Historia Pragi życiorysami pisana

Joanna Kiwilszo

Książka prezentuje dzieje dwudziestu dwóch rodzin, których życie związane było z warszawską Pragą. Są wśród nich tak znane i zasłużone rody, jak rodzina premiera Jana Olszewskiego, czy wywodząca się od Szmula Zbytkowera rodzina francuskiego noblisty Henri Bergsona a także rodzina zmarłego niedawno aktora Jana Kobuszewskiego. Są też, przedstawione w rodzinnym kręgu, tak charakterystyczne dla Pragi postacie jak Julian Różycki, Jan Wedel, Ignacy i Kazimierz Skorupka czy Jan Żabiński. Oprócz tych „wielkich”, znanych z historii, na kartach książki przedstawione zostały też losy „zwykłych”, co nie znaczy mniej ważnych mieszkańców prawobrzeżnej Warszawy, jak członków klanu Natorffów, Gierałtowskich czy Rabęckich. Z każdą z tych rodzin wiążą się niepowtarzalne historie, tworząc razem obraz, którego ramą jest niezwykła dzielnica Warszawy – Praga.

Historia ustroju i prawa w Polsce

Lech Krzyżanowski

Osoby pragnące poznać dzieje polskiego ustroju i prawa napotykają niemałe kłopoty z właściwym powiązaniem informacji o poszczególnych instytucjach prawnych z okolicznościami historycznymi,w jakich się rodziły i funkcjonowały. Tymczasem brak znajomości politycznej, gospodarczej czy społecznej genezy różnorakich rozwiązań prawnych nie pozwala w należyty sposób ocenić ich znaczenia. W niniejszym tomie zatem sporo miejsca poświęcono właśnie tej, czysto historycznej warstwie narracji jako ważnemu uzupełnieniu podstawowych treści historycznoprawnych. Nie znaczy to oczywiście, że marginalizacji uległa część merytoryczna, odnosząca się do źródeł i ewolucji instytucji prawa w Polsce. Repetytorium pozostało obszernym kompendium wiedzy z tego zakresu, tyle że umieszczono ją w jej historycznym kontekście. Nacisk położony na poznanie i zrozumienie okoliczności historycznych towarzyszących zmianom prawnym to niejedyny element wyróżniający Repetytorium na tle piśmiennictwa z tego zakresu. Czytelnik z pewnością odkryje niezbyt często stosowany układ treści wspomagający paralelne prowadzenie dwu wykładów: z historii ustroju oraz dziejów prawa. W górnej (czerwonej) części strony zawsze znajdzie rozważania na temat ustroju, w dolnej(czarnej) zaś odnoszące się do tego samego okresu historycznegoinformacje o prawie sądowym. Nowa metoda wymaga co prawda przystosowania się do nietypowej lektury (tylko górne lub tylko dolnej części strony, jeśli chcemy zachować ciągłość narracji), ale jednocześnie gwarantuje skoncentrowanie całości materiału poświęconego danej epoce w jednym miejscu. Trudno precyzyjnie rozdzielić zakres ustrojowy od prawnosądowego(związki między nimi zostały zresztą zaznaczone kolorowymi odsyłaczami), a skoro związków przyczynowo-skutkowych między nimi jest niemało, autor uznał za celowe ułatwić przemieszczanie się między obu warstwami narracji

Historycy a socjalizm. Polska lewica niepodległościowa spod znaku Klio. Wybór tekstów

Marta Sikorska-Kowalska

Niniejsze wydawnictwo w zamyśle autorek ma stanowić tom pierwszy wielotomowej antologii, na którą złożą się materiały i opracowania odnoszące się do różnych epok i nurtów socjalizmu. W oddawanym do rąk czytelnika tomie zebrane zostały wypowiedzi polskich badaczy dziejów sympatyzujących z ruchem socjalistycznym ‒ od momentu powstania pierwszych tego typu organizacji na ziemiach polskich po rok 1918. Wyselekcjonowane wypowiedzi poświęcone życiu społecznemu, politycznemu, funkcjonowaniu kultury i nauki odzwierciedlają wielość sposobów rozumienia doktryny, płynność postaw i idei, bogactwo oraz zróżnicowanie nurtów polskiego socjalizmu. Reprezentanci wybranej grupy zawodowej, prezentujący światopogląd lewicowy (tzw. lewica niepodległościowa) popularyzowali bliskie sobie idee wśród szerokich kręgów społeczeństwa. Celem autorek było zarówno przypomnienie postaci, jak i próba prezentacji wyznawanego przez nie zespołu wartości. Nie analizowano teorii i przemian dokonujących się w myśli socjalistycznej, nie śledzono też pojawiających się w łonie ugrupowań partyjnych podziałów i wyodrębniających się nurtów. Autorki interesował sposób recypowania idei, jej krytyka, złożoność interpretacji oraz stopień oryginalności poglądów polskich socjalistów spod znaku Klio. Publikacja przekracza ramy tradycyjnej antologii. Poza edycją tekstów, zawiera również partie monograficzne, na które składają się biogramy autorów z fotografiami, zestawienie podstawowej literatury traktującej o ich życiu i działalności, a także rozdział wstępny zarysowujący portret zbiorowy pierwszych pokoleń socjalistów polskich podejmujących refleksję nad dziejami. Całość zamykają indeks, bibliografia i zestawienie źródeł pochodzenia wykorzystanych fotografii. Niniejsze wydawnictwo stawia sobie za zadanie przywrócenie pamięci o postaciach, określonym środowisku ideowym oraz popularyzację wypowiedzi, które być może w jakiejś części zachowały aktualność.  

Husaria. Skrzydlaci wojownicy

Marek Groszkowski

Podobno w czasie walki nigdy się nie cofali, przez sto dwadzieścia sześć lat nie przegrali żadnej bitwy, a szelest ich skrzydeł płoszył konie nieprzyjaciela - o husarzach krąży do dziś wiele mitów, które uczyniły z tych żołnierzy prawie nadludzkich wojowników. Owszem, wielokrotnie podczas potyczek wycofywali się, ale tylko po to, by ponowić atak. Pod Kłuszynem niektóre chorągwie szarżowały aż dziesięć razy! Husaria poznała też smak porażki, i to wcześniej, niż często się sądzi - choćby pod Cecorą, a wiec sześć lat przed bitwą pod Gniewem uznawaną za pierwszą przegraną skrzydlatego wojska. Nieprawdziwe jest także przekonanie, że to szelest skrzydeł płoszył konie nieprzyjaciela, ponieważ w bitewnym zgiełku był raczej niesłyszalny, ale ich widok. Jedno jest pewne, husaria uznawana przez wielu za najlepszą formację kawaleryjską świata miała unikatową strukturę, służący w niej żołnierze byli świetnie wyszkoleni, a jej głównym zadaniem na polu bitwy było przełamanie sił wroga. Książka Husaria. Skrzydlaci wojownicy opowiada o fenomenie ciężkiej jazdy, jej wyjątkowej taktyce walki oraz ponadprzeciętnych dowódcach. Omawia najciekawsze starcia, w których wygrywała i ponosiła porażki. To opowieść o wojownikach, których nawet niewielka grupa potrafiła zmienić losy niejednej bitwy.

Jak dawniej jadano

Andrzej Fiedoruk

W tej książce znajdziesz mnóstwo smaczków z historii polskiego stołu. Przeczytasz, co jadali królowie, szlachta i chłopi w różnych okresach burzliwych dziejów Polski. Jak zmieniły kuchnię polską czasy zaborów, jak radzono sobie podczas wojen i okupacji, a jak w okresie PRL-u. To niebanalna podróż do spiżarni, piwnic, kuchni, sklepów spożywczych oraz lokali gastronomicznych minionych lat. Poznaj dawne smaki i dowiedz się, czym były naroki, jak smakują chrapy łosia z figatelami i jak zrobić suropiecki. Autor we wciągający, erudycyjny sposób opisuje historię naszej narodowej kuchni. Mnóstwo anegdot i opowieści z dawnych lat sprawia, że książkę czyta się niczym powieść. Zarazem jest to niezwykła i zaskakująca rozmachem próba całościowego spojrzenia na tę historię i jedna z nielicznych prób jej analizy z perspektywy ekonomiczniej i kulturowej. Andrzej Fiedoruk - socjolog i historyk. Rodowity Białostocczanin. Swoje zainteresowanie wszelakimi aspektami kuchni i jedzenia przedstawił w ponad 60 publikacjach. W dorobku ma: powieści, felietony, eseje, a nawet powieść sensacyjną, związane z kulturą kulinarną. Jeden z recenzentów określił go mianem "kucharza publicysty", gdyż jego książki, budowane na esencjonalnej historii, dosmaczane są komentarzem, doprawiane anegdotami i dykteryjkami kulinarnymi. Patronat medialny:

Jakub Mikołaj i Ludwik Wejherowie mężowie stanu Prus Królewskich i dowódcy wojskowi Rzeczypospolitej

Józef Włodarski

Obszerne studium Józefa Włodarskiego jest poświęcone przedstawicielom trzeciego pokolenia katolickiej linii Wejherów – Jakubowi, Mikołajowi i Ludwikowi – znakomitym dowódcom wojskowym i mężom stanu Prus Królewskich. W poszczególnych rozdziałach prezentuje prawie półwieczną historię przedstawicieli rodu Wejherów, oddanych swojej ziemi obywateli-patriotów, których aspiracje rodowe i osobiste przekładały się także na szeroko pojęty mecenat. Podziw budzi obfitość wykorzystanych źródeł, zwłaszcza korespondencji pomiędzy Jakubem Wejherem a królami, najpierw Władysławem IV Wazą, a później Janem Kazimierzem, oraz znakomita ich interpretacja.

Jedwabne an anatomy of lies

Ewa Kurek

In her books Ewa Kurek reconstruct the wartime history based almost exclusively on Jewish sources; Ewa Kurek has the courage to raise important questions and the courage to search for equally important answers.

Jedwabne. Anatomia kłamstwa

Ewa Kurek

Mijają lata. Politycy i przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości RP nadal traktują polskich historyków jak groźne psy, które mają być prowadzone w kagańcu ministrów, sędziów i prokuratorów. W toczących się obecnie dyskusjach na ustawą, która przewiduje kary za używanie określenia "polskie obozy śmierci", nie ma miejsca na głos historyków. Jest za to miejsce dla kajającego się za Jedwabne ministra spraw zagranicznych Jacka Czaputowicza i dla Żyda Jonnego Danielsa, który publicznie oświadczył, że choćby 40 milionów Polaków zażądało ekshumacji w Jedwabnem, to ekshumacji nie będzie. Rodzi się podstawowe pytanie: Jonny Daniels to wizjoner, czy może jakiś niekoronowany król Polski? Nie miejmy pretensji do Żydów za to, że od co najmniej 17 już lat Polacy są grillowani za Jedwabne, że opinia światowa ma już wątpliwości , czy przypadkiem obozy śmierci rzeczywiście nie były polski. Za ten stan rzeczy odpowiadają polskie władze i my, Polacy, którzy tym władzom dajemy mandat do jej sprawowania. O prawo historyków do dokończenia podstawowych badań w Jedwabnem w postaci ekshumacji, o prawo do prawdy o wydarzeniach z lipca 1941 roku nie walczymy z Żydami, lecz z prokuratorem generalnym ministrem sprawiedliwości Rzeczpospolitej Polski. (...) Oddawana do rąk czytelników książka Jedwabne - anatomia kłamstwa jest smutną książką. Jest wyrazem bezsilności mnie historyka i wyrazem bezsilności nas, ponad pięćdziesięciu tysięcy obywateli Polski, Polaków i Żydów, wobec popełnianych przez władze RP aktów kłamstwa, cenzury i bezprawia wobec badań historycznych. Przygotowałam ją z myślą o nas, żyjących dziś w Polsce, abyśmy wiedzieli, o co chodzi, ale także z myślą o naszych potomnych. Aby, jeśli już nie nam, to przynajmniej naszym dzieciom i wnukom wywalczyć prawo do wolnych i prowadzonych bez strachu przed polską władzą badań historycznych. Książka ta powinna być również przestrogą dla wszystkich rządzących Polską. Tych, którzy mają władzę dziś i którzy będą ją mieć w przyszłości. Ze Wstępu autora