Ballady ludowe Europy zachodniej i południowej

Anonim

Ballady Ludowe Europy Zachodniej i Południowej: Ar Plach A Zavas Beure Mad, Jan Renaud, Margrabina, Żona marynarza, Na morzu, Małgorzata, W Pierwszy Dzień Majowy, Ucieczka do Egiptu, Hrabia Garyn, Paź w więzieniu, Dama z Aragonu, Powrót, Donna Lombarda, Dziewczyna w winnicy. Są to ballady bretońskie, francuskie, gaskońskie, prowansalskie, katalońskie i piemonckie w przekładzie Edwarda Porębowicza i opracowaniu redakcyjnym Zenona Przesmyckiego.

Bałwochwalstwo słowiańskie

Joachim Lelewel

Joachim Lelewel, Bałwochwalstwo słowiańskie dziełko poświęcone opisowi starych pogańskich kultów, świątyń, kapłanów, obrzędów i obyczajów opierające się na starożytnych opisach podróżników i kronikarzy. Lelewel analizuje te relacje i porównuje wierzenia Słowian do wierzeń i obrzędów innych ludów zamieszkujących Europę, a nawet Azję.

Beowulf

Nieznany

Beowulf to epicki poemat anglosaski, którego autor nie jest znany. Ułożony prawdopodobnie na początku VIII wieku (jedyny rękopis pochodzi z około 1000 roku), jest najstarszym znanym tekstem literatury anglosaskiej. Jest najdłuższym poematem ze wszystkich znanych w dawnym języku angielskim i stanowi w przybliżeniu dziesiątą część całej literatury anglosaskiej. Rękopis nie posiada żadnego tytułu, ale od początku XIX wieku jest on znany jako Beowulf. Akcja toczy się w VI wieku w Skandynawii i zawiera wiele aluzji do innych germańskich legend i bohaterów. Nie ma dowodów, aby kiedykolwiek żył szwedzki książę Beowulf, chociaż niektóre fakty z poematu zostały potwierdzone przez badaczy historii.Poemat posiada ponad trzy tysiące wierszy. Pierwsza część mówi o tym, jak Beowulf przybywa do Danii, aby pomóc tamtejszemu królowi, którego kraj od dwunastu lat jest nękany przez ogra Grendela. Beowulf, z czternastoma towarzyszami, pokonuje potwora, a później również jego matkę, która stara się pomścić syna. W drugiej części, po pięćdziesięciu latach rządów Beowulfa w jego rodzinnym kraju, toczy on swoją ostatnią bitwę, tym razem ze smokiem, który sieje przerażenie wśród jego ludu. Chociaż zdołał go pokonać, to jednak Beowulf sam ginie w walce. Poemat kończy się pogrzebem króla-bohatera.Poemat posłużył za źródło do inspiracji dla wielu książek i filmów, takich jak chociażby Władcy pierścieni Tolkiena, oraz dla filmów Trzynasty wojownik czy Beowulf.

Bettina von Arnim: "O Polsce"

red. Nina Nowara-Matusik, Marek Kryś

Drugi tom zainicjowanej w Instytucie Filologii Germańskiej Uniwersytetu Śląskiego serii wydawniczej Niemiecka Literatura Kobiet przynosi pierwszy w języku polskim przekład polonofilskiego eseju Polenbroschüre [Broszura o Polsce] słynnej niemieckiej pisarki epoki romantyzmu Bettiny von Arnim. Opublikowany w 1849 roku tekst wciąż zaskakuje wyjątkowo aktualnością, będąc jednocześnie – w historii literatury niemieckiej stosunkowo rzadko spotykanym – przykładem niemieckiego (i kobiecego) głosu, upominającego się tak żywiołowo, tak bezpardonowo i z tak wielkim zaangażowaniem o wolność i prawa Polaków. Ponadto publikacja zawiera szkice poświęcone życiu i twórczości Bettiny von Arnim, zagadnieniom politycznym poruszanym w Broszurze o Polsce, wybranym problemom translacji oraz obszerną bibliografię. Książka O Polsce jest przeznaczona dla wszystkich osób zainteresowanych historią literatury niemieckiej, w szczególności tej autorstwa kobiet, historią stosunków polsko-niemieckich oraz problematyką przekładu literackiego.

Bez Pana i Plebana

Dariusz Zalega

Dariusz Zalega w swojej najnowszej książce Bez pana i plebana. 111 gawęd z ludowej historii Śląska żongluje opowieściami o zapomnianych postaciach, miejscach i wydarzeniach, które choć wydają się jedynie lokalne, wpłynęły na historię nie tylko Górnego Śląska, lecz także na bieg wydarzeń w całym kraju. To zarówno opowieść o buntach i strajkach, jak i (a może nawet przede wszystkim) hołd dla Ślązaków i Ślązaczek, którzy nie zginali karku.   Seria Ludowa Historia Polski stanowić ma przyczynek do odzyskania zapomnianych dziejów zwykłych ludzi. Chcemy w niej przedstawiać najciekawsze prace na temat tych, którzy nie kwalifikowali się do narodu Sarmatów, choć byli prawdziwą solą ziem dawnej Rzeczypospolitej. Będą to zatem książki o chłopach pańszczyźnianych, miejskiej biedocie, ludziach luźnych, a wreszcie proletariacie. - Przemysław Wielgosz, redaktor merytoryczny serii

Bękarty pańszczyzny

Michał Rauszer

Do czego doprowadzić mogą głód i ciężka praca? I kiedy wyzysk staje się nie do zniesienia? W swojej najnowszej książce Michał Rauszer odpowiada na te i inne pytania, a także analizuje historyczny fenomen buntów chłopskich. Wykorzystując interdyscyplinarne narzędzia, przygląda się wybuchającym w całej Europie antyfeudalnym wojnom chłopskim i dziewiętnastowiecznej rabacji galicyjskiej. Rauszer nie rozpatruje tych wydarzeń w kategoriach spontanicznych czy zorganizowanych wystąpień politycznych, nie ogranicza się również do stworzenia kroniki walki klasowej. Bunty chłopskie okazują się bowiem jednym z kluczowych procesów konstruowania kultury oporu, która w swoich zróżnicowanych i determinowanych historycznie przejawach może być inspirująca także dzisiaj.

Biblioteki. Krucha historia

Andrew Pettegree, Arthur der Weduwen

Doskonała lektura dla miłośników książek fascynująca opowieść o historii bibliotek i ludzi, którzy je budowali, od starożytności po erę cyfrową. Znane na całym świecie, zazdrośnie strzeżone przez prywatnych kolekcjonerów, budowane przez stulecia i niszczone w jeden dzień, ozdobione złoceniami i freskami albo wypełnione wygodnymi pufami i rysunkami dzieci historia bibliotek jest bogata, różnorodna i obfitująca w nieoczekiwane zdarzenia. W książce Biblioteki historycy Andrew Pettegree i Arthur der Weduwen przedstawiają nam antykwariuszy i filantropów, którzy tworzyli wspaniałe księgozbiory, opowiadają o narodzinach i upadku gustów literackich i odsłaniają przed nami tajemnice zbrodni i wykroczeń popełnionych w pogoni za rzadkimi manuskryptami. Poprzez te opowieści autorzy pokazują, że chociaż same księgozbiory są niezwykle kruche i mogą popaść w ruinę w ciągu zaledwie kilku dekad, jednak idea biblioteki okazała się nadzwyczaj trwała i odporna, a każde pokolenie tworzy tę instytucję od nowa. Przepięknie napisana i oparta na wnikliwych badaniach, książka Biblioteki jest lekturą obowiązkową dla miłośników książek, kolekcjonerów i wszystkich tych, którzy choć raz z rozkoszą zagubili się między regałami. Recenzje Odkrywcza Pettegree i der Weduwen w fascynujący sposób opowiadają o wielkich prywatnych kolekcjonerach i bibliotekach klasztornych, ale największą wartością ich książki jest wnikliwa analiza praktycznej i teoretycznej roli bibliotek w życiu zwykłych ludzi. The New Criterion Nadzwyczajna, napisana z rozmachem historia bibliotek Ta książka, przedstawiająca dzieje bibliotek od starożytności po czasy współczesne, jest niezwykle zajmująca i oparta na skrupulatnych badaniach. To doskonały prezent dla bibliofili na całym świecie. Sunday Times Tam, gdzie są książki, będą też biblioteki tego możemy być pewni. Znakomita książka Pettegree i der Weduwena, przystępnie napisana, wolna od żargonu naukowego i międzynarodowa w swym charakterze, powinna się znaleźć w każdej z nich. The Herald Ta książka oferuje czytelnikowi niezwykły wgląd w przeszłość i przyszłość bibliotek uniwersyteckich. Times Higher Education Znakomite, niemal doskonałe dzieło, opisujące ewolucję tej instytucji od glinianych tabliczek w imperium asyryjskim po dzisiejsze biblioteki cyfrowe. Booklist Fascynująca wyprawa w głąb ewolucji bibliotek Lektura obowiązkowa dla wszystkich bibliofilów. Publishers Marketplace Pełna życia, rzetelnie udokumentowana historia kultury, bogata w fakty fascynujące dla bibliofilów. Kirkus Czym jest biblioteka? Czy jest niemą demonstracją bogactwa i władzy, czy może wyrazem pokornego oddania Bogu? Nieodzownym zasobem społeczności czy marnotrawstwem pieniędzy podatników? W Bibliotekach autorzy z gracją prowadzą nas przez stulecia, aby pokazać, że biblioteki są tym wszystkim (i nie tylko tym), i podarować nam róg obfitości pełen niezwykłych historii z książkami w roli głównej. Judith Flanders, autorka książki A Place for Everything Napisana z rozmachem, zajmująca, oparta na dogłębnych badaniach historia nadzwyczajnego i ponadczasowego zjawiska, jakim są biblioteki. Richard Ovenden, Uniwersytet Oksfordzki Wszechstronna, ale nie zagmatwana, pełna życia, lecz nie anegdotyczna ta napisana z rozmachem historia bibliotek pokazuje, jak ważną rolę odgrywała ta instytucja we wszystkich aspektach ludzkiej kultury. W czasach, gdy biblioteki i bibliotekarze okazują się ważniejsi i bardziej odporni niż kiedykolwiek wcześniej, ta opowieść o rozmaitych postaciach, jakie przybierały biblioteki w różnych miejscach i epokach, będzie pouczająca i w równym stopniu inspirująca. Leah Price, autorka What We Talk About When We Talk About Books

Birma. Złota ziemia roni łzy

Bogdan Góralczyk

[…] Współczesne krytyczne wobec Birmy zachodnie, bliskowschodnie i nadwiślańskie głosy, słusznie oburzając się na prześladowania Rohingya, nie biorą wszakże pod uwagę ogromu zmian, jakie zaszły nad Irawadi, oraz specyfiki tego kraju. Lektura „Złotej ziemi” z pewnością im się przyda. Będąc świetnym zapisem chwili tuż przed zmianami, książka ta oferuje rzecz w obserwowaniu rzeczywistości birmańskiej bezcenną: perspektywę. Uświadamia, jak daleko Birma doszła w ciągu dekady. Pozwala spojrzeć na ten kraj i gnębiące go problemy z dystansu, z większą empatią. Powinna stać się lekturą obowiązkową dla każdego, kto nie pamięta Birmy sprzed 2011 roku (a tym, którzy pamiętają, z pewnością pomoże przypomnieć sobie, jak źle się działo w kraju pod generalskim butem). Po jej przeczytaniu spojrzenie na Birmę powinno stać się bardziej zniuansowane, głębsze. Birma wciąż czeka na swoją „jedność w różnorodności”, na rozwiązanie etnicznego węzła gordyjskiego. Wciąż trwa mierzenie się z niejednoznacznym dziedzictwem kolonialnym. Nie zmienił się również – wzrósł wręcz – polityczny kult Aung Sana, założyciela państwa. Utrzymało się uwielbienie dla jego córki, Aung San Suu Kyi, i to mimo pięciu lat jej rządów, co wiązało się z koniecznością pójścia na liczne kompromisy moralno-polityczne. Birmańczycy – inaczej niż Zachód – świetnie rozumieją tę cenę i wciąż stoją za Suu Kyi murem. Bo jest dla nich niczym symboliczna tarcza, broniąca przed generałami. Ludzie w Birmie – zarówno Birmańczycy, jak i mniejszości – doskonale pamiętają uchwycone w „Złotej ziemi” przez Bogdana Góralczyka „długie trwanie” rządów Tatmadaw i za żadne skarby świata nie chcą by się powtórzyło. Niestety, mroczne widmo ery generałów powróciło 1 lutego 2021 roku, ponownie sprawiając, że Złota Ziemia roni łzy.  dr hab. Michał Lubina  Instytut Bliskiego i Dalekiego Wschodu UJ   Prof. zw. dr hab. Bogdan J. Góralczyk, politolog i sinolog, b. dyplomata, publicysta, wykładowca w Centrum Europejskim Uniwersytetu Warszawskiego i jego były dyrektor. W latach 2003–2008 był ambasadorem RP w Tajlandii, akredytowanym również w Republice Filipin i Związku Mjanma. Do Mjanmy – Birmy – później jeszcze wielokrotnie jeździł. Specjalizuje się we współczesnych stosunkach międzynarodowych, w tym w zagadnieniach globalizacji, tematyce europejskiej oraz rynków i przemian zachodzących w Azji. Szczególnie dogłębnie zbadał specyfikę, rolę i zmiany dokonujące się w Chinach i na Węgrzech (znając języki obu krajów), czego najlepszym dowodem są dwie książki wydane nakładem Wydawnictwa Dialog: „Wielki Renesans. Chińska transformacja i jej konsekwencje” (2018) oraz „Węgierski syndrom Trianon” (2020).