10 fantazji na łonie natury: antologia erotyki outdoorowej

Catrina Curant, Annah Viki M., Victoria Październy, Lisa Vild

"Była szybka, jakby znała każdy kawałek lasu, jakby fakt, że biegnie boso, ułatwiał jej bieg zamiast go utrudniać ale mimo to ją złapał, chociaż gdzieś z tyłu głowy wiedział, że to nie ona była zwierzyną w tym polowaniu. Sukienkę praktycznie sama zsunęła, jej długie palce wsunęły się pod jego koszulkę, sprawiając, że jęknął na wpół z zaskoczenia, na wpół z rozkoszy. Były zimne, ale to się nie liczyło, może to on był rozgrzany, rozpalony, tak aby zrównoważyć jej chłód?". Jest taka magiczna noc w roku, kiedy mistyczne istoty tańczą wśród ludzi, sprawiając, że budzą się w nas namiętności i żar. To opowieść na skraju światów, bo chociaż ona jest kobietą z krwi i kości nie da się ukryć, że jest w niej coś z innego świata. Spotykają się na leśnej imprezie. Ona jest dużo młodsza, a jej gra na skrzypcach i oczy hipnotyzują. Uwodzi go i... ucieka. To opowieść o zauroczeniu, miłości z dzieciństwa i oczekiwaniu. Cóż, w Noc Kupały, w tę najkrótsza noc roku, szukano nie tylko bogactwa ukrytego w Kwiecie Paproci, szukano również miłości. Biwak na łonie natury, wyjazd na wieś z dala od cywilizacji, powrót w rodzinne strony... Różne są okoliczności i motywacje bohaterek i bohaterów, ale jedno pozostaje niezmienne - dzika przyroda staje się świadkiem rodzących się namiętności. W powietrzu unosi się zapach pożądania, które musi zostać ugaszone, bo inaczej wszystko pochłonie. Nie da się z nim walczyć, jest równie nieokiełznane jak żywioł natury. Rosnące napięcie, mroczny erotyzm i pierwotna dzikość. To cechy tego zbioru, który rozpali Was do czerwoności! Zbiór zawiera następujące opowiadania: Bardzo upalne lato Las pachnący namiętnością Momenty. Skradziona rozkosz Samotnik Słoneczne języki Jeden tydzień w roku Wrześniowe ruiny: Hasło bezpieczeństwa Leszy, demon lasu, i Córka Lisa Biwak Noc Kupały: Zaklęty

Amazoński Inny. Wizerunek rdzennych mieszkańców Amazonii we współczesnych tekstach kultury

Aleksandra Wierucka

  W kulturze euroamerykańskiej Indianie przedstawiani byli albo jako prymitywni, brudni, dzicy, albo jako „szlachetne dzikusy”, żyjący w zgodzie z naturą. Taki ich obraz został utrwalony już w pierwszych dekadach kolonizacji. Współcześnie – wydawałoby się – wiedza na temat mieszkańców Amazonii radykalnie się zmieniła, a co za tym idzie – zmienił się także ich wizerunek. Jednak analiza tekstów kultury powstałych w XXI wieku (książek, filmów, komiksów, wystaw zdjęć, gier planszowych i gier wideo) pokazuje inną tendencję: w świadomości społecznej wciąż funkcjonuje obraz rdzennych mieszkańców, który znacznie odbiega od prawdy i pełen jest egzotyzacji. W książce omówiona została historia Amazonii, historia ukazywania mieszkańców tego terenu, proces tworzenia się stereotypowego o nich wyobrażenia. Przeprowadzono także analizę i interpretację współczesnych tekstów kultury, które ten stereotyp wykorzystują. Recenzowana praca podejmuje aktualny i istotny społecznie temat, zdając relację z oryginalnych analiz autorki. Napisana została żywym, komunikatywny językiem przez dobrze poinformowaną i zaangażowaną ekspertkę. Przedmiotem zainteresowania Aleksandry Wieruckiej jest wizerunek mieszkańców Amazonii w „tekstach kultury XXI wieku”. W sumie udało się jej wyodrębnić i poddać analizie ponad 60 różnych tekstów. Analizy te wymagały rozmaitych kompetencji – z pól analiz wizualnych, tekstualnych, game studies, a także stricte językowych. Autorka z powodzeniem wyławia kluczowe wątki badanego wizerunku, przypisywane tubylcom amazońskim od początku XVI wieku. prof. dr hab. Waldemar Kuligowski Aleksandra Wierucka – pracuje w Instytucie Badań nad Kulturą w Uniwersytecie Gdańskim. Zajmuje się antropologią społeczeństw tradycyjnych, w tym  ich funkcjonowaniem we współczesnym świecie. Od 2007 roku prowadzi badania antropologiczne w Ekwadorze – ich rezultatem jest między innymi książka Huaorani of the Western Snippet (Palgrave Macmillan, New York 2015), a także artykuły w czasopismach polskich i zagranicznych. Członkini American Anthropological Association, Society for Anthropology of Lowland South America, Association for Cultural Studies oraz Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego.

An Ethnography of Memory of the People\'s Republic of Poland Everyday Culture in Postwar Poland 1956-1989

Wojciech Burszta, Anna Jawor, Mirosław Pęczak, Michał Rauszer, ...

Cultural participation was seen as a source of prestige, and the requirement of personal development, of becoming a cultured person, gained popularity and became almost an inherent element of the model of social advancement. The intelligentsia was expected to elevate the cultural level of the country, primarily by introducing the less educated parts of society to the national culture. […] In our study of socialist Poland we wanted to focus primarily on the memories of everyday life of those who lived in that period. Our perspective refers therefore not to the experience of a witness of history, understood as a sequence of significant events, but rather simply to the everyday life of people who lived in this historical epoch. The aim of the study is to show not the functioning of the People’s Republic of Poland but how individual sought to “find themselves within it,” especially ways of dealing with problems, of living and experiencing. That is why we are not concentrating on studying the cultural memory of socialist Poland; rather, we are attempting to refer to the communicative memory of that period. A memory collected in the form of personal and biographical accounts, one analogous to narrative memory.

Ballady, legendy czeskie

Antologia

Ballady, legendy jak również i cała zawartość niniejszego tomiku w dzisiejszych czasach wydać się może anachronizmem. Do licznych tu utworów śmiało zastosować można słowa naszego poety: Pieśni ludu jedwabniki, przędza na wiatr lśniąca, lekka, ktoś jej doda barwnej krasy, przemaluje, złotem przetka i na wieczne, wieczne czasy, adamaszki i atłasy, na królewskie gdzieś pokoje i na dziewic wszystkich stroje. Z tych to bogatych tkanin dajemy wam dziś między innymi, małe strzępki spłowiałe, niestety, w nieudolnych rękach tłumacza. Chcecie świeżych barw i woni, nie szukajcie tłumaczeń, a zwróćcie się wprost do bogatej skarbnicy bratniej poezji. Skarbnica ta, ze względu na pokrewność języka, stoi przed wami otworem!

Ballady ludowe Europy zachodniej i południowej

Anonim

Ballady Ludowe Europy Zachodniej i Południowej: Ar Plach A Zavas Beure Mad, Jan Renaud, Margrabina, Żona marynarza, Na morzu, Małgorzata, W Pierwszy Dzień Majowy, Ucieczka do Egiptu, Hrabia Garyn, Paź w więzieniu, Dama z Aragonu, Powrót, Donna Lombarda, Dziewczyna w winnicy. Są to ballady bretońskie, francuskie, gaskońskie, prowansalskie, katalońskie i piemonckie w przekładzie Edwarda Porębowicza i opracowaniu redakcyjnym Zenona Przesmyckiego.

Bycie w terenie / Being out in the land / Estar en el terreno

red. Aleksandra Kunce

Seria: Oikos. Komparatystyka Literacka i Kulturowa (2), ISSN 2720-1104   Zapraszamy do przemyślenia umiejscowienia za sprawą książki o doświadczeniu miejsca i bycia w terenie. Kierujemy się ku terenowi nie tyle powodowani metodologicznymi rozstrzygnięciami tego, czym jest teren jako kategoria w badaniach etnologicznych, ile kierowani wyznaniem wiary filozofa, dla którego człowiek jest człowiekiem umiejscowionym; więcej, to, co ludzkie, zostaje wydobyte za sprawą bycia w miejscu, które wiąże porządki czasowo-przestrzenne, krajobrazowe i lokalizujące nas „tu i teraz”, porządki domowe i zakorzeniające, lecz i kwestionujące naszą pewność umiejscowienia, obracające dom w ruinę. Miejsce wprowadza w domowość prześwity tego, co nieobejmowalne, nieodgadnione, nieokreślone. Miejsce, pojemne materialnie, społecznie i duchowo, w centrum lokuje teren jako obszar ziemi – odsłaniający w człowieku doznanie ogromu, uczucie wtopienia się i  wolę współtworzenia; ale i dalej, teren staje się obszarem naszego działania i jednocześnie sceną wydarzeń natury/kultury; teren jest tym, co otwarte, odsłonięte w miejscu, czego nie sposób zignorować, co wychodzi z człowieka w jego reakcji na teren właśnie, co odsłania go w byciu w terenie.

Cywilizowanie dzieci? Społeczno-kulturowe badania dzieciństwa w perspektywie teorii Norberta Eliasa

Zofia Boni, Marta Rakoczy, Marta Bucholc, Julia Harasimowicz, ...

Cywilizowanie dzieci? Społeczno-kulturowe badania dzieciństwa w perspektywie teorii Norberta Eliasa Redakcja naukowa Zofia Boni, Marta Rakoczy Cywilizowanie dzieci to swoiste projektowanie dzieci za pomocą norm, wzorców i wartości uważanych w określonych momentach kulturowo-historycznych za pożądane. Przekonanie, że dziecko musi zostać poddane społecznej i kulturowej "obróbce" dotyczącej jego umysłu, emocji i ciała - czyli tytułowemu "cywilizowaniu" - towarzyszy zachodnim praktykom wychowawczym przynajmniej od czasów Oświecenia. Choć procesy te nie są zjawiskiem nowym, ich intensyfikacja i wieloaspektowość - realizowanie wielu, często sprzecznych założeń i oczekiwań wobec dzieci - są warte analizy. W książce przyglądamy się "cywilizowaniu dzieci" w różnych kontekstach historycznych, łącząc metody i perspektywy kulturoznawstwa, antropologii społecznej, historii sztuki, prawa i socjologii. Interdyscyplinarność tego ujęcia służy pokazaniu złożoności procesów społecznego wychowania. Wraz z autorkami rozdziałów czytamy na nowo teorię Norberta Eliasa przez pryzmat badań dzieci i dzieciństwa, zwracając szczególną uwagę na rolę i sprawczość dzieci w tych procesach. Autorkom recenzowanej monografii udało się zaproponować rzeczywiście nowe ujęcie dzieciństwa w zakresie humanistyki i częściowo nauk społecznych. [...] Przed pomysłodawczyniami tego tomu nikt nie pokusił się o zbadanie użyteczności Eliasowskiego ujęcia "procesu cywilizowania" w próbach zrozumienia i wyjaśnienia różnych form pojmowania i praktykowania dzieciństwa w nowożytnej Polsce. I już ten fakt świadczy o oryginalności przedstawionego tomu. Z recenzji Tarzycjusza Bulińskiego

Czarci dom 6: Przebudzenie wiedźmy seria erotyczna

Catrina Curant

Nie idź. Nie wolno ci zaprotestowała, chociaż nie miała złudzeń. Pójdzie, bo nie mieli wyjścia. On nie miał. Jej pieprzony samozwańczy obrońca. Przyciągnęła go do siebie, jej usta odnalazły jego. Zatrzymali się i schronili w swoich objęciach, odcięli od reszty świata, od wszystkiego, co im zagrażało. Rozbierała go gorączkowo, chcąc zatrzymać chociaż na chwilę, chociaż na kilka chwil, chociaż wiedziała, że było to głupie, lekkomyślne, ale jeżeli miał umrzeć, jeżeli ona miała, to chciała pamiętać właśnie to. Zawahał się, chciał się odsunąć, ale potem westchnął jej w szyję. Linie plątały się nad nimi jak smugi światła widoczne w kurzu. Pchnął ją na łóżko, złapał za nogi i przyciągnął do siebie. Jego język wtargnął w nią niemal brutalnie, sprawiając, że gwałtownie wygięła biodra." Szóste opowiadanie z cyklu Czarci dom" autorstwa Catriny Curant. Niebezpieczeństwo, które cały czas nieubłaganie się zbliżało już tu jest. Skrada się w mroku, by zaatakować. Gdy Julia wprowadzała się do domu po ciotce, nie miała pojęcia, że jej życie zmieni się tak drastycznie, ani że świat nie jest taki, jaki się wydaje. Nocny demon, który przybył na Ziemię, by ją zniszczyć, i kobieta, która dopiero wkracza w dorosłość, nieświadoma swojego magicznego dziedzictwa, będą musieli stanąć ramię w ramię, by zatrzymać zło zagrażające światu ludzi. Pytanie, czy ich wzajemne uczucie pomoże w tej walce czy wręcz przeciwnie? Ostatnia część cyklu opowiadań erotycznych o świecie pełnym tajemniczych stworzeń oraz pożądania sprawiającego, że przekraczamy granicę tego, co znajome.

Dzieci z nie-miejsc. Kiedy doświadczenie staje się opowieścią. T-1 i 2

Anna Witeska-Młynarczyk, Ewa Maciejewska-Mroczek, Anna Krawczak

Książka ta jest wynikiem spotkania praktyków i akademiczek. Wybrali oni formę autoetnograficznej opowieści, aby przybliżyć współczesne doświadczenia opieki nad dziećmi wychowującymi się poza rodzinami, w których się urodziły. Choć każda z przedstawionych w książce historii jest inna i bardzo osobista, wszystkie są częścią szerszej rzeczywistości kulturowej - tej dotyczącej współczesnego systemu pomocy w Polsce i tego, jak funkcjonuje on względem dzieci. Teksty te można więc traktować jako komentarz, który narusza hegemoniczne wyobrażenia o "cudzie adopcji" czy mit kulturowy zapewniający nas, że "matka jest tylko jedna". Czytanie tych opowieści pomaga uchwycić wielowymiarowość i nieoczywistość takich słów, jak rodzina, miłość, praca opiekuńcza, państwo, dobro dziecka, adopcja czy matka. Książka została napisana z myślą nie tylko o odbiorcach akademickich, lecz także o praktykach - pracownikach systemu i innych osobach zaangażowanych w pomoc dzieciom. W końcu zakładanymi odbiorcami książki są także dzieci, dla których powstał tom drugi. FRAGMENT Kiedy myślimy o rodzinie, przed naszymi oczami może się pojawić obrazek miłych ludzi, kobiety i mężczyzny, z uśmiechniętymi, ładnie ubranymi dziećmi. Wszyscy się kochają, szanują, są w stosunku do siebie uprzejmi. Jesteśmy przyzwyczajani do takiej wizji rodziny. Kiedy jednak przyjrzymy się wielu prawdziwym rodzinom, nie tym z obrazka, zobaczymy, że pod warstwą lukru, który w naszych wyobrażeniach przykrywał rzeczywistość, może być dużo smutku, niemiłości, przemocy. Wtedy powinni zareagować dorośli ludzie i instytucje, które zajmują się ochroną dzieci, takie jak policja, sąd, pomoc społeczna. Autorzy tekstów zgromadzonych w tej książce opisują doświadczenie dzieci, które w takich smutnych rodzinach żyły, i dorosłych, którzy teraz chcą tym dzieciom pomóc i stworzyć dla nich bezpieczny i przyjazny dom. Książka powstała w efekcie badań naukowych dotyczących rodzin adopcyjnych i zastępczych. W takich rodzinach wychowują się dzieci, które nie mogą mieszkać ze swoimi pierwszymi, biologicznymi rodzinami; tymi, w których przyszły na świat. W takich przypadkach dziećmi muszą się zaopiekować inni dorośli. Mogą przyjąć je do swoich rodzin: zaadoptować lub stworzyć dla nich tak zwaną rodzinę zastępczą. Adopcja z reguły jest na zawsze. W rodzinie zastępczej z założenia dziecko pozostaje jakiś czas, a potem może być adoptowane, trafić do domu dziecka bądź wrócić do swoich pierwszych rodziców. Ale w praktyce nie zawsze ten podział jest wyraźny.

Etniczność - tożsamość - literatura. Zbiór studiów

Paweł Bukowiec, Dorota Siwor

Ten zbiór esejów poświęconych tożsamościowemu wymiarowi literatury wyrasta z przekonania o wyjątkowym statusie tekstu literackiego jako źródła (czyli: okazji do) poznania i samopoznania człowieka. Zgromadzone tu artykuły dotyczą zagadnień tożsamości środkowoeuropejskich: białoruskiej, estońskiej, niemieckiej, ukraińskiej, ale także łemkowskiej, romskiej, śląskiej, żydowskiej – i oczywiście polskiej. Są one przede wszystkim efektem namysłu nad tekstami współczesnymi, ale także dawniejszymi (a więc międzywojennymi i jeszcze wcześniejszymi, bo powstałymi w wiekach XVII-XIX). Uporządkowane wedle zasady stopnia ogólności, zebrane w dwa działy: Panoramy i porównania oraz Ludzie i teksty, pomieszczone tu szkice są kolejnym dowodem na prawdziwość opinii, iż nie ma lepszego od literatury sposobu mówienia o najtrudniejszych i najważniejszych ludzkich problemach.

Etnografia pamięci PRL-u. Kultura codzienności Polski powojennej 1956-1989

Wojciech Burszta, Anna Jawor, Mirosław Pęczak, Michał Rauszer, ...

Wojciech Burszta, Anna Jawor, Mirosław Pęczak, Michał Rauszer, Piotr Zańko Etnografia pamięci PRL-u. Kultura codzienności Polski powojennej 1956-1989   Człowiek socjalizmu winien być człowiekiem kulturalnym. Dla człowieka socjalistycznego oświata i kultura mają być powszechnie dostępne, a stawanie się człowiekiem kulturalnym — modelem rozwoju osobowości, przedmiotem aspiracji i składnikiem awansu społecznego.

Etno-grafie, kulturo-grafie

red. Kamila Gęsikowska, red. Kamil Kozakowski

Etno-grafie, kulturo-grafie to publikacja związana z projektem realizowanym przez Zakład Teorii i Historii Kultury Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach we współpracy z Katedrą Międzynarodowych Studiów Polskich UŚ, Szkołą Języka i Kultury Polskiej UŚ, Polskim Towarzystwem Kulturoznawczym – oddział Katowice, Muzeum Historii Katowic oraz Polskiej Akademii Umiejętności – stacja Katowice. Projekt ten, mający charakter interdyscyplinarny, łączy namysł antropologiczny, etnograficzny, kulturoznawczy, historyczny i literaturoznawczy młodych badaczy reprezentujących różne ośrodki naukowe. W 2016 i 2017 roku zostały zorganizowane w Muzeum Historii Katowic dwie międzynarodowe konferencje naukowe, w których uczestniczyli prelegenci z takich krajów jak Kirgistan, Włochy, Azerbejdżan, Gruzja, Ukraina, Chorwacja, Rosja, Chiny i Polska. Publikacja towarzyszy organizowanym konferencjom, nie jest jednak tomem pokonferencyjnym. Książka Etno-grafie, kulturo-grafie zawiera prace kulturoznawców, indologów, językoznawców i literaturoznawców. Tytułowe „etno-grafie” nie odnoszą się do różnych alternatywnych modeli dyscypliny (etnografii). Zarówno „etno-grafie”, jak „kulturo-grafie” oznaczają dla nas sposoby pisania o kulturze. Słowo „kulturo-grafia” stworzyliśmy jako neologizm, po to by lepiej pokazać specyfikę pisania o zjawiskach, które trudno łączyć z ethnosami w tradycyjnym znaczeniu, ale które można uznać za zjawiska kulturowe. Teksty znajdujące się w tomie mają na celu zabranie czytelnika „w podróż” – od miejsc najbardziej od nas oddalonych, jak starożytne Indie, wprost na Górny Śląsk.   Kamil Kozakowski, magister kulturoznawstwa, Doktorant w Instytucie Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W swojej pracy doktorskiej zajmuje się obrazem Gruzji i Gruzinów w polskiej kulturze. [14.08.2019]

Granice i pogranicza: państw, grup, dyskursów... Perspektywa antropologiczna i socjologiczna

red. Grażyna Kubica, Halina Rusek

Grupa badaczy i badaczek, socjologów i antropologów, podjęła się zadania ponownego przemyślenia tematyki granic i pograniczy w odniesieniu do szerokiego kontekstu współczesnej kultury. Interesowały ich zarówno granice państwowe, jak i kulturowe; te tworzone między dyscyplinami, dyskursami, ale i klasami. Podjęli tę problematykę w duchu koncepcji Fredrika Bartha, ale także starali się wyjść poza nią ku poszukiwaniom nowych pomysłów teoretycznych i inspiracji badawczych. Kilka tekstów tomu skupia się na kontekście śląskim, który w naszym homogenicznym kulturowo kraju pełni rolę egzemplarycznego pogranicza. Wynika to z historii Śląska, która biegła innym nurtem niż ta, o której dzieci uczą się w polskich szkołach.

Jak przeżyć w afrykańskim mieście? Człowiek wobec pograniczności oraz procesów urbanizacyjnych w południowosudańskiej Dżubie

Maciej Kurcz

Przedmiotem prezentowanej publikacji jest dynamiczny proces kształtowania się Dżuby – stolicy Sudanu Południowego, opisany i analizowany z perspektywy działań życiowych zwykłego człowieka, niedawnego domiejskiego migranta. Wszystkie dane faktograficzne pochodzą z serii etnograficznych badań, przeprowadzonych w latach 2007–2008 w południowosudańskiej Dżubie. Najważniejszą rzeczą dla każdego migranta jest zaadaptowanie się do życia w mieście, w którym panują skrajnie trudne warunki – brak wody i kanalizacji, prądu, wysokie ceny, co wraz z wieloetnicznością i wielokulturowością powoduje poczucie wyobcowania. Ogromne znaczenie w radzeniu sobie mieszkańców z problemami podstawowymi ma rodzina. Układy społeczne w mieście cechuje współzależność różnych grup społecznych. Rośnie znaczenie takich grup, jak kobiety oraz dzieci i młodzież, odgrywających coraz większą rolę w gospodarce. W rodzinie miejskiej każdy domownik zaangażowany jest w praktyki ekonomiczne. Etniczność Dżuby w naturalny sposób wiąże się ze specyfiką życia miejskiego. Miasto to miejsce, w którym etniczności nie ma – na tym polega jego specyfika. Dżuba to miasto kultur i konfliktów, gdzie religia została podniesiona do rangi osnowy tożsamości grupowej. Religia (islam i chrześcijaństwo) w mieście służy zacieraniu etniczności, daje możliwość szybkiego wejścia w miejską ekumenę. Praca może być przydatna wszystkim zainteresowanym kontynentem afrykańskim, zwłaszcza etnografom, antropologom, specjalistom zajmującym się Sudanem Południowym.

Kraina wielu bogów. Meksyk - Gwatemala - Kostaryka

Iwona Żelazowska

a pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że książka ta jest rodzajem dziennika z podróży. W rzeczywistości autorce udaje się przedstawić bardzo głęboką kosmowizję trzech krajów, które stanowią znaczną część Ameryki Hiszpańskiej. To, co prezentuje, naznaczone jest symboliką, mitologicznym przedstawieniem, głębokimi znaczeniami kulturowymi, wzorcami życia itp. opisywanych krajów. Tytuł jest adekwatną metaforą tego, co znajdziemy w książce. z recenzji dr. hab. Carlosa Dimeo Alvareza, prof. ATH Radosne Święto Zmarłych, kult Świętej Śmierci, szamani i ich rytuały, to tylko niektóre współczesne zjawiska kulturowe opisane przez autorkę. [...] Kraina wielu bogów. Meksyk, Gwatemala, Kostaryka to zbiór barwnych osobistych doświadczeń i rzetelnej wiedzy historycznej. To długa podróż, niejednokrotnie przez tysiąclecia, która uzmysławia, jak trudno jest mówić o współczesnej kulturze krajów latynoame-rykańskich, pomijając ich prekolumbijską przeszłość i okres konkwisty. dr hab. Maria Korusiewicz, kulturoznawca Iwona Żelazowska (wcześniej: Iwona Szafrańska) - absolwentka Akademii Muzycznej we Wrocławiu, krytyk muzyczny, dziennikarka, pasjonatka podróży. Miłośniczka i propagatorka kultur latynoamerykańskich. Od kilku lat prowadzi cykliczne "Spotkania z podróżą", w trakcie których opowiada o Meksyku, krajach Ameryki Środkowej i Południowej. Współpracowała z radiem, telewizją oraz prasą, m.in z takimi tytułami jak: "Ruch Muzyczny", "ARKADIA", "Res Publica Nova", "Suplement", "Miesięcznik Społeczno-Kulturalny ŚLĄSK", "Kwartalnik Kulturalny OPCJE", w którym sprawowała funkcję szefa działu muzycznego. Pomysłodawca, wydawca i redaktor naczelny pisma "DYSONANSE", poświęconego muzyce XXI wieku oraz innym sztukom. Obecnie współpracuje z "Magazynem Historycznym MÓWIĄ WIEKI" oraz "Magazynem Popularnonaukowym ARCHEOLOGIA ŻYWA".

Krajobrazy kontekstu

Marek Pacukiewicz

„Krajobraz” i „kontekst” stanowią niejako awers i rewers kultury, umożliwiając jej równoczesne pojmowanie i doświadczanie. Pojęcia te prowadzą ku refleksji nad możliwością dookreślenia na nowo zakresu, funkcji i ewentualnej formy teorii kultury w czasach, gdy zarówno „teoria” jak i „kultura” bywają przez humanistykę dyskredytowane lub kwestionowane. Zdaniem autora, aby naszkicować jakąkolwiek teorię kultury, należy dookreślić status pojęć „metafizyka” i „ontologia” we współczesnej humanistyce, bowiem są to terminy często używane wymiennie. Monografia stanowi próbę uporządkowania historii obydwu pojęć oraz ich wpływu na nauki o kulturze oraz teorię kultury. Autor sugeruje „ontologiczność” antropologii kultury oraz metafizyczny potencjał kulturoznawstwa. Tekstom teoretycznym towarzyszą studia nad wybranymi przykładami z zakresu historii antropologii (Marcel Mauss, Bronisław Malinowski), literatury (Elizabeth Bishop, Joseph Conrad) i sztuki (Zbigniew Blukacz, Paolo Uccello, Szymon Prandzioch).

Lecznictwo ludu polskiego

Henryk Biegeleisen

REPRINT: ‘Lecznictwo ludu polskiego’ to książka zawierająca gruntownie opisane zarówno przyczyny chorób i dolegliwości, jak i sposoby ich leczenia stosowane w medycynie ludowej. Znajdziemy tam między innymi podane przyczyny chorób, tak jak je rozumieli znachorzy i lud, ale przede wszystkim wskazówki jak je leczyć i to nie tylko przy użyciu tradycyjnych leków, ale także zamawiania przez znachorów, guślarzy i czarownice. Książka niniejsza to prawdziwa kopalnia wiedzy dotycząca tematyki lecznictwa ludowego. Z książki usunięto ilustracje, ponieważ nie było do nich odniesień w tekście, ani nie wnosiły niczego do samego opisu chorób i sposobów kuracji. Niezwykle ciekawa książka!

Legendy i opowieści Ziemi Kłodzkiej

Romana Majewska, Leszek Majewski

Ta wspaniała publikacja przybliża barwną historię Ziemi Kłodzkiej sprzed wieków. Czy to dorosły, czy dziecko znajdzie w niej swoją legendę. Nie brak tutaj opowieści o Liczyrzepie, zwykłych i niezwykłych ludziach, czarownicach, duchach i rozbójnikach, o przedziwnych wydarzeniach. Poczytać można o dobroci i nikczemności, o złocie, biedzie i klejnotach. Układ książki zaplanowany został tak, że w oddzielnych rozdziałach czytelnicy znajdą legendy i opowieści z poszczególnych miast i gmin. Książka jest znakomitym uzupełnieniem bardzo popularnego przewodnika 563 atrakcje Ziemi Kłodzkiej i czeskiego pogranicza.

Legendy i pieśni ludu polskiego nowo odkryte

Wacław Aleksander Maciejowski

Autor o swoim dziełku pisze tak: Lud nasz bardzo mało jest znany. Niektórzy oprawiają go w ramy sielankowości, inni pogardliwie nań patrzą. A zaiste, lud ten jest taki, jak go wychowała szlachta: są w nim wady i błędy, jakie ona posiada, jest i cnota wysoka. Znam niewiasty wiejskie pełne świątobliwości, i kmieci pełnych prawości i ducha Bożego. Przed parą laty osiadłem na wsi, by śród ludu żyjąc lepiej go poznać. Zacząłem od spisywania pieśni i piosneczek. Pieśniami lud nazywa religijne, piosneczkami zaś światowe. Zebrałem i kilka modlitw. Są myśli piękne w zebranych przeze mnie pieśniach i piosneczkach, w części nieznanych, ale o wiele piękniejsze są ich melodie, bo jak lud mówi: pieśni i nuty uczą się od morskich syren ludzie nadbrzeżni, a od nich dopiero reszta na świecie. Więc nie są one układane, ale płyną spoza świata naszego. Ludzie zwyczajni nie są ich w stanie utworzyć! Samo to określenie początku pieśni, ileż ma w sobie poezji! Niestety Czytelnik melodii w tej książeczce nie znajdzie. Zachęcamy do lektury!

Macedonia 1: Giaurowie Macedonii. Opis magii i religii pasterzy z Porecza na tle zbiorowego życia ich wsi

Józef Obrębski

I część Macedonii Józefa Obrębskiego zawiera materiały do monografii Giaurowie Macedonii. Opis magii i religii pasterzy z Porecza na tle zbiorowego życia ich wsi. Książka ta, przygotowana do druku, uległa zniszczeniu w czasie powstania warszawskiego. Redaktorzy tomu opracowali zachowane w spuściźnie archiwalnej uczonego rozdziały, fragmenty i warianty tekstu, a także macedońskie notatki terenowe, które zaopatrzyli w polski przekład. Publikowane ponad 80 lat po badaniach terenowych Obrębskiego na macedońskim Poreczu jego pisma i materiały okazują się antropologicznym odkryciem. Odrzuceni na krańce cywilizacji europejskiej, od niedawna [...] włączeni w terytorialny obszar narodowej wspólnoty jugosłowiańskiej, po ostatnie nieomal lata wiodąc żywot swój według wzorów zostawionych im przez ich dziadów i pradziadów, Poreczanie - z całą swoją archaiczną kulturą ludową i tradycyjnym tokiem życia - znajdowali się poza nawiasem współczesnej historii, poza nurtem wielkich przemian i wydarzeń dziejowych współczesności.

Macedonia 2: Czarownictwo Porecza Macedońskiego. Mit i rzeczywistość u Słowian Południowych

Józef Obrębski

W skład II części Macedonii wchodzą monografie Józefa Obrębskiego Czarownictwo Porecza Macedońskiego oraz Mit i rzeczywistość u Słowian Południowych, zrekonstruowane z materiałów archiwalnych. Znajduje się tu również bogaty korpus źródeł ustnych (w oryginalnej wersji macedońskiej i polskim przekładzie), w tym rzadkie teksty epickie i liryczne, a także studium Struktura społeczna i rytuał we wsi macedońskiej - jedyna praca dotycząca kultury Porecza, jaką Obrębski napisał po drugiej wojnie światowej, adresując ją do amerykańskiej publiczności antropologicznej.

Nocne konteksty miejskiej kultury. Studia antropologiczne

Krystian Darmach

Książka jest kolejną już, podejmowaną przez Autora, ambitną i wielowątkową próbą opisu "nocnego kosmosu". Wypada zgodzić się z nim, że nocna odsłona miasta to obszar wciąż nieopisany, a z całą pewnością słabo opisany w polskich studiach kulturoznawczych. Nie będzie więc wielkim ryzykiem powiedzenie, że ta pozycja jest jedną z pierwszych w - szeroko pojętej - polskiej literaturze humanistycznej, które odkrywają terra incognita nocnych przestrzeni. Dotychczasowe badania miejskie (podejmowane z najróżniejszych punktów widzenia - od urbanistycznego po socjologiczne i ekologiczne), o ile wiem, uprawomocniały jako oczywistość obraz dzienny miasta, nie dostrzegając zmiany jakościowej, nieomal ontologicznej, jaka zachodzi w mieście ogarniętym ciemnościami, funkcjonującym w sztucznym świetle lamp. To naprawdę nie jest ten sam świat, który widzimy w świetle dziennym. Zasługą Autora jest to, że tę różnicę zauważył i przedłożył nam przed oczy. Z recenzji prof. Dariusza Czai Osiągnięcia Autora wyróżniają się oryginalnością i antropologicznym rozmachem. Co ważne, nie jest to "oryginalność powielana": styl, czyli poetyka narracji, w jego kolejnych książkach co prawda nie ulega zmianie co do istoty, lecz wzbogaca się, ukazuje lepiej, bo głębiej, analizowane tematyczne wątki. Dopiero przy lekturze tej publikacji widoczne stało się dla mnie powiązanie przez Autora trybów badania i opisywania miasta-nocy, w tym pojawiających się na tym tle problemów epistemologicznych, z refleksją ontologiczną: o kulturowej materii nieokiełznanej, niepodległej, rozmytej, płynnej oraz wyrywającej się ze sztywnego gorsetu formalnych matryc pojęciowych i teoretycznych. Fenomen miasta-nocy, ze swej natury nieokiełznany, "umyka" badaniu i broni się przed zamknięciem w opowieści, woli przybrać postać uwrażliwiającego, migotliwego "cienia". Z recenzji prof. Andrzeja Pawła Wejlanda

O Sobótce czyli tak zwanych ogniach świętojańskich Przyczynek do mitologii słowiańskiej

Romuald Frydrychowicz

Sobótka: najnowsze badania wyjaśniły nam w zupełności początek nazwy sobótki. Biskup poznański Laskarz w wieku XIV statutem swoim zakazuje tańców nocnych w wigilie przedświąteczne, tj. w soboty i w wigilie uroczystości, przypadających w lecie, a zatem przed świętem Jana Chrzciciela, Piotra i Pawła. Z zabaw tego rodzaju najwspanialszą być musiała sobótka w okresie świątecznym, t. j. na Zielone Świątki. Kaznodzieja krakowski Jan ze Słupca powiada, że tańczą podczas Świątek w lecie niewiasty, śpiewając pieśń pogańską. Stwierdza ten obyczaj, jako jeszcze pogański, statut synodu krakowskiego z r.1408. Na sobótkę, którą zawsze obchodzono wieczorem w sobotę przed jednym ze świąt letnich, zbierali się jeszcze w wieku XVI wszyscy, zarówno kmiecie z wioski, jak drużyna i szlachta ze dworu, do ognia roznieconego na pagórku za wioską, Ta łączność obyczajowa i charakter obrzędu gromadzkiego przebija się jeszcze w pieśni.

Obrzędowość narodzinowa na Górnym Śląsku (izolacja położnicy). "Polski atlas etnograficzny" i "Atlas der deutschen Volkskunde" w perspektywie porównawczej

Agnieszka Pieńczak

Celem publikacji jest ukazanie możliwości porównawczych dwóch etnologicznych atlasów narodowych, Polskiego atlasu etnograficznego (PAE) i Atlas der deutschen Volkskunde (ADV). Obszar, jaki obejmują (od Renu po Bug i od Alp oraz Karpat Północnych po Bałtyk i Morze Północne), pozwala na ukazywanie zasięgów występowania różnych zjawisk kulturowych w szerokim kontekście, a tym samym na wysuwanie wniosków o czynnikach wpływających na zróżnicowanie kulturowe tych obszarów. W niektórych przypadkach na mapach obu atlasów zostały ukazane dane o zbliżonym zakresie (co umożliwia studia porównawcze), w tym dotyczące obrzędowości narodzinowej. W pracy na kilkunastu mapach oraz towarzyszących im szczegółowych zestawieniach zaprezentowano wybrane zakazy izolacyjne stosowane wobec położnicy w środowisku wiejskim, niedostatecznie rozpoznane w literaturze etnologicznej. Tym sposobem materiał dwóch atlasów, potraktowany krytycznie, stał się podstawą do wnioskowania o zmianach kulturowych nie tylko na Górnym Śląsku, ale też na sporym obszarze środkowej Europy.   Wielki atut pracy znajduję w przeprowadzonej przez Autorkę skrupulatnej analizie porównawczej. Pogratulować tu wypada dokładności i przywiązywania uwagi do chronologii badanych zjawisk. Tekst jest wręcz „naszpikowany” mapami, wykresami i tabelami, w których zorientowanie się wymaga mocnego skupienia, ale doskonale ilustrują one zjawiska, których są ilościową emanacją. Na bardzo pozytywne moje podkreślenie zasługuje rozpatrywanie poszczególnych faktów z uwzględnieniem specyfiki etnicznej (historycznej) badanych obszarów. Zauważam w tym wielką erudycję Badaczki – Autorki, dobrze zorientowanej w specyfice kulturowej tego obszaru. dr hab. Eugeniusz Kłosek, prof. UWr (z recenzji)   Tu odniosę się do map, które Autorka w znacznym stopniu stworzyła od nowa. Są one czymś na kształt kamieni milowych, i każda, nawet oddzielnie licząc, stanowi autentyczne osiągnięcie naukowe. dr hab. Zygmunt Kłodnicki, emerytowany prof. UŚ (z recenzji)