Kościół na rynku. Eseje pastoralne

Ks. Andrzej Draguła

Marketing religijny to dziedzina w Polsce mało znana i budząca nieufność. W Kościele wciąż zauważa się pewien dystans wobec korzystania z technik reklamowych, wynikający zapewne z kojarzenia ich ze sprzedażą, działalnością komercyjną, zyskiem, a nawet manipulacją i kłamstwem. Jak jednak zauważa ks. Andrzej Draguła, instrumenty kryjące się pod terminami "marketing" i "reklama" same w sobie nie są ani dobre, ani złe. Przekonuje, że Kościół powinien uczyć się od marketingowców m.in. metod badania potrzeb oraz rozpoznawania mechanizmów rządzących ludzkimi wyborami. Pozwoli to spojrzeć na wiele starych metod duszpasterskich z nowego punktu widzenia. Wiara i ekonomia, Kościół i rynek, zbawienie i marka, duszpasterstwo i marketing są sobie bliższe, niż nam się wydaje.

Dogmatyka t. 5, Traktat o człowieku, Traktat o sakramentach

Dariusz Kowalczyk SJ, o. Korneliusz Wencel, Marek Blaza SJ

Dogmatyka "z muszelką" to pierwszy od wielu lat w Polsce, od dawna postulowany, nowoczesny, sześciotomowy, rodzimy podręcznik akademicki teologii dogmatycznej, stworzony zespołowo, pod redakcją Elżbiety Adamiak, ks. Andrzeja Czai i Józefa Majewskiego. Autorzy poszczególnych traktatów to polscy teologowie średniego i młodego pokolenia, doskonale obeznani ze współczesną teologią, o znaczącym własnym dorobku naukowym i doświadczeniu dydaktycznym, otwarci na ekumenizm, dialog z innymi religiami, kulturę polską, europejską i światową, reprezentujący różne środowiska naukowe polskiej teologii. Podręcznik cechuje się przejrzystą strukturą i nowoczesnym opracowaniem graficznym. Napisany jest prostym językiem, a autorzy chętnie posługują się porównaniami i przykładami z życia codziennego. "Muszelka" widniejąca na okładce każdego tomu jest nawiązaniem do znanego snu św. Augustyna, wyrażającego symbolicznie pokorę myślącego człowieka w obliczu niezgłębionej tajemnicy Boga. Podręcznik składa się z sześciu tomów zawierających następujące traktaty: Tom 1: Józef Majewski, Wprowadzenie do teologii dogmatycznej; ks. Grzegorz Strzelczyk, Traktat o Jezusie Chrystusie. Tom 2: Elżbieta Adamiak, Traktat o Maryi; bp Andrzej Czaja, Traktat o Kościele. Tom 3: ks. Jerzy Szymik, Traktat o Bogu Jedynym; Michał Paluch OP, Traktat o zbawieniu. Tom 4: ks. Eligiusz Piotrowski, Traktat o Trójcy Świętej; Zdzisław Kijas OFMConv, Traktat o Duchu Świętym i łasce. Tom 5: Korneliusz Wencel EC, Traktat o człowieku; Marek Blaza SJ, Dariusz Kowalczyk SJ, Traktat o sakramentach. Tom 6: Marian Kowalczyk SAC, Traktat o stworzeniu; Zbigniew Danielewicz, Traktat o rzeczywistości ostatecznej.

Eseje dla Kassandry

Jerzy Stempowski

Tom ten zawiera wybór szkiców pisanych między 1929 i 1960. Większa ich część traktuje zagadnienia literatury, od Tukidydesa do najnowszych prądów literackich. Esej tytułowy mówi o proroctwach i prorokach. W kilku szkicach autor wspomina dawną Warszawę, z początku obecnego stulecia i z lat trzydziestych. Brydżyści znajdą w nim wspomnienie o młodości Ely Culbertsona - tak o zbiorze "Eseje dla Kassandry" pisał sam Stempowski.

Więź 1/2024

Praca zbiorowa

Epidemia samotności Samotność staje się doświadczeniem coraz bardziej powszechnym. Nie tylko wywołuje szkody psychiczne czy zdrowotne u osób nią dotkniętych, ale także staje się wyzwaniem dla polityk publicznych. W jaki sposób systemowo walczyć z samotnością? Czy uratuje nas przed nią sztuczna inteligencja? Kościół, czyli relacje W zglobalizowanym świecie coraz częściej relacje stają się anonimowe, a kultura solidarności zanika. A przecież dla chrześcijan relacje to objawienie istoty Kościoła i jej realizacja. Jak powinna wyglądać parafia na tu i teraz? W jaki sposób może ona pomóc doświadczyć żywego Kościoła? Niech żyje nostalgia? "Kiedyś to były czasy..." - wzdychamy często. Naszą tęsknotę za przeszłością wykorzystują twórcy popkultury, politycy, przedsiębiorcy. Jak to możliwe, że w debacie publicznej wciąż sięgamy po schematy myślenia z XIX wieku? A może właśnie potrzebujemy nostalgii, żeby budować lepszą przyszłość?

Felice Milena Dora

Andrzej Stanisław Kowalczyk

Życie erotyczne FRANZA KAFKI jest tematem licznych analiz, opracowań biograficznych, a nawet powieści. FELICE, MILENĘ, DORĘ traciliśmy jednak z oczu z chwilą, gdy ich związek z autorem "Procesu" z różnych powodów kończył się. W tej książce trzy kobiety interesują nas nie tylko dlatego, że łączyła je z Kafką więź seksualna. Widzimy w nich autonomiczne osoby, które odzyskują prawo do własnego losu. "Tylko dlatego - pisał Kafka w liście do przyjaciela w roku 1903 - że ludzie wytężają wszystkie siły i ochoczo sobie pomagają, utrzymują się na znośnej wysokości nad piekielną głębią, do której się garną. Są ze sobą powiązani linami i źle jest już wtedy, gdy te liny poluzują się wokół jednego z nich i opada on nieco głębiej niż inni, w pustą przestrzeń, a strasznie jest, gdy liny wokół niego się zerwą i on spada. Dlatego trzeba się trzymać innych. Przypuszczam, że dziewczyny pomagają nam się unosić, ponieważ są tak lekkie, dlatego musimy kochać dziewczyny i dlatego one muszą kochać nas". Mieszkamy zatem w sąsiedztwie piekła, które nas przeraża i przyciąga. Przed upadkiem w otchłań chroni tylko międzyludzka więź. Ale asekuracja byłaby zawodna, gdyby nie wspomagał jej erotyzm. Kobieta ratuje mężczyznę przed upadkiem w pustkę. Erotyzm miał wówczas dla Kafki sens przede wszystkim moralny, pozbawiony był samoistnej wartości. [fragment książki]

Wielkie tematy teologii

ks. Grzegorz Strzelczyk, ks. Robert J. Woźniak, ks. Alfred M. Wierzbicki , ks. Andrzej Draguła

Po co zbawienie? Po co Kościół? Po co Bóg? Po co człowiek? Po co moralność? Po co sumienie? Po co Kościół światu? Po co świat Kościołowi? Odpowiedzi na te pytania udzielają księża: Andrzej Draguła, Grzegorz Strzelczyk, Alfred M. Wierzbicki i Robert J. Woźniak. W ich ujęciu wielkie tematy teologii okazują się wielkimi egzystencjalnymi pytaniami człowieka. W Tate Modern z obrazów religijnych zapamiętałem jedynie przejmujące "Ukrzyżowanie" Francisa Newtona Souzy. To bardzo ważny obraz, w pewnym sensie emblematyczny dla współczesnego chrześcijaństwa, w którym tak bardzo uwidacznia się napięcie między teologicznym dziedzictwem a nowoczesnością. Można go odczytać jako niezwykle sugestywne pytanie o sens i rolę chrześcijaństwa w naszej współczesnej rzeczywistości. Jakiego Zbawiciela potrzebuje świat? Jak Go uczynić uniwersalnym? Jakie jest w tym świecie miejsce sacrum? Ks. Andrzej Draguła

W dolinie Dniestru. Pisma o Ukrainie

Jerzy Stempowski

Jerzy Stempowski (1893-1969) od dzieciństwa mówił po ukraińsku i był doskonałym znawcą kultury ukraińskiej. Jeżeli przez całe życie podkreślał, że jest Europejczykiem wschodnim, to przede wszystkim dlatego, że Ukrainę traktował jako swoją drugą ojczyznę. Tom gromadzi wszystkie znane dziś teksty Stempowskiego traktujące o Ukrainie i stosunkach polsko-ukraińskich. Znajdziemy tu rozmaite formy: artykuły publicystyczne, listy prywatne, eseje, teksty informacyjne, relacje. Teksty publikowane w prasie, jak i wydobyte z archiwów krajowych i zagranicznych.

Od rodziny nie można uciec

Irena Namysłowska, Cezary Gawryś, Katarzyna Jabłońska

Rodzina to swoisty mikrokosmos, który tworzą nie tylko poszczególni jej członkowie, ale też istniejące między nimi relacje oraz przekazy międzypokoleniowe. Jak w tym gąszczu zależności nie zagubić własnych potrzeb i indywidualności, ale także jak docenić zasoby złożone w tym trudnym miejscu, jakim nieraz okazuje się dla nas własna rodzina? Rozmowa z prof. Ireną Namysłowską, która od wielu lat towarzyszy rodzinom jako psychiatra i psychoterapeutka, stanowi przystępny przewodnik po trudnościach kolejnych faz życia rodzinnego - od zakochania, przez narodziny dzieci i okres ich "wylatywania z gniazda", aż do śmierci jednego z małżonków czy partnerów. Prof. Namysłowska unika przy tym koncentrowania się na samych problemach i dysfunkcjach, bo - jak przekonuje - w rodzinie tkwi wielka siła, która zdolna jest przeciwstawić się największym kryzysom.

Dogmatyka t. 1, Wprowadzenie do teologii dogmatycznej, Traktat o Jezusie Chrystusie

Józef Majewski, ks. Grzegorz Strzelczyk

Dogmatyka "z muszelką" to pierwszy od wielu lat w Polsce, od dawna postulowany, nowoczesny, sześciotomowy, rodzimy podręcznik akademicki teologii dogmatycznej, stworzony zespołowo, pod redakcją Elżbiety Adamiak, ks. Andrzeja Czai i Józefa Majewskiego. Autorzy poszczególnych traktatów to polscy teologowie średniego i młodego pokolenia, doskonale obeznani ze współczesną teologią, o znaczącym własnym dorobku naukowym i doświadczeniu dydaktycznym, otwarci na ekumenizm, dialog z innymi religiami, kulturę polską, europejską i światową, reprezentujący różne środowiska naukowe polskiej teologii. Podręcznik cechuje się przejrzystą strukturą i nowoczesnym opracowaniem graficznym. Napisany jest prostym językiem, a autorzy chętnie posługują się porównaniami i przykładami z życia codziennego. "Muszelka" widniejąca na okładce każdego tomu jest nawiązaniem do znanego snu św. Augustyna, wyrażającego symbolicznie pokorę myślącego człowieka w obliczu niezgłębionej tajemnicy Boga. Podręcznik składa się z sześciu tomów zawierających następujące traktaty: Tom 1: Józef Majewski, Wprowadzenie do teologii dogmatycznej; ks. Grzegorz Strzelczyk, Traktat o Jezusie Chrystusie. Tom 2: Elżbieta Adamiak, Traktat o Maryi; bp Andrzej Czaja, Traktat o Kościele. Tom 3: ks. Jerzy Szymik, Traktat o Bogu Jedynym; Michał Paluch OP, Traktat o zbawieniu. Tom 4: ks. Eligiusz Piotrowski, Traktat o Trójcy Świętej; Zdzisław Kijas OFMConv, Traktat o Duchu Świętym i łasce. Tom 5: Korneliusz Wencel EC, Traktat o człowieku; Marek Blaza SJ, Dariusz Kowalczyk SJ, Traktat o sakramentach. Tom 6: Marian Kowalczyk SAC, Traktat o stworzeniu; Zbigniew Danielewicz, Traktat o rzeczywistości ostatecznej.

Wiara w trudnych czasach

Józef Majewski

"Oto zasadnicza postawa, z jaką teolog winien przystępować do pracy: zawsze winien sobie przypominać, że wszystko, co może powiedzieć o Bogu, pozostanie na zawsze słowem jedynie ludzkim, słowem małego, ograniczonego ludzkiego jestestwa, które zaryzykowało wielką przygodę wyczerpania niewyczerpanego misterium nieskończonego Boga" (Jan Paweł II). Nie jest łatwo wytrwać w takiej postawie duchowej pokory i skromności - aż nazbyt wiele świadectw znajdziemy na to w historii Kościoła. Brak tej skromności i pokory nierzadko rodził zbyteczne teologiczne oraz doktrynalne problemy, prześladowania, cierpienia, które zatruwały życie. O niektórych współczesnych tego rodzaju napięciach, konfliktach i trudnościach opowiada ta książka, np. o tych, które wiążą się z pytaniami o ojcostwo i macierzyństwo Boga, święcenia kapłańskie kobiet, modlitwę międzyreligijną, życie po śmierci czy granice wolności teologii.

Zawsze jest wyjście

Stanisław Adamiak

Bóg wyprowadził Izraelitów z niewoli egipskiej - czy nie ma więc mocy, aby dziś pomóc nam wyjść z naszych grzechów i zniewoleń? Ks. Stanisław Adamiak przekonuje, że historia zbawienia rozgrywa się tu i teraz, w naszym życiu. Swoim odbiorcom, głównie ludziom młodym, pragnie pomóc odnaleźć się we wspólnocie, jaką jest Kościół - pełnej niedoskonałości, ale i świętości. Autor łączy wiedzę biblijną z dobrą orientacją we współczesnej kulturze, przewodnikami po świecie wiary czyniąc m.in. bohaterów Władcy pierścieni J.R.R. Tolkiena. Lekturę książki Zawsze jest Wyjście, inspirowanej programem rekolekcji oazowych II stopnia, można rozplanować na kolejne dni, traktując ją jako domowe rekolekcje z Księgą Wyjścia.

Zagłada cmentarzy żydowskich

Krzysztof Bielawski

Historia niszczenia cmentarzy żydowskich w Polsce prześledzona przez Krzysztofa Bielawskiego ukazuje swoje niepokojące karty. Jeszcze do niedawna powszechne było przypisywanie dewastacji nekropolii żydowskich jedynie lub głównie Niemcom podczas drugiej wojny światowej. W rzeczywistości istotny udział w tych działaniach ma także miejscowa ludność oraz powojenne państwo polskie. Przytoczone i udokumentowane zdjęciami przykłady nowych zastosowań, jakie wymyślono dla macew, np. przerobienie ich na płyty chodnikowe lub tarczę szlifierską, mają w sobie wstrząsającą moc. Krzysztof Bielawski przytacza setki przykładów działań prowadzących do zniszczenia cmentarzy żydowskich w Polsce. Jest to obraz całkowicie nieznany, a zarazem przytłaczający swoją skalą. Od początku osadnictwa żydowskiego na terenach dzisiejszej Polski powstało około 1200 cmentarzy żydowskich - zniszczeń nie uniknął bodaj żaden. Autor opisuje rzeczywistość smutną, niepokojącą, wywołującą poczucie moralnego oburzenia i wstydu. z recenzji dr. Krzysztofa Persaka Praca uzupełnia istotną lukę w piśmiennictwie dotyczącym losów Żydów polskich. Stanowi jakościowy krok w zakresie tego, co wiedzieliśmy dotychczas o losie cmentarzy żydowskich w czasie i po Zagładzie. z recenzji dr. hab. Augusta Grabskiego Krzysztof Bielawski jest zaliczany do czołowych badaczy cmentarzy żydowskich w Polsce. Tematyka podjęta w jego pracy mieści się w obrębie białych plam w polskiej historiografii - jest tabuizowana, niechciana, przemilczana, marginalizowana, omijana, niepoprawna, wstydliwa, wreszcie nieznana. Książka jest dopełnieniem, na innym polu, publikacji takich autorów jak Jan T. Gross, Jan Grabowski i Barbara Engelking. prof. Andrzej Trzciński, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej W 2021 roku książka otrzymała III Nagrodę im. Józefa A. Gierowskiego i Chonego Shmeruka za najlepszą naukową publikację książkową w dziedzinie historii i kultury Żydów w Polsce. Publikacja dofinansowana ze środków: Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, Fundacja Rodziny Nissenbaumów, Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego.

Syn marnotrawny. Biografia ocalenia

ks. Andrzej Draguła

Z czym pozostaje czytelnik po lekturze "Syna marnotrawnego"? Czuje się zdruzgotany, bo był pewien, że doskonale zna tę przypowieść, w której wszystko na pozór jest oczywiste. Tymczasem ks. Andrzej Draguła pozbawia go tej pewności. Pokazuje, jak wielką rolę przy interpretowaniu przypowieści odgrywają pozaewangeliczne teksty kultury. Uświadamia, że Wirkungsgeschichte (historia oddziaływania) to nie tylko wpływ tekstu biblijnego na teologię, literaturę, sztuki plastyczne czy muzykę, ale również oddziaływanie tych dziedzin na odbiór tekstu ewangelicznego. Między słowami radzi, aby spróbować przeczytać historię ojca i jego synów na nowo, na nowo przyjrzeć się rodzinnym relacjom, na nowo utożsamić z bohaterami bez zakładania, że przecież wszystko jest wiadome. Z tej rady mogą, a nawet powinni skorzystać wszyscy zainteresowani rozważaniem Ewangelii i stosowaniem jej w życiu. "Syn marnotrawny. Biografia ocalenia" będzie dla nich doskonałym przewodnikiem na drodze odwracania się od stereotypów, odchodzenia od schematycznego myślenia i powtarzania frazesów, które nie mają zakorzenienia w tekście źródłowym. To również odświeżająca lektura obowiązkowa dla egzegetów, dogmatyków, moralistów, pastoralistów, kaznodziejów tkwiących w przekonaniu, że nic ich już w przypowieści nie zdoła zaskoczyć. To wreszcie arcyciekawe, niezwykle erudycyjne opracowanie, które zadowoli najbardziej nawet wymagających badaczy kultury. dr hab. Kalina Wojciechowska, prof. Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie

Szczęśliwe życie. Opowieść o księdzu Tadeuszu Fedorowiczu

Izabela Broszkowska

Tadeusz Fedorowicz (1907-2002), urodzony na galicyjskim Podolu w rodzinie ziemiańskiej, jako młody ksiądz w roku 1941 dobrowolnie dołącza do transportu lwowian wywożonych przez Sowietów w głąb Rosji. Potem jako kapelan w armii Andersa zostaje duszpasterzem Polaków w Kazachstanie. Wraca do kraju w 1944 roku z armią Berlinga. Z czasem zostaje kapelanem w Zakładzie dla Niewidomych w Laskach, gdzie jednocześnie prowadzi nieformalne duszpasterstwo ludzi poszukujących i młodzieży akademickiej. Przez niemal 40 lat jest też duchowym powiernikiem Karola Wojtyły - jako biskupa, kardynała i papieża. Izabela Broszkowska, należąca do rodziny Ojca Tadeusza i uczestniczka wakacyjnych wędrówek Wuja z młodzieżą, posługując się obficie jego własnymi wspomnieniami oraz świadectwami innych osób, kreśli przejmującą opowieść o drodze życiowej świętego kapłana, charyzmatycznego duszpasterza, świadka epoki naznaczonej przez dwa totalitaryzmy.

Ostatni dzwonek. Rozmowy o przyszłości lekcji religii

Damian Wyżkiewicz CM, Dawid Gospodarek

Temat lekcji religii raz po raz dołącza do debaty publicznej, za każdym razem rozpalając społeczne emocje. W wielu z nas narasta irytacja na obecny stan rzeczy - oddalenie treści przekazywanych podczas katechezy od faktycznych wyzwań, przed jakimi stoją młodzi ludzie w XXI wieku w Polsce. Co z tym zrobić? Oddajemy głos człowiekowi, który w czasie tych lekcji znajduje się po niewygodnej stronie - za biurkiem nauczycielskim, a jednak przez uczniów nie jest postrzegany jako relikt przeszłości. Niestandardowe podejście ks. Damiana Wyżkiewicza do prowadzenia lekcji religii sprawiło, że otrzymał wyróżnienie w konkursie Nauczyciel Roku 2019. Czym zdobywa uznanie i zaufanie uczniów? Jak rozmawia z nimi o Bogu, przykazaniach, grzechu, modlitwie i budzącej się seksualności? Czy nie boi się kontrowersyjnych tematów, jak pedofilia w Kościele, gender, aborcja, homoseksualizm? I w końcu czy religia w szkole to w ogóle dobry pomysł? Takie pytania stawia mu dziennikarz i publicysta Dawid Gospodarek. Książka ukazała się dzięki finansowaniu społecznościowemu w ramach serwisu Wspieram.to. Nazwiska osób, które udzieliły nam wsparcia, znajdują się pod informacją o premierze książki, na portalu Wiez.pl .

Wyzywająca miłość. Chrześcijanie a homoseksualizm

Cezary Gawryś, Katarzyna Jabłońska

Autorzy książki szukają odpowiedzi na pytanie, jak konkretnie realizować wezwanie zawarte w Katechizmie Kościoła Katolickiego, abyśmy osoby o kondycji homoseksualnej traktowali "z szacunkiem, współczuciem i delikatnością". Oprócz wielu reportaży i rozmów z wierzącymi osobami homoseksualnymi i ich rodzicami, czytelnik znajdzie tu dwa listy pasterskie (biskupów Anglii i USA), a także teksty polskich księży: Jacka Bolewskiego SJ, Jacka Prusaka SJ, Bogusława Szpakowskiego SAC i Andrzeja Szostka MIC. Dwa zdania użyte jako motto książki: "Skłonności homoseksualne nie są ani chorobą, ani grzechem. To trudne wyzwanie egzystencjalne" - to klucz do odczytania jej tytułu. Miłość wyzywająca to miłość, która jest wyzwaniem - dla osób, które jej doświadczają, ale także dla każdego z nas, a szczególnie dla ludzi Kościoła. Trzeba próbować odkrywać szansę rozwoju, jaka ukryta jest w skłonnościach homoseksualnych, choć skłonności te wymagają, oczywiście, oczyszczenia. A czy heteroseksualność, która - nie zapominajmy o tym - jest niezasłużonym darem, także nie wymaga oczyszczenia? Przecież wymóg czystości nie przestaje obowiązywać w momencie zawarcia związku małżeńskiego; wymaga pracy nad sobą, i to przez całe życie! Homoseksualiści też stoją przed wymogiem pracy nad sobą przez całe życie. Ta praca ich, oraz tych, którzy im towarzyszą, powinna być skierowana nie tyle na wyrugowanie samej skłonności, ile na wykorzystanie szansy, jaka w niej tkwi. ks. prof. Andrzej Szostek