Struktura ludności województwa łódzkiego w II Rzeczypospolitej

Arkadiusz Rzepkowski

Publikacja to kompendium wiedzy o strukturze ludności województwa łódzkiego w okresie międzywojennym. Autor, wykorzystując nowoczesne metody analizy i prezentacji danych statystycznych, przedstawił stan badanej populacji według cech demograficzno-społecznych, takich jak: liczba ludności, gęstość zaludnienia, wiek, płeć, stan cywilny, stopień zamożności, skład zawodowy, wykształcenie, struktura narodowościowo-wyznaniowa. Dodatkowo porównał uzyskane wyniki badań dla województwa łódzkiego z danymi dla województwa białostockiego, które również posiadało na swoim terytorium przemysł włókienniczy, ważny czynnik rozwoju obu regionów. 

The Ecological Role of Abandoned Agricultural Lands in Buffer Zones Around Landscape Parks in the Łódź Voivodeship

Stanisław Krysiak, Jolanta Adamczyk

The publication presents an evaluation of the ecological role of abandoned agricultural lands which exist around the seven landscape parks in the Łódź Voivodeship. In thirty-nine land abandonment study plots, arranged into thirteen groups, agrophysical and agrochemical analyses were conducted as well as phytosociological and mycological inventorying, in order to determine the relationships between the vegetation and macromycetes fungi and the abiotic features of the natural environment. The role of geocomplex potential, the influence of adjacent urbanised areas and the development of touristic functions in rural areas were demonstrated in the spatial pattern of abandoned lands. The research revealed a high diversity of vegetation, flora and macromycetes fungi, vulnerability to the impact from the neighbouring habitats and the importance of abandoned lands as refugia of species which enrich the biodiversity. At the same time, attention was drawn to invasive plant species of non-native origin, which may pose a threat to the natural phytocoenoses of protected areas.  

Tożsamość i "miejsce". Budzenie uśpionego potencjału wsi

Marcin Wójcik

Książka dotyczy aktualnych procesów zachodzących na obszarach wiejskich i wpisuje się w badania odnowy wsi. Zawarte w niej studia przypadku poświęcone dziewięciu miejscowościom pokazują różne strategie budzenia się uśpionego potencjału „miejsc”, odbudowywania lub tworzenia ich nowej tożsamości. Prezentowane opisy specyfiki i wyjątkowości wsi wynikają z jednej strony z potrzeby przekazania przez autorów wielu przemyśleń i wrażeń, z drugiej zaś są prezentacją dobrych praktyk rozwoju lokalnego. Dzięki nim lepiej można zrozumieć istotę współczesnej polskiej wiejskości, z wszystkimi jej zaletami i obciążeniami, a także docenić jej wartość dla naszego kulturowego trwania jako wspólnoty ludzi połączonych geografią i historią.

Ukraina. Przyroda- Ludność- Gospodarka

Fedir Zastawnyj, Witold Kusiński

Omówienie geografii Ukrainy - jej położenia w Europie, obszaru, granic lądowych i morskich - oraz opisy przyrody, w których zawarta jest charakterystyka geologii i tektoniki, zasobów bogactw mineralnych, klimatu i jego cech, zasobów wodnych, gleb i ich właściwości, roślinności i świata zwierzęcego. Autorzy zwracają również uwagę na walory turystyczne i zasoby rekreacyjne oraz na problemy ochrony przyrody. Obok charakterystyki środowiska przyrodniczego w ujęciu całościowym, zaprezentowane zostało również omówienie pięciu podstawowych regionów fizyczno-geograficznych. Pracę zamyka omówienie najważniejszych aktualnych problemów geograficznych Ukrainy.

Ukraińskie Beskidy Wschodnie Tom I. Przewodnik - monografia krajoznawcza

Janusz Gudowski

Dwutomowa publikacja. Część pierwsza jest monografią krajoznawczą karpackich rubieży, część druga to przewodnik po beskidzkich szlakach: Gorganach, Czarnohorze, Karpatach Marmaroskich i Połoninach Hryniawskich. Książka ukazuje na podstawie starych, jak i najnowszych źródeł oraz własnych obserwacji autora środowisko przyrodnicze regionu, historię i stosunki ludnościowe.

Ukraińskie Beskidy Wschodnie Tom II. Na beskidzkich szlakach. Część 1

Janusz Gudowski

Przewodnik po Karpatach Wschodnich omawiający: Gorgany, Czarnohorę, ukraińskie Karpaty Marmaroskie i Połoniny Hryniawskie.

Ukraińskie Beskidy Wschodnie Tom II. Na beskidzkich szlakach. Część 2

Janusz Gudowski

Kontynuacja cyklu zapoczątkowanego Monografią krajoznawczą Ukraińskich Beskidów Wschodznich i pierwszą częścią przewodnika. Kolejny tomik zachęca do wędrówek po takich szlakach, jak: Beskidy Pokuckie, Bieszczady Wschodnie, Swidowiec, Połonina Krasna, Borżawa i po beskidzkich szlakach wodnych.

Warsztaty z Geografii Turyzmu. Tom 9

Jolanta Wojciechowska, Marzena Makowska-Iskierka

Redakcja „Warsztatów z Geografii Turyzmu” wyjaśnia, że odpowiadając na ogłoszony w ubiegłym roku przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego konkurs na dofinansowanie czasopism naukowych, podjęła starania uruchomienia czasopisma w miejsce wcześniej wydawanej monografii. Udało się spełnić formalne wymagania i opublikować pierwszy zeszyt, dodając w nawiasie nr 8, wskazujący na kontynuację wydawanej od 2011 r. serii monografii o tym tytule. Na skutek nieotrzymania środków na wydawanie czasopisma, powracamy w tym roku do cyklicznego (raz w roku) publikowania monografii, nadając niniejszemu tomowi kolejny numer, czyli 9. Przepraszając Czytelników za zmiany, pragniemy jednak poinformować o pozytywnych praktycznych względach takiego rozwiązania, bowiem wydając niniejszą monografię już w tym roku, dajemy Autorom możliwość uzyskania punktów za publikację artykułów w naszym wydawnictwie. Książka składa się z prac napisanych przez bardzo młodych adeptów nauki. Autorami są studenci, najmłodsi absolwenci, doktoranci oraz młodzi pracownicy wyższych uczelni. Problematyka niniejszego numeru jest zróżnicowana, czego potwierdzeniem jest fakt, że w części zawierającej artykuły będą poruszone następujące zagadnienia: – aktywność rekreacyjno-turystyczna piłkarek nożnych w ich czasie wolnym, – oferty turystyki filmowej w wyjazdach do Irlandii, – znaczenie milongi w przestrzeni rekreacyjnej Łodzi, – budżet obywatelski narzędziem kreowania przestrzeni rekreacyjnej miasta, – drzewa jako pomniki przyrody na terenie Suwalskiego Parku Krajobrazowego, – wody lecznicze jako podstawa rozwoju turystyki zdrowotnej w uzdrowisku Sopot.

Wielkie osiedla mieszkaniowe w mieście postsocjalistycznym. Geneza, rozwój, przemiany, percepcja

Ewa Szafrańska

Wielkie socjalistyczne osiedla mieszkaniowe o zabudowie blokowej popularnie określane „blokowiskami” lub „osiedlami z wielkiej płyty” stanowią szczególne środowisko mieszkaniowe obecne w wielu miastach europejskich, ale przede wszystkich w miastach Europy Środkowo-Wschodniej. W książce poddano analizie genezę, rozwój, przemiany oraz percepcję tej formy zabudowy w wybranych miastach postsocjalistycznych. Podjęcie refleksji dotyczącej tej tematyki uznano za ważne, ponieważ osiedla te są najbardziej widocznym i rozległym przestrzennie dziedzictwem socjalizmu we współczesnych miastach i dominującą formą zamieszkiwaną przez niemal połowę ludności tych miast. Ponadto obszary te, mimo swej powszechności, są wciąż stosunkowo mało poznane i postrzegane przez pryzmat wielu stereotypów, które należy weryfikować w badaniach w różnych skalach przestrzennych i przy użyciu różnych metod. Praca ma walory nie tylko poznawcze ale także aplikacyjne. Jej rezultaty są ważnym głosem w toczącej się obecnie dyskusji na temat aktualnego stanu oraz przyszłości wielkich osiedli mieszkaniowych we współczesnych miastach postsocjalistycznych. Stanowi źródło niezbędnej wiedzy w procesach modernizacji i humanizacji tej formy zabudowy, czyli działań zmierzających do zapewnienia takich warunków zamieszkania, które w lepszy niż dotychczas sposób mogą zaspokoić potrzeby ich mieszkańców. 

Wstęp do geoinformacji z ArcGIS

Iwona Jażdżewska, Łukasz Lechowski

Podręcznik Wstęp do geoinformacji z ArcGIS powstał z wykorzystaniem doświadczeń dydaktycznych autorów, które zdobyli w ramach zajęć prowadzonych od 2012 r. na kierunku geoinformacja na Wydziale Nauk Geograficznych Uniwersytetu Łódzkiego. Wszystkie opisane w publikacji ćwiczenie i zadania są realizowane z wykorzystaniem pakietu ArcGIS 10.4.1 firmy ESRI. Zakres tematyczny opracowania obejmuje podstawowe informacje niezbędne do lepszego zrozumienia idei geoinformacji oraz przystąpienie do procy z oprogramowaniem GIS. Książkę podzielono na osiem rozdziałów, w których omówiono aplikację ArcGIS Deskop, organizację pracy w ArcMap, pracę na tabelach atrybutów, układy współrzędnych i źródła danych. Bardziej zaawansowane zagadnienia dotyczą zapytań atrybutowych i przestrzennych, a także wizualizacji wyników, w której wykorzystuje się metody kartograficzne. Każdy rozdział rozpoczyna się od przedstawienia celu zajęć, a następnie prezentowane są pojęcia niezbędne do wykonania zamieszczonych ćwiczeń praktycznych. W zakończeniach rozdziałów znalazły się pytania kontrolne oraz dodatkowe zadania do samodzielnego wykonania, dzięki którym Czytelnik może sprawdzić zdobytą wiedzę i umiejętności. Podręcznik jest adresowany do studentów geoinformacji, geoinformatyki, geodezji, geografii, gospodarki przestrzennej oraz innych osób zainteresowanych Systemami Informacji Geograficznej (GIS).

Wybrane zagadnienia hydrogeologiczne oraz różne aspekty związane z eksploatacją wód podziemnych

Ewa Krogulec

Publikacja zawiera aktualnie podejmowaną problematykę badawczą zarówno w zakresie prac naukowych, jak i ich praktycznych zastosowań. Prezentowane zagadnienia stanowią kompendium wiedzy na temat badań nad jakością i ilością wód podziemnych (obejmują także ich poszukiwania i charakterystykę filtracyjną wodonośca), optymalnych technologii ujmowania wód w odniesieniu do wodociągów, odwodnień oraz prawa dotyczącego gospodarowania wodą. […] Bez wątpienia można uznać, że niniejsza monografia stanie się cenną, interdyscyplinarną publikacją z zakresu hydrogeologii stosowanej. Ukazuje bogate doświadczenia środowisk współpracujących hydrogeologów i hydrotechników na różnym stopniu kariery zawodowej. dr hab. Dorota Porowska, prof. ucz. Książka zakorzeniona jest w unikalnym czterdziestoczteroletnim cyklu konferencji Problemy wykorzystania wód podziemnych w gospodarce komunalnej dedykowanym środowiskom hydrogeologicznym i wodociągowym. Monografia stanowi ważny element w dzieleniu się doświadczeniem umożliwiającym rozpowszechnienie specjalistycznej i aktualnej wiedzy, co pozwala na coraz bardziej optymalną, to znaczy ekologiczną i ekonomiczną, gospodarkę wodną. […] Publikacja stanowi bardzo wartościowy zbiór opracowań specjalistycznych (badawczych, inżynierskich oraz prawnych) zawierających doświadczenia szczegółowych analiz oraz innowacyjne rozwiązania, z których wiele stanowi przełomowe projekty w gospodarce wodnej. dr hab. inż. Paweł Popielski, prof. ucz.

Wydmy śródlądowe - środowisko przyrodnicze i działalność człowieka na przykładzie województwa łódzkiego

Elżbieta Kobojek, Sławomir Kobojek

W obrębie Niżu Europejskiego występuje szeroki pas piaszczysty, w skład którego wchodzą eoliczne piaski pokrywowe i wydmy śródlądowe. Wydmy są formami wypukłymi o różnych kształtach i znacznych wysokościach względnych, maksymalne do 30 m, dlatego są ważnymi elementami w krajobrazie równinnej części Europy, szczególnie Polski. Europejskie wydmy śródlądowe zostały ukształtowane przez wiatr w zimnych, peryglacjalnych warunkach klimatycznych późnego vistulianu. W holocenie, w warunkach klimatu umiarkowanego, zostały ustabilizowane przez lasy iglaste. Dopiero wycięcie lasów, głównie w czasach historycznych, spowodowało ponowne ożywienie procesów eolicznych, rozwiewanie, a nawet kształtowanie nowych form wydmowych. Jeszcze w połowie XX wieku aktywne były procesy eoliczne w środkowej Polsce. W obrębie pól wydmowych ukształtował się wyjątkowy ekosystem, o charakterze którego decydują znaczne miąższości piasków kwarcowych, ich duża przepuszczalność, nisko położony poziom wód gruntowych i ubogie gleby. Celem publikacji jest ukazanie specyfiki ekosystemu wydm śródlądowych oraz obecnego użytkowania i zagospodarowania pól wydmowych na przykładzie badań w regionie łódzkim. Przeanalizowano charakter i funkcje lasów na wydmach, przydatność piasków eolicznych dla przemysłu i skutki eksploatacji, przyczyny i skalę rolniczego użytkowania powierzchni wydmowych, lokalizację zabudowy wsi względem wydm oraz pola wydmowe w systemie obszarów chronionych. Szczególną uwagę zwrócono na walory pól wydmowych i ich wykorzystanie w turystyce i rekreacji. Przedstawiono też przyczyny ożywienia procesów eolicznych w czasach historycznych. Podjęto próbę oceny stabilności i wrażliwości ekosystemów wydmowych, a także wskazano zagrożenia wynikające z ocieplenia oraz antropopresji.

Забуті історії міст. Як багатство та культурний розвиток здобуваються толерантністю

Арі Турунен

Спільне видання з видавництвом «Ніка-Центр». Книжка Арі Турунена, відомого фінського соціолога та письменника, 2013 це захоплююча подорож сторінками історії дев2019яти великих міст світу, починаючи від VII ст. до н. е. і закінчуючи сучасною добою. Мілет і Александрія, Паталіпутра, Багдад і Ханчжоу, Флоренція, Ісфахан, Амстердам і Сан-Франциско 2013 усіх їх єднало одне: толерантність і відкритість до сприйняття іншості, що уможливили заможне життя та культурний поступ. Історії цих величних міст нагадують про те, що процвітання і творчий розвиток потребують простору вільної думки, сповненого людяністю і взаєморозумінням між різними особистостями, етносами, державами. Терпимість до меншин, думок, критики і нових ідей забезпечує життєздатність і породжує творчий потенціал. Для широкого кола читачів, передусім тих, хто цікавиться різноманітними питаннями історії.

Метеорологія і кліматологія: словник-довідник (основні терміни і поняття)

Наталія Таранова

У словнику подано визначення і пояснення більш ніж 1000 термінів, які належать до метеорології, кліматології і частково суміжних наук. Розрахований на студентів вищих навчальних закладів, аспірантів, викладачів і науковців, широке коло читачів.

Z biegiem Dniestru. Studium krajoznawcze doliny Dniestru od źródeł rzeki do Chocimia

Gudowski Janusz

Z biegiem Dniestru odsłania piękno rzeki jedynej w swoim rodzaju. Wraz z Autorami przemierzamy setki kilometrów Naddniesrtrza: od źródlisk rzeki w Beskidach Wschodnich przez kotlinę Podkarpacia, Dniestrzańskie Błota, region Opola przypominający pejzaż Szwajcarii i stuczterdziestokilometrowy jar Dniestru. Dzięki plastycznemu opisowi podziwiamy zmieniające się krajobrazy, poznajemy rezerwaty przyrody, oraz zabytki kultury polskiej, ukraińskiej, żydowskiej i karaimskiej, natrafiamy na ślady dawnych wojen mołdawskich i turecko-tatarskich. Kres wędrówki wyznaczają miejscowości dobrze znane z historii Polski: Zaleszczyki, Okopy Św. Trójcy, Chocim…

Ziemia. Kompendium wiedzy o planecie

Opracowanie zbiorowe

Album Ziemia. Kompendium wiedzy o planecie zabiera nas w fascynującą podróż po całym globie, od wnętrza Ziemi poprzez pustynie, lodowce, doliny i góry aż po Układ Słoneczny. Książka porusza zagadnienia z takich dziedzin, jak geografia, biologia, klimatologia, geologia. Jej lektura z pewnością poszerzy wiedzę na temat historii Ziemi oraz zjawisk i procesów na niej zachodzących. To obowiązkowa pozycja dla osób o niepohamowanej ciekawości świata.