O autorach 15

Podziękowania od autorów 17

Wstęp 19

• O książce 19
• Naiwne założenia 20
• Ikony użyte w książce 20
• Oprócz książki 21
• Co dalej 21

CZĘŚĆ I: ZACZYNAMY PRZYGODĘ Z MUZYKĄ KLASYCZNĄ 23

Rozdział 1: Otwieramy muzyczną ostrygę 25

• Czym naprawdę jest muzyka klasyczna? 25
• Jak poznać, czy w ogóle to lubisz? 26
• Siedem nawyków twórczych kompozytorów 26
  
  • Muzyka płynąca z serca 26
  • Struktura, którą można poczuć 27
  • Kreatywność i oryginalność 27
  • Wyraz ludzkich emocji 27
  • Utrzymywanie uwagi słuchacza 28
  • Muzyka łatwa do zapamiętania 28
  • Muzyka, która porusza Cię do głębi 29

Rozdział 2: Cała historia muzyki na 80 stronach 31

• Zrozumienie, skąd się wzięła muzyka klasyczna 31
• Śpiewanie przez cały dzień: średniowiecze 32
  
  • Chorał gregoriański 32
  • Mnich imieniem Guido 33
  • Ofiara spełniona 33
• Nowe narodziny: renesans 33
  
  • Powstanie madrygału 34
  • Narodziny opery 35
• Czas wzruszeń: era baroku 35
  
  • Szaleńcze nuty 36
  • Królowie, księża i inni bogacze 36
  • Antonio Vivaldi 37
  • Georg Friedrich Händel 38
  • Jan Sebastian Bach 40
• Zacieśnianie gorsetu: klasycyzm 43
  
  • Joseph Haydn 43
  • Wolfgang Amadeusz Mozart 45
  • Ludwig van Beethoven: człowiek, który zmienił wszystko 49
  • Schubert i jego Lieder 53
  • Felix Mendelssohn 55
• Zakochać się: beznadziejni romantycy 57
  
  • Carl Maria von Weber 57
  • Hector Berlioz 58
  • Fryderyk Chopin 61
  • Robert Schumann 63
  • Johannes Brahms 65
  • Supergwiazdy: Paganini i Liszt 67
  • Liszt idzie w ślady Paganiniego 68
  • Richard Wagner 69
  • Strauss i Mahler 70
• Cześć dla flagi: nuty narodowe w muzyce klasycznej 73
  
  • Bedřich Smetana 74
  • Antonín Dvořák 75
  • Zaproszenie do Ameryki 76
  • Edvard Grieg 77
  • Jean Sibelius 78
  • Carl Nielsen 79
  • Glinka i Potężna Gromadka 80
  • Piotr Czajkowski 82
  • Sergiusz Rachmaninow 84
• Muzyka poważna w XX w. i później 85
  
  • Debussy i Ravel 86
  • Igor Strawiński 88
  • Sergiusz Prokofiew 90
  • Dymitr Szostakowicz 91
• Druga Szkoła Wiedeńska 93
• Amerykanie 94

Rozdział 3: Jak rozpoznać sonatę? 99

• Symfonie 99
  
  • Pierwsza część: dziarska i żywa 100
  • Druga część: powolna i liryczna 101
  • Trzecia część: taneczna 101
  • Rozhukany finał 101
• Sonaty i sonatiny 102
• Koncerty 103
  
  • Struktura koncertu 103
  • Kadencja 104
• Tańce i suity 105
• Serenady i divertimenta 106
• Tematy i wariacje 107
• Fantazje i rapsodie 108
• Poematy symfoniczne 109
• Lieder, czyli pieśni 109
  
  • Lider w pisaniu Lieder 110
  • Formy pieśni 110
• Oratoria i inne utwory dla chóru 111
• Opery, operetki i arie 111
• Uwertury i preludia 112
• Balet i baleriny 112
• Kwartety smyczkowe i inne zespoły instrumentów 114
• Po co w ogóle komu forma? 115

CZĘŚĆ II: SŁUCHAJ! 117

Rozdział 4: Prosty koncertowy przewodnik przetrwania autorstwa Dave'a i Scotta 119

• Przygotować się czy nie? 119
• Kiedy przybyć na koncert? 120
• Czy na Święto wiosny mam iść w przepasce na biodra? 120
• Poradnik smakosza - co zjeść przed koncertem? 121
• Gdzie usiąść i jak zdobyć najlepsze bilety? 122
• Klaskać czy nie klaskać? - oto jest pytanie 123
  
  • Dlaczego nikt nie klaszcze? 124
  • Więcej o zwariowanym zwyczaju nieklaskania 124
• Kogo zabrać ze sobą i z kim zostawić psa? 125
• Na jaki koncert pójść na randkę, a na jaki lepiej nie? 126
• Rzut oka na program 127
  
  • Typowy format koncertowy 127
  • I wreszcie muzyka 129
  • Inny rodzaj programu 130
• Rola koncertmistrza 132
  
  • Strojenie 132
  • Obracanie, kręcenie, pchanie i ciągnięcie 132
• Wchodzi dyrygent 133
  
  • Zrozumienie interpretacji 134
  • Podział czasu 135
  • Opis stanowiska 136

Rozdział 5: Dla przyjemności słuchania 139

• 1. Händel: Muzyka na wodzie, Suita nr 2 139
• 2. Bach: Das Wohltemperierte Klavier, tom II, Preludium i Fuga C-dur 140
• 3. Mozart: Koncert fortepianowy Es-dur nr 22, część III 142
• 4. Beethoven: V Symfonia, część I 145
  
  • Ekspozycja 146
  • Przetworzenie 147
  • Repryza 147
  • Coda 148
• 5. Brahms: IV Symfonia, część III 148
• 6. Dvořák: Serenada na smyczki, część IV 150
• 7. Czajkowski: VI Symfonia, część IV 151
• 8. Debussy: La Mer, Dialogue du Vent et de la Mer 153
• 9. Strawiński: Święto wiosny - Introdukcja, Wiosenne wróżby i Zabawa w porywanie 155
  
  • Introdukcja 156
  • Wiosenne wróżby i tańce młodzieńców 156
  • Zabawa w porywanie 157

Przerwa: Wyprawa za kulisy 159

• Życie w orkiestrowym bajorku 159
• What I Did for Love 160
• Przesłuchanie 160
  
  • Historia niemal prawdziwa 161
  • Ustawione przesłuchania 162
  • Lista utworów 162
  • Recepta 163
  • Chwytanie szansy 163
  • Nieoczekiwane spotkanie 163
  • Powrót 164
  • Na scenie 165
  • Za zasłoną 165
  • Oczekiwanie 166
  • I po wszystkim 167
• Życie muzyka orkiestrowego, czyli co też dzieje się w pokoju ćwiczeń? 168
• Sprzedaż produktu 169
• Drobnym drukiem 171
• Trudna i niebezpieczna relacja między orkiestrą a jej dyrygentem 172
• Jak ugotować dyrygenta? 172
• Dlaczego mimo wszystko warto zostać zawodowym muzykiem? 173

CZĘŚĆ III: PODRĘCZNY PRZEWODNIK PO ORKIESTRZE 175

Rozdział 6: Klawisze i spółka 177

• Fortepian 177
  
  • Spojrzenie w głąb fortepianu 177
  • Nazywanie nut 178
  • Znalezienie oktawy 178
  • Granie na czarnych klawiszach 179
  • Spojrzenie do środka fortepianu 179
  • Przyciskanie pedałów 181
  • Słuchanie fortepianu 181
• Klawesyn 182
  
  • Barokowy złoty medal 182
  • Słuchanie klawesynu 184
• Organy 184
  
  • Przełączanie rejestrów 185
  • Słuchanie organów 185
• Syntezator 186

Rozdział 7: Smyczki i struny 187

• Skrzypce 188
  
  • Pociągnięcia smyczkiem 188
  • Strojenie 189
  • Granie na skrzypcach 189
  • Wibrująca struna 190
  • Nieznośna lekkość smyczków 191
  • Szarpanie strun 191
  • Słuchanie skrzypiec 192
• Inne instrumenty strunowe 193
  
  • Altówka 193
  • Wiolonczela 194
  • Kontrabas 196
  • Harfa 197
  • Gitara 199

Rozdział 8: Instrumenty dęte drewniane 203

• Flet poprzeczny 204
  
  • Jak wyczarować muzykę z powietrza 204
  • Słuchanie fletu 205
• Flet piccolo 206
• Obój 206
  
  • Gra na oboju 208
  • Słuchanie oboju 208
• Rożek angielski 209
• Klarnet 209
  
  • Instrument transponujący 210
  • Słuchanie klarnetu 211
• Saksofon 212
• Fagot 213

Rozdział 9: Instrumenty dęte blaszane 215

• Jak wydobyć dźwięk z instrumentów dętych blaszanych 216
• Waltornia (róg) 217
  
  • Polowanie na nuty: naturalny róg 217
  • Dodanie wentyli: współczesny, zdradliwy róg 217
  • Słuchanie rogu 218
• Trąbka 219
  
  • Całowanie z języczkiem 220
  • Tłumiki 220
  • Słuchanie trąbki 220
• Puzon 221
  
  • To się musi dać wyciągnąć 222
  • Słuchanie puzonu 223
• Tuba 223
  
  • Rozgadane tuby 224
  • Słuchanie tuby 224
• Co wkurza muzyków grających na instrumentach dętych blaszanych 224

Rozdział 10: Największe hity na perkusję 227

• Kotły 228
  
  • Tremolo, proszę 229
  • Słuchanie kotłów 229
• Wielki bęben 230
• Talerze 230
• Werbel 231
• Ksylofon 231
• Inne podobne instrumenty 232
• Jeszcze więcej instrumentów, w które warto uderzać 233
  
  • Trójkąt 233
  • Tamburyn 234
  • Tam-tam i gong 235
  • Kastaniety 235
  • Bat (wł. frusta) 236
  • Cowbell (krowi dzwonek) 236
  • Kołatka 236

CZĘŚĆ IV: SPOJRZENIE W GŁĄB UMYSŁU KOMPOZYTORA 237

Rozdział 11: Czas na straszliwie trudną teorię muzyki 239

• Czuję rytm: silnik muzyki 240
  
  • Podział czasu 240
  • Poczuj rytm 240
  • Czytanie nut po raz pierwszy 242
  • Przedłużanie nut 242
  • Skracanie nut 243
  • Dodanie kropki 244
  • Egzamin końcowy 245
• Zrozumienie wysokości dźwięku: Beethoven przy 5000 obrotów na minutę 245
  
  • Mały eksperyment dla dobra ludzkości 246
  • 12 tonów 247
  • Zapisywanie wysokości tonów 248
  • W 99,9999% pewna metoda oznaczania tonacji autorstwa Dave'a i Scotta 255
  • Po co nam tonacje? 256
• Skok w interwały 257
  
  • Sekunda wielka 257
  • Tercja wielka 258
  • Kwarta 259
  • Kwinta 260
  • Seksta wielka 260
  • Septyma wielka 261
  • Oktawa 261
  • Różnica między interwałami wielkimi a małymi 262
  • Sekunda mała 262
  • Tercja mała 263
  • Kwinta mała (nie!) - czyli tryton 263
  • Seksta mała 264
  • Septyma mała 264
• Skala 265
• Tworzenie melodii 266
• Dwuwymiarowość: harmonia 267
  
  • Durowe, molowe i śmolowe akordy 268
  • Krewni i znajomi: pochód akordów 269
  • Przyjaciele, cyfry rzymskie, sekwencje akordów 269
  • Słuchanie starych przebojów 270
• Czas teraz wszystko dobrze wymieszać 271
• Zdobycie wykształcenia muzycznego 272

Rozdział 12: Jeszcze raz - z uczuciem o dynamice, tempie i orkiestracji 273

• Dynamiczne duo: głośno i cicho 274
  
  • Kochanie, zmniejszyłem głośnocich 274
  • Włoskie spinki do włosów 275
  • Kwestia gustu 276
• Tempo 276
• Hekelfony i puzony: łatwa orkiestracja 277
  
  • Zabawa barwami dźwięku 277
  • Zapisywanie orkiestracji 277
  • Kim jest orkiestrator? 278

CZĘŚĆ V: DEKALOGI 281

Rozdział 13: Dziesięć najbardziej rozpowszechnionych błędnych przekonań na temat muzyki klasycznej 283

• Muzyka klasyczna jest nudna 283
• Muzyka klasyczna jest dla snobów 284
• Współczesna muzyka koncertowa jest trudna w odbiorze 284
• Teraz już nikt nie pisze muzyki klasycznej 284
• Do filharmonii trzeba się odstrzelić jak stróż w Boże Ciało 285
• Jeśli nie słyszałeś o zaproszonym soliście, to na pewno nie jest dobry 285
• Życie zawodowych muzyków jest usłane różami 286
• Najlepsze miejsca są z samego przodu 286
• Klaskanie między częściami utworu jest nielegalne, niemoralne i tuczące 286
• Muzyka klasyczna nie może zmienić Twojego życia 287

Rozdział 14: Dziesięć muzycznych terminów, których znajomością zaszpanujesz na imprezie 289

• Atonalny 290
• Kadencja 290
• Concerto 290
• Kontrapunkt 290
• Crescendo 291
• Ekspozycja 291
• Intonacja 291
• Orkiestracja 291
• Repertuar 291
• Rubato 292
• Tempo 292
• Jak wykorzystać swoją znajomość tych terminów 292

Rozdział 15: Dziesięć najlepszych dowcipów o muzyce klasycznej 293

• Mistrz nad mistrzów 293
• Niebiańska orkiestra 293
• Sekcja dęta chodzi na randki 294
• Śmierć maestro 294
• Bezdomny altowiolista 295
• Płaczący altowiolista 295
• Ściąga dyrygenta 295
• Niektórym nie da się pomóc 295
• Zemsta muzyków 296
• Ostatni dowcip o altowioliście 296

Rozdział 16: Dziesięć sposobów, by w Twoim życiu było więcej muzyki 297

• Poznaj bliżej swoją orkiestrę 297
• Muzyczne wycieczki 298
• Zostań groupie - poznaj artystów 298
• Darmowe lub tanie nagrania 299
• Muzyka w internecie 300
• Niekończące się źródło muzyki 300
• Słuchaj radia 301
• Oglądaj filmy o muzyce klasycznej 301
• Ucz się o muzyce klasycznej 302
• Sam twórz muzykę 303

CZĘŚĆ VI: DODATKI 305

Dodatek A: Jak stworzyć kolekcję muzyki klasycznej 307

• Lista 1. Znane i kochane 307
• Lista 2. Mniej znane, ale łatwe w odbiorze 308
• Lista 3. Średnio przystępne 309
• Lista 4. Nieco trudniejsze w odbiorze 310
• Lista 5. Prawdziwe wyzwania 311

Dodatek B: Oś czasu muzyki klasycznej 313

Dodatek C: Słowniczek 319

Skorowidz 325

• Title: Muzyka klasyczna dla bystrzaków. Wydanie II
• Author: David Pogue, Scott Speck
• Original title: Classical Music For Dummies, 2nd Edition
• ISBN: 978-83-283-5844-7, 9788328358447
• Date of issue: 2016-11-10
• Format: Ebook
• Item ID: mkby2v
• Publisher: Dla bystrzaków