Ja, Olga Hepnarová

Roman Cílek

10 lipca 1973, aleja Obrońców Pokoju w Pradze. Olga Hepnarová, lat 22, wjeżdża ciężarówką w pełen ludzi przystanek tramwajowy. Ofiary śmiertelne, ciężko ranni, panika i chaos. Mundurowi zasypują sprawczynię wypadku pytaniami: – Hamulce się zacięły czy co? Na Boga, zasnęła pani za kierownicą?! Hepnarová spokojnie odpowiada: – Nie, nie zasnęłam, hamulce są sprawne. Umyślnie wjechałam na chodnik, to moja zemsta na społeczeństwie za to, jak traktowało mnie przez całe moje życie. Rozpoczyna się śledztwo w sprawie katastrofy przy alei Obrońców Pokoju, z góry znane są jednak odpowiedzi na sześć z siedmiu złotych pytań kryminalistyki: Co? Gdzie? Kiedy? Jak? Czym? Kto? Uwaga musi więc zostać skierowana na jedno, ostatnie: Dlaczego? Tragiczną historię masowej zabójczyni Olgi Hepnarovej ‒ ostatniej kobiety skazanej w Czechach na karę śmierci ‒ czyta się raczej jak wciągający kryminał psychologiczny niż typową literaturę faktu. Roman Cílek nikogo nie ocenia, jednak z rzetelnie zebranych przez autora zeznań świadków, listów, dokumentów sądowych i policyjnych wyłania się wstrząsający obraz zakłamania ówczesnego systemu, niekompetencji służby zdrowia, stronniczości sądu, a także wyobcowanej w społeczeństwie jednostki, która postanawia przekuć swoją bezsilność i nienawiść w czyn: zbrodnię. Na podstawie książki powstał film w czesko-polsko-słowackiej koprodukcji (reż. Tomáš Weinreb, Petr Kazda), w roli Olgi Hepnarovej wystąpiła polska aktorka Michalina Olszańska.

Ja śpiewam, a góry tańczą

Irene Sol

Góry przechowują pamięć o minionych pokoleniach. Mają w sobie mądrość, której ludzie nie pojmują, i trwają wiecznie w przeciwieństwie do miłości, wojny czy przyjaźni. Niektórzy mówią, że góry dają życie. Inni wierzą, że co dziesięć lat ktoś musi zginąć wśród skał od uderzenia pioruna. Przekonała się o tym rodzina Domneca i Sió. Ich losy ciasno splatają się z miejscem, w którym żyją. Ja śpiewam, a góry tańczą oddaje głos także tym, którzy mogą opowiedzieć swoją historię po raz pierwszy. Ukrywająca się w lesie sarna, duch poety, wyczekujące deszczu grzyby, kobiety przed wiekami oskarżone o czary, chmury zrzucające błyskawice Bohaterowie wymykają się chronologicznym ramom czasu i oficjalnej historii, tworząc górski mikrokosmos pełen wzajemnych konfliktów i zależności. Czerpiąc z historii i mitów, wiejskich ballad oraz literatury pięknej, Irene Sol tworzy literacką gawędę o poszukiwaniu bliskości, śmierci i celebracji życia. Książka wyróżniona Europejską Nagrodą Literacką 2020.

Japoński dramat telewizyjny

Melanowicz Mikołaj

Japoński dramat telewizyjny. Mukoda Kuniko, Yamada Taichi i taiga dorama Japoński dramat telewizyjny, książka oparta na oryginalnych nagraniach i tekstach, jest pierwszą w Europie próbą zapoznania Czytelnika z japońskim światem teatru telewizyjnego. Po tym medialnym labiryncie oprowadzają nas przewodnicy: nieżyjąca już Mukoda Kuniko i wciąż aktywny na polu artystycznym Yamada Taichi twórcy zarówno jednoczęściowych dramatów, jak i seriali ukazujących życie rodziny w Kraju Kwitnącej Wiśni. W drugiej części książki poznajemy świat wielkich narracji historycznych, rzadkich w kręgu europejskim, zwanych dramatami-rzekami (taiga dorama). W większości są to opowieści samurajskie, prezentujące burzliwą historię od czasów dworskich po wprzęgnięcie jednostki ludzkiej w machinę II wojny światowej. Publikacja jest cennym źródłem wiedzy o japońskiej kulturze masowej, roli telewizji, upodobaniach i stylu życia oraz o codziennych problemach Japończyków i ich stosunku do narodowej tradycji. Mikołaj Melanowicz, japonista, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, od 1959 roku związany z Instytutem (obecnie Wydziałem) Orientalistycznym, wieloletni kierownik Zakładu Japonistyki UW i UJ. Wykłada również w Wyższej Szkole Studiów Międzynarodowych w Łodzi. Wybitny znawca literatury japońskiej, m.in. autor trzytomowej monografii Literatura japońska i wielu prac z tej dziedziny. Tłumacz ponad 30 utworów najwybitniejszych współczesnych pisarzy japońskich. W 1997 roku otrzymał Order Świętego Skarbu, najwyższe japońskie odznaczenie przyznawane cudzoziemcom.

Jaskółczym szlakiem

Maria Rodziewiczówna

Przepiękna opowieść o losach polskiego ziemiaństwa pod koniec XIX wieku. Pod zaborami, a szczególnie w zaborze rosyjskim, tak zwanej Kongresówce, możliwość zrobienia kariery przez Polaka była dość ograniczona. Nic więc dziwnego, że wielu energicznych ludzi szukało szczęścia za granicą. Jednak nostalgia za Polską bywała przeogromna. Rodziewiczówna odmalowuje losy jednej z takich rozdzielonych rodzin, w momencie odwiedzin w dawno niewidzianym kraju przodków. Oczami przybyszów pokazuje nam, niczym w kalejdoskopie, złożony obraz polskiego ziemiaństwa i wsi. Na tym tle rozgrywają się miłosne perypetie głównego bohatera, który przyjeżdża z Algieru, między innymi po to, by znaleźć w Polsce żonę.

Jaskółczym szlakiem

Maria Rodziewiczówna

Przepiękna opowieść o losach polskiego ziemiaństwa pod koniec XIX wieku. Pod zaborami, a szczególnie w zaborze rosyjskim, tak zwanej Kongresówce, możliwość zrobienia kariery przez Polaka była dość ograniczona. Nic więc dziwnego, że wielu energicznych ludzi szukało szczęścia za granicą. Jednak nostalgia za Polską bywała przeogromna. Rodziewiczówna odmalowuje losy jednej z takich rozdzielonych rodzin, w momencie odwiedzin w dawno niewidzianym kraju przodków. Oczami przybyszów pokazuje nam, niczym w kalejdoskopie, złożony obraz polskiego ziemiaństwa i wsi. Na tym tle rozgrywają się miłosne perypetie głównego bohatera, który przyjeżdża z Algieru, między innymi po to, by znaleźć w Polsce żonę.

Jaskółki i Amazonki

Arthur Ransome

 Niezapomniane, pełne przygód lato w Krainie Jezior Rodzeństwo Walkerów John, Susan i Titty i Roger spędza wakacje nad jeziorem. Małą żaglówką nazwaną Jaskółką postanawiają dotrzeć na Wyspę Dzikiego Kota. Tam, za zgodą rodziców, zamieszkują. Pod gołym niebem rozbijają obóz, łowią ryby, pływają po czystych wodach jeziora. Pewnego dnia ich spokój zakłóca widok innej żaglówki. To Amazonka, na której pod piracką banderą zbliżają się siostry Nancy i Peggy Blackett. Jaskółki i Amazonki postanawiają wkroczyć na wojenną ścieżkę, co staje się początkiem niesamowitych przygód i zadziwiających odkryć. Jaskółki i Amazonki to klasyka literatury dziecięcej i młodzieżowej. Książka osiągnęła niezwykłą popularność, doczekała się też kilku adaptacji filmowych.

Jaszczur

Honoré de Balzac

Rafael de Valentin postanawia popełnić samobójstwo. Jego życie zupełnie się nie układa — stracił rodzinę, nie udało mu się zrobić kariery dramaturga ani filozofa, przeżywa nieszczęśliwe miłości, a na dodatek traci ostatnie pieniądze w kasynie. Przypadek jednak sprawia, że Rafael trafia do sklepu z dziełami sztuki, a tam znajduje fragment jaszczuru (skóry przeznaczonej m.in. do wyrobu galanterii) z inskrypcją w sanskrycie. Zdaniem sklepikarza, kto posiada ten talizman, może spełniać swoje marzenia, za każdym razem jednak jaszczur będzie się kurczył, aż zniknie, a wtedy właściciel umrze. Po zakupie jaszczuru, Rafael spotyka przyjaciół i postanawia rozpocząć nowe życie. Jaszczur jest poniekąd sam w sobie Komedią ludzką ujętą w skrócie. Problem życia i śmierci, jednostki i społeczeństwa, człowieka genialnego i mierności świata, problem myśli i użycia, nędzy i zbytku, poezji i prozy, wiedzy i tajemnicy, miłości i ambicji, materii i woli — wszystkie te wielkie zagadnienia, które później wypełniają dzieło Balzaca, są już i tutaj; kipią nadmiarem myśli, tłoczą się gorączkowo na kartach tego tomu.                                                          Tadeusz Boy-Żeleński  

"Ja" w przestrzeniach aksjologicznych. Z problematyki podmiotowości w literaturze XIX-XXI wieku

red. Leszek Zwierzyński, Monika Wiszniowska, Paweł Paszek

Książka „Ja” w przestrzeniach aksjologicznych. Z problematyki podmiotowości w literaturze  XIX –XXI wieku, jest próbą sformułowania na nowo w świecie nowoczesnym i ponowoczesnym relacji podmiotu ze sferą wartości, próbą  w której „ja” i świat mogą odsłonić swe trochę mniej oczywiste rysy. Znaczenie literatury polega na tym, że tworzone przez siebie koncepcje świata, bytów i zjawisk konkretyzuje w postaci czegoś realnie istniejącego, unaoczniając, czym są i co się z nimi dzieje. Podobnie unaocznia ona nasze „ja” w splocie z wartościami. Literatura stwarza, organizuje pole, na którym to, co się wydarza, może być oglądane i badane. Korzystając z tej ontologicznej zdolności literatury, a także z szerokiego spektrum darowanych przez nią zjawisk, pytamy w książce o przygody „ja” w przestrzeniach wartości,  o to, co mówią o nich formy literackie, nowe postaci literatury, a także stare w nowym odczytaniu. Pierwszą część książki wypełniają prace, które dla zbadania i opisu przestrzeni aksjologicznych poezji skupiają się w szczególny sposób na figurach poetyckich. Przenikają się tu romantyczne i modernistyczne obszary literatury, badane najczęściej w przekrojowym, komparatystycznym ujęciu. Niezwykle interesująca wydaje się dyskusja między tekstami mówiącymi o relacji dobra i zła, i szerzej – o różnych kształtach świata wartości. Część drugą książki organizują problemowo i formatują niejako teksty, które określają w sposób fundamentalny sytuację człowieka we współczesności. Zanikły już metafory i symbole, istnieją tylko rzeczy, ich ślady w przestrzeni pamięci. W ostatniej  części książki badana jest przestrzeń aksjologiczna w pogranicznych przestrzeniach literackich: reportażu, krytyki czy wartości w sferze twórczości elektronicznej. Książka skierowana jest do literaturoznawców, kulturoznawców i filozofów, lecz także do ogółu osób czytających, szukających orientacji w świecie współczesnym, a kierujących się wartościami.

Jądro ciemności

Joseph Conrad

Arcydzieło literatury światowej. Jądro ciemności to opowieść o podróży do kresu cywilizowanego świata i wytrzymałości własnej wyobraźni. Marlow, główny bohater powieści, tak jak sam Conrad przed laty, podróżuje rzeką, niewielkim parostatkiem, przez nieogarnioną, pełną niebezpieczeństw afrykańską dżunglę, by dotrzeć do legendarnego agenta kolonii, niejakiego Kurtza. Im bliżej celu, tym świat staje się mroczniejszy, wydarzenia coraz mnie zrozumiałe, a zło bliższe i niepokojąco wytłumaczalne.  Podróż do serca dżungli, pełna okrutnych epizodów nieodwołalnie zmienia bohatera, stając się w istocie wyprawą do najmroczniejszych zakątków własnej duszy. A spotkanie z umierającym Kurtzem wieńczy dotyk obłędu, zbliżając bohatera do tytułowego jądra ciemności.  „Mam wrażenie, że usiłuję wam opowiedzieć sen — a wysiłek mój jest daremny, ponieważ żadna relacja nie może dać pojęcia o sennych wrażeniach, o tej mieszaninie bez sensu, niespodzianki i oszołomienia wśród dreszczy walki i buntu — o tym poczuciu, że się jest we władzy niewiarygodnego — poczuciu, które stanowi prawdziwą istotę snu...”  

Jedenaste: Nie daj się złapać

Piotr Niemczyk

Afera Pegasusa pokazała, że niewiele trzeba, by odarto nas z najintymniejszych szczegółów naszego życia. Tracimy prywatność na każdym kroku: śledzą nas kamery, systemy, programy. Inwigilacja jest wszechobecna i wydawałoby się, nieunikniona. Ale Piotr Niemczyk, ekspert od spraw bezpieczeństwa, przekonuje, że wiele zależy od nas. I podaje niezawodne sposoby na przechytrzenie podglądającego nas wścibskiego oka wielkiego brata.

Jedenaste: Nie daj się złapać

Piotr Niemczyk

Afera Pegasusa pokazała, że niewiele trzeba, by odarto nas z najintymniejszych szczegółów naszego życia. Tracimy prywatność na każdym kroku: śledzą nas kamery, systemy, programy. Inwigilacja jest wszechobecna i wydawałoby się, nieunikniona. Ale Piotr Niemczyk, ekspert od spraw bezpieczeństwa, przekonuje, że wiele zależy od nas. I podaje niezawodne sposoby na przechytrzenie podglądającego nas wścibskiego oka wielkiego brata.

Jeden zakręt

Sandra Becmer

Veronica Evans przeżywa osobisty dramat, gdy w tragicznym wypadku motocrossowym ginie jej ojciec legendarny motocyklista i jej największy idol pozostawiając dziewczynę w stanie głębokiej rozpaczy. Veronica postanawia wypełnić tę pustkę, wkraczając w nielegalny świat niebezpiecznych wyścigów motocross Xtreme MX. Pragnie poczuć adrenalinę i przywrócić sobie bliskość z ojcem poprzez kontynuowanie jego pasji. W czasie wyścigów, po serii niefortunnych zdarzeń Veronica zwraca na siebie uwagę Masona Davisa chłopaka o złej reputacji, którego większość ludzi unika. Mason, ośmieszony przez dziewczynę, postanawia nie dać jej spokoju. Jednak w miarę jak ich drogi się krzyżują Veronica i Mason odkrywają, że mają ze sobą więcej wspólnego, niż się spodziewali. Mimo tego, obciążeni kłamstwami i zniszczeni przez życiowe doświadczenia, Veronica i Mason muszą zmierzyć się z pytaniem: czy mogą zaufać sobie nawzajem? Czy bohaterowie będą w stanie pokonać własne demony?

Jeden zakręt

Sandra Becmer

Veronica Evans przeżywa osobisty dramat, gdy w tragicznym wypadku motocrossowym ginie jej ojciec legendarny motocyklista i jej największy idol pozostawiając dziewczynę w stanie głębokiej rozpaczy. Veronica postanawia wypełnić tę pustkę, wkraczając w nielegalny świat niebezpiecznych wyścigów motocross Xtreme MX. Pragnie poczuć adrenalinę i przywrócić sobie bliskość z ojcem poprzez kontynuowanie jego pasji. W czasie wyścigów, po serii niefortunnych zdarzeń Veronica zwraca na siebie uwagę Masona Davisa chłopaka o złej reputacji, którego większość ludzi unika. Mason, ośmieszony przez dziewczynę, postanawia nie dać jej spokoju. Jednak w miarę jak ich drogi się krzyżują Veronica i Mason odkrywają, że mają ze sobą więcej wspólnego, niż się spodziewali. Mimo tego, obciążeni kłamstwami i zniszczeni przez życiowe doświadczenia, Veronica i Mason muszą zmierzyć się z pytaniem: czy mogą zaufać sobie nawzajem? Czy bohaterowie będą w stanie pokonać własne demony?

Jedno złudzenie

Gabriela Gargaś

Twoje życie to tylko złudzenie, a prawda zaboli jak cios prosto w serce Ewa i Daria przyjaciółki, których więź przetrwała próbę czasu, zawsze obok siebie w chwilach radości i największego bólu. Teraz każda z nich staje na rozdrożu, gdzie przeszłość nie daje o sobie zapomnieć, a przyszłość staje się nieprzewidywalna. Ewa od lat samotnie wychowuje syna. Utrzymuje, że jego ojciec ich porzucił ale czy na pewno? Kiedy Damian odkrywa prawdę, jej misternie budowany świat zaczyna się chwiać. Daria kocha Janka i chce z nim spędzić życie. Nie spodziewa się, że jego zdrada zaboli ją podwójnie bo Janek skrywa coś więcej niż romans. Szukając ukojenia, kobieta oddaje się pracy w szpitalu, gdzie codzienność nie pozwala na rozpamiętywanie. Los jednak postawi na jej drodze ludzi, którzy zmienią jej życie bardziej, niż mogłaby się spodziewać. Historia o wyborach, które nigdy nie są proste, i o tym, jak kruche potrafią być przekonania, na których budujemy własny świat. Czy prawda zawsze oznacza wolność? Czy da się odbudować życie, gdy fundamenty okazują się złudzeniem? Jak dalej żyć, gdy wszystko, w co wierzymy, rozpada się jak domek z kart?

Jeździec bez głowy

Thomas Mayne Reid

Bezkresne równiny Teksasu, step, na którym pasą się niezliczone mustangi. I ich łowca Maurycy Gerald, w którym od pierwszego wejrzenia zakochuje się piękna, bogata Kreolka. I wszystko potoczyłoby się wspaniale... gdyby nie tajemniczy i straszny jeździec bez głowy. Zbrodnia i namiętność, nienawiść i marzenia - i olśniewające słońce południa. Czy dobro wygra ze złem? Prawda z fałszem? Ależ napisane, jaka intryga, jaka akcja - książka trzyma w napięciu od początku do końca.

Jej spowiedź

Katrina Missrose

Są książki, które wywołują potrzebę spokojnej, skupionej lektury, inspirującej do odkrywania prawdy o nas samych. Do takiej podróży w głąb siebie zaprasza powieść Katriny Missrose.  Jej spowiedź to subtelna, chociaż przesycona gwałtownymi emocjami, opowieść o miłości, małżeństwie i zdradzie. Jej bohaterką jest Małgorzata – kobieta, której los nie szczędzi trudnych doświadczeń. Śmierć pierwszego męża, zdrada drugiego, zawiedzione uczucia, samotność i zagubienie – o tym wszystkim opowiada nam Małgorzata, snując historię, która wydarzyć się może wszędzie, pod każdą szerokością geograficzną. My, czytelnicy „Jej spowiedzi”, wiemy i rozumiemy, że opowieść Małgorzaty może stać się także naszą opowieścią. Dlatego z uwagą towarzyszymy bohaterce, ucząc się, jak żyć w obliczu straty, i jak odnajdywać nadzieję i wiarę w przyszłość.