E-book details

Logika dla bystrzaków

Logika dla bystrzaków

Mark Zegarelli

Ebook

Uporządkuj swoje myśli i stosuj logikę w życiu codziennym

Ten napisany ludzkim językiem samouczek pomoże Ci zrozumieć różnorakie zagadnienia logiczne, od dowodów, rachunku kwantyfikatorów i paradoksów, po logikę symboliczną, struktury semantyczne i sylogizmy. Omówione krok po kroku przykłady pokażą Ci, jak przeprowadzić wnioskowanie, udowodnić jego poprawność i wykorzystać prawa równoważności.

W książce:

  • Jak spojrzeć na świat logicznie,
  • Jak dowodzić i obalać wnioskowania,
  • Jak wywodzić logiczne wnioski,
  • Jak zrozumieć logikę rozmytą i kwantową.

Mark Zegarelli ukończył studia matematyczne i anglistyczne na Uniwersytecie Rutgersa. Do tej pory napisał cztery książki i niezliczoną ilość artykułów prasowych o łamigłówkach logicznych.

O autorze (15)

Podziękowania od autora (17)

Wstęp (19)

  • O książce (19)
  • Konwencje zastosowane w książce (20)
  • Czego nie czytać (21)
  • Naiwne założenia (21)
  • Jak podzielona jest książka (21)
    • Część I: Wprowadzenie do logiki (22)
    • Część II: Rachunek zdań (22)
    • Część III: Dowody, składnia i semantyka w rachunku zdań (22)
    • Część IV: Rachunek kwantyfikatorów (23)
    • Część V: Nowe kierunki w logice (23)
    • Część VI: Dekalogi (23)
  • Ikony użyte w książce (23)
  • Co dalej (24)

CZĘŚĆ I: WPROWADZENIE DO LOGIKI (25)

Rozdział 1: Czym właściwie jest logika? (27)

  • Z perspektywy logiki (28)
    • W poszukiwaniu odpowiedzi (28)
    • Przyczyna i skutek (29)
    • Wszystko i jeszcze trochę (30)
    • Istnienie jako takie (31)
    • Logiczne słowa (31)
  • Prowadzenie wnioskowania (31)
    • Formułowanie przesłanek (32)
    • Wypełnianie luk krokami pośrednimi (32)
    • Formułowanie wniosku (33)
    • Orzekanie o poprawności wnioskowania (33)
    • Wskazywanie przesłanek entymematycznych (33)
  • Proste dochodzenie do wniosków dzięki pierwszym zasadom myślenia (34)
    • Zasada tożsamości (34)
    • Zasada wyłączonego środka (34)
    • Zasada niesprzeczności (35)
  • Łączenie logiki z matematyką (35)
    • Matematyka pomaga w zrozumieniu logiki (35)
    • Logika pomaga w zrozumieniu matematyki (36)

Rozdział 2: Od Arystotelesa do komputera (37)

  • Logika klasyczna - od Arystotelesa do oświecenia (38)
    • Arystoteles wynajduje sylogistykę (38)
    • Aksjomaty i twierdzenia Euklidesa (41)
    • Chryzyp i stoicy (42)
    • Czas letargu (42)
  • Logika nowożytna - XVII, XVIII i XIX wiek (43)
    • Leibniz i renesans (43)
    • Rozwój logiki formalnej (44)
  • Logika w XX wieku i współcześnie (47)
    • Logika nieklasyczna (48)
    • Twierdzenie Gödla (48)
    • Epoka komputerów (49)
    • Co nas jeszcze czeka? (49)

Rozdział 3: Jak działa wnioskowanie? (51)

  • Definicja logiki (52)
    • Analiza struktury wnioskowania (52)
    • Określanie poprawności formalnej (54)
  • Przykłady wnioskowań (55)
    • Niedzielny wypad na lody (55)
    • Biedny Fifi (56)
    • Gdzie wiosna spaliną oddycha (56)
    • Przypadek niezadowolonego pracownika (57)
  • Czym logika nie jest (57)
    • Myślenie a logika (58)
    • Rzeczywistość - co to takiego? (59)
    • Adekwatność (60)
    • Dedukcja i indukcja (61)
    • Pytania retoryczne (62)
  • Na co to komu? (64)
    • Liczby i relacje (matematyka) (64)
    • Wyprawa na księżyc (nauki przyrodnicze) (65)
    • I/O (informatyka) (65)
    • Powtórz to w sądzie (prawo) (65)
    • Odnaleźć sens życia (filozofia) (66)

CZĘŚĆ II: RACHUNEK ZDAŃ (67)

Rozdział 4: Kwestie formalne (69)

  • Formalne aspekty logiki zdań (70)
    • Stałe zdaniowe (70)
    • Zmienne zdaniowe (71)
    • Wartość logiczna (71)
  • Pięć operatorów logiki zdań (71)
    • Negacja (72)
    • Koniunkcja (74)
    • Alternatywa (75)
    • Implikacja (77)
    • Równoważność (79)
  • Rachunek zdań a prosta arytmetyka (80)
    • Wartości wejściowe i wyjściowe (80)
    • Podstawianie (82)
    • Nawiasy (82)
  • Tłumaczenie zdań (83)
    • Tłumaczenie z rachunku zdań na polski (83)
    • Tłumaczenie z polskiego na rachunek zdań (85)

Rozdział 5: Znaczenie ewaluacji (89)

  • Wartość logiczna (90)
    • Wprowadzenie do ewaluacji w logice zdań (90)
    • Inna metoda (92)
  • Praca z wyrażeniami (93)
    • Wskazywanie wyrażeń podrzędnych (93)
    • Zakresy wyrażeń (94)
    • Wskazywanie operatorów głównych (95)
  • Osiem form wyrażeń w logice zdań (97)
  • Powtórka z ewaluacji (98)

Rozdział 6: Tablice prawdy w ewaluacji wyrażeń (101)

  • Tablica: metoda siłowa (102)
  • Twoja pierwsza tablica prawdy (103)
    • Przygotowanie tablicy prawdy (103)
  • Wypełnianie tablicy prawdy (105)
    • Odczytywanie tablicy prawdy (107)
  • Praca z tablicami prawdy (108)
    • Tautologie i kontrtautologie (108)
    • Ocena ekwiwalencji semantycznej (109)
    • Spójność (110)
    • Sprawdzanie poprawności (111)
  • Składanie elementów w całość (113)
    • Łączenie tautologii z kontrtautologią (113)
    • Łączenie ekwiwalencji semantycznej z tautologią (115)
    • Łączenie niespójności z kontrtautologią (115)
    • Łączenie poprawności z kontrtautologią (116)

Rozdział 7: Tablice błyskawiczne (119)

  • Tablica prawdy jest passé - nadszedł czas tablicy błyskawicznej (120)
  • Proces stosowania tablicy błyskawicznej (121)
    • Przyjmowanie założeń strategicznych (121)
    • Wypełnianie tablicy błyskawicznej (122)
    • Odczytywanie tablicy błyskawicznej (123)
    • Obalenie założenia (123)
  • Planowanie strategii (124)
    • Tautologia (125)
    • Kontrtautologia (125)
    • Wyrażenie przygodne (125)
    • Ekwiwalencja i nieekwiwalencja semantyczna (126)
    • Spójność i niespójność (126)
    • Poprawność i niepoprawność (126)
  • Jak pracować z tablicami błyskawicznymi, żeby się nie przemęczyć (127)
    • Rozpoznawanie sześciu najprostszych typów wyrażeń (128)
    • Praca z czterema nieco bardziej złożonymi typami wyrażeń (129)
    • Radzenie sobie z sześcioma trudnymi typami wyrażeń (132)

Rozdział 8: Drzewa semantyczne (135)

  • Jak działa drzewo semantyczne? (136)
    • Rozkład wyrażeń logiki zdań (136)
    • Rozwiązywanie problemów przy użyciu drzew semantycznych (138)
  • Sprawdzanie spójności lub niespójności (139)
  • Sprawdzanie poprawności lub niepoprawności (141)
  • Odróżnianie tautologii, kontrtautologii i wyrażeń przygodnych (143)
    • Tautologie (144)
    • Kontrtautologie (147)
    • Wyrażenia przygodne (149)
  • Sprawdzanie ekwiwalencji semantycznej lub jej braku (149)

CZĘŚĆ III: DOWODY, SKŁADNIA I SEMANTYKA W RACHUNKU ZDAŃ (153)

Rozdział 9: Konstrukcja dowodów (155)

  • Koniec z segregacją przesłanek i wniosków (156)
  • Osiem reguł implikacji w logice zdań (157)
    • Reguły implikacji: modus ponens i modus tollens (158)
    • Reguły koniunkcji: dołączanie i opuszczanie (160)
    • Reguły alternatywy: dołączanie i opuszczanie (162)
    • Reguły podwójnej implikacji: sylogizm hipotetyczny i dylemat konstrukcyjny (165)

Rozdział 10: Reguły ekwiwalencji (169)

  • Odróżnianie implikacji od ekwiwalencji (170)
    • Ekwiwalencje działają w obie strony (170)
    • Odnoszenie ekwiwalencji do części (170)
  • Dziesięć reguł ekwiwalencji (170)
    • Opuszczanie negacji (ON) (171)
    • Transpozycja (Trans) (172)
    • Reguła zastępowania implikacji (ZI) (172)
    • Eksportacja (Eks) (174)
    • Przemienność (Przem) (175)
    • Łączność (Łącz) (175)
    • Reguła rozdzielności koniunkcji względem alternatywy (Roz) (176)
    • Prawo de Morgana (DeM) (178)
    • Tautologia (Taut) (179)
    • Reguła zastępowania równoważności (ZR) (180)

Rozdział 11: Założenia w dowodzeniu warunkowym i nie wprost (183)

  • Dowód warunkowy (184)
    • Jak działa dowód warunkowy (185)
    • Wykorzystanie wniosku (186)
    • Więcej niż jedno założenie (188)
  • Dowodzenie nie wprost (189)
    • Jak działa dowód nie wprost (189)
    • Udowadnianie krótkich wniosków (191)
  • Łączenie dowodu warunkowego z dowodem nie wprost (192)

Rozdział 12: Strategia konstruowania dowodów (193)

  • Proste dowody: metoda na wyczucie (194)
    • Przyjrzyj się problemowi (194)
    • Zapisz podstawowe spostrzeżenia (195)
    • Wiedz, kiedy skończyć (197)
  • Umiarkowanie trudne wnioskowania: kiedy używać dowodzenia warunkowego (197)
    • Trzy przyjazne formy: x > y, x ( y i ~(x ( y) (198)
    • Dwie mniej przyjazne formy: x - y i ~(x - y) (199)
    • Trzy nieprzyjazne formy: x ( y, ~(x ( y) i ~(x > y) (200)
  • Trudne wnioskowania: jak wyjść z potrzasku (201)
    • Wybór rodzaju dowodu wymaga rozwagi (201)
    • Zacznij budować dowód od wniosku (202)
    • Zgłębienie form wyrażeń (204)
    • Rozkładanie długich przesłanek (208)
    • Przyjmij sprytne założenie (209)

Rozdział 13: Wszystkie operatory w cenie jednego (211)

  • Radzenie sobie z pięcioma operatorami logiki zdań (212)
  • Redukcja zatrudnienia - historia z życia wzięta (213)
    • Triumf chciwości (214)
    • Bunt robotników (214)
    • Konflikt interesów (215)
    • Genialny plan (215)
    • Jaki z tego morał? (217)

Rozdział 14: Składnia i semantyka (219)

  • Poprawnie skonstruowane wyrażenia (220)
    • Jak działają wyrażenia (221)
    • Luźniejsze zasady (222)
    • Odróżnianie wyrażeń sformułowanych poprawnie od wyrażeń niepoprawnych (222)
  • Porównanie logiki zdań z algebrą Boole'a (223)
    • Odczytywanie symboli (223)
    • Rozwiązywanie zadań (226)
    • Półpierścienie (226)
    • Składnia i semantyka w algebrze Boole'a (227)

CZĘŚĆ IV: RACHUNEK KWANTYFIKATORÓW (229)

Rozdział 15: Wprowadzenie do logiki kwantyfikatorów (231)

  • Rzut okiem na logikę kwantyfikatorów (232)
    • Nazwy i predykaty (233)
    • Wykorzystanie operatorów z logiki zdań (235)
    • Zmienne nazwowe (236)
  • Wyrażanie ilości przy użyciu dwóch nowych operatorów (236)
    • Kwantyfikator ogólny (236)
    • Kwantyfikator egzystencjalny (237)
    • Dziedzina dyskursu (238)
  • Wyrażenia i formy wyrażeń (240)
    • Określenie zakresu kwantyfikatora (240)
    • Zmienne wolne i związane (241)
    • Wyrażenia i formy wyrażeń (241)

Rozdział 16: Tłumaczenie wyrażeń rachunku kwantyfikatorów (243)

  • Tłumaczenie podstawowych czterech rodzajów zdań kategorycznych (244)
    • "Każde" i "niektóre" (244)
    • "Nie wszystkie" i "żadne" (246)
  • Inne tłumaczenia podstawowych form (247)
    • Wyrażanie słowa "każde" kwantyfikatorem (248)
    • Wyrażanie słowa "niektóre" kwantyfikatorem (248)
    • Wyrażanie określenia "nie wszystkie" kwantyfikatorem (249)
    • Wyrażanie określenia "żadne" kwantyfikatorem (249)
  • Zdania z innym słownictwem (250)
    • Rozpoznawanie słowa "każde" (250)
    • Rozpoznawanie słowa "niektóre" (251)
    • Rozpoznawanie określenia "nie wszystkie" (251)
    • Rozpoznawanie słowa "żadne" (251)

Rozdział 17: Dowodzenie w rachunku kwantyfikatorów (253)

  • Wykorzystanie reguł rachunku zdań w rachunku kwantyfikatorów (254)
    • Porównywanie podobnych wyrażeń w rachunku zdań i rachunku kwantyfikatorów (254)
    • Zastosowanie ośmiu reguł implikacji (255)
    • Zastosowanie dziesięciu reguł ekwiwalencji (257)
  • Przekształcanie zdań regułą zaprzeczenia kwantyfikatora (ZK) (258)
    • Reguła zaprzeczenia kwantyfikatora (ZK) (258)
    • Zastosowanie ZK w dowodzie (259)
  • Cztery reguły kwantyfikatorów (260)
    • Prosta reguła #1: instancjacja uniwersalna (IU) (261)
    • Prosta reguła #2: generalizacja egzystencjalna (GE) (264)
    • Trudna reguła #1: instancjacja egzystencjalna (IE) (266)
    • Trudna reguła #2: generalizacja uniwersalna (GU) (270)

Rozdział 18: Relacje i tożsamości (275)

  • Relacje (276)
    • Definiowanie relacji i ich wykorzystywanie (276)
    • Łączenie wyrażeń relacyjnych (277)
    • Wykorzystanie kwantyfikatorów z relacjami (277)
    • Praca z wieloma kwantyfikatorami (278)
    • Relacje w dowodach (280)
  • Tożsamości (282)
    • Jak działa tożsamość (283)
    • Tożsamości w dowodach (284)

Rozdział 19: Kwantyfikatory i drzewa semantyczne (287)

  • Drzewa semantyczne w rachunku zdań (288)
    • Zasady rozkładu wyrażeń (288)
    • Wykorzystanie IU, IE i ZK (289)
    • Stosowanie IU więcej niż raz (291)
  • Nieskończone drzewa (294)

CZĘŚĆ V: NOWE KIERUNKI W LOGICE (297)

Rozdział 20: Logika i komputery (299)

  • Wczesne komputery (300)
    • Babbage projektuje pierwsze komputery (300)
    • Turing i UTM (301)
  • Komputery współcześnie (303)
    • Sprzęt i bramki logiczne (303)
    • Oprogramowanie i języki komputerowe (305)

Rozdział 21: Logika nieklasyczna (307)

  • Możliwość (308)
    • Logika trójwartościowa (308)
    • Logika wielowartościowa (309)
    • Logika rozmyta (311)
  • Logika modalna (313)
  • Logika wyższego rzędu (315)
  • Poza niesprzecznością (316)
  • Kwantowy przeskok (317)
    • Logika kwantowa (317)
    • Dwa kubki (318)

Rozdział 22: Paradoksy i systemy aksjomatyczne (321)

  • Ugruntowanie logiki w teorii zbiorów (322)
    • Zbiory zebrane ze zbiorów (322)
    • Paradoks: problem z teorią zbiorów (323)
    • Opracowanie rozwiązania w Principia mathematica (324)
  • System aksjomatyczny rachunku zdań (325)
  • Udowadnianie niesprzeczności i zupełności (326)
    • Niesprzeczność i zupełność logiki zdań i kwantyfikatorów (327)
    • Formalizacja logiki i matematyki w ramach programu Hilberta (327)
  • Twierdzenie Gödla o niezupełności (329)
    • Znaczenie twierdzenia Gödla (329)
    • Jak tego dokonał (329)
  • Co to wszystko znaczy (331)

CZĘŚĆ VI: DEKALOGI (333)

Rozdział 23: Dziesięć cytatów o logice (335)

Rozdział 24: Dziesięciu wielkich logików (337)

  • Arystoteles (384 - 322 p.n.e.) (337)
  • Gottfried Leibniz (1646 - 1716) (338)
  • George Boole (1815 - 1864) (338)
  • Lewis Carroll (1832 - 1898) (338)
  • Georg Cantor (1845 - 1918) (339)
  • Gottlob Frege (1848 - 1925) (339)
  • Bertrand Russell (1872 - 1970) (339)
  • David Hilbert (1862 - 1943) (339)
  • Kurt Gödel (1906 - 1978) (340)
  • Alan Turing (1912 - 1954) (340)

Rozdział 25: Dziesięć sposobów na ułatwienie sobie zaliczenia egzaminu (341)

  • Oddychaj (341)
  • Przejrzyj cały arkusz (342)
  • Zrób rozgrzewkę (342)
  • Wypełniaj tablice prawdy kolumna po kolumnie (342)
  • Jeśli gdzieś się zatniesz, spisz wszystko, co możesz (342)
  • Jeśli naprawdę poważnie się zaplączesz, przejdź dalej (343)
  • Jeśli masz mało czasu, dokończ czarną robotę (343)
  • Sprawdź swoje odpowiedzi (343)
  • Przyznaj się do błędu (344)
  • Siedź do samego końca (344)

Skorowidz (345)

  • Title: Logika dla bystrzaków
  • Author: Mark Zegarelli
  • Original title: Logic For Dummies
  • Translation: Maksymilian Gutowski
  • ISBN: 978-83-283-3382-6, 9788328333826
  • Date of issue: 2017-11-10
  • Format: Ebook
  • Item ID: logiby
  • Publisher: Dla bystrzaków