Ballady i romanse

Adam Mickiewicz

Zbiór Ballady i romanse Adama Mickiewicza wydany został w 1822 r. w Wilnie i uznawany jest za manifest polskiego romantyzmu. Ballady są silnie osadzone w realiach historycznych i lokalnych. Miejsce akcji poszczególnych utworów jest ściśle określone, np. Świteź, Płużyny, Ruta. W tę oswojoną rzeczywistość wkracza świat nadprzyrodzony. Ingerencje świata pozaziemskiego mają zazwyczaj charakter etyczny. Siły nadprzyrodzone oceniają czyny ludzkie i wymierzając karę za popełnione zło wprowadzają ład moralny. Utwory Ballad i romansów napisane są w różnej tonacji od poważnych po żartobliwe. W zbiorze znajduje się 14 utworów: Pierwiosnek, Romantyczność, Świteź, Świtezianka, Rybka, Powrót taty, Kurhanek Maryli, Do przyjaciół, To lubię, Rękawiczka, Pani Twardowska, Tukaj albo próby przyjaźni, Lilije i Dudarz.

Ballady i romanse

Adam Mickiewicz

"Ballady i romanse" to zbiór ballad Adama Mickiewicza, wydany w 1822 w Wilnie jako część pierwszego tomu Poezyj. Uważany jest za początek rozwoju gatunku ballady w literaturze polskiej oraz za manifest polskiego romantyzmu. Jednocześnie Ballady i romanse pozostają w związku z gatunkami literackimi poprzedniego okresu, zwłaszcza z dumą, dumką i sielanką.

Ballady i romanse

Adam Mickiewicz

Lilje (z pieśni gminnej)  Zbrodnia to niesłychana,  Pani zabija pana.  Zabiwszy grzebie w gaju,  Na łączce przy ruczaju,  Grób liliją zasiewa,  Zasiewając tak śpiewa:  „Rośnij kwiecie wysoko,  Jak pan leży głęboko;  Jak pan leży głęboko,  Tak ty rośnij wysoko”.    Potem cała skrwawiona,  Męża zbójczyni żona,  Bieży przez łąki, przez knieje,  I górą, i dołem, i górą. [...]Adam MickiewiczUr. 24 grudnia 1798 r. w Zaosiu koło Nowogródka Zm. 26 listopada 1855 r. w Konstantynopolu (dziś: Stambuł) Najważniejsze dzieła: Ballady i romanse (1822), Grażyna (1823), Sonety krymskie (1826), Konrad Wallenrod (1828), Dziady (cz.II i IV 1823, cz.III 1832), Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego (1833), Pan Tadeusz (1834); wiersze: Oda do młodości (1820), Do Matki Polki (1830), Śmierć pułkownika (1831), Reduta Ordona (1831) Polski poeta i publicysta okresu romantyzmu (czołowy z trójcy ?wieszczów?). Syn adwokata, Mikołaja (zm. 1812) herbu Poraj oraz Barbary z Majewskich. Ukończył studia na Wydziale Literatury Uniwersytetu Wileńskiego; stypendium odpracowywał potem jako nauczyciel w Kownie. Był współzałożycielem tajnego samokształceniowego Towarzystwa Filomatów (1817), za co został w 1823 r. aresztowany i skazany na osiedlenie w głębi Rosji. W latach 1824-1829 przebywał w Petersburgu, Moskwie i na Krymie; następnie na emigracji w Paryżu. Wykładał literaturę łacińską na Akademii w Lozannie (1839), a od 1840 r. literaturę słowiańską w College de France w Paryżu. W 1841 r. związał się z ruchem religijnym A. Towiańskiego. W okresie Wiosny Ludów był redaktorem naczelnym fr. dziennika ?Trybuna Ludów? i organizatorem ochotniczego Zastępu Polskiego, dla którego napisał demokratyczny Skład zasad. autor: Cezary Ryska Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Balladyna. Lektura z opracowaniem

Juliusz Słowacki

Balladynę Juliusza Słowackiego wydajemy z myślą o uczniach - z zastosowaniem czcionki ułatwiającej czytanie oraz wygodnymi marginesami, bez cięć w treści, uzupełnioną o przypisy, wyjaśniające trudne lub archaiczne zwroty, a także pozwalające odczytać tekst w szerszym kontekście. Wydanie zawiera także opracowanie z biogramem autora, streszczenie, omówienie kluczowych problemów oraz najważniejsze pojęcia literaturoznawcze, które dotyczą Balladyny oraz epoki, w której powstała. Opracowanie utworu będzie przydatne nie tylko na lekcjach języka polskiego, ale także w trakcie przygotowań do egzaminu ósmoklasisty oraz matury z języka polskiego. Serię Lektury wydawnictwa Pumilio tworzą doświadczone literaturoznawczynie i dydaktyczki, a opiekę merytoryczną nad serią sprawuje dr Agnieszka Wójtowicz-Zając, która dba o zgodność treści z podstawą programową oraz wysoki poziom językowy opracowań.

Bema pamięci żałobny rapsod

Cyprian Kamil Norwid

Bema pamięci żałobny-rapsod „...Iusiurandum, patri datum, usque  ad hanc diem ita servavi...”   Annibal I — Czemu, cieniu, odjeżdżasz, ręce złamawszy na pancerz,  Przy pochodniach, co skrami grają około twych kolan? —  Miecz wawrzynem zielony, gromnic płakaniem dziś polan,  Rwie się sokół i koń twój podrywa stopę jak tancerz.  — Wieją, wieją proporce i zawiewają na siebie,  Jak namioty ruchome wojsk, koczujących po niebie.  Trąby długie we łkaniu aż się zanoszą i znaki  Pokłaniają się z góry opuszczonemi skrzydłami,  Jak włóczniami przebite smoki, jaszczury i ptaki,  Jako wiele pomysłów, któreś dościgał włóczniami...    [...]Cyprian Kamil NorwidUr. 24 września 1821 w Laskowie-Głuchach Zm. 23 maja 1883 w Paryżu Najważniejsze dzieła: Vade-mecum (1858-1866), Promethidion. Rzecz w dwóch dialogach z epilogiem (1851), Bema pamięci żałobny rapsod (1851), Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie (styczeń 1856), Do obywatela Johna Brown (1859), Wanda (1851), Krakus. Książę nieznany (1851), Czarne kwiaty (1856), Białe kwiaty (1856), Quidam. Przypowieść (1855-1857), Cywilizacja. Legenda (1861), Archeologia (1866), Rzecz o wolności słowa (1869), Pierścień Wielkiej Damy, czyli Ex-machina Durejko (1872), Ad leones! (1883) Polski poeta, prozaik, dramatopisarz, eseista, tworzył także prace plastyczne. Jego edukacja miała charakter niesystematyczny, można więc powiedzieć, że we wszystkich uprawianych dziedzinach sztuki był samoukiem. Będąc żarliwym miłośnikiem piękna, służył mu nie tylko jako poeta, ale także jako rysownik, akwarelista, medalier i rzeźbiarz. Zaliczany jest do grona największych polskich romantycznych poetów emigracyjnych: utrzymywał nie tylko osobiste kontakty, ale również literacką wymianę zdań z najwybitniejszymi postaciami z tego kręgu - Z. Krasińskim, A. Mickiewiczem, J. Słowackim, F. Chopinem. Jednakże charakter twórczości Norwida każe historykom literatury łączyć go z nurtem klasycyzmu i parnasizmu. W swojej twórczości stworzył i ukształtował na nowo takie środki stylistycznie jak: przemilczenie, przybliżenie, zamierzona wieloznaczność, swoiste wykorzystanie aluzji, alegorii i symbolu. Teksty Norwida nasycone są refleksją filozoficzną. Jeśli chodzi o postawę ideową, Norwid był tradycjonalistą, ale zarazem wrogiem wszystkiego, co nazywano nieoświeconym konserwatyzmem. Początkowo związany z warszawskim środowiskiem literackim (m. in. z Cyganerią Warszawską), większość swego życia spędził poza krajem. Przebywał w wielu miastach europejskich: Dreźnie, Wenecji, Florencji, Rzymie (podczas Wiosny Ludów), Berlinie, Paryżu, a w 1853 r. udał się do Stanów Zjednoczonych. Zza oceanu wrócił jednak na wieść o wojnie krymskiej (później jeszcze wielkie ożywienie poety wywołał wybuch powstania 1863r.), by zamieszkać w Londynie, a następnie ponownie w Paryżu. Tu też zmarł w nędzy, w przytułku, w Domu św. Kazimierza i został pochowany na cmentarzu w Montmorency. Żył nader skromnie, cierpiał z powodu nasilającej się stopniowo głuchoty i ślepoty, chorował na gruźlicę. Za życia zdołał niewiele ze swych utworów wydać, był twórcą niezrozumianym i niedocenianym, stał się wielkim odkryciem dopiero w okresie Młodej Polski za sprawą obszernej publikacji pism poety przygotowanej przez Z. Przesmyckiego (pseud. Miriam), redaktora Chimery w latach 1901-1907. Wielkie zasługi dla przywrócenia Norwida literaturze polskiej uczynił autor wydania krytycznego Pism wszystkich (1971-1976) J. W. Gomulicki. autor: Marta KwiatekKupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Beniowski

Juliusz Słowacki

Beniowski, poemat dygresyjny Juliusza Słowackiego, przybliża wydarzenia konfederacji barskiej zbrojnego wystąpienia szlachty polskiej w obronie wiary katolickiej i niepodległości Rzeczpospolitej. Fabuła skupia się na podróżach awanturnika Maurycego Beniowskiego, przerywana jest jednak często uwagami narratora komentującymi różne sprawy publiczne.

Beniowski

Juliusz Słowacki

„Beniowski” to poemat dygresyjny autorstwa Juliusza Słowackiego, obok Adama Mickiewicza uznawanego powszechnie za największego przedstawiciela polskiego romantyzmu. „Beniowski” składa się z pięciu pierwszych pieśni które zostały opublikowane za życia Słowackiego. Akcja utworu opowiada o podróżach i losach szlachcica Maurycego Beniowskiego (wzorowanego na rzeczywistym awanturniku o tym nazwisku). Zgodnie z regułami poematu dygresyjnego, fabuła obejmuje jedynie niewielką część utworu. Narrator wielokrotnie odchodzi od niej, aby przedstawić własne uwagi na temat aktualnego życia literackiego, sytuacji politycznej i społecznej czy własnego życia.

Beniowski

Wacław Sieroszewski

Powieść opowiadająca o życiu i przygodach Maurycego Augusta Beniowskiego polskiego podróżnika pochodzenia słowacko-węgierskiego, uczestnika konfederacji barskiej w wyniku czego został zesłany na Kamczatkę, z której zorganizował ucieczkę statkiem. Żołnierz, awanturnik, kosmopolita, autor głośnych pamiętników. Uważał się za Polaka, co podkreślał kilkakrotnie w swych Pamiętnikach. Zachęcamy do lektury ciekawej bez wątpienia opowieści.