Historia powstania islamu jako doktryny społeczno-politycznej

Jamsheer Hassan Ali

Powstanie islamu wiąże się nie tylko z pojawieniem się nowej religii, lecz także z utworzeniem państwa zjednoczonych plemion arabskich, opartego na zasadach ustanowionych przez jego twórcę, Mahometa. Praca Hassana Jamsheera poświęcona jest właśnie społeczno-politycznej doktrynie islamu, która stała się podstawą organizacji i ustroju muzułmańskiej społeczności (ar. umma). Autor rozpoczyna od opisu świata arabskiego przed islamem i warunków, w jakich przyszło działać Mahometowi, miały one bowiem zasadniczy wpływ na formowanie się jego poglądów na temat związku religii z państwem i prawem. Następnie przedstawia poszczególne etapy misji Mahometa w dziele budowy muzułmańskiego państwa idealnego. Końcowa, obszerna część książki jest poświęcona oddziaływaniu tradycji wczesnomuzułmańskiej na współczesną myśl społeczno-polityczną islamu. Omówiono tu dorobek tak ważnych dla odrodzenia arabskiego dziewiętnastowiecznych myślicieli, jak: At-Tahtawi, Al-Afghani, Muhammad Abduh, Al-Kawakibi oraz - już w XX wieku - Taha Husajn. Prześledzono również elementy tej tradycji w ideologii socjalizmu arabskiego i fundamentalistów muzułmańskich. Hassan Ali Jamsheer jest historykiem i politologiem, profesorem Uniwersytetu Łódzkiego, w którym kieruje Katedrą Studiów Bliskowschodnich, oraz członkiem Komitetu Nauk Orientalistycznych PAN. Opublikował liczne prace z zakresu współczesnej historii Bliskiego Wschodu i arabsko-muzułmańskiej myśli społeczno-politycznej, m.in. ostatnio: Współczesna historia Iraku, Reforma władzy i społeczeństwa w arabsko-muzułmańskiej myśli politycznej wieków XIX i XX.

Gorączka. Wybór opowiadań kurdyjskich

Mehmet Dicle

Gorączka to pierwszy przekład kurdyjskiej literatury współczesnej opublikowany w Polsce. Zbiór składa się z wybranych opowiadań Mehmeta Dicle. I choć nie jest to literatura przeznaczona dla dzieci, to bez wątpienia porywa wyobraźnię. Opowiadania zabierają nas w na wpół realny, na wpół baśniowy świat wymyślonej przez pisarza krainy zwanej Asûs, gdzie polityczne granice i ramy czasowe zdają się być bardzo płynne. Trudy życia codziennego Kurdów, tematy tabu i skomplikowana kurdyjska rzeczywistość przedstawione są niezwykle barwnym, przejmującym językiem. Zaskakują, zadziwiają, niekiedy wyciskają łzy i wyrywają serce, a przede wszystkim wprowadzają Czytelnika w fascynujący świat kurdyjskiej kultury i pozwalają spojrzeć na Kurdystan innymi oczami, pod innym kątem. Opowiadania przetłumaczyła znakomita kurdolożka, dr Joanna Bocheńska z Pracowni Studiów Kurdyjskich Instytutu Orientalistyki UJ.  

Dzieje Syrii. Od czasów najdawniejszych do współczesności

Janusz Żebrowski

Janusz Żebrowski, politolog i dyplomata, przez wiele lat zajmował się problemami krajów arabskich, zwłaszcza Bliskiego Wschodu. Niniejsza książka (kolejna poLibii i Maroku) to studium, w którym autor analizuje ponad cztery tysiące lat dziejów Syrii. Niezwykle ciekawie opisuje kultury, które na tych terenach odcisnęły swe ślady: fenicką, aramejską, babilońską, perską, hellenistyczną, rzymską, chrześcijańską i wreszcie arabską. Wykorzystuje bogatą literaturę tematu: polską i zagraniczną, a także własne doświadczenia z pracy na Bliskim Wschodzie.

Cywilizacja arabska w Hiszpanii

É. Lévi-Provençal

Absolutny klasyk światowej arabistyki - zadziwiająca przenikliwością i intuicją próba syntezy muzułmańskiej Hiszpanii; piękna, potoczysta opowieść o Al-Andalus, napisana w latach 30. ubiegłego stulecia, kiedy atmosfera polityczna w Europie, sukcesy faszyzmu i nazizmu nie zachęcały do pisania dzieł pozytywnie wartościujących semickie dziedzictwo Europy.

Afrykańskie państwo Kilindich w XVIII i XIX wieku

Marek Pawełczak

Książka dotyczy historii państwa Kilindich, leżącego w górach Usambara w Afryce Wschodniej, na obszarze dzisiejszej Tanzanii. Autor próbuje odpowiedzieć na pytania wiążące się z powstaniem i funkcjonowaniem tego państwa okresie od połowy XVIII wieku do utraty niepodległości w 1895 roku. Praca opiera się na założeniach, że państwo Kilindich funkcjonowało dzięki - dającej korzyści obu stronom - swoistej umowie społecznej, zawartej pomiędzy lineażem panującym rodu Kilindich a wspólnotami plebejskimi. Odtwarzając układ sił i rozkład ciężarów związanych z utrzymaniem instytucji państwa, autor odczytał treść tej umowy i sposób, w jaki interpretowali ją uczestnicy.

Odkrywanie Ameryki

Jacek Machowski

Wbrew rozpowszechnionej opinii odkrycie Ameryki nie było jednorazowym wyczynem, przypisywanym, w dodatku niesłusznie jednej osobie - Krzysztofowi Kolumbowi. Był to długi proces historyczny, zapoczątkowany około 40 tys. lat temu, kiedy to pierwszy człowiek postawił stopę na kontynencie amerykańskim. W książce przedstawiono długą listę mitycznych i historycznych pretendentów do tytułu odkrywcy Ameryki. Zamyka ją Krzysztof Kolumb, po którym nikt więcej nie sięgnął po ten laur. Odkrywaniu Ameryki towarzyszyły zarówno bohaterskie przygody, jak też dramatyczne i tragiczne wydarzenia, opisane barwnie w niniejszej publikacji z zachowaniem naukowej rzetelności. Ostatnie odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba stało się zwrotnym wydarzeniem w dziejach ludzkości. Burzliwe i kontrowersyjne obchody 500-lecia tego wydarzenia w 1992 roku przyniosły głębokie przewartościowanie jego historycznego znaczenia. Przed nami 1000-lecie odkrycia Ameryki przez Wikingów. Dyskusje i spory toczone wokół tych wydarzeń świadczą o tym, że proces odkrywania Ameryki trwa nadal, choć w nowym wymiarze, dostosowanym do epoki globalizacji świata XXI wieku.

Język turecki. Minimum gramatyczne

Milena Jordanowa

Minimum gramatyczne języka tureckiego to nowatorski podręcznik przeznaczony do początkowej nauki języka tureckiego i został oparty na skonstruowanym specyficznym binarnym modelu, uwzględniając osiągnięcia w dziedzinie nauczania języka tureckiego jako obcego, z uwzględnieniem dokonań współczesnej turkologii i lingwodydaktyki. Zawiera niezbędny zestaw informacji z zakresu fonetyki, morfologii i podstawowych funkcji syntaktycznych. Materiał gramatyczny jest przedstawiony stopniowo i objaśniony przystępnym językiem, mając głównie na celu przydatność podręcznika w początkowym etapie nauczania języka tureckiego dla wszystkich zainteresowanych. Omówione zostały cechy gramatyczne, głównie sufiksy derywacyjne, szeroko stosowane w języku tureckim i stanowiące niezbędną podstawę do przedstawienia i zrozumienia specyfiki procesu derywacyjnego w tym języku. W przykładach gramatycznych wykorzystano najczęściej leksykę występującą we współczesnym języku literackim.

Rzymski ślad. Zapiski tłumacza

Asen Marczewski

Świat międzynarodowej polityki, salony władzy, piękne kobiety i wspaniałe przyjęcia - takie są przeciętne wyobrażenia o pracy tłumacza rządowego. Rzeczywistość, jak zwykle, daleko od nich odbiega. O blaskach i cieniach tej pracy opowiada autor książki, który spędził kilkanaście lat w Ambasadzie Bułgarii w Rzymie. Genialna znajomość włoskiego umożliwiała mu wstęp do miejsc nieosiągalnych dla zwykłych śmiertelników i znajomość z wielkimi tego świata, m.in. tłumaczył podczas kilkudziesięciu audiencji udzielonych przez trzech kolejnych papieży przedstawicielom Bułgarii. Był także tłumaczem podczas procesu Bułgarów oskarżonych o udział w zamachu na Jana Pawła II. Wie o tym procesie wszystko, bo choć przesłuchujący i świadkowie się zmieniali, to on nigdy nie schodził z posterunku. Ma na temat "bułgarskiego śladu" własną opinię, popartą sensacyjnymi faktami i dokumentami... Marczewski z humorem i ironicznym dystansem przedstawia codzienność pracy w ambasadzie, przytacza ciekawe anegdoty z oficjalnych spotkań i prywatnych kontaktów z papieżami i politykami, oprowadza po zakątkach Rzymu nieznanych większości turystów, ujawnia pikantne szczegóły włoskiego stylu życia.

Afrykański wygnaniec. Tożsamość a prawa człowieka

Joanna Mantel-Niećko

Liczba ludzi, którzy opuszczają własny kraj z przyczyn ekonomicznych, politycznych i religijnych, będzie rosnąć. Bogate kraje, obawiając się inwazji uchodźców, będą w pośpiechu budować barykady praw i - jeśli uznają to za konieczne - użyją przemocy. Nic nie da nawet najdoskonalsze prawo międzynarodowe, jeżeli ci, którzy mogą pomóc, nie zechcą tego zrobić. Jednocześnie kraje Północy będą zmierzać do wyrównania szal świata, by dźwigająca je belka nie pękła, przeważona na jedną tylko stronę. To przecież ich żywotny interes. Zginą, jeśli belka pęknie. Będą więc zapewne wyrównywać wagę świata jak dotychczas: w imię humanitaryzmu i pomocy zacofanym, żyjącym w biedzie, umierającym na trąd i AIDS.

Skarb w słowach zaklęty. Księga Magana Jari Ce Abubakara Imama z komentarzem kulturowym

Abubakara Imama

Zdarzyło się to w pewnym kraju, którym rządził niezwykle bogaty sarki Abdurrahman. Sława jego bogactwa sięgała daleko poza granice królestwa i można ją porównać tylko z tym, co zostawił w pamięci potomnych legendarny bogacz Karun. Tak rozpoczyna się księga Magana Jari Ce, której polskiemu tłumaczeniu nadano tytuł „Skarb w słowach zaklęty”. To monumentalny zbiór baśni zachodnioafrykańskiego ludu Hausa, spisanych przez nigeryjskiego pisarza Abubakara Imama w latach 30. XX wieku. Księga, opisywana jako afrykański odpowiednik Baśni tysiąca i jednej nocy, to niezwykły, baśniowy skarbiec, w którym słowa lśnią niczym drogocenne kamienie. Zawiera nie tylko opowieści ludu Hausa; autor wplata tu również wątki znane z baśni arabskich, indyjskich czy europejskich – osadzone w kulturowym kontekście afrykańskim. Księga dosłownie wciąga Czytelnika w świat orientalnych opowieści, gdzie przy okazji pozna on zwyczaje, przysłowia, mądrości ludowe czy tradycyjne potrawy ludu Hausa. Niektóre opowieści przekazują uniwersalne prawdy i wartości, inne ukazują specyfikę kulturową Hausa, jeszcze inne – po prostu doskonale bawią. Przewodnikiem po tej niezwykłej krainie jest Aku – papuga-narrator baśni, która dzięki swej mądrości otrzymała godność wezyra.

Ezoteryka na sprzedaż

Agnieszka Kowalczewska

Książka Agnieszki Kowalczewskiej Ezoteryka na sprzedaż to interesująca i inspirująca opowieść o obiegowych mitach, rodzących się z niepokojów duchowych przełomu wieków i tysiąclecia. Książka ta ukazuje, jak i dlaczego zjawiska ezoteryczne przeżywają swój kolejny renesans, stając w radykalnej opozycji wobec europejskiego racjonalizmu. Autorka opisuje złożone mechanizmy, składające się na "ekonomię ezoteryki współczesnej" w Polsce. Ukazuje wielki rynek idei, na którym trwa codziennie duchowa wyprzedaż. Przy czym rzecz nie dotyczy marginesu kultury, lecz sfery tzw. "nowej duchowości", rozciągającej się szeroko od neognozy, okultyzmu i New Age, poprzez sekty i ruchy kultowe po psychotronikę, medycynę niekonwencjonalną i "głęboką ekologię". Mamy okazję prześledzić, w jaki sposób zjawiska dawniej hermetyczne i tajemne przekształcają się w publiczne i powszechne. Książka ukazuje całą rozpiętość kulturowych i duchowych inspiracji owej nowej ezoteryki.

O leczeniu dusz, kształceniu moralności i poskramianiu wad

Hazm Ibn

Autor (994–1064) pochodzi z Kordoby, w arabskiej Hiszpanii. Książka jest zbiorem maksym, aforyzmów i przypowieści ujętych w prostą i lekką formę. Twórczość Ibn Hazm uniknęła całopalenia okresu rekonkwisty dlatego, że zanim w Hiszpanii doszło do niszczenia wszystkiego, co muzułmańskie, dzieła Ibn Hazma zasłynęły w arabskim wschodzie, gdzie zyskały wielką popularność.

Irak

Korzeniewski Krzysztof

Książka jest uniwersalnym przewodnikiem po Iraku, choć była pisana głównie z myślą o żołnierzach polskich sił stabilizacyjnych. Jest to jednocześnie informator i poradnik. Z jednej strony opisuje historię kraju i przybliża kulturę świata arabsko-muzułmańskiego, z drugiej radzi, jak poruszać się w tym (obcym przecież dla większości z nas) świecie, żeby nie urazić jego mieszkańców i żyć z nimi w zgodzie. Autor przedstawia zagrożenia dla zdrowia i życia występujące w klimacie gorącym, w strefie działań wojennych, ale również radzi, jak w prosty sposób się przed nimi uchronić. Do książki jest dołączony podręczny słowniczek irackiego dialektu języka arabskiego, pozwalający w podstawowym zakresie porozumieć się z Irakijczykami.

Religie Korei. Rys historyczny

Halina Ogarek-Czoj

Książka opisująca w perspektywie historycznej system wierzeń rodzimych w Korei oraz oddziaływanie na jej mieszkańców religii napływowych, urozmaicona ciekawymi legendami i anegdotami.

Świat arabski Kultura i polityka

Praca zbiorowa

VIII Ogólnopolska Konferencja Arabistyczna, która odbyła się w Warszawie w dniach 8-9 maja 2009 roku dowiodła, że w Polsce nie brakuje ważnych i interesujących badań nad problematyką świata arabskiego oraz islamu. Badania te niosą ogromny potencjał naukowy, wzbogacający różne dziedziny wiedzy: od humanistyki poprzez politologię i nauki społeczne do gospodarki. Orientalistyka, a zwłaszcza arabistyka i islamistyka, stały się niezbędne w ramach studiów interdyscyplinarnych, które dzisiaj w pełnym swoim wymiarze odznaczają się trójstopniowym schematem, łącząc teorię, ujęcia empiryczne oraz rzetelną wiedzę o poszczególnych regionach świata. Informacje o nich są niezbędne w możliwie szerokim zakresie, stąd wiedza o krajach Wschodu, w tym arabskich i muzułmańskich obszarach świata, jest dzisiaj tak bardzo potrzebna. Konferencja, gromadząc specjalistów z tej dziedziny z różnych stron Polski, dowiodła żywotności tych nauk. Dynamika samego wydarzenia, głębokie zaangażowanie referentów w poszczególne dziedziny badań, wywołały głębsze refleksje nad przebiegiem i tematyką konferencji. Stąd narodził się pomysł przekrojowego ujęcia szczególnie ważnych zagadnień z zakresu arabistyki i islamistyki na wybranych przykładach już nie w charakterze zapisu wygłoszonych referatów, ale inspirowanych nimi prac z zakresu badań prowadzonych przez poszczególnych autorów. W związku z tym powstał niniejszy zbiór artykułów, ilustrujący ważne, interesujące i nowatorskie problemy badawcze.

Indyjskie malarstwo miniaturowe

Dorota Kamińska

Książka omawia interesujący artystycznie i ikonograficznie zespół 9 miniatur ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie. Pierwsza część zawiera syntetyczne wprowadzenie w tematykę indyjskiego malarstwa miniaturowego (jego funkcje, zasady teoretyczne i techniki malarskie) oraz przedstawienie najważniejszych szkół malarstwa miniaturowego w północnych Indiach. W części drugiej Autorka omawia miniatury. Wychodząc od wnikliwej analizy ikonograficznej, wskazuje dzieła literackie, które zainspirowały twórców miniatur, wyjaśnia typ przedstawienia i znajdujące się w nim symbole i atrybuty, by na końcu na podstawie szerokiego materiału porównawczego ustalić miejsce i czas powstania miniatur z warszawskiej kolekcji.