Po co nam kryminologia? Księga Jubileuszowa Profesor Ireny Rzeplińskiej

Witold Klaus (red. nauk.), Dagmara Woźniakowska-Fajst (red. nauk.), Paulina Wiktorska (red. nauk.), Konrad Buczkowski (red. nauk.)

Książka zawiera teksty kilkudziesięciu kryminologów z Polski i Europy, dedykowanych Profesor Irenie Rzeplińskiej z okazji jej jubileuszu. Pytanie o sens i istotę badań kryminologicznych nieustająco towarzyszy Profesor Irenie Rzeplińskiej oraz jej uczniom, współpracownikom i przyjaciołom w ich pracy naukowo-badawczej i edukacyjnej. Próba odpowiedzi na to pytanie zmusza do zastanowienia się, jaki jest cel prowadzonych badań empirycznych czy rozważań teoretycznych i do czego mogą przydać się wyniki tych badań. Wiedza, jakiej dostarczają badania kryminologiczne, jest niewątpliwie potrzebna w sytuacji, gdy poczucie zagrożenia przestępczością jest jednym z podstawowych lęków współczesnych społeczeństw. Dzięki niej można pomóc w tworzeniu skutecznych strategii zapobiegania przestępczości, w kreowaniu optymalnej polityki karnej oraz w realizowaniu programów rozwiązywania problemów społecznych współczesnych społeczeństw. Książka pomoże czytelnikom otworzyć nowe horyzonty myślenia o przestępczości, jej zapobieganiu i kontrolowaniu, a także dostarczy interesujących odpowiedzi na pozornie proste pytanie: po co nam kryminologia?

Problemy Prawa Karnego. T. 26

red. Kazimierz Marszał

Na treść niniejszego tomu składają się studia i artykuły dotyczące: funkcjonowania zakazu reformationis in peius w związku z zaskarżeniem orzeczenia rozstrzygającego o roszczeniach cywilnych dochodzonych w postępowaniu karnym; uprawnień pokrzywdzonego na etapie wykonywania rozstrzygnięć w brytyjskim systemie prawa karnego; uchylenia zakazu prasowej publikacji danych osobowych i wizerunku a proces karny; obliczania terminów tymczasowego aresztowania; problemów kontroli formalnej aktu oskarżenia wniesionego przez oskarżyciela publicznego w polskim procesie karnym; Wincentego Skrzetuskiego poglądów na prawo karne oraz prawa karnego Ukrainy w kodeksie z 1743 r.

Problemy teorii kryminalizacji. Studium z zakresu prawa karnego i konstytucyjnego

Jan Kulesza

Książka zawiera pierwsze w polskiej doktrynie opracowanie monograficzne poświęcone teorii kryminalizacji, uwzględniającej całościowo element uzgadniania kontekstu konstytucyjnego stanowienia norm prawnokarnych. W pracy wykazano, że kryminalizacja stanowi ingerencję w sferę konstytucyjnie chronionych praw i wolności jednostki, a w związku z tym podlega rygorom klauzuli limitacyjnej art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Teoria kryminalizacji musi zatem uwzględniać przede wszystkim wymogi zasady proporcjonalności sensu largo oraz innych składowych wspomnianej klauzuli, w szczególności ograniczenia wynikające z zasady państwa demokratycznego. W związku z koniecznością uzgadniania kontekstu konstytucyjnego odniesiono funkcjonujące w doktrynie karnistycznej zasady i pojęcia związane z pojęciem przestępstwa i procesem kryminalizacji do elementów warunkujących proces kryminalizacji wynikających z Konstytucji. Rozważania zostały przeprowadzone na gruncie polskiego prawa karnego i konstytucyjnego oraz uzupełnione o punkt widzenia doktryn niemieckiej, szwajcarskiej i austriackiej w zakresie wpływu zasady proporcjonalności sensu largo na proces kryminalizacji. Odwołano się także do orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego oraz Bundesverfassungsgerichtu.

Przestępczość i poczucie bezpieczeństwa w przestrzeni miasta. Przykład Łodzi

Stanisław Mordwa

 Podmiot badań niniejszej pracy jest dwojakiej natury. Z jednej strony są to przestępstwa (ujawnione, czyli zarejestrowane przez statystyki policyjne oraz tzw. nieujawnione, czyli ciemna liczba przestępstw określona w wyniku badań wiktymizacyjnych), z drugiej zaś strony są to również ankietowani mieszkańcy Łodzi, których pytano o różne kwestie związane z przestępczością. Przedmiotem badań jest natomiast zróżnicowanie przestrzenne przestępstw oraz poczucia bezpieczeństwa. Przedmiot ten wynika z ogólnego celu przyjętego dla podjętych rozważań, jakim jest analiza związków i relacji między zróżnicowaniem przestrzennym przestępstw i zdarzeń policyjnych dokonanych w Łodzi w latach 2006–2010 oraz postaw mieszkańców łączących się z percepcją przestępczości i z poczuciem bezpieczeństwa, wyrażonych w badaniach ankietowych z 2010

Przypadki kryminalne. Oblicza Dextera - dyskusja nad sprawstwem, winą, karą

Zbiorowy

Wśród Autorów publikacji są osoby zaangażowane w walkę z przestępczością, ochronę i pomoc pokrzywdzonym i ich rodzinom. Są to funkcjonariusze służb mundurowych i wymiaru sprawiedliwości, kuratorzy sądowi, członkowie grup poszukiwawczych, dziennikarze, biegli z zakresu nauk sądowych, naukowcy i praktycy z zakresu badania przestępczości. Niektóre teksty mają bardzo naukowy charakter, inne opisują problemy pojawiające się w działaniach faktycznych albo sprawy, które czekają na swoje rozwiązanie. Dlatego niektóre teksty napisane są w rygorze tekstu naukowego, inne w postaci popularnonaukowej lub doniesienia z działań faktycznych. Do Autorów należy także zaliczyć Dariusza Piekarskiego, którego grafiki uzupełniają każdy tekst. Chwila refleksji jest potrzebna, kiedy przychodzi nam rozważyć sprawstwo, winę i karę. Przy tym wszystkim pamiętać należy, że serial „Dexter” to dobre kino kryminalne, mające wielu fanów. Intrygujący bohater, nietuzinkowa, wręcz prowokacyjna fabuła osadzona w realiach amerykańskiego wielokulturowego społeczeństwa XXI w., znakomite dialogi i silne osobowościowo postaci to walory tego obrazu. Serial „Dexter” to jednak przede wszystkim film, fikcja fabularna. Zarazem film, który ze względu na swą popularność prowokuje do ważnych społecznie dyskusji. dr Joanna Stojer-Polańska, dr Paulina M. Wiśniewska

Skazani na wychowanie. Stosowanie środków izolacyjnych wobec nieletnich

Justyna Włodarczyk-Madejska

Książka została poświęcona zagadnieniu realizacji dyrektyw ustawowych przy orzekaniu środków o charakterze izolacyjnym, tj. umieszczenia w młodzieżowym ośrodku wychowawczym lub skierowania do zakładu poprawczego. Zgodnie z Europejską konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolnościach pozbawienie wolności nieletniego może nastąpić zarówno na etapie kończącym postępowanie, jak i w toku postępowania, które de facto do takiego pozbawienia zmierza. Nieletniego można także pozbawić wolności wskutek skazania przez właściwy sąd. Możliwość taką przewiduje zarówno Kodeks karny w art. 10 § 210, jak i ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich w art. 94. Bezsporna wydaje się również możliwość pozbawienia wolności nieletniego, który zachorował na chorobę zakaźną, jak i umieszczenie w zakładzie leczniczym nieletniego, u którego stwierdzono upośledzenie umysłowe, chorobę psychiczną, inne zaburzenia psychiczne, nałogowo używającego alkoholu lub innych środków celem wprowadzenia się w stan odurzenia, a zatem sytuacja, o której mowa w Ustawie o postepowaniu w sprawach nieletnich (art. 12).   Publikacja składa się z czterech rozdziałów. Pierwszy z nich omawia modele postępowania z nieletnimi. W drugim zamieszczono opis metodologii przeprowadzonych badań oraz badanych prób. Rozdział trzeci dotyczy zbierania informacji o nieletnim w praktyce polskich sądów. Ostatni rozdział jest natomiast poświęcony dyrektywie dobra dziecka i indywidualizacji w praktyce orzeczniczej polskich sądów. Obie dyrektywy mają znaczenie dla stosowania środków wobec nieletnich, w tym również i tych o charakterze izolacyjnym.

Stulecie krakowskich detektywów. Wydanie nowe, zmienione i rozszerzone

Jan Widacki

Od czasu pierwszego wydania Stulecia krakowskich detektywów  w 1987 r. nauki sądowe znacznie się rozwinęły. Genetyka sądowa zrewolucjonizowała badanie śladów biologicznych. Dziś z innej perspektywy niż ta możliwa przed ponad trzydziestu laty patrzymy na dokonania epoki, którą nazwałem „stuleciem krakowskich detektywów”. Gdy pisałem tę książkę w latach osiemdziesiątych XX wieku, miałem zupełnie inne doświadczenia z kryminalistyką i medycyną sądową. Były to doświadczenia biegłego sądowego i nauczyciela akademickiego. Teraz do tych doświadczeń doszło ponad 25-letnie doświadczenie obrońcy w sprawach karnych. To zmienia ocenę wielu zdarzeń z epoki opisywanej w tej książce. Ale też ułatwia wyłuskanie z materiału historycznego tego, co najwartościowsze.  Jest to więc w znaczącej mierze książka nowa, choć zachowująca pewne elementy stałe, niezmienne, niezależne od doświadczenia  i dystansu, z jakiego na nie patrzymy. Dopóki  proces karny prowadzą ludzie, a nie roboty, bardziej lub mniej wyszukane i zaawansowane technologicznie narzędzia i metody wciąż mają tylko wartość pomocniczą. Nic nie zastąpi inteligencji tego, który tymi narzędziami czy metodami się posługuje. Nic nie zastąpi jego uczciwości i cywilnej odwagi.  Nikt też nie zastąpi biegłego, mającego oparcie w nauce, także tej instytucjonalnej, i nic nie zastąpi niezawisłości sędziowskiej, niezbędnej do uczciwego wyrokowania. Z „Przedmowy do obecnego wydania”   Jan Widacki

The Key Issues of Polish Penal Law

Krzysztof Indecki, Justyna Jurewicz

Humanism is also reflected in the Penal Code provisions concerning sentencing. These provisions require sentencing courts to take into account the personal traits and circumstances of the offender, his mode of living prior to committing the act and his behaviour after the offence. At the same time, the court is obliged to take into account the purpose of punishment, both with regards to its social impact and its preventive and re-educational aims in respect of the convict (art. 53 of the Penal Code). Based upon the principle of humanism the Code gives ground to the system of justice to less severe treatment of the offender who is responsible for an accidental offence, the negligence offence or when it is reasonable expecting that the offender, treated less severely, will not commit a new offence in the nearest future. The legal instruments for less severe treatment of an accidental offender include for example conditional discontinuance of proceedings concerning the offence – first of all – it should not be socially damaging (arts. 66–68). The book gives a view on the principles of Polish penal law. It consists of two parts which are divided due to the topics: general and special part of penal law. The authors present the commentary to the main institutions of Polish Penal Code. They show the most important provisions in the background of the doctrine and jurisprudence. The book is addressed both to the foreigners and the Poles who needs to improve their English in law.