Wojskowe postępowanie karne w II Rzeczypospolitej (1918-1939)

Tomasz Szczygieł

Monografia opisuje przebieg postępowania karnego przed organami wojskowego wymiaru sprawiedliwości II Rzeczypospolitej w latach 1918-1939. Jest to praca pionierska. Przedstawiona w niej problematyka nie była dotychczas przedmiotem badań naukowych. Istotne miejsce w monografii zajmuje charakterystyka poszczególnych instytucji ówczesnego prawa karnego wojskowego procesowego, zwłaszcza tych, które występowały tylko na gruncie tej dziedziny prawa, jak choćby właściwego dowódcy (zwierzchnika sądowo-karnego), prokuratora wojskowego, żandarmerii i oficera sądowego. Osoby zainteresowane kształtowaniem się polskiego systemu prawnego po 1918 roku znajdą w niej również opis przebiegu prac unifikacyjnych i kodyfikacyjnych wojskowego postępowania karnego, ze wskazaniem i charakterystyką głównych źródeł tego prawa oraz ich przemian na przestrzeni lat funkcjonowania. W książce znajdziemy również obszerny rozdział poświęcony genezie i ustrojowi międzywojennego sądownictwa wojskowego oraz wykonaniu kary. Całość problematyki uzupełnia materiał fotograficzny ukazujący osoby, miejsca i wydarzenia związane z funkcjonowaniem wojskowego wymiaru sprawiedliwości. W monografii znajdziemy również prawnoporównawcze odniesienia do innych systemów prawnych, w tym common law, oraz porównania z funkcjonowaniem powszechnego prawa i wymiaru sprawiedliwości w Polsce tamtego okresu. W zakończeniu z kolei, Autor odniósł się do wciąż aktualnych problemów odrębności sądownictwa wojskowego i procesu karnego wojskowego oraz jego ewentualnych dalszych losów w systemie prawa karnego procesowego. Książka adresowana jest zarówno do historyków prawa jak i wszystkich zainteresowanych historią polskiego wymiaru sprawiedliwości. Ze względu na szeroko eksponowaną metodę dogmatyczną, monografia powinna zainteresować także prawników zajmujących się aktualnie obowiązującymi regulacjami prawnymi z zakresu prawa i postępowania karnego.

Wprowadzenie do entomologii sądowej

Elżbieta Kaczorowska, Agnieszka Draber-Mońko

Początki entomologii sądowej jako nauki sięgają XIII wieku. W Europie podwaliny pod nią położyli francuscy dziewiętnastowieczni uczeni, tacy jak Bergeret i Megnin, a rozwój jej przypadł na drugą połowę XX wieku. Jest to nauka, która opiera się przede wszystkim na znajomości ekologii i biologii rozwoju owadów (Insecta) kolonizujących zwłoki pozostające na różnych etapach rozkładu. Dzięki temu może być wykorzystywana podczas prób odtwarzania daty zgonu i okoliczności śmierci. Z pomocy entomologów sądowych coraz częściej korzystają śledczy całego świata, w tym i Polski. Oddajemy Państwu pierwsze w Polsce opracowanie dotyczące entomologii sądowej, przeznaczone zarówno dla profesjonalnych pracowników sądownictwa, jak i studentów oraz osób zajmujących się kryminalistyką amatorsko.

Wybrane problemy indywidualizacji wykonywania kary pozbawienia wolności i środków probacyjnych

Aldona Nawój-Śleszyński, Joanna Łuczak

Monografia dotyczy realizacji w praktyce zasady indywidualizacji w wykonywaniu kar kryminalnych, w szczególności kary pozbawienia wolności i niektórych środków probacyjnych. Ma ona charakter interdyscyplinarny i została napisana przez specjalistów z zakresu prawa karnego, prawa karnego wykonawczego, psychologii oraz pedagogiki resocjalizacyjnej. W części pierwszej autorzy przybliżają rolę diagnozy penitencjarnej, specyfikę postępowania wobec niektórych grup skazanych na karę pozbawienia wolności (m.in. uzależnionych od alkoholu, sprawców przestępstw popełnionych w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych, niepełnosprawnych fizycznie, wymagających szczególnej ochrony w warunkach zwiększonej izolacji i zabezpieczeń, odbywających karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego), problematykę niekonwencjonalnych środków oddziaływania wobec określonych grup skazanych i ochronę ich praw podmiotowych w warunkach więziennych. W części drugiej omówiono wykonywanie niektórych środków probacyjnych, oddziaływania resocjalizacyjne, postawy skazanych objętych tymi środkami oraz zadania kuratorów sądowych. Ponadto w książce znalazły się dwa artykuły przygotowane z okazji jubileuszu 20-lecia istnienia Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej w Łodzi, współpracującego z Zakładem Prawa Karnego Wykonawczego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Publikacja może zainteresować zarówno teoretyków, jak i praktyków zajmujących się problematyką wykonywania kary pozbawienia wolności i środków probacyjnych, w szczególności wychowawców więziennych, kadrę oddziałów terapeutycznych, kuratorów sądowych, sędziów penitencjarnych oraz studentów prawa, pedagogiki resocjalizacyjnej i psychologii.

Z Dziejów Prawa. T. 7 (15)

Marian Mikołajczyk, red. Adam Lityński, Wojciech Organiściak

Kolejny tom Z Dziejów Prawa zawiera przede wszystkim teksty części referatów, jakie zostały wygłoszone w trakcie zorganizowanego przez Katedrę Historii Prawa Uniwersytetu Śląskiego II Sympozjum Historyków Państwa i Prawa Polskiego, które odbyło się 19 września 2013 r. Tematyka zawartych w tomie artykułów związana jest z ewolucją prawa od czasów wczesno-nowożytnych aż do czasów współczesnych. W tekstach dotyczących dawnej Polski autorzy omówili m.in. problemy związane z treścią i formą paktów konwentów, przekształcaniem się miejskiego prawa spadkowego do końca XVI wieku w Polsce, ewolucji odpowiedzialności za polowanie w cudzej puszczy czy też kształtowaniu się systemu biurokratycznego w czasach stanisławowskich. Drugą grupę stanowią prace poświęcone problemowi ewolucji prawa w XX wieku. Artykuły dotyczą zarówno zagadnień doktrynalnych, jak i dogmatyki prawa. Autorzy przybliżyli w nich kwestie związane z poglądami polskich prawników okresu międzywojennego na ewolucję radzieckiego prawa cywilnego, z przemianami jakim podlegała instytucja oskarżyciela posiłkowego w polskiej procedurze karnej, problematyką najmu lokali mieszkalnych w Polsce Ludowej, a także ewolucją rozstrzygania sporów kompetencyjnych na ziemiach polskich w XX i XXI w. Obok tekstów pokonferencyjnych znajdziemy również artykuły poświęcone działalności translatorskiej Wincentego Skrzetuskiego, prace omawiające niektóre aspekty wojskowego procesu karnego II RP oraz opracowanie przybliżające polskiemu czytelnikowi prace nad kodyfikacją prawa pracy w Republice Czeskiej. Całość zamyka Kronika oraz spis publikacji pracowników Katedry Historii Prawa za rok 2014.

Zabójstwo a niepoczytalność

Filip Bolechała

Zabójstwo jest czynem, który stanowi dynamiczny rezultat kombinacji i wzajemnego oddziaływania wielu różnorodnych czynników, zarówno tych, mających swoje źródło w osobie sprawcy, jak i będących efektem konkretnej sytuacji, w której się on znalazł. Dlatego też sprawcy zabójstw są uznawani za grupę zróżnicowaną, heterogenną pod względem struktury osobowości, procesów motywacyjnych, związków i relacji z ofiarą czy też sposobu działania. Nieliczną, lecz interesującą część tej grupy stanowią osoby niepoczytalne, dokonujące zabójstw pod wpływem choroby psychicznej lub pewnych szczególnych zaburzeń psychiki. Ich czyny są przeważnie nagłe, niespodziewane i niezgodne z prezentowanymi wcześniej właściwościami osobowości.