Publisher: Wydawnictwo Od.Nowa
Od.Nowa to prawdopodobnie najbardziej innowacyjny wydawca na rynku publikacji prawniczych. Jesteśmy znani zarówno ze słynnych "białych kodeksów" jak również z wielu pomocy w edukacji prawniczej. W naszej ofercie znajdą Państwo kodeksy, serię Last Minute oraz serię Diagramy.
17
Ebook

Kodeks cywilny

Agnieszka Kaszok

Kodeks cywilny to zbiór przepisów prawnych regulujących stosunki cywilnoprawne pomiędzy osobami fizycznymi i prawnymi. W Polsce obecny kodeks cywilny został uchwalony 23 kwietnia 1964 roku i wszedł w życie 1 stycznia 1965 roku. Jest jednym z najważniejszych aktów prawnych w polskim systemie prawnym, obejmującym szeroki zakres kwestii dotyczących życia codziennego, obrotu gospodarczego, praw własności i obowiązków wynikających z zawieranych umów. Kodeks cywilny składa się z czterech ksiąg: Część ogólna - zawiera podstawowe przepisy dotyczące osób fizycznych i prawnych, czynności prawnych, przedstawicielstwa, terminów i przedawnienia. Własność i inne prawa rzeczowe - reguluje kwestie związane z własnością, użytkowaniem wieczystym, służebnościami, zastawem oraz hipoteką. Zobowiązania - dotyczy umów i zobowiązań wynikających z czynów niedozwolonych, bezpodstawnego wzbogacenia oraz różnych typów umów, takich jak sprzedaż, najem, pożyczka, zlecenie, ubezpieczenia itp. Spadki - reguluje dziedziczenie, testamenty, zachowek i inne kwestie związane z prawem spadkowym. Kodeks cywilny jest systematycznie aktualizowany, aby dostosować przepisy do zmieniających się warunków społeczno-gospodarczych oraz orzecznictwa sądów. Jego interpretacja i stosowanie jest przedmiotem wielu komentarzy prawniczych, analiz oraz orzeczeń sądowych, co czyni go dynamicznym narzędziem w rękach prawników i obywateli. Funkcjonowanie kodeksu cywilnego jest kluczowe dla zapewnienia pewności prawnej oraz ochrony prawnej interesów jednostek i przedsiębiorstw. Jest to fundament, na którym opiera się wiele innych dziedzin prawa, w tym prawo handlowe, prawo pracy i prawo rodzinne.

18
Ebook

Bogowie i Herosi. Mity greckie w obrazach wielkich mistrzów

Jacek Mikołajczyk

"Bogowie i Herosi" to nie tylko zbiór mitów, lecz także dzieło sztuki wizualnej, które zachwyca czytelnika, budząc w nim ciekawość i zainteresowanie fascynującym dziedzictwem mitologii greckiej. To niezapomniana podróż do krainy bogów, ożywiona pięknymi i sugestywnymi ilustracjami.   Cechy Wyróżniające Książki "Bogowie i Herosi": Bogata Ilustracja i Grafika: Książka wyróżnia się znakomitą ilustracją, ukazującą greckich bogów i herosów w sposób, który zachwyca czytelnika i przenosi go w magiczny świat mitologii. Ilustracje są pełne detali, co sprawia, że postaci ożywają na stronach książki. Realizm fotografii pozwala czytelnikowi wniknąć w bogactwo kultury greckiej mitologi. Kolorowe strony, bogato wypełnione barwami, przyciągają uwagę czytelnika i nadają książce dynamicznego charakteru, czyniąc ją niezwykle atrakcyjną wizualnie Piktogramy i Symbole: Piktogramy i symbole umieszczone na stronach książki dodają dodatkową warstwę informacyjną, ułatwiając zrozumienie kontekstu mitologicznego. Konsystencja Stylu Graficznego: Spójność w stylu graficznym sprawia, że ilustracje idealnie współgrają z treścią, tworząc spójną i zharmonizowaną całość. Kreatywne Układ Stron: Książka wyróżnia się kreatywnym układem stron, co przyciąga uwagę i sprawia, że czytanie staje się nie tylko edukacyjne, ale i estetyczne doświadczenie

19
Ebook

Testamenty żołnierskie

Jan Rudnicki

wokół testamentów wojskowych sporo się dzieje. W niektórych państwach instytucja przeszła już do historii, w innych jest nie tylko utrzymywana, ale również dostosowywana do współczesnych uwarunkowań. W jeszcze innych debata na jej temat jest w toku. Tak różnorodne losy testamentów wojskowych w ostatnich dziesięcioleciach świadczą bez wątpienia nie tylko o różnych uwarunkowaniach w poszczególnych państwach, ale także o oryginalności i różnorodności poszczególnych rozwiązań. Nietrudno bowiem zauważyć, że urzędowy testament wojskowy w prawie francuskim diametralnie różni się od całkowicie nieformalnego testamentu wojskowego, który funkcjonuje w Anglii. Tak bardzo odmienne instytucje pełnią różne funkcje i m.in. dlatego tak różne są ich obecne losy. Niezależnie jednak od tego wyraźna jest obecność testamentów wojskowych w porządkach prawnych i dyskusji prawniczej w pierwszych dekadach XXI w.

20
Ebook

Kodeks wykroczeń

Agnieszka Kaszok

Kodeks Wykroczeń stanowi fundament prawny regulujący postępowanie w przypadkach naruszeń prawa, które nie kwalifikują się jako przestępstwa. Kodeks ten służy jako podstawa dla egzekwowania porządku publicznego oraz utrzymania spokoju społecznego. Wprowadza klarowne zasady, normy i sankcje dla osób dopuszczających się wykroczeń, mając na celu zapewnienie bezpieczeństwa oraz ochronę interesów społeczności lokalnej. Poprzez Kodeks Wykroczeń społeczeństwo określa granice akceptowalnego zachowania, promując równowagę między wolnością jednostki a potrzebą zapewnienia porządku publicznego.

21
Ebook

Dekodyfikacja prawa w Polsce

Jan Rudnicki

Celem niniejszej pracy jest opisanie historii zjawiska dekodyfikacji prawa cywilnego w Polsce oraz sformułowanie odpowiedzi na pytania, do jakiego stopnia jest ono dzisiaj zdekodyfikowane oraz jaką rolę w systemie źródeł prawa odgrywa Kodeks cywilny. Postawienie takich pytań wydaje się zasadne z co najmniej kilku powodów. Dekodyfikacja zdaje się być obecnie relatywnie "nową" cechą wyróżniającą prawa prywatnego tradycji kontynentalnej2 - od niemal czterech dekad jest szeroko dyskutowana. Nie ustają również wynikające z tej dyskusji spory o znaczenie kodyfikacji w systemie prawa. Za rolę nauk prawnych można zaś uznać przede wszystkim opisywanie normatywnej i około normatywnej rzeczywistości, dlatego też szersze odniesienie się do symptomów dekodyfikacji występujących na polskim gruncie wydaje się nieodzowne i stanowić powinno przy tej okazji wypełnienie pewnej istotnej luki w dotychczasowej literaturze prawniczej. W drugiej kolejności warto zaś wskazać, że wśród skutków postępującej dekodyfikacji prawa cywilnego wymienia się wzrost roli przeróżnych sposobów tworzenia norm, które w idealnym świecie oświeceniowego kodeksu cywilnego oraz pozytywizmu prawniczego w ogólności zdawały się być skazane na zapomnienie.

22
Ebook

Kodeks wyborczy

Agnieszka Kaszok

Kodeks Wyborczy jest fundamentalnym zbiorze zasad regulujących demokratyczny proces wyborczy. Ten dokument stanowi podstawę dla uczciwych, przejrzystych i sprawiedliwych wyborów, które są fundamentem każdego zdrowego społeczeństwa demokratycznego. Kodeks Wyborczy gwarantuje równość głosu, zapewnia ochronę praw wyborczych obywateli oraz określa procedury, które mają na celu zapewnienie uczciwości całego procesu wyborczego. Jego celem jest promowanie zaufania do demokratycznych instytucji oraz umożliwienie obywatelom aktywnego udziału w życiu publicznym poprzez wybór swoich przedstawicieli.

23
Ebook

Kodeks Karny

Agnieszka Kaszok

Kodeks karny to podstawowy akt prawny regulujący odpowiedzialność karną za czyny zabronione w Polsce. Obecny kodeks karny został uchwalony 6 czerwca 1997 roku i wszedł w życie 1 września 1998 roku, zastępując wcześniejsze przepisy z 1969 roku. Kodeks karny określa, jakie zachowania są przestępstwami, jakie kary grożą za ich popełnienie oraz jakie zasady odpowiedzialności karnej obowiązują w polskim systemie prawnym. Kodeks karny składa się z trzech głównych części: 1. **Część ogólna** - zawiera przepisy dotyczące zasad odpowiedzialności karnej, takich jak pojęcie przestępstwa, formy winy, okoliczności wyłączające odpowiedzialność karną, przedawnienie oraz kary i środki karne. W tej części znajdują się również przepisy dotyczące zasad wymierzania kar, warunkowego zawieszenia wykonania kary oraz przedterminowego zwolnienia. 2. **Część szczególna** - wymienia konkretne czyny zabronione, opisując przestępstwa przeciwko różnym dobrom chronionym, takim jak życie i zdrowie, mienie, bezpieczeństwo publiczne, porządek publiczny, wolność seksualna oraz rodzina i opieka. Każdy typ przestępstwa jest szczegółowo opisany, włącznie z przewidzianymi za niego karami. 3. **Część wojskowa** - zawiera przepisy dotyczące przestępstw popełnianych przez żołnierzy oraz przestępstw wojskowych, takich jak dezercja, niesubordynacja czy przestępstwa przeciwko obowiązkom służbowym. Kodeks karny ma na celu ochronę porządku prawnego i zapewnienie bezpieczeństwa publicznego, a także resocjalizację sprawców przestępstw. Stosowanie przepisów kodeksu karnego odbywa się w ramach postępowania karnego, które jest regulowane odrębnym aktem prawnym - kodeksem postępowania karnego. Przepisy kodeksu karnego są systematycznie aktualizowane, aby odpowiadały na nowe wyzwania społeczne i prawne, w tym przestępczość zorganizowaną, cyberprzestępczość oraz inne nowoczesne formy przestępczości. Interpretacja i stosowanie kodeksu karnego jest przedmiotem licznych orzeczeń sądowych, komentarzy prawniczych oraz analiz doktrynalnych, co czyni go istotnym elementem systemu prawnego w Polsce.

24
Ebook

Last minut. Prawo cywilne cz.2

Boguslaw Gąszcz

Skrypt do nauki prawa cywilnego obejmujący zobowiązania oraz prawo spadkowe jest niezbędnym narzędziem dla studentów prawa oraz praktyków, którzy przygotowują się do egzaminów lub chcą pogłębić swoją wiedzę w tych obszarach. Skrypt zawiera podstawowe definicje, kluczowe przepisy oraz najważniejsze zagadnienia związane z tymi dziedzinami prawa cywilnego. Wskazówki do nauki: Zrozumienie podstaw: Przyswajanie definicji i kluczowych pojęć. Analiza podstawowych przepisów kodeksu cywilnego dotyczących zobowiązań i prawa spadkowego. Przykłady praktyczne: Studium przypadków (case studies) ilustrujące zastosowanie przepisów w praktyce. Ortzecznictwo sądów Powtórki i testy: Regularne powtarzanie materiału. Wykorzystywanie testów sprawdzających

25
Ebook

Prawo w diagramach. Proces Cywilny

Mariusz Syrusz, Maciej Mulinski

Prawo w diagramach to innowacyjna seria charakteryzująca się przejrzystą formą i zwięzłym przedstawieniem wszystkich potrzebnych informacji. Doświadczony zespół autorów i zastosowana formuła sprawią, że przygotowania do egzaminu będą szybsze i skuteczniejsze, i to nie tylko dla osób o pamięci wzrokowej. Aktualny stan prawny i liczne odwołania do konkretnych wyroków i postanowień sprawiają, że w oparciu o książkę można dowolnie pogłębiać swoją wiedzę. Na końcu rozdziałów zamieszczono także wykaz literatury przedmiotowej.

26
Ebook

Last Minute prawo konstytucyjne

Bogusalw Gąszcz

Egzamin z prawa konstytucyjnego - jak zdać w pierwszym terminie Konstytucja RP ma przed Tobą jeszcze tajemnice? Chcesz powtórzyć i usystematyzować swoją wiedzę z tego zakresu? Zamiast przeglądać dziesiątki innych opracowań, sięgnij po kolejną książkę z serii Last minute. Zastosowana w niej formuła All Inclusive polega na przedstawieniu wszystkich zagadnień, które mogą się pojawić na egzaminie z prawa konstytucyjnego, w prostych słowach i z wykorzystaniem wielu ułatwiających zapamiętywanie form graficznych, takich jak tabelki i diagramy. Po co się przemęczać, skoro masz do dyspozycji sprawdzone rozwiązanie? Konstytucja RP w pigułce - nie daj się zaskoczyć na egzaminie Książka stanowi kompendium wiedzy, w którym autor - Bogusław Gąszcz - zawarł kompletny opis zagadnień wymaganych na egzaminie. Poza tym znajdziesz tu wiele fragmentów wyroków Trybunału Konstytucyjnego, które jeszcze lepiej przybliżają istotę konstytucyjnych przepisów i ich zastosowania, a może nawet pomogą Ci zabłysnąć na egzaminie. Pytania kontrolne zamieszczone po każdym dziale pozwolą Ci sprawdzić swoją wiedzę. Poza Konstytucją RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. w książce omówiono najważniejsze przepisy 27 powiązanych z nią ustaw, takich jak: Kodeks wyborczy, ustawa o samorządzie gminnym, Prawo o ustroju sądów powszechnych czy ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa. Dzięki temu będziesz miał pod ręką wszystko, czego potrzebujesz podczas powtórki. Książka sprawi, że: - szybko przygotujesz się do egzaminu z prawa konstytucyjnego i zrozumiesz wszystkie wymagane na nim zagadnienia; - w jednym miejscu będziesz miał wszystkie niezbędne informacje; - przekonasz się, jak łatwo zapamiętujesz informacje dzięki różnym rozwiązaniom graficznym.

27
Ebook

Prawo w diagramach. Proces administracyjny i sądowoadministracyjny

Angelika Drelichowska i Paweł Razowski (część I) Anna Gronkiewicz i Agnieszka Ziółkowska (część II

Prawo w diagramach to innowacyjna seria charakteryzująca się przejrzystą formą i zwięzłym przedstawieniem wszystkich potrzebnych informacji. Doświadczony zespół autorów i zastosowana formuła sprawią, że przygotowania do egzaminu będą szybsze i skuteczniejsze, i to nie tylko dla osób o pamięci wzrokowej. Aktualny stan prawny i liczne odwołania do konkretnych wyroków i postanowień sprawiają, że w oparciu o książkę można dowolnie pogłębiać swoją wiedzę. Na końcu rozdziałów zamieszczono także wykaz literatury przedmiotowej.

28
Ebook

Error in nomine

BARTOSZ SZOLC-NARTOWSKI

ERROR IN NOMINE. RZYMSKA MYŚL PRAWNICZA I WSPÓŁCZESNE WYZWANIA W europejskich tradycjach prawnych wykształciły się dwa spojrzenia na problematykę błędu. Pierwsze ukazuje go w kontekście relacji między teorią woli, która analizuje intencję stron, biorąc pod uwagę kryteria podmiotowe, oraz teorią oświadczenia woli stron, która opiera się na kryteriach obiektywnych. Drugie ujęcie - angielskiego common law - każe spojrzeć na problematykę błędu przez pryzmat procesu. W systemie anglosaskim nieliczne uwagi teoretyczne dotyczące błędu powstały bowiem podczas lub na skutek sporów sądowych. Nie dość, że analizowano tu jedynie konkretne przypadki, to większość z nich dotyczyła umów handlowych, stąd szukano równowagi między reakcją na błąd a ochroną interesów handlowych Przy analizie regulacji prawnej błędu w prawie europejskim, nie tylko - jak się wydaje - prawie kontraktów, dokonuje się analizy prawnoporównawczej, sięgając do porządków prawnych poszczególnych krajów, dostrzega się zarówno podobieństwa, jak i różnice instytucjonalne, ale także prowadzi się badania w szerszym kontekście historyczno- prawnym, uwzględniając przez to zarówno źródła prawa rzymskiego, jak i jego recepcję oraz tradycję. Poszukuje się także kryteriów, w oparciu o które udzielano lub odmawiano ochrony osobie działającej w błędzie. Tą drogą dociera się do pytań o wartości stanowiące podstawę poszczególnych rozstrzygnięć. Kwestia wartości jest o tyle aktualna, że te tradycyjnie ujmowane i dotychczas niekwestionowane: uczciwość, obowiązek mówienia prawdy, zastępowane są współcześnie ekonomicznymi analizami. Ekonomiczne zaś schematy przemawiają niejednokroć na niekorzyść osoby działającej pod wpływem błędu. Skoro bada się wartości, których realizacji służą regulacje w poszczególnych systemach prawnych, tak i celowe wydaje się postawić pytanie o wartości, którymi kierowano się w starożytnym Rzymie. Oczywiście, słowo wartości należałoby rozumieć stosunkowo szeroko, nie tylko w obszarze moralnym.Znaczenie prawa rzymskiego dla tradycji europejskiej wydaje się niekwestionowane4. Nie chodzi tu tylko o rozumienie prawa rzymskiego jako punktu wyjścia, może także o ukazanie kontrastu między tamtym społeczeństwem a naszym, ale również o ukazanie relacji między wartościami uznawanymi społecznie czy indywidualnie za godne ochrony a udzielaniem ochrony przez prawo. Być może wbrew niektórym nazwom czy definicjom wciąż uprawiamy ten sam dyskurs

29
Ebook

Historia ustroju i prawa w Polsce

Lech Krzyżanowski

Osoby pragnące poznać dzieje polskiego ustroju i prawa napotykają niemałe kłopoty z właściwym powiązaniem informacji o poszczególnych instytucjach prawnych z okolicznościami historycznymi,w jakich się rodziły i funkcjonowały. Tymczasem brak znajomości politycznej, gospodarczej czy społecznej genezy różnorakich rozwiązań prawnych nie pozwala w należyty sposób ocenić ich znaczenia. W niniejszym tomie zatem sporo miejsca poświęcono właśnie tej, czysto historycznej warstwie narracji jako ważnemu uzupełnieniu podstawowych treści historycznoprawnych. Nie znaczy to oczywiście, że marginalizacji uległa część merytoryczna, odnosząca się do źródeł i ewolucji instytucji prawa w Polsce. Repetytorium pozostało obszernym kompendium wiedzy z tego zakresu, tyle że umieszczono ją w jej historycznym kontekście. Nacisk położony na poznanie i zrozumienie okoliczności historycznych towarzyszących zmianom prawnym to niejedyny element wyróżniający Repetytorium na tle piśmiennictwa z tego zakresu. Czytelnik z pewnością odkryje niezbyt często stosowany układ treści wspomagający paralelne prowadzenie dwu wykładów: z historii ustroju oraz dziejów prawa. W górnej (czerwonej) części strony zawsze znajdzie rozważania na temat ustroju, w dolnej(czarnej) zaś odnoszące się do tego samego okresu historycznegoinformacje o prawie sądowym. Nowa metoda wymaga co prawda przystosowania się do nietypowej lektury (tylko górne lub tylko dolnej części strony, jeśli chcemy zachować ciągłość narracji), ale jednocześnie gwarantuje skoncentrowanie całości materiału poświęconego danej epoce w jednym miejscu. Trudno precyzyjnie rozdzielić zakres ustrojowy od prawnosądowego(związki między nimi zostały zresztą zaznaczone kolorowymi odsyłaczami), a skoro związków przyczynowo-skutkowych między nimi jest niemało, autor uznał za celowe ułatwić przemieszczanie się między obu warstwami narracji

30
Ebook

Rozwód. Praktyczny poradnik prawny

Weronika Bednarska Adwokat Marcin Dutkiewicz Radca prawny Anna Golan Adwokat Marta Socha-Skrzypiec Radca prawny Elżbieta Spyra Radca prawny

"Rozwód. Praktyczny poradnik prawny" to: kompendium wiedzy na temat postępowania rozwodowego zbiór przepisów prawnych dotyczących rozwodu w aktualnym brzmieniu (stan prawny: maj 2020) przystępnie opracowana treść w czytelnym układzie graficznym Postępowanie rozwodowe krok po kroku Poradnik Wydawnictwa Od.Nowa syntetyzuje i wyjaśnia przepisy prawne dotyczące kolejnych etapów postępowania rozwodowego - od podjęcia decyzji o rozstaniu, przez złożenie pozwu i przebieg rozprawy, po formalne skutki rozwodu. Dzięki przystępnemu językowi i przejrzystemu układowi książki żaden czytelnik nie będzie mieć problemu ze zrozumieniem jej treści. Lektura poradnika pozwoli Ci szczegółowo prześledzić całą procedurę rozwodu i rzetelnie się do niej przygotować, a w efekcie - oszczędzić sobie dodatkowego stresu związanego z trudnym doświadczeniem rozstania. Materiał do praktycznego użytku Pytania przytoczone w praktycznej części poradnika zostały wybrane na podstawie doświadczeń zawodowych autorów książki i dotyczą sytuacji, które w toku postępowania rozwodowego pojawiają się najczęściej. W publikacji znajdziesz także wzory pism opatrzone rozbudowanymi przypisami, które pomogą Ci prawidłowo je wypełnić. Jak czytać "Rozwód. Praktyczny poradnik prawny?" Zagadnienia prawne dotyczące przygotowań do rozwodu, jego przebiegu i skutków zostały ujęte w formie 3 osobnych bloków tematycznych. Każdy rozdział obejmuje wprowadzenie teoretyczne oraz pytania i odpowiedzi, które ukazują działanie przepisów prawnych w praktyce. Najważniejsze informacje zostały wyróżnione w bocznych ramkach i "pigułkach" podsumowujących każdą część. Czytelne opracowanie treści pomoże Ci błyskawicznie odnaleźć każdą potrzebną w danej chwili informację. Pamiętaj! Poradnik stanowi zbiór najprzydatniejszych informacji na temat prawnych aspektów rozwodu. W niektórych przypadkach, zwłaszcza proceduralnych i formalnych, nie zastąpi on jednak porady profesjonalisty - adwokata lub radcy prawnego. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości co do swoich praw lub obowiązków, skorzystaj z pomocy prawnika, który ma doświadczenie w prowadzeniu spraw rodzinnych. Pamiętaj też, że czerpanie wiedzy na temat prawnych aspektów rozwodu z osobistych doświadczeń Twoich bliskich może okazać się zgubne. Nawet jeśli Wasze sytuacje wydają się być podobne, mogą je różnić drobne szczegóły, które w rzeczywistości sądowej mają ogromne znaczenie.

31
Ebook

Prawo w diagramach. Proces Karny

Bogusław Gąszcz, Piotr Karlik, Krzysztof Nowicki, Michał Rusinek, ...

Prawo w diagramach to innowacyjna seria charakteryzująca się przejrzystą formą i zwięzłym przedstawieniem wszystkich potrzebnych informacji. Doświadczony zespół autorów i zastosowana formuła sprawią, że przygotowania do egzaminu będą szybsze i skuteczniejsze, i to nie tylko dla osób o pamięci wzrokowej. Aktualny stan prawny i liczne odwołania do konkretnych wyroków i postanowień sprawiają, że w oparciu o książkę można dowolnie pogłębiać swoją wiedzę. Na końcu rozdziałów zamieszczono także wykaz literatury przedmiotowej.

32
Ebook

Powtórka z Rzymu

Franciszek Longchamps de Berier

Publikacja zawiera felietony ks. Franciszka Longchamps de Beriera - znawcy prawa rzymskiego - publikowane na łamach "Rzeczpospolitej" na przestrzeni kilku lat. Wywody autora są błyskotliwe, prowadzone z żelazną konsekwencją i logiczne - autor wskazuje dzięki nim, że prawo rzymskie stanowi fundamenty naszej współczesności i że wciąż czerpiemy z klasycznej myśli. Z pewnością Rzymianie wiele osiągnęli w prawie, mimo że nie wszystko wymyślili - w końcu potrzeby ich czasów bywały inne niż w epoce rewolucji przemysłowej czy w naszej dobie. Powtórka z Rzymu to wspaniała okazja, aby przekonać się o tym samemu. - 50 felietonów uporządkowanych chronologicznie, poświęconych intrygującym zagadnieniom (m.in. Rzymianie w Trybunale Konstytucyjnym, Kara śmierci za hejt czy Namysł przed wzięciem kredytu) - Zapadające w pamięć rysunki Andrzeja Krauzego - Wykaz łacińskich słów, wyrażeń i paremii