Między prawem i sprawiedliwością

Adam Strzembosz, Stanisław Zakroczymski

Wywiad rzeka z prof. Adamem Strzemboszem to pozycja obowiązkowa dla każdego, kto chce zrozumieć głęboki spór polityczno-prawny, który podzielił dziś Polskę na pół. Nie bez powodu prof. Strzembosz, pierwszy prezes Sądu Najwyższego w latach 1990-1998, w ostatnich miesiącach stał się najważniejszym autorytetem protestujących w obronie niezawisłości sądów i trójpodziału władzy. Biografia Profesora w naturalny sposób wprowadza do rozmowy tematy dotyczące systemu PRL i przemian ustrojowych, m.in. tworzenie polskiego sądownictwa, postawy sędziów wobec "Solidarności" i stanu wojennego, obrady Okrągłego Stołu czy wreszcie powstawanie ładu instytucjonalnego III Rzeczpospolitej. Są one dla rozmówców punktem wyjścia do refleksji nad wartościami takimi jak sprawiedliwość społeczna, granice władzy sędziowskiej czy stosunki między władzą świecką a duchowną. Smaku dodają książce anegdoty z udziałem najważniejszych aktorów historii politycznej końca XX wieku: Wojciecha Jaruzelskiego, Jacka Kuronia, Adama Michnika czy obu braci Kaczyńskich.

Nie ma wiary bez pytań

Damian Jankowski, Ks. Andrzej Pęcherzewski

Czy księżom przydałoby się przygotowanie psychologiczne? Czy psychoanaliza zastąpi spowiedź? Skąd popularność mszy o uzdrowienie i egzorcyzmów? Czy religia jest źródłem cierpień? Co zrobić, by Kościół był wspólnotą, a nie korporacją? Czy Bóg jest wszechmocny? Gdzie kończy się przypadek, a zaczyna cud? - odpowiedzi na te i inne trudne pytania szuka ks. Andrzej Pęcherzewski, psychoterapeuta i proboszcz nadmorskiej parafii, w osobistej rozmowie z redaktorem "Więzi" Damianem Jankowskim.

Przesilona wątpliwość

Sebastian Duda

W swoich esejach Sebastian Duda podejmuje interpretację wybranych dzieł literackich, w których szuka odpowiedzi na intrygujące go pytania teologiczne. Uważnie czyta Miłosza, Leśmiana i Białoszewskiego, wnika w głąb wątpliwości nękających Jerzego Nowosielskiego, zajmuje swoją pozycję wobec okrzyku, który Dostojewski włożył w usta Iwana Karamazowa: "Zwracam Bogu bilet!". Polemizuje też z interpretacjami, w których dzieła Tolkiena i Lewisa odczytuje się w duchu chrześcijańskim - dostrzega w nich raczej gnozę. Książka Dudy przynosi istotną refleksję na temat utraty poczucia duchowości we współczesnym świecie.

Osobliwe skutki małżeństwa

Ewa Kiedio

Książka Ewy Kiedio to pociągająca eseistyczna medytacja o sakramencie małżeństwa. Pociągająca - bo gdy się ją czyta, to aż się chce żenić, by móc doświadczyć tego, o czym pisze autorka. Przenikają się w tej książce erotyka i mistyka, fizyczność i duchowość, eros i agape, zwyczajność i misterium. Jest to zarazem medytacja eseistyczna - bo napisana w osobistym tonie, zrozumiale i pięknie. Spotykają się na kartach tej książki Fiodor Dostojewski i Kabaret Starszych Panów; fragmenty Pieśni nad Pieśniami przeplatają się z tekstami rockowych zespołów FrUhstuck i Armia; słowa papieży współbrzmią z dialogami z serialu Ranczo; wielcy prawosławni myśliciele sąsiadują z bohaterami filmu Shrek. A pod umiejętnym piórem Ewy Kiedio nie jest to żaden miszmasz, lecz spójna całość. (z przedmowy Zbigniewa Nosowskiego) Fragment książki: Jeśli przyjmujemy, że Bóg jest obecny w naszym związku, że w szczególny sposób ukazuje się nam w osobie męża/żony, to miejmy pewność, że tarza się z nami po śniegu, tańczy boogie-woogie i gra w scrabble. Niektórzy żartują, że to jedyny małżeński trójkąt uznawany przez chrześcijan. Niezależnie od tego, jak oceniamy ten dowcip, co do jednego nie ma wątpliwości - ze swoim mężem / swoją żoną nigdy nie jesteśmy tylko we dwoje.

Uchodźcy, migranci i Kościół Katolicki. Polska debata migracyjna po 2015 roku w kontekście nauczania Kościoła katolickiego

Rafał Cekiera

Książka Rafała Cekiery to opowieść o demonie polskiej niegościnności. Socjolog analizuje polityczną i medialną instrumentalizację kryzysu uchodźczego roku 2015. Nie ucieka od kwestii moralnych. Pyta, jak możliwe staje się wywołanie wielkiego strachu w fantomowym przebiegu kryzysu oraz jak dają się łączyć ostentacyjne chrześcijańskie deklaracje ideowe i jawna (lub ukryta) relatywizacja nauczania Kościoła katolickiego na temat uchodźców. Ks. prof. dr hab. Alfred Wierzbicki

Dogmatyka t. 3, Traktat o Bogu Jedynym, Traktat o zbawieniu

Ks. Jerzy Szymik, Michał Paluch OP

Dogmatyka "z muszelką" to pierwszy od wielu lat w Polsce, od dawna postulowany, nowoczesny, sześciotomowy, rodzimy podręcznik akademicki teologii dogmatycznej, stworzony zespołowo, pod redakcją Elżbiety Adamiak, ks. Andrzeja Czai i Józefa Majewskiego. Autorzy poszczególnych traktatów to polscy teologowie średniego i młodego pokolenia, doskonale obeznani ze współczesną teologią, o znaczącym własnym dorobku naukowym i doświadczeniu dydaktycznym, otwarci na ekumenizm, dialog z innymi religiami, kulturę polską, europejską i światową, reprezentujący różne środowiska naukowe polskiej teologii. Podręcznik cechuje się przejrzystą strukturą i nowoczesnym opracowaniem graficznym. Napisany jest prostym językiem, a autorzy chętnie posługują się porównaniami i przykładami z życia codziennego. "Muszelka" widniejąca na okładce każdego tomu jest nawiązaniem do znanego snu św. Augustyna, wyrażającego symbolicznie pokorę myślącego człowieka w obliczu niezgłębionej tajemnicy Boga. Podręcznik składa się z sześciu tomów zawierających następujące traktaty: Tom 1: Józef Majewski, Wprowadzenie do teologii dogmatycznej; ks. Grzegorz Strzelczyk, Traktat o Jezusie Chrystusie. Tom 2: Elżbieta Adamiak, Traktat o Maryi; bp Andrzej Czaja, Traktat o Kościele. Tom 3: ks. Jerzy Szymik, Traktat o Bogu Jedynym; Michał Paluch OP, Traktat o zbawieniu. Tom 4: ks. Eligiusz Piotrowski, Traktat o Trójcy Świętej; Zdzisław Kijas OFMConv, Traktat o Duchu Świętym i łasce. Tom 5: Korneliusz Wencel EC, Traktat o człowieku; Marek Blaza SJ, Dariusz Kowalczyk SJ, Traktat o sakramentach. Tom 6: Marian Kowalczyk SAC, Traktat o stworzeniu; Zbigniew Danielewicz, Traktat o rzeczywistości ostatecznej.

Dylematy. Intelektualna historia reform Leszka Balcerowicza

Jacek Luszniewicz, Wojciech Morawski, Andrzej Zawistowski

Skąd wziął się plan Balcerowicza? Czy w 1989 r. można było wybrać inną drogę transformacji ekonomicznej? Kto wchodził w skład zespołu zmieniającego polską gospodarkę socjalistyczną w rynkową? Dlaczego w 1990 r. tak istotna okazała się cena jaj na targu w Lublinie? Kto pierwszy zakrzyknął "Balcerowicz musi odejść!"? Odpowiedź na te i inne pytania można znaleźć w książce "Dylematy. Intelektualna historia reform Balcerowicza". To zapis relacji złożonych przez pierwszego i ósmego ministra finansów III Rzeczpospolitej Leszka Balcerowicza oraz grupę jego najbliższych współpracowników. Relacje te zostały wzbogacone o liczne komentarze historyczne, pokazujące kontekst opisywanych wydarzeń. Książka jest efektem projektu naukowo-dokumentacyjnego, prowadzonego przez zespół Katedry Historii Gospodarczej i Społecznej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Współwydawca: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Kruche dziedzictwo. Jan Paweł II od nowa

Ks. Alfred Marek Wierzbicki

Ks. prof. Alfred M. Wierzbicki w swoim zbiorze esejów mierzy się z nauczaniem dwóch papieży - Jana Pawła II oraz Franciszka. Przekonuje, że obecny papież twórczo kontynuuje i rozwija dzieło wielkiego poprzednika. Miłosierdzie, teologia ciała i małżeństwa, otwarcie na dialog z innymi religiami i narodami, dostrzeżenie autonomii sfer: etycznej, społecznej i politycznej, zapobieganie ich klerykalizacji - to kluczowe tematy obu pontyfikatów. Autor sięga do nich, diagnozując również aktualną sytuację Polski i zachodzące w niej przemiany. Nie boi się wskazywać na trapiące dziś nasz kraj problemy: nacjonalizm, ksenofobię, język nienawiści, instrumentalne traktowanie patriotyzmu, ale nie pozostawia czytelnika bez nadziei. Jej źródłem musi być rzetelny i głęboki namysł nad dziedzictwem Soboru Watykańskiego II i ostatnich pontyfikatów. "Ksiądz Wierzbicki od początku uwydatnia kluczowy moment myśli Jana Pawła II: jego uniwersalizm płynący z idei wolnej osoby ludzkiej oraz nauczania Ewangelii. Ten zasadniczy nurt filozoficznego i chrześcijańskiego uniwersalizmu jest nieprzemijającą wartością, którą niesie w sobie humanistyczne przesłanie Jana Pawła II i które zrosło się na zawsze z dziedzictwem Soboru. Papież z Polski - wraz z wielkimi niedocenianymi przedtem europejskimi teologami - wniósł orientację zdecydowanie humanistyczną do nauczania Kościoła. Pozwala ona z jednej strony przerzucić mosty między katolickim chrześcijaństwem a mentalnością oświeceniową (która ulega zresztą dekonstrukcji), z drugiej umieścić w samym sercu etyki chrześcijańskiej osobę Jezusa Chrystusa - a nie abstrakcyjną, legalistyczną doktrynę nakazów i zakazów". (Z przedmowy Karola Tarnowskiego)

Dogmatyka t. 2, Traktat o Kościele, Traktat o Maryi

Elżbieta Adamiak, ks. Andrzej Czaja

Dogmatyka "z muszelką" to pierwszy od wielu lat w Polsce, od dawna postulowany, nowoczesny, sześciotomowy, rodzimy podręcznik akademicki teologii dogmatycznej, stworzony zespołowo, pod redakcją Elżbiety Adamiak, ks. Andrzeja Czai i Józefa Majewskiego. Autorzy poszczególnych traktatów to polscy teologowie średniego i młodego pokolenia, doskonale obeznani ze współczesną teologią, o znaczącym własnym dorobku naukowym i doświadczeniu dydaktycznym, otwarci na ekumenizm, dialog z innymi religiami, kulturę polską, europejską i światową, reprezentujący różne środowiska naukowe polskiej teologii. Podręcznik cechuje się przejrzystą strukturą i nowoczesnym opracowaniem graficznym. Napisany jest prostym językiem, a autorzy chętnie posługują się porównaniami i przykładami z życia codziennego. "Muszelka" widniejąca na okładce każdego tomu jest nawiązaniem do znanego snu św. Augustyna, wyrażającego symbolicznie pokorę myślącego człowieka w obliczu niezgłębionej tajemnicy Boga. Podręcznik składa się z sześciu tomów zawierających następujące traktaty: Tom 1: Józef Majewski, Wprowadzenie do teologii dogmatycznej; ks. Grzegorz Strzelczyk, Traktat o Jezusie Chrystusie. Tom 2: Elżbieta Adamiak, Traktat o Maryi; bp Andrzej Czaja, Traktat o Kościele. Tom 3: ks. Jerzy Szymik, Traktat o Bogu Jedynym; Michał Paluch OP, Traktat o zbawieniu. Tom 4: ks. Eligiusz Piotrowski, Traktat o Trójcy Świętej; Zdzisław Kijas OFMConv, Traktat o Duchu Świętym i łasce. Tom 5: Korneliusz Wencel EC, Traktat o człowieku; Marek Blaza SJ, Dariusz Kowalczyk SJ, Traktat o sakramentach. Tom 6: Marian Kowalczyk SAC, Traktat o stworzeniu; Zbigniew Danielewicz, Traktat o rzeczywistości ostatecznej.

Dorothy Day. Życie - działalność - duchowość

ks. Wojciech Zyzak

Książka przedstawia intelektualną biografię Dorothy Day, dziennikarki kojarzonej z lewicą, uczestniczki anarchistycznych demonstracji, niestrudzenie, nawet w podeszłym wieku, działającej na rzecz praw człowieka, za co - zdarzało się - trafiała do aresztu. Dziś Dorothy Day jest kandydatką na ołtarze, a jej sposób myślenia uznawany jest za bliski pontyfikatowi Franciszka. Autor książki na podstawie jej listów, dzienników, książek oraz artykułów w różnych czasopismach, zwłaszcza w założonym przez nią "The Catholic Worker", rekonstruuje jej zaplecze ideowe. Jak zauważa we wstępie ks. Wojciech Zyzak: "Zapewne każdy czytelnik znajdzie w niniejszej książce rzeczy, które go zachwycą, ale także takie, które go zbulwersują. Intencją autora nie jest ocenianie trafności czy aktualności głoszonych przez Służebnicę Bożą poglądów, ale pokazanie jej postaci z całą fascynującą ostrością radykalizmu i wierności wyznawanym poglądom, tak by pobudzić czytelnika do myślenia i dyskusji. Ponieważ książka nie pomija grzechów i błędów kandydatki na ołtarze, czytając o nich, warto mieć w pamięci ulubione powiedzenie Day, zasłyszane od kierownika duchowego, że można iść prosto do piekła, naśladując niedoskonałości świętych".

Szału nie ma, jest rak

ks. Jan KJaczkowski, Katarzyna Jabłońska

Niektórzy wieścili mu, że będzie karykaturą księdza. Niespełna jedenaście lat jego kapłaństwa to m.in. stworzenie domowego hospicjum, potem budowa od podstaw hospicjum stacjonarnego; współtworzenie Areopagów etycznych - letnich warsztatów dla studentów medycyny; praca katechety w szkole, gdzie ani uczniowie nie oszczędzali jego, ani on ich. 1 czerwca 2012 r. zdiagnozowano u niego nowotwór mózgu. Po dwóch operacjach, poddawany kolejnym chemioterapiom, nadal pracował na rzecz hospicjum i służył jego pacjentom. Wspierał też swoich dawnych uczniów i wychowanków - niejednemu z nich pomógł wyprostować życie. Mówił, że jest "otwarty na cud", ale jednocześnie przygotowuje się na to, żeby "dobrze przeżyć swoją śmierć". Ksiądz Jan Kaczkowski zmarł 28 marca 2016 r. Książka Szału nie ma, jest rak, pierwszy przeprowadzony z nim wywiad rzeka, świetnie oddaje jego niepowtarzalną osobowość. Janek ma ze swojego okna niezwykłą perspektywę: i na śmierć, i na życie może patrzeć z dystansu. Na śmierć, bo wciąż żyje pełną piersią. Na życie - bo świadomie i mądrze codziennie zmaga się ze śmiercią. I o życiu, i o śmierci mówi więc takie rzeczy, że oczy stają czasem w słup, a z nóg spadają ciepłe kapcie. Tu nie ma ani grama ględzenia, jest obudzona po zderzeniu ze ścianą ostra, kryształowa intensywność. Janek lubi powtarzać, że przed śmiercią bardzo chciałby jeszcze zrobić coś pożytecznego. Właśnie zrobił. Szymon Hołownia

Uczestniczyć w losie Drugiego. Rozmowy o etyce, Kościele i świecie

Ks. Andrzej Szostek, Ignacy Dudkiewicz

Rozmowy Ignacego Dudkiewicza z ks. prof. Andrzejem Szostkiem pokazują, że "uczestniczenie w losie Drugiego" to nie tylko bycie blisko niego. To nie tylko próba nawiązania przyjaźni, gdy łączy nas świat wartości i podobny sposób myślenia, ale również wspólne mierzenie się z pytaniami, na które każdy szuka odpowiedzi. Są to pytania najprostsze i najważniejsze zarazem - o początek i koniec życia, stosunek do własnego ciała, rolę sumienia w podejmowaniu decyzji, ale też o wszelką inność, o odpowiedzialność za swoje otoczenie. Ignacy Dudkiewicz nie boi się pytań trudnych i ważnych. Ks. prof. Andrzej Szostek odpowiada mu nie tylko jako naukowiec, sięga również do osobistej historii, która pokazuje drogę dojrzewania człowieka i kapłana do roli duchowego towarzysza. Ich rozmowa daje czytelnikowi sporą dawkę wiedzy, ale nade wszystko skłania do refleksji i inspiruje do myślenia.

Ja tu zostaję. Fenomen Wołodymyra Zełenskiego

Natalia Bryżko-Zapór

Od komika do ukraińskiego prezydenta - droga, którą przeszedł Wołodymyr Zełenski, nie była prosta. Odnosił spektakularne sukcesy i doznawał bolesnych porażek. Zdobywał gorących zwolenników i zaciekłych krytyków. Ale dopiero gdy po wtargnięciu Rosji do Ukrainy powiedział "Nie poddamy się" i został w Kijowie, zyskał status męża stanu. Stał się jednocześnie ikoną światowych mediów. Jego profile społecznościowe w ciągu tygodnia pobiły rekordy oglądalności i zebrały więcej fanów niż angielska królowa czy francuski prezydent. Jako przywódca kraju, w którym toczy się jedna z najcięższych wojen XXI wieku, jest symbolem jej bohaterów mniej znanych, choć równie odważnych, walecznych, nieugiętych i upartych. Fenomenu Zełenskiego nie da się zrozumieć bez poznania fenomenu współczesnej Ukrainy - Natalia Bryżko‑Zapór analizuje je w powiązaniu. Jak przekonuje, nasilająca się od trzydziestu lat konfrontacja cywilizacyjna na wschodzie Europy musiała prędzej czy później doprowadzić do wrzenia i postawić po przeciwnych stronach rosyjską tyranię i ukraińską demokrację. Władimir Putin, rozpętując wojnę, nie przewidział jednak, że Ukraina w ciągu krótkiej historii swojej niepodległości przeszła metamorfozę od postsowieckiego kraju pogrążonego w chaosie i marazmie do państwa zorientowanego na nowoczesną cywilizację euroatlantycką i stała się tym samym antytezą Rosji. Uosobieniem tych przemian jest prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski.

Świat przyspiesza, ja zwalniam

Wojciech Marczewski, Damian Jankowski

Wojciech Marczewski, twórca niezapomnianych filmów "Zmory", "Dreszcze" i "Ucieczka z kina Wolność", to jeden z najważniejszych reżyserów w historii polskiego kina. Jakie są źródła jego artystycznej wrażliwości? Co go obecnie pochłania? Co myśli o współczesnym polskim kinie? Czy możemy jeszcze liczyć - po dwudziestu latach milczenia - na jego nowe dzieło? Wielki artysta kina w rozmowie z Damianem Jankowskim nie uchyla się od odpowiedzi na najbardziej osobiste pytania: o poczucie artystycznego spełnienia, o szczęście, przemijanie i smak życia. Wojciech Marczewski jest świetnym interpretatorem zdarzeń, z którymi mamy do czynienia. Każde spotkanie z nim to prawdziwa uczta. Książka "Świat przyspiesza, ja zwalniam" jest tego potwierdzeniem. Polecam! Janusz Gajos

Obrońcy. O niszczeniu praworządności

Magdalena Bajer

W zebranych w książce "Obrońcy" rozmowach wybitni prawnicy zaangażowani w obronę Trybunału Konstytucyjnego (Andrzej Zoll, Jerzy Stępień, Małgorzata Gersdorf, Janusz Drachal, Igor Tuleya, Włodzimierz Wróbel, Adam Bodnar, Krystian Markiewicz, Michał Laskowski, Ewa Wrzosek i Waldemar Żurek), opowiadają o tym, w jaki sposób rządy PiS doprowadziły w Polsce do destrukcji wymiaru sprawiedliwości. Przystępnym językiem wyjaśniają skomplikowane kwestie prawne. Tłumaczą, dlaczego powstałe szkody są tak niebezpieczne dla funkcjonowania państwa i życia obywateli. Mówią o tym, co w przeszłości należało zrobić lepiej, ale i o tym, jak można naprawić zniszczenia. To - jak stwierdza w swojej przedmowie prof. Ewa Łętowska - "rozmowy czasu niepokoju" z ludźmi, którzy broniąc praworządności, nierzadko spotykali się z politycznymi represjami. Magdalena Bajer oddaje więc w ręce czytelnika nie tylko zbiór wywiadów z wyjątkowymi postaciami, ale i ważne świadectwo polskiej historii, która rozgrywa się na naszych oczach.

Nie ma chleba bez wolności. Polski sprzeciw wobec komunizmu 1956-1980

Jan Skórzyński

Największe wyzwanie dla rządów komunistycznych w Europie Wschodniej pochodziło z Polski. W żadnym innym kraju bloku radzieckiego pojałtański porządek nie był tak uporczywie kwestionowany. Powojenne losy Polaków można widzieć jako łańcuch konfrontacji pomiędzy komunistyczną dyktaturą a stawiającymi jej opór obywatelami. Przed powstaniem Solidarności wielkie protesty społeczne miały miejsce pięciokrotnie - w latach 1956, 1968, 1970/71, 1976, 1980. O tych dniach, w których otwarcie manifestował się, na co dzień ukryty, sprzeciw wobec komunizmu, opowiada Jan Skórzyński w swojej najnowszej książce.