O autorze 15

Podziękowania autora 17

Wprowadzenie 19

• O książce 19
• Konwencje zastosowane w książce 20
• Naiwne założenia 21
• Jak podzielona jest książka 21
  • Część I. Poruszanie się w świecie taoizmu 21
  • Część II. Historia taoizmu 22
  • Część III. Najważniejsze pojęcia taoizmu 22
  • Część IV. Taoistyczne praktyki religijne 22
  • Część V. Dekalogi 22
  • Dodatki 23
• Ikony wykorzystane w książce 23
• Co dalej 24

CZĘŚĆ I: PORUSZANIE SIĘ W ŚWIECIE TAOIZMU 25

Rozdział 1: Wprowadzenie do taoizmu 27

• Kilka słów o topografii krainy taoizmu 29
• Ewolucja taoizmu 31
  • Początki i rozwój taoizmu 31
  • Taoizm dzisiejszy 32
• Podstawowe idee taoizmu 33
  • Dao jest początkiem wszystkiego 33
  • Rozwój taoizmu 35
• Rzut oka na praktyki taoistyczne 35
  • Metody osobistego samodoskonalenia 36
  • Rytuał taoistyczny 37

Rozdział 2: Czym jest taoizm? 39

• Twoje pierwsze spotkanie z taoizmem 40
  • W czym taoiści przypominają jankesów? 41
  • Zabawa w kotka i myszkę z taoizmem 42
• Porządkowanie chaosu: kilka ważnych rozróżnień 43
  • Od klasyfikacji bibliotecznej do szkoły filozofii 45
  • Cienka granica między filozofią a religią 47
  • Nie każdy pustelnik, mag i egzorcysta jest taoistą 50

Rozdział 3: Nie wierz we wszystko, co pomyślisz 53

• Rozprawa z najważniejszym mitem na temat taoizmu 54
  • Czyste nauczanie skażone przesądami i zdeptane przez religijnych oportunistów 54
  • Wiktoriański rys taoizmu i chińskiej religii 56
  • Idealna propozycja dla poszukiwaczy duchowości 58
• Orientacja na religię chińską 59
  • Okręgi, trójkąty i konkretne myślenie 60
  • Synkretyzm religijny: trochę z tego koszyczka, trochę z tamtego 61
  • Bóstwa, duchy i dbałość o konkretne efekty 63
  • Wróżbiarstwo i praktyczna strona religii 65
• Możesz mi wierzyć lub nie, ale nie chodzi o wiarę 67

CZĘŚĆ II: HISTORIA TAOIZMU 69

Rozdział 4: Klasyczna filozofia taoistyczna 71

• Sto szkół 72
  • Tęsknota za starymi dobrymi czasami 72
  • Bezrobotni myśliciele w poszukiwaniu zajęcia 73
  • Podstawowe założenia i terminologia okresu 75
  • Moraliści: konfucjaniści i moiści 76
• Laozi: legendarny założyciel taoizmu 79
  • Stary mędrzec, który prawdopodobnie w ogóle nie istniał 80
  • Daodejing: klasyczny tekst w 5000 znaków 81
• Zhuangzi: sceptyk, gawędziarz, wesołek 87
  • Dekonstrukcja rzeczywistości konsensusu 87
  • Sen o byciu motylem 88
  • Krytyka uczonych, gloryfikacja wyrzutków 89
  • W strefie dao 92
• Dwóch (prawie) zapomnianych wczesnych taoistów 93
  • Liezi: człowiek, który był prawie jak Zhuangzi 93
  • Yang Zhu: miłośnik żywych barw i pięknych kobiet 94
• Moment chwały taoistycznej władzy 95
  • Huang-Lao i szkoła dao 95
  • Synteza taoizmu i innych filozofii 96

Rozdział 5: Rozwój taoizmu instytucjonalnego 97

• Droga niebiańskich mistrzów 98
  • Deifikacja Laozi 98
  • Zhang Daoling: "prawdziwy" założyciel "prawdziwego" taoizmu? 99
  • Przymierze prawdziwej jedności 101
  • Droga najwyższego pokoju 103
  • Powstanie żółtych turbanów i teokracja taoistyczna 104
• Następna fala taoistycznych objawień 106
  • Wielka czystość 107
  • Najwyższa czystość 107
  • Magiczny klejnot 109
• Narodziny tożsamości taoistycznej 109
  • Nauki dao 110
  • Wpływ buddyzmu 111
  • Późniejsze nurty taoizmu 112

Rozdział 6: Odmiany taoizmu w dzisiejszych Chinach 115

• Jedno (oraz wiele) dało początek dwóm 117
  • Nurt liturgiczny: zhengyi dao 117
  • Nurt monastyczny: quanzhen dao 123
  • Porównanie dwóch współczesnych nurtów taoizmu 130
• Chińskie Towarzystwo Taoistyczne 131

Rozdział 7: Na zachód, drogie dao, na zachód 133

• Taoizm a wyobraźnia zachodnia 134
  • Odejście od modelu buddyjskiego 134
  • Poszukiwanie taoizmu w nieodpowiednich miejscach 135
• Taoizm jako ścieżka duchowa 136
  • Rozszyfrowywanie zagmatwanego języka duchowości 136
  • Spirytualizacja religii Wschodu 138
  • Uniwersalizacja dao 139
• Tłumaczenia klasycznych tekstów 140
  • Inspirujący teozofowie i trapistowscy mnisi 141
  • Wracać wciąż do domu dao 143
  • Puchatkowy taoizm 144
  • Obrona terytorium taoizmu 145
• Amerykańskie świątynie taoistyczne i grupy wyznawców 147
  • Share Lew, Khigh Dhiegh i Sanktuarium Taoistyczne 148
  • Mistrz Moy, Taoistyczne Stowarzyszenie Tai Chi oraz Fung Loy Kok 150
  • Całościowa Droga Ni Hua-chinga 151
  • Mantak Chia i Tao Uzdrawiające 152
• Taoizm jako siła polityczna i społeczna 154
  • Taoizm w polityce prezydenckiej 154
  • Yin kontratakuje: taoizm a feminizm 156
  • Taoizm a ekologia 156

CZĘŚĆ III: NAJWAŻNIEJSZE POJĘCIA TAOIZMU 159

Rozdział 8: Czym jest dao i jak można za nim podążać? 161

• Odczytywanie paradoksalnego języka dao 163
  • Ci, którzy wiedzą - nie mówią. Ci, którzy mówią - nie wiedzą 164
  • Wyrażanie niewyrażalnego 165
  • Brama wszelkich subtelności 166
• Dao jako źródło istnienia 167
  • Matka świata 168
  • Samoistna kreacja i umacnianie się wszechświata 169
  • Pokusa uważania dao za bóstwo 170
• Pustka jako źródło mocy 171
  • Trzydzieści szprych połączonych w piaście 172
  • Niebo i ziemia nie są humanitarne 173
  • Słońce i Księżyc nie mogą się nie przemieszczać 174
• Podążanie Drogą, doświadczanie jej i życie w harmonii z nią 176
  • Motyw powracania 176
  • Naśladowanie dao 177
  • Kwestia mistycyzmu 178

Rozdział 9: Robić wszystko, nie robiąc nic 185

• Sprzeczna z rozsądkiem zasada wuwei 186
  • Nic nie pozostaje niezrobione 187
  • Spontaniczność i naturalność 187
  • Metafora nieociosanego kloca 189
  • Rola wizerunków kobiecości 191
• Rządzenie przez nicnierobienie 192
  • Kłopoty z prawem i władzą 193
  • Mądry władca jako puste centrum 194
  • Sprzeczne uwagi na temat wojskowości 194
• Dostosowywanie się do okoliczności istnienia 197
  • Oś Drogi 197
  • Umysł jako zwierciadło 200
  • Związek między wuwei a kultywowaniem życia 200
• Obrazy pierwotnej utopii 202
  • Niech broń i wozy nie będą używane 203
  • Walka o zachowanie własnej natury 204

Rozdział 10: Każdemu yin odpowiada yang o tej samej wartości i przeciwnym zwrocie 205

• Pojęcie qi - psychofizycznej treści istnienia 206
  • Czym jest qi? 206
  • Czym nie jest qi? 207
  • Qi a fizyka atomowa 208
• Rola yin i yang w taoistycznych opowieściach o stworzeniu 210
  • Porządek z chaosu 211
  • Chaotyczna zupa 212
• Szkoła yin i yang 214
  • Zou Yan: architekt zaginionej szkoły 214
  • Teoria pięciu faz przemiany 215
• Całościowy system zgodności i korelacji 218
  • Każda rzecz współbrzmi ze wszystkimi innymi 218
  • Rozwój ciała i ducha 221

Rozdział 11: Błękitne niebo, żółte niebo: wiara w nadejście nowej ery 223

• Milenarystyczne ruchy religijne 224
  • Czym jest milenaryzm? 224
  • Znane (i nieznane) tradycje milenarystyczne na Zachodzie 225
  • Nie tylko kryształy, kadzidło i aromaterapia 228
• Wzloty i upadki taoistycznego milenaryzmu 230
  • Cechy taoistycznej wiary w nadejście nowej ery 231
  • Ślady taoistycznego mesjanizmu 232
  • Spuścizna milenaryzmu taoistycznego 233
• Od ruchów milenarystycznych do ruchu New Age 234
  • Miejsce taoizmu i taoistycznego milenaryzmu w filozofii New Age 235
  • Milenaryzm bez milenaryzmu 236

Rozdział 12: Zapisać to, czego nie sposób powiedzieć: święte teksty taoizmu 239

• Zagmatwany świat taoistycznej literatury 240
  • Krótkie sprostowanie w sprawie Laozi i Zhuangzi 240
  • Przetrząsanie tajemniczego i nieporęcznego zbioru pism 242
• Rozwój kanonu taoistycznego 243
  • Proces kanonizacji pism 243
  • Kompilacja trzech grot 244
  • Znaczenie kanonu Ming 246
  • Udostępnianie kanonu: próby skatalogowania pism 247
• Materiały składające się na kanon taoistyczny 249
  • Teksty filozoficzne i komentarze 251
  • Talizmany i rejestry 251
  • Teksty obrzędowe i instrukcje alchemiczne 252
  • Księgi moralności 253
  • Od medycyny do numerologii 255

CZĘŚĆ IV: TAOISTYCZNE PRAKTYKI RELIGIJNE 257

Rozdział 13: Nie zapominaj o zapominaniu 259

• Powracanie, odwracanie i idea oduczania się 260
  • Im bardziej się oddalasz, tym mniej wiesz 260
  • Naucz się nie uczyć się 261
• Cel oduczania się i zapominania 262
  • Zapominanie o cnotach i o wszystkim innym 262
  • Post umysłu i serca 264
• Traktat o zasiadaniu w zapomnieniu 266
  • Siedem etapów zapominania 267
  • Od zapomnienia do wyzwolenia duchowego 268
• Zapominanie w czasach współczesnych 269
  • Współczesny taoizm a praktyka zapominania 270
  • Zapominanie z użyciem elektroniki 271

Rozdział 14: Poszukiwanie drogi do nieśmiertelności 275

• Akceptacja życia i śmierci w klasycznym taoizmie 276
  • Śmierć jako część kosmicznego procesu 277
  • Kwestionowanie lęku przed śmiercią 278
• Mądrość, długowieczność i obojętność wobec śmierci 280
  • Wizerunki "supermędrca" 280
  • Przejawy praktyk samodoskonalenia w klasycznym taoizmie 282
  • Rekonstrukcja nurtu wewnętrznego samodoskonalenia 283
• Kulty nieśmiertelności 285
  • Legendy o nieśmiertelnych 285
  • Obsesje pierwszego cesarza 286
• Taoizm i tak zwana nieśmiertelność 287
  • Idea nieśmiertelności po śmierci 287
  • Ośmioro Nieśmiertelnych (i reszta) 289

Rozdział 15: Rozwój wewnętrzny z wykorzystaniem alchemii 293

• Globalna kariera alchemii 294
  • Czym jest alchemia? 295
  • Alchemia w świecie zachodnim 296
• Początki alchemii w Chinach 298
  • Związek między taoizmem a alchemią 299
  • Mistrz, który wybiera prostotę 299
  • Pieczęć jedności trojga 301
• Połączenie taoizmu z alchemią 302
  • Alchemia w taoistycznych grupach samodoskonalenia 303
  • Zmieniająca się mapa ludzkiego ciała 304
  • Rola wizualizacji 305
• Od alchemii zewnętrznej do wewnętrznej 306
  • Ciało jako tygiel 307
  • Przejście od esencji do pustki 309
  • Alchemia wewnętrzna dla kobiet 310
  • Medytacja alchemiczna 311

Rozdział 16: Sztuki walki, gimnastyka i uzdrawianie: taiji i qigong 313

• Taiji quan: boks najwyższej granicy 314
  • Korzenie taiji 315
  • Kroki w taiji 316
  • Wschód słońca w parku 317
  • Amerykański koktajl chińskich sztuk walki 319
• Qigong: praca nad energią psychofizyczną 320
  • Korzenie qigong 320
  • Eksplozja popularności qigong 321
  • Miękkie i twarde qigong 323
• Falun Gong: praktyka koła prawa 323
  • Początki i praktyki Falun Gong 324
  • Kontrowersje i prześladowania 325

Rozdział 17: Kosmiczna odnowa i inne rytuały 327

• Prawda o taoizmie i rytuale 328
  • Czym jest rytuał? 328
  • Podejście do rytuału w klasycznych tekstach 330
  • Podstawowe fakty dotyczące taoistycznego rytuału 331
  • Miecze, tarcze i składanie próśb 334
• Rytuały oczyszczenia i składania ofiar 334
  • Rytuały postu, oczyszczenia ciała i ducha oraz rekolekcje 335
  • Ryt odnowienia kosmosu 336
  • Wielka ofiara na rzecz pokoju na świecie 337
• Taoistyczne rytuały pogrzebowe 338
  • Pokonywanie zdradliwej drogi 338
  • Przekraczanie mostu do nieba 338

CZĘŚĆ V: DEKALOGI 341

Rozdział 18: Dziesięć najczęstszych nieporozumień dotyczących taoizmu 343

• Taoizm jest filozofią, nie religią 344
• Założycielem taoizmu był Laozi 344
• Daodejing jest taoistycznym odpowiednikiem Biblii 345
• Taoiści nie wierzą w bogów 346
• Taoizm odrzuca doktryny religijne 347
• Taoiści nie odprawiają rytuałów 347
• Taoizm to życie w zgodzie z naturą i płynięcie z prądem 348
• Taoiści i konfucjaniści to dokładne przeciwieństwa 349
• Taoizm religijny jest tylko głupim przesądem 350
• Każdy może być taoistą 350

Rozdział 19: Dziesięć rad dotyczących osiągania taoistycznej mądrości 353

• Zadbaj o swoją edukację 354
• Obserwuj naturę 354
• Naucz się bawić 355
• Szukaj najprostszej drogi 356
• Muzykuj i uprawiaj sport 357
• Jedz na surowo ekologiczne owoce i warzywa 357
• Zadawaj pytania 358
• Badaj własne preferencje i motywy postępowania 359
• Myśl o tym, kiedy być sceptycznym, a kiedy wielkodusznym 359
• Nie łudź się, że można osiągnąć taoistyczną mądrość w dziesięciu łatwych krokach 360

DODATKI 361

Dodatek A: Słowniczek 363

Dodatek B: Źródła 377

Dodatek C: Wskazówki dotyczące wymowy 385

Skorowidz 387

• Title: Taoizm dla bystrzaków
• Author: Jonathan Herman
• Original title: Taoism For Dummies
• Translation: Michał Lipa
• ISBN: 978-83-283-5218-6, 9788328352186
• Date of issue: 2019-03-12
• Format: Ebook
• Item ID: taobys
• Publisher: Dla bystrzaków