, ale także o oryginalności i różnorodności poszczególnych rozwiązań. Nietrudno bowiem zauważyć, że urzędowy testament wojskowy w prawie francuskim diametralnie różni się od całkowicie nieformalnego testamentu wojskowego, który funkcjonuje w Anglii. Tak bardzo odmienne instytucje pełnią różne funkcje i m.in. dlatego tak różne są ich obecne losy. Niezależnie jednak od tego wyraźna jest obecność testamentów wojskowych w porządkach prawnych i dyskusji prawniczej w pierwszych dekadach XXI w.

Trust i inne stosunki powiernicze w prawie porównawczym i prawie prywatnym międzynarodowym

Maciej Zachariasiewicz

Praca poświęcona jest angloamerykańskiej konstrukcji trustu oraz innym stosunkom powierniczym znanym na kontynencie Europejskim. W dobie wzmożonego obrotu  międzynarodowego, trust coraz częściej wchodzi w styczność z obszarami państw, w których nie jest znany. Pojawia się też w Polsce, bądź polskie podmioty działające za granicą coraz częściej napotykają na tego typu konstrukcję. Stanowi on dla organów stosujących prawo i praktyków źródło zasadniczych trudności w procesie poszukiwania prawa właściwego i jego stosowania. Korzystając z dorobku literatury i judykatury zagranicznej, autor formułuje propozycje konkretnych rozwiązań na użytek sądów i praktyki prawniczej co do sposobów kolizyjnoprawnego postępowania z tego typu nieznaną w Polsce instytucją prawną. Praca skierowana jest do wszystkich, którzy mają do czynienia ze sprawami o charakterze transgranicznym, czy to w sytuacjach, w których międzynarodowy stosunek prawny ma być oceniany w Polsce, czy też na skutek prowadzenia określonej działalności na terytorium innych państw, niezależnie od tego czy chodzi o działalność o charakterze gospodarczym, czy indywidualnym. Książka będzie użyteczna dla doradców prawnych stron, którzy w swojej pracy mają do czynienia z transgranicznym inwestowaniem i zarządzaniem majątkiem. Przydatna będzie również dla sędziów i notariuszy, którzy mogą się zetknąć z trustowym stosunkiem prawnym ukształtowanym na terenie obcego państwa, który następnie „pojawia się” w Polsce. Ze względu na istotne walory teoretyczne i dogmatyczne praca powinna zainteresować także teoretyków prawa interesujących się prawem prywatnym.

Tylko sprawiedliwość

Bryan Stevenson

"Tylko sprawiedliwość" Bryana Stevensona to wzięte z życia i z praktyki prawniczej Autora historie, które pokazują jak bezwzględny może być wymiar sprawiedliwości i - co gorsze - jak niesprawiedliwi potrafimy być my sami w naszych osądach. To opowieść napisana w Ameryce o Ameryce, ale jej przesłanie wydaje się uniwersalne. Podczas  lektury być może także polski czytelnik zada sobie fundamentalne pytanie: czy jesteśmy tylko najgorszym uczynkiem, jaki zdarzyło się nam popełnić? Czy przestępca jest tylko przestępstwem, którego się dopuścił? W opartym na książce Bryana Stevensona filmie w rolę nieustępliwego prawnika wcielił się Michael B. Jordan, a pierwszego uratowanego z celi śmierci skazańca zagrała inna gwiazda światowego kina - Jamie Foxx.

Urzędnicy miasta Będzina od XIV do XXI wieku

Karol Nabiałek

Przedmiotem opracowania są urzędnicy miasta Będzina od czasów najdawniejszych (tj. od XIV w.) do czasów współczesnych. Główną część stanowi zestawienie list osób pełniących funkcje urzędowe w instytucjach samorządu miejskiego. W pracy zamieszczono biogramy wybranych osób pełniących urzędy miejskie w okresie od średniowiecza do wybuchu II wojny światowej. Wybór nie jest uznaniowy, lecz zdeterminowany zachowanymi źródłami i możliwościami wykorzystania ich dla nakreślenia życiorysu. W dwóch rozdziałach początkowych przedstawiono zarys dziejów Będzina oraz historię jego ustroju i samorządu miejskiego od powstania miasta aż do czasów współczesnych.

Wasza kartka wyborcza jest silniejsza niż karabin, niż armata... Z dziejów kultury politycznej na ziemiach polskich pod zaborami

Paweł Samuś

Twórcami najbardziej rozpowszechnionego w nauce pojęcia kultury politycznej są wybitni politolodzy amerykańscy Gabriel A. Almond, G. Bingham Powell, Sidney Verba. Według definicji przez nich wprowadzonej, kultura polityczna to całość indywidualnych postaw i orientacji wobec polityki osób uczestniczących w określonym systemie politycznym. Autorzy tak rozumianego pojęcia kultury politycznej wyróżniają jej trzy aspekty czy też składniki: a) orientację (postawę) poznawczą (wiedza i poglądy dotyczące idei, instytucji i zjawisk politycznych); b) zaangażowanie emocjonalne (poczucie związków, zaangażowania lub wyobcowania); c) ocenianie (opinie i kryteria oceny całości systemu politycznego, zjawisk politycznych). Procesy liberalizacji i demokratyzacji systemów politycznych zachodzące na świecie od lat dwudziestych XIX w. objęły również w drugiej połowie tego stulecia ziemie polskie. W epoce zaborów została zapoczątkowana demokratyzacja kultury politycznej społeczeństwa polskiego, w tym także robotników. Przełomowe znaczenie w tym procesie miały lata rewolucji 1905–1907, które w literaturze przedmiotu zostały nazwane „kolebką współczesnej kultury politycznej naszego społeczeństwa”. Symptomy coraz szybciej postępującej demokratyzacji były także widoczne w życiu politycznym pozostałych zaborów. Pod wpływem fal rewolucyjnych napływających zza kordonu nastąpiło przyspieszenie i wzmożenie procesów demokratyzacji ustroju państwowego Austro-Węgier i społeczeństwa autonomicznej Galicji.

Wincentego Skrzetuskiego "Prawo polityczne narodu polskiego"

Wojciech Organiściak

Polski pijar Wincenty Skrzetuski, żyjący w latach 1745-1791, był uznanym historykiem, prawnikiem, pisarzem politycznym, nauczycielem oraz tłumaczem doby stanisławowskiej. Do jego ważniejszych dzieł należy zaliczyć "Mowy o głowniejszych materiach politycznych" oraz historie Szwecji i starożytnej Grecji. W swoich pracach Skrzetuski niejednokrotnie nawiązywał do zagadnień moralno-etycznych, stawiając sobie za cel wychowanie dobrego obywatela łączącego w sobie światopogląd chrześcijański, idee humanitarne, oświeceniowe, nowożytne koncepcje prawnonaturale i etykę opartą na podstawach racjonalnych. Skrzetuski pozostawał pod silnym wpływem republikańskiej ideologii Mably’ego i Rousseau oraz innych myślicieli oświeceniowych z Monteskiuszem i Beccarią na czele. Najważniejszym dziełem Skrzetuskiego, wydanym w latach 1782-1784, było "Prawo polityczne narodu polskiego". Pijar spopularyzował w nim obraz ustroju i prawa Rzeczypospolitej obowiązujący przed Sejmem Czteroletnim, propagując konieczność dalszych reform politycznych, społecznych i ekonomicznych w państwie szlacheckim. Swoją pracę Skrzetuski oparł częściowo na erudycyjnym dziele Gotfryda Lengnicha "Ius publicum Regni Poloniae", które uzupełnił o nowe rozwiązania ustrojowe wprowadzone w Rzeczypospolitej po 1764 roku. Dokonana w przedmiotowej rozprawie analiza "Prawa politycznego narodu polskiego" pozwala na stwierdzenie, że było to solidne kompendium wiedzy o ustroju Rzeczypospolitej szlacheckiej, mające miejscami cechy traktatu politycznego. W swym stosowanym w szkołach podległych Komisji Edukacji Narodowej podręczniku Skrzetuski zaprezentował szerokie spektrum zagadnień odnoszących się zarówno do ustroju politycznego, społecznego oraz gospodarczego, jak i ustroju sądów.  Podobnie jak dla Monteskiusza, dla polskiego pijara prawo polityczne było tą gałęzią prawa, która regulowała system rządów. Według Skrzetuskiego, na prawo polityczne składały się: sposób sprawowania władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej, obrady publiczne oraz prawa i obowiązki wszystkich stanów, funkcjonowanie różnych organów i urzędów, religia, skarb, wojsko, handel, ludność, a także traktaty i umowy z obcymi państwami. Przeprowadzona w rozprawie analiza "Prawa politycznego narodu polskiego" pozwala na stwierdzenie, że pijar prezentował własne oceny i postulaty reform, które niejednokrotnie były kontynuacją głosów i myśli poprzedzających go pisarzy politycznych na czele ze Stanisławem Konarskim. Analiza poglądów Skrzetuskiego pozwala przyznać mu poczesne miejsce wśród polskich pisarzy politycznych doby stanisławowskiej, szczególnie tych tworzących przed Sejmem Wielkim ‒ propagatorów, a nawet projektodawców niektórych reform.

Wojna o młodych. Kościół i komuniści w walce o religię w szkołach średnich 1945-1961

Mateusz Rutkowski

Czy religia powinna być nauczana w szkołach? Ta kwestia pojawia się w dyskusji publicznej w Polsce od dziesięcioleci i jest żywo komentowana także i dziś. Jednak w okresie PRL pomiędzy władzą komunistyczną a Kościołem katolickim doszło do sporu, za którym stało o wiele więcej niż tylko rozmowy na temat kształtu edukacji szkolnej. Rozgrywał się konflikt o to, jakich wartości i przekonań powinna być uczona młodzież. Walka o rząd dusz. Prawdziwa wojna o młodych! Dlaczego religia w szkole tak bardzo przeszkadzała władzy? Jak starano się zniechęcać uczniów do jej nauki i praktykowania? Co komuniści chcieli zaproponować młodzieży zamiast katechezy? To tylko kilka z pytań, na które odpowiedź poznasz kupując tego e-booka. Dowiedz się jakie represje spotykały katechetów. Przeczytaj jak na zabiegi komunistycznych władz reagował Kościół katolicki. Sięgnij po e-booka "Wojna o młodych. Kościół i komuniści w walce o religię w szkołach średnich 1945-1961"! Mateusz Rutkowski - absolwent historii na Uniwersytecie Łódzkim, nauczyciel historii i wiedzy o społeczeństwie starający się przekonać młodzież, że dzięki znajomości przeszłości łatwiej zrozumieć i wpływać na pogmatwaną teraźniejszość. Interesuje się dziejami powojennej Polski, biografiami postaci tego okresu oraz historią dydaktyki.

Wolność człowieka i jej granice. Antologia pojęcia o doktrynach polityczno-prawnych. Od Cato\'s Letters do klasyków anarchizmu

Olgierd Górecki

Trzytomowa monografia stanowi kompleksowe opracowanie kategorii wolności, jaką posługiwali się w doktrynach polityczno-prawnych przedstawiciele zachodniego kręgu cywilizacyjnego od czasów starożytnych aż do współczesności. Tom drugi zawiera analizy myśli epoki Oświecenia do końca XIX wieku. Przedstawiono w nim koncepcje Thomasa Gordona i Johna Trencharda (Cato’s Letters), Dawida Hume’a, Jana Jakuba Rousseau, Adama Smitha, interpretację różnorodnych aspektów wolności w założeniach „Ojców Konstytucji” USA oraz poglądy twórców konserwatyzmu – Edmunda Burke’a i Josepha de Maistre’a. Wnikliwej analizie poddano filozofię niemiecką Immanuela Kanta, Georga Wilhelma Hegla i najwybitniejszych przedstawicieli romantyzmu. Ponadto zamieszczono tu opracowania szeroko postrzeganej myśli: liberalizmu (Benjamin Constant, Alexis de Tocqueville, John Stuart Mill, Herbert Spencer, Lord Acton), socjalizmu (socjalizm utopijny, Karol Marks, Fryderyk Engels), konserwatyzmu (Juan Donoso Cortés) i anarchizmu (Lysander Spooner, Max Stirner, Piotr Kropotkin, Mlchaił Bakunin). W publikacji ukazano też ewolucję koncepcji wolności w polskiej myśli politycznej na przełomie XVIII I XIX wieku. Przegląd zaprezentowanych stanowisk pozwala dostrzec skalę rozbieżności w postrzeganiu pojęcia wolności nie tylko w różnych epokach, lecz także pomiędzy reprezentantami głównych doktryn politycznych. Bogactwo przywołanych koncepcji wskazuje jednoznacznie na interdyscyplinarną specyfikę badania kategorii wolności. Ukazanie spektrum ich różnorodności przez pryzmat analizy naukowej wydaje się więc niezbędnym fundamentem umożliwiającym kompleksowe i wielopoziomowe zrozumienie idei wolności.

Wolność człowieka i jej granice. Antologia pojęcia w doktrynach polityczno-prawnych. Od Starożytności do Monteskiusza

Olgierd Górecki

Trzytomowa monografia stanowi kompleksowe opracowanie kategorii wolności, jaką posługiwali się w doktrynach polityczno-prawnych przedstawiciele zachodniego kręgu cywilizacyjnego od czasów antycznych aż do współczesności. W prezentowanej publikacji omówiono koncepcje myślicieli starożytnych (Platona, Arystotelesa, stoików, Cycerona, św. Augustyna), założenia chrześcijańskich filozofów średniowiecza (św. Tomasza, Wiliama z Ockham), a także najwybitniejsze teorie renesansu (Machiavellego, utopii renesansowych, reformacji, szkoły z Salamanki). Ukazano też polską renesansową myśl polityczną – przynoszącą odrodzenie antycznej tradycji, wyrażającą się zarówno w traktatach z zakresu dyskursu republikańskiego XVI wieku, jak i w rozwiniętej formie u Andrzeja Maksymiliana Fredry. Ponadto w monografii znajdują się interpretacje założeń Tomasza Hobbesa, Algernona Sidneya, Johna Locke’a oraz studium myśli Monteskiusza z omówieniem teorii podziału władzy, a w szczególności trójpodziału władzy z perspektywy konstytucjonalizmu. Przegląd zaprezentowanych stanowisk pozwala dostrzec skalę rozbieżności w postrzeganiu pojęcia wolności nie tylko w różnych epokach, lecz także pomiędzy reprezentantami głównych doktryn politycznych. Bogactwo przywołanych koncepcji wskazuje jednoznacznie na interdyscyplinarną specyfikę badania kategorii wolności. Ukazanie spektrum ich różnorodności przez pryzmat analizy naukowej wydaje się więc niezbędnym fundamentem umożliwiającym kompleksowe i wielopoziomowe zrozumienie idei wolności.

Wykładnia autentyczna w świetle nauki o wykładni prawa

Sławomir Piekarczyk, Sławomir Tkacz

Termin "wykładnia autentyczna" rozumiany zazwyczaj jako wykładnia o mocy powszechnie wiążącej dokonywana przez organ, który dany przepis ustanowił. Z reguły wskazuje się, że ma ona niewielki wpływ na praktykę prawniczą. Zdaniem autorów w praktyce wykładnia autentyczna ma o wiele większe znaczenie niż to, które jest z nią zazwyczaj wiązane. Zwracają oni uwagę na to, że pojęcie wykładni autentycznej charakteryzuje się wysokim stopniem wieloznaczności. W kategoriach wykładni autentycznej są charakteryzowane różne konstrukty prawne. Monografia ma na celu uporządkowanie wypowiedzi odnoszących się do problematyki wykładni autentycznej. Dokonane ustalenia zostają odniesione do praktyki prawniczej. Waga poruszonych problemów pozwala na sformułowanie wniosku ogólnego, że zagadnienia podjęte w monografii można zaliczyć do problematyki węzłowej dla nauki o wykładni prawa.

Z Dziejów Prawa. T. 10 (18)

red. Marian Mikołajczyk, red. Wojciech Organiściak

Kolejny tom czasopisma historyków prawa zawiera artykuły: Joanny Ożarowskiej dotyczący zasady praedia debent esse vicina w prawie rzymskim oraz jej znaczenia w polskim prawie cywilnym, Wojciecha Organiściaka na temat rozumienia przez Wincentego Skrzetuskiego „sądów zadwornych”, Michała Bożka dotyczący zasady demokracji w Konstytucji weimarskiej, Tomasza Szczygła na temat przestępstw przeciwko moralności w pracach Komisji Kodyfikacyjnej II Rzeczypospolitej, Katarzyny Todos o prawie prasowym w latach 1919–1939; Andrzej Drogoń z kolei pochyla się nad koncepcjami doktrynalnymi i wymiarem praktycznym postulowanych zmian statutu organicznego województwa śląskiego w okresie II RP, Anna Moszyńska zaś opisuje prawo spadkowe w nieznanym projekcie kodeksu cywilnego, Anna Stawarska-Rippel, opierając się na wewnętrznych dokumentach Ministerstwa Sprawiedliwości PRL, analizuje współpracę resortów sprawiedliwości państw socjalistycznych (w latach 1958–1963), zaś Jan Kil pochylił się nad prawem islamu. Część pierwszą czasopisma (zatytułowaną: Artykuły i rozprawy) wzbogacają dwa obcojęzyczne teksty: Ingrid Lenczowej pt. The Divorce Law in the Kingdom of Hungary oraz Martina Skaloša: Vznik Slovenskej republiky 1993 vo svetle politických a právnych aspektov. W części materiałowej znalazło się rzetelne opracowanie Ordynacji saskiej dla Woyska Posiłkowego w Polsce z roku 1715 autorstwa Wojciecha Organiściaka oraz fragment omawianego tekstu. Część recenzyjna zawiera tekst dotyczący książki Jacka Wijaczki pt. Kościół wobec czarów w Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku (na tle europejskim). Tradycyjnie tom zamykają Kronika Katedry Historii Prawa oraz wykaz publikacji pracowników Katedry Prawa za 2016 rok.

Z Dziejów Prawa. T. 2 (10)

Marian Mikołajczyk, red. Adam Lityński, Wojciech Organiściak

Kolejny tom tej serii zawiera artykuły i rozprawy z szeroko rozumianej historii prawa, omawiające między innymi: wpływ kościelnego doświadczenia w rozstrzyganiu sporów na formę procesu cywilnego w Europie, Wincentego Skrzetuskiego poglądy na temat sejmów w Rzeczypospolitej szlacheckiej, przestępczość w Polsce wieku Oświecenia, problem duchowieństwa i religii za rządów Rady Zastępczej Tymczasowej, genezę regulacji prawnej interpelacji poselskich w Sejmie Śląskim w latach 1922-1939, dekret Prawo rzeczowe z 1946 r., nowe prawo Polski Ludowej (1950 r.), ustrojowe i polityczne uwarunkowania początków Uniwersytetu Śląskiego, także "kierowniczą rolę PZPR" w strukturze tej Uczelni w 1968 r. W tomie tym znalazł się także materiał dydaktyczny na temat prawa pracy II Rzeczypospolitej oraz recenzje godnych uwagi prac z dziedziny historii prawa, jakie ukazały się na naszym rynku w latach 2006 i 2007.