"Cieszyński Almanach Pedagogiczny". T. 4: Nauczyciel wartością w edukacji

red. Urszula Szuścik

Cieszyński Almanach Pedagogiczny jest periodykiem o tematyce ogólnopedagogicznej, otwartym na szeroko rozumianą współpracę. Powstał z inicjatywy Dyrekcji Instytut Nauk o Edukacji Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie, Uniwersytet Śląski. Tom IV Almanachu na temat Nauczyciel wartością w edukacji. W części recenzje omówiono publikację  Elżbiety Marek  Koncepcje kształcenia dzieci i nauczycieli w twórczości Ryszrda Więckowskiego   (Piotrków Trybunalski 2013). Całość zamyka Kronika, w której podano wybrane osiągnięcia z pracy Instytutu. Almanach (Tom IV) jest skierowany do teoretyków i praktyków historii wychowania i nauczania, pedagogów, nauczycieli, studentów pedagogiki, historii, wiedzy o kulturze i osób zainteresowanych problematyką pedagogiczną.

"Cieszyński Almanach Pedagogiczny". T. 6: Miejsce jako wartość kulturowa

red. Urszula Szuścik, Dorota Sieroń-Galusek

Cieszyński Almanach Pedagogiczny jest periodykiem o tematyce ogólnopedagogicznej, otwartym na szeroko rozumianą współpracę. Powstał z inicjatywy Dyrekcji Instytut Nauk o Edukacji Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie, Uniwersytet Śląski. Tom 6 Almanachu na temat Miejsce jako wartość kulturowa prezentuje rozważania pedagogiczne, kulturalne, społeczne nad zagadnieniem miejsca i jego wymiaru symbolicznego, kulturalnego i społecznego. W części recenzje omówiono publikację Józefy Bałachowicz, Ireny Adamek (red. naukowa), Kreatywność jako wymiar profesjonalizacji przyszłych nauczycieli wczesnej edukacji. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, 2017, s. 264. Całość zamyka Kronika, w której podano wybrane osiągnięcia z pracy Instytutu. Almanach (Tom 6) jest skierowany do teoretyków i praktyków aksjologii wychowania i nauczania, pedagogów, nauczycieli, studentów pedagogiki, wiedzy o kulturze i osób zainteresowanych wychowawczymi i kulturalnymi aspektami pedagogiki. Publikacja jest adresowana do szerokiej rzeszy nauczycieli, badaczy, animatorów kultury. Monografia może stanowić źródło inspiracji do ciekawych propozycji i badań nad wartościami symbolicznymi, kulturowymi i społecznymi miejsca w naszym życiu indywidualnym oraz zbiorowym.

Co każda matka swojej dorastającej córce powiedzieć powinna

Izabela Moszczeńska

Izabela Moszczeńska-Rzepecka (18641941) była publicystką i rzeczniczką emancypacji kobiet, feministką oraz działaczką społeczną. Założyła Ligę Kobiet Polskich Pogotowia Wojennego. Napisała wiele książek i artykułów poświęconych sprawom kobiet, w których widać nowoczesne spojrzenie na społeczną i obyczajową pozycję kobiet. Co każda matka swojej dorastającej córce powiedzieć powinna ma formę przystępnego, życzliwie napisanego poradnika. Zebrano w nim obszerną wiedzę o najważniejszych sprawach w życiu kobiety. Mimo upływu ponad 100 lat, wiele porad w ogóle nie straciło na aktualności. Autorka unika pruderii, w mądry, przyjazny sposób porusza kwestie traktowania swego ciała, fizjologii, rozwoju, budowania relacji, samodzielności i odpowiedzialności. Książka udowadnia ponadczasowość myśli emancypacyjnej i istnienie wspólnoty kobiet z różnych czasów.

Czeska edukacja i myśl społeczna. Studia i szkice pedagogiczne

Bogusław Śliwerski

Książka jest autorskim, bardzo interesującym naukowym studium pedagogiczno-filozoficznym, opartym z jednej strony na własnych doświadczeniach i wynikających z nich perspektywach poznawczych, ale niepozbawionych prób obiektywizowania, z drugiej – na w pełni zobiektywizowanych analizach o charakterze naukowym zarówno materiałów źródłowych, jak i osobowych wątków twórców czechosłowackiej i czeskiej pedagogiki, a szerzej ujmując, obecnego czeskiego systemu edukacji i wychowania. Poruszane w monografii wątki wykraczają poza granice geograficzne oraz ukazują uniwersalność i tradycje myśli pedagogicznych w tej części Europy w ostatnich okresach historyczno-politycznych. Książkę czyta się z dużym zainteresowaniem i lekkością, co nieczęsto ma miejsce w przypadku naukowych publikacji pedagogicznych. Autor znakomicie operuje piórem, a przyjęta przez niego koncepcja pracy, jej styl narracji i charakter treści temu wyraźnie sprzyjają. Z recenzji prof. dr. hab. Marka Konopczyńskiego

Człowiek w społeczeństwie wybrane aspekty badawcze Bezpieczeństwo Zdrowie Edukacja

Sławomir Wierzbicki ⋅ Adam Krampichowski ⋅ Piotr Błasiak ⋅ Karolina Karbownik ⋅ Alicja Łaska-Formejster ⋅ Renata Paliga ⋅ Robert Dec ⋅ Jolanta Bujak-Lechowicz ⋅ Wojciech Lewicki ⋅ Bogusław Stankiewicz ⋅ Wojciech Biel ⋅ Piotr Dzieduszyński ⋅ Irena Basaj ⋅ Joanna A. Pawłowicz ⋅ Waldemar Jagodziński ⋅ Błażej Kmieciak

 Badania prowadzone nad funkcjonowaniem człowieka we współczesnym świecie z natury rzeczy muszą obejmować szerokie spektrum tematów, co wynika z co najmniej dwóch  powodów: po pierwsze, człowiek jako istota społeczna stanowi skomplikowany przedmiot  eksploracji naukowej, gdyż liczne związki przyczynowo-skutkowe warunkujące istnienie  jednostki w społeczeństwie często niełatwo dostrzec. Nie dziwi zatem konieczność prowadzenia badań poświęconych jedynie wybranym aspektom funkcjonowania człowieka,  aby w ten sposób, kosztem uzyskania szerszej perspektywy, osiągnąć bardziej szczegółowy wgląd w wybrane obszary. Po drugie, zmieniające się na skutek postępu naukowego, w tym przede wszystkim, choć nie jedynie, technologicznego, w zawrotnym tempie otoczenie skutkuje nie tylko koniecznością prowadzenia badań nad zagadnieniami eksplorowanymi w innej rzeczywistości, ale także wymaga podejmowania nowych, pojawiających się na bieżąco  tematów badawczych.   Z powyższych względów niniejszy tom poświęcony został jedynie wybranym aspektom funkcjonowania człowieka, które obejmują kwestie bezpieczeństwa, zdrowia oraz edukacji. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż między wymienionymi obszarami zachodzić mogą  sprzężenia zwrotne, dlatego też niektóre prace trudno przypisać do jednego tylko zagadnienia tematycznego. Zebrane tu artykuły przygotowane zostały przez badaczy pochodzących  z całej Polski, dzięki czemu czytelnik może zapoznać się z aktualną tematyką badawczą podejmowaną w różnych ośrodkach akademickich (m. in. w Akademii  Marynarki Wojennej  w Gdyni, Politechnice Częstochowskiej, Uniwersytecie Warszawskim).  Aspekt bezpieczeństwa stanowi przedmiot rozważań pierwszych czterech opracowań.  S. Wierzbicki dokonuje analizy bezpieczeństwa wewnętrznego Rzeczypospolitej po likwidacji Wojskowych Służb Informacyjne. Rozważania koncentrują się na działalności Służby Wywiadu Wojskowego oraz Służby Kontrwywiadu Wojskowego. Choć problematyka badawcza związana z funkcjonowaniem służb specjalnych wiąże się nierozerwalnie z problemami wynikającymi z niedostępnością źródeł, jak wynika z opracowania S. Wierzbickiego, warto dokonywać analiz na podstawie dostępnych materiałów, nawet jeżeli nie wszystkie postawione hipotezy dadzą się zweryfikować.  A. Krampichowski omawia problematykę bezpieczeństwa morskiego państwa, wskazując m. in. na jego znaczenie dla konkurencyjności gospodarki polskiej oraz na konieczność  zapewnienia światowej konkurencyjności polskiego przemysłu okrętowego.  P. Błasiak przybliża kwestie bezpieczeństwa informacji w systemie informatycznym klasy CRM, a prowadzone rozważania dotyczą bezpieczeństwa w wymiarze technicznym. Wskazując na różne niebezpieczeństwa czyhające w wirtualnej rzeczywistości, autor słusznie podkreśla, iż w polskim systemie prawnych brakuje regulacji prawnych gwarantujących  zapewnienie bezpieczeństwa w sieci.  Jednym z interdyscyplinarnych opracowań  jest artykuł K. Karbownik, która przybliża znaczenie telepracy jako formy wykonywania pracy zawodowej przez osoby z niepełnosprawnością. Choć expressis verbis autorka nie odnosi się do bezpieczeństwa, nie ulega wątpliwości, iż możliwość wykonywania pracy stanowi jedną z najważniejszych czynności w życiu człowieka, a wynagrodzenie stanowiące efekt tej działalności jest gwarantem zabezpieczenia egzystencji i poczucia stabilności życiowej. Choć telepraca pełni dla osób niepełnosprawnych różne pozytywne funkcje (oprócz podstawowej – dochodowej, również socjalizacyjną, rehabilitacyjną oraz rozwojową), w polskich przedsiębiorstwach nie jest to chętnie stosowana praktyka zatrudniania.  Kolejne artykuły związane są ze zdrowiem człowieka. A. Łaska Formejster i Ł. Kutyło,  w oparciu o dane z Polski i wybranych krajów, dokonują analizy porównawczej stanu zdrowia i zadowolenia z systemu opieki zdrowotnej i pracy lekarzy, a w konkluzji rozważań wskazują na istnienie ciekawych stereotypów rozpowszechnionych w świadomości polskich pacjentów.    

Czuła pedagogia. Edukacyjny walor dzieł i działań księżnej Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej

Jolanta Skutnik

W opracowaniu, którego cel  skupia się na interpretacji dzieł i działań księżnej Izabeli Doroty z Flemmingów Czartoryskiej (1746-1835), a dokonywanej z perspektywy pedagogicznej, zbiegły się rozmaite tropy analiz obejmujące   pola  jej działalności politycznej, społecznej, wychowawczej i pomocowej, ale również towarzysko – artystycznej czy nawet ekologicznej. Postępując tymi tropami nietrudno było w działaniach księżnej rozpoznać wczesne formy  praktyki animacyjnej w jej społecznym i kulturalnym wymiarze; wyprzedzające amerykańskie koncepcje interpretacji dziedzictwa  propozycje  edukowania w muzeum i poprzez muzeum; a nawet prekursorskie formy pracy społecznej i oświatowej. W sposób oczywisty te działania księżnej nie zrodziły się w społecznej i kulturowej próżni. Inspirowały je myśli i działalność osób towarzyszących jej na różnych etapach życia, wspierały nurty filozoficzne i trendy umysłowe przełomu oświeceniowo - romantycznego, wzbogacały dzieła i koncepcje stanowiące podstawę jej praktyki samokształceniowej. Efekty pracy potwierdzały się zaś w postawach wychowanków i znaczących osiągnięcia członków socjety, która wokół Czartoryskiej się koncentrowała. Szczególnym przejawem tych działań były  dzieła  promujące  humanizm w swoistej puławskiej odmianie znanej pod pojęciem „człekolubności”.  Zasięg wpływów i inspiracji pobudzających podjęte w pracy analizy, włączając nieoczywiste ale celowe przywołanie współczesnych koncepcji partycypacji społecznej, mediacji kulturalnej, interpretacji dziedzictwa, które związały doświadczenia historyczne ze współczesnymi dyskursami poświęconymi edukacji kulturalnej,  jest zatem bardzo szeroki. Rozległość tych odniesień i ilość przywołanych faktów oświetlających analizowane działania Czartoryskiej wydaje się czasem przytłaczać główny nurt analiz.  Porządkuje go jednak wyraźny kierunek poszukiwań. Wszystkie one, bez względu na odległość od głównego wątku, koncentrują się nieodmiennie na osobie, która z działań podejmowanych „z miłości ludzkiego plemienia” uczyniła  sens życia.  I jest to konkluzja, która nie straciła do dziś na aktualności. W treści pracy inspiracji mogą poszukiwać pedagodzy zajmujący się zagadnieniami edukacji kulturalnej, pedagogiki społecznej i pracy oświatowej a  analizujący formujące ich  kształt teorie, starający się ustalić historyczne etapy ich rozwoju lub praktyczne formy ich realizacji. Podobne inspiracje odnajdą też teoretycy i praktycy animacji, których zajmuje swoiście polska  perspektywa kształtowania się tego kierunku  i metody pracy społeczno – kulturalnej, a także kulturoznawcy podejmujący zagadnienia teorii i praktyki partycypacji w kulturze oraz poszukujący historycznych odniesień dla koncepcji mediacji kulturalnej. Osobną grupą odbiorców mogą stać się muzealni edukatorzy  wykorzystujący  w praktyce  metody  interpretacji dziedzictwa lub poszukujący historycznych zaczątków  form tej  praktycznej działalności muzeów.

Diagnoza pozytywna w resocjalizacji. Warsztat diagnostyczny pedagoga praktyka

Ewa Wysocka

Proponowana publikacja stanowi drugą, uzupełniającą część monografii, dotyczącej diagnozy pozytywnej w resocjalizacji (Diagnoza pozytywna w resocjalizacji. Model teoretyczny i metodologiczny, UŚ, Katowice 2015). Autorka przedstawia w niej model diagnozy w ujęciu komplementarnym, jednak akcentującym podejście pozytywne do procesu poznania jednostki niedostosowanej społecznie. Wychodząc od ogólnych koncepcji człowieka i jego wychowania, proponuje model integralny, wielowymiarowy procesu jego stawania się oraz adekwatny do przyjętych założeń teoretycznych model diagnozy jego potencjałów. Publikacja składa się z dwóch części. Pierwsza jest rozbudowaną w stosunku do poprzedniej publikacji (2015) prezentacją założeń teoretyczno-metodologicznych diagnozy pozytywnej w resocjalizacji, zaś druga zawiera propozycje konkretnych modeli diagnozy indywidualnych właściwości i potencjałów człowieka, które należy zidentyfikować i wykorzystać w procesie wewnętrznej przemiany lub w procesie wspierania rozwoju jednostki. Druga część ma zatem wymiar bardziej praktyczny, obejmując modele diagnozy osobowości w ujęciu poznawczym i uzupełniające rozpoznanie modele diagnozy istotnych cech osobowości ważnych dla oceny niedostosowania społecznego, a także modele badania potencjału kreacyjnego jednostki wyznaczające wprost przebieg procesu rozwoju – procesu „stawania się” człowieka. Szczególny walor metodologiczny i jednocześnie metodyczno-praktyczny tej publikacji wiąże się z przedstawieniem w aneksie konkretnych i rozbudowanych diagnoz przypadków, dokonanych z wykorzystaniem wybranych narzędzi, które mogą służyć jako przykład modelowego postępowania diagnostycznego służącego bezpośrednio diagnozie projektującej. Zaprezentowane teoretyczne podejście pozytywne do diagnozy dla potrzeb resocjalizacji wraz z jego egzemplifikacją i konkretyzacją w formie przedstawienia modelowych rozwiązań w obszarze postępowania diagnostycznego, może być przydatne w rozwijaniu świadomości metodologicznej i diagnostycznej zarówno teoretyków jak i praktyków, zajmujących się edukacją i reedukacją. Podkreślić należy, że na polskim rynku wydawniczym nie ma kompleksowego opracowania obejmującego przedmiot, założenia teoretyczne i metodologiczne, oraz propozycje rozwiązań metodologicznych (zestaw technik i narzędzi) diagnozy resocjalizacyjnej w ujęciu pozytywnym.   Ewa Wysocka, Prof. UŚ dr hab. nauk humanistycznych, pedagog i psycholog, pracownik naukowo-dydaktyczny Uniwersytetu Śląskiego i Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, profesor nadzwyczajny w Zakładzie Teorii Wychowania (UŚ) i Zakładzie Psychoprofilaktyki (AJD). Specjalizuje się w problematyce młodzieży, metodologii oraz diagnostyce psychopedagogicznej. Autorka, współautorka i redaktorka 22 opracowań zwartych i ponad 350 artykułów. Do najważniejszych książek zalicza: Młodzież a religia. Społeczny wymiar religijności młodzieży (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2000); Religijność a tolerancja – obszary zależności (Wydawnictwo Nomos, Kraków 2000); Człowiek a środowisko życia – podstawy teoretyczno-metodologiczne diagnozy (Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2007); Diagnoza w resocjalizacji. Obszary problemowe i modele rozwiązań w ujęciu psychopedagogicznym (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008/2009); Doświadczanie życia w młodości – problemy, kryzysy i strategie ich rozwiązywania (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2009/2010); „Kim jestem i kim mogę się stać”. Niektóre problemy okresu dorastania związane z wyborem zawodu (Ministerstwo Edukacji Narodowej, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2011); Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie (Wydawnictwo Śląsk, Katowice 2001; współautor A. Nowak); Diagnoza psychopedagogiczna (Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2006; współautor E. Jarosz); Dzieci i młodzież w niegościnnym świecie – zagrożenia rozwojowe i społeczne (redakcja; Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2012); Diagnostyka pedagogiczna, Oficyna Impuls, Kraków 2013), Diagnoza pozytywna w resocjalizacji, Wyd. UŚ, Katowice 2015). Autorka wielu wystandaryzowanych narzędzi diagnostycznych do oceny różnych wymiarów funkcjonowania młodego pokolenia, m. in. wykorzystywanych w doradztwie zawodowym. Laureatka Nagrody im. Profesor Ireny Lepalczyk Łódzkiego Towarzystwa Naukowego za pracę badawczą z zakresu pedagogiki społecznej (2010) oraz Nagrody Indywidualnej II stopnia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2011). [maj 2018]

Doktor Klaun!

Grzybowski Przemysław Paweł

Doktor klaun! Terapia śmiechem, wolontariat, edukacja międzykulturowa to pierwsza w Polsce bogato ilustrowana monografia na temat terapii śmiechem i działalności doktorów klaunów wspaniałych ludzi z czerwonymi nosami, znanych miłośnikom filmu Patch Adams. Została w niej ukazana rola śmiechu w życiu chorych, cierpiących i umierających, a także ich bliskich, troszczącego się o nich personelu placówek medycznych i opiekuńczych oraz wolontariuszy. Śmiech został przedstawiony jako czynnik poprawiający jakość życia i środek przekraczania granic między ludźmi, dzięki czemu możliwe są wzajemne poznanie, dialog, przyjaźń itp. Czytelnik znajdzie tu podstawy teoretyczne, historię, liczne przykłady zastosowań terapii śmiechem oraz charakterystykę działań doktorów klaunów w perspektywie międzynarodowej. Książka zawiera obszerny poradnik metodyczny (m.in. zestawy gier i zabaw); przewodniki bibliograficzne, filmowe, internetowe odsyłające do kilku tysięcy źródeł; a także wybór wzorów dokumentów niezbędnych wolontariuszom. Wyjątkowym dodatkiem jest płyta DVD z filmami i fotografiami dotyczącymi pracy doktorów klaunów z Argentyny, Danii, Peru i Polski. Opracowanie to przeznaczone jest dla osób, które chciałyby poprawiać jakość życia innych ludzi i własną zwłaszcza za pomocą śmiechu. Z pewnością zainteresuje lekarzy, pielęgniarki, terapeutów, nauczycieli, pracowników socjalnych, studentów medycyny i nauk o zdrowiu, psychologii, pedagogiki, animatorów świetlic i kół zainteresowań, członków organizacji pozarządowych, wolontariuszy itp. Stanowi niezbędną pomoc dla osób piszących prace dyplomowe na temat terapii śmiechem i wolontariatu oraz zainteresowanych problemami edukacji międzykulturowej.

Dominacja a wyzwolenie. Wczesnoszkolny dyskurs podręcznikowy i dziecięcy

Monika Wiśniewska-Kin

 Autorka akcentuje potrzebę poszerzania przestrzeni semantycznej w dyskursie podręcznikowym oraz konieczność uprawnienia przez szkołę otwartości poznawczej, co daje dzieciom/uczniom prawo do: - wyrastania z egocentrycznego oglądu świata i poszerzania horyzontów własnej egzystencji o cele ogólne i wybiegające w przyszłość; - poznawania siebie, rozumnego pielęgnowania indywidualności sprzężonej z empatią, odpowiedzialnością i troską o dobro ogólne; - budowanie własnej tożsamości w dialogu z innymi, przy poszanowaniu inności w zróżnicowanej kulturowo wspólnocie oraz roztropnego spożytkowania czasu i przestrzeni oraz radzenia sobie z przeciwnościami losu. Książka zawiera wyniki wnikliwych analiz zrekonstruowanych przez autorkę dyskursów podręcznikowego i dziecięcego oraz ich dramatyczną konfrontację. Paradygmat kognitywistyczny, rozumiany jako nowy kontekst teoriopoznawczy w badaniach edukacyjnych, stworzył możliwość uchwycenia podręcznikowych i uczniowskich sposobów kategoryzacji, dominujących typów racjonalności (taksonomicznej lub potocznej), a także stereotypowego i aksjologicznego opisu rzeczywistości.

Dorosłe dzieci więźniów. Analiza doświadczeń biograficznych

Angelika Cieślikowska-Ryczko

"Niewidzialne dzieci", "niewinne ofiary systemu sprawiedliwości" czy "ukryte ofiary prawa" to niektóre z utrwalonych w literaturze określeń odnoszących się do osób doświadczających izolacji penitencjarnej rodzica. Autorka monografii nie tylko poddaje refleksji wymiary wspomnianej "niewidzialności", lecz przede wszystkim analizuje wciąż mało rozpoznane długofalowe konsekwencje uwięzienia rodzica w życiu jego dorosłego już dziecka. Przyjęta interpretatywna perspektywa badawcza pozwala czytelnikowi zagłębić się w doświadczenia narratorów, odkrywając bieg ich historii uwikłanych w szeroko rozumiany kontekst kryzysu penitencjarnego. Sformułowane wnioski mogą być przydatne zarówno dla pedagogów, socjologów, kryminologów, jak i praktyków pracujących na rzecz więźniów i ich rodzin.

Dyskursy o emocjach - pedagogika i codzienność szkolna

Irena Przybylska

Problematyka pracy w najszerszym rozumieniu dotyczy emocji i ich znaczenia w wychowaniu, dlatego adresowana jest do praktyków i teoretyków zainteresowanych edukacją, a szczególnie tym, co dzieje się na styku wychowania i kultury emocji. Każdą wspólnotę charakteryzuje ton emocjonalny, który jest kulturowym przejawem jej funkcjonowania. Nie inaczej jest w przypadku szkoły, która niewątpliwie jest miejscem doświadczania emocji – toczy się w niej życie codzienne, a uczestnicząc w tkance społecznej, przeżywamy, wyrażamy i tłumimy emocje.   Współcześnie rośnie zainteresowanie emocjami w pedagogice i jednocześnie odczuwamy zmiany kultury emocjonalnej, których źródło tkwi między innymi w przemianach więzi w rodzinie i inwazyjności mediów. W książce opisano symptomy jednoczesnego ocieplania (zdziczenia) i chłodzenia (komercjalizacji) kultury w ogóle oraz podjęto próbę opisu kultury emocjonalnej szkoły, zwłaszcza tego jakie emocje i ich kulturowe skrypty ujawniają się oraz kształtują codzienność klasy szkolnej.   W książce zaprezentowano modele teoretyczne i skonstruowane na ich podstawie narzędzia do badania klimatu emocjonalnego klasy (Kwestionariusz Klimat Emocjonalny- Uczeń) oraz pracy emocjonalnej nauczyciela (Kwestionariusz Praca Emocjonalna Nauczyciel). W części badawczej autor podejmuje próbę wskazania i opisania tych czasoprzestrzeni życia w szkole, w których uczniowie i nauczyciele doświadczają i wyrażają emocje, między innymi po to by odpowiedzieć na pytanie jaka jest kultura emocjonalna szkoły, która ujawnia się w klimacie codziennych interakcji.

Działalność instytucji wydawniczych na rzecz oświaty i edukacji w XIX i początkach XX wieku

Iwonna Michalska, Grzegorz Michalski

Książka poświęcona jest instytucjom wydawniczym, których działalność w znaczący sposób wspierała funkcjonowanie rodzimej oświaty i edukacji w XIX i pierwszych latach XX w. Zawiera ona treści dotyczące inicjatyw edytorskich w tej dziedzinie podejmowanych na ziemiach polskich. W części zatytułowanej „Wkład w realizację idei oświatowych” znalazły się zagadnienia dotyczące: wydawców profesjonalnych w Królestwie Polskim i ich stanowiska wobec programów upowszechniania i popularyzacji wiedzy, kontekstów edukacyjnych działalności wydawniczej polskiej socjalnej demokracji w Galicji, udziału oficyny wydawniczej Karola Miarki (młodszego) w rozwoju ruchu polskiego na Górnym Śląsku, aktywności wydawnictwa M. Arcta. W drugiej części, „Wspomaganie kształcenia i udział w doskonaleniu pracy szkoły”, skoncentrowano się na kwestiach: wkładu krakowskich oficyn wydawniczych w rozwój staropolskiej literatury pedagogicznej, problematyki pedagogicznej jako obszaru zainteresowań wydawców rosyjskich przełomu XVIII i XIX w. i wielu innych. Trzecia część poświęcona jest „Udziałowi w dziele samokształcenia”. Redaktorzy monografii podjęli poszukiwania historyczno-pedagogiczne zmierzające do przedstawienia dorobku stanowiącego ofertę wydawniczą dla pracowników systemu oświaty, uczniów i ich rodziców, a także opiekunów. Nie ograniczono się tylko do wydawnictw powszechnie znanych, ale również do dokonań tych mniejszych, lokalnych, o których nikt lub prawie nikt dzisiaj już nie pamięta.  

Działalność instytucji wydawniczych na rzecz oświaty i edukacji w XX i pierwszych latach XXI wieku

Iwonna Michalska, Grzegorz Michalski

Zainicjowanie badań nad wkładem instytucji wydawniczych w okresie dwudziestolecia międzywojennego, Polski Ludowej i III Rzeczypospolitej na rzecz oświaty i edukacji ma na celu przybliżenie, a niekiedy odkrycie edytorów zajmujących się tą problematyką, wyodrębnienie zarówno typów publikacji, jak i podejmowanej w nich szczegółowej tematyki oraz ukazanie miejsca tego typu wytworów w całokształcie prac firm edytorskich. Oficyny wydawnicze mają swój niekwestionowany udział w rozwijaniu szeroko pojmowanej kultury zarówno poprzez wymierny dorobek materialny w postaci liczby ogłaszanych drukiem książek z różnych dziedzin życia i wiedzy, jak i dorobek duchowy „budowany” za pomocą kontaktu czytelnika z tekstem. W przeszłości, jak również współcześnie aktywność wydawnictw zazwyczaj koncentruje się na wybranych rodzajach piśmiennictwa, m.in. literaturze pięknej, popularnej, specjalistycznej, dla dzieci i młodzieży, choć zdarza się, że przedmiotem zainteresowania edytorów stają się systematyczne poszerzanie i wzbogacanie dotychczasowej oferty. Podobne tendencje można zaobserwować w odniesieniu do książek adresowanych do pracowników systemu oświatowego, uczniów, rodziców i opiekunów. Wydawcy albo skupiają się na twórczości pedagogicznej, albo w większym lub mniejszym stopniu traktują ją jako dodatek do prowadzonej już działalności.  

Dziara, cynkówka, kolka

Przybyliński Sławomir

Człowiek interesował się technikami ozdabiania swojego ciała od niepamiętnych czasów. Jedną z nich jest wykonywanie tatuażu. Największą fascynację tym zjawiskiem przejawiają przedstawiciele świata przestępczego. W kręgach kryminogennych bywa on oznaką przestępczej działalności. W książce starano się przybliżyć i opisać kwestie związane z bardzo interesującym, a zarazem kontrowersyjnym zjawiskiem tatuażu w wydaniu penitencjarnym. Przedstawiono rodzaje i funkcje tatuaży więziennych, sposoby ich wykonywania, usuwania, ich symbolikę i znaczenie w grupie podkulturowej. Omówiono także narzędzia służące do dziergania, uregulowania legislacyjne i wiele innych zagadnień związanych z tą osobowością więzienną. Książka zawiera 197 fotografii tatuaży więziennych o różnych rozmiarach, różnej treści i znaczeniu, znajdujących się w rozmaitych miejscach ciała. Wszystkie zdjęcia zostały dokładnie opisane. Książka powinna wzbudzić zainteresowanie praktyków penitencjarnych, studentów pedagogiki resocjalizacyjnej, psychologii penitencjarnej, prawa karnego wykonawczego, zwłaszcza prawa penitencjarnego, oraz pracowników naukowych tych dyscyplin.

Dziecko w zdrowiu i chorobie. Wybrane problemy

Iwona Banach (red.), Anetta Soroka-Fedorczuk (red.)

Zdrowie jest jedną z podstawowych wartości, należy także do fundamentalnych jakości ludzkiego życia. Problematyka związana ze zdrowiem i chorobą człowieka w różnych etapach jego życia od wielu stuleci stanowiła przedmiot dociekań naukowych (teoretycznych i badawczych) podejmowanych przez filozofów, lekarzy, działaczy społecznych oraz przedstawicieli nauk humanistycznych i przyrodniczych. Zagadnienia związane ze zdrowiem człowieka nabrały zupełnie innego odcienia pod koniec XX wieku. Wzrost zainteresowania tą problematyką stanowił wynik opanowania wielu poważnych chorób za sprawą szczepień, upowszechnienia opieki medycznej, rozwoju systemu sanitarnego oraz jakości pożywienia. W krajach rozwiniętych i bardziej uprzemysłowionych wydłużyła się średnia ludzkiego życia, a i ono samo stało się zdrowsze dzięki zaawansowaniu technologii, rozwojowi wiedzy medycznej i programom ochrony zdrowia. Nie oznacza to jednak, że ludzie są współcześnie zdrowi i nie dotykają ich choroby. Dzieje się wręcz przeciwnie, w miejsce chorób opanowanych pojawiły się następne, stanowiące plagę i poważne zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi. Monografia składa się z dziesięciu tekstów podejmujących szeroko rozumianą problematykę oscylującą wokół zagadnień zdrowia i choroby dziecka jako podstawowych wyznaczników ludzkiego życia i podejmowanej działalności. Prezentowane w publikacji teksty stanowią uzupełniającą się jedność, równocześnie zachowując specyficzną odrębność poruszanych zagadnień.

Dzień dobry, mamo! Dzień dobry, tato!

Adrianna Czech

Jak rozwija się dziecko pod sercem matki? Co mu szkodzi? Co powiedziałoby rodzicom z brzucha, gdyby tylko mogło? Na te pytania odpowiada książka Dzień dobry, mamo! Dzień dobry, tato! Powstała jako pomoc dydaktyczna dla nauczycieli biologii, wspierając ich w lekcjach o rozmnażaniu człowieka. Opowiadana z perspektywy rozwijającego się w łonie matki dziecka jest uniwersalną historią o nauce odpowiedzialności, pragnieniu bliskości i oczekiwaniu na największą przygodę, czyli życie. Zza ścian mojego schronienia docierają do mnie rozmaite dźwięki. Nie słyszę wyraźnie, ale pośród różnych szmerów i plusków rozróżniam dwa głosy. Jeden należy do kobiety i odbieram go najczęściej. Drugi to głos mężczyzny. Na pewno pomyśleliście sobie, że oszalałem, ale to nieprawda. Oni tam są. Podsłuchałem ostatnio ich rozmowę. Jestem w ciąży zaczęła kobieta. Powiedziała, że musi iść do lekarza, żeby to potwierdzić, ale zrobiła sobie test i jest prawie pewna, że będą mieli dziecko.