Naprawić przyszłość. Dlaczego potrzebujemy lepszych opowieści, żeby uratować świat

Marcin Napiórkowski

Czy ludzkość wciąż ma szansę? Przeczytaj i dołącz do grupy tych, dzięki którym przetrwamy. Pogłoski o śmierci wielkich narracji okazały się przesadzone. Opowieści wciąż organizują nam świat problem w tym, że przestały dawać sobie z nim radę. W przypadku wyjątkowo niebezpiecznych wyzwań, jak kryzys klimatyczny czy wzrost nierówności, prowadzą nas wprost ku zagładzie. Marcin Napiórkowski, semiotyk kultury, autor szeroko komentowanych książek Mitologia współczesna i Turbopatriotyzm, w swej najnowszej publikacji zastanawia się nad naszymi opowieściami o przyszłości. Analizuje w tym celu najgłośniejsze w ostatnich latach prace naukowe i popularyzatorskie, społeczne debaty, a nawet... poradniki dietetyczne. Wnioski? Naszymi umysłami rządzi opozycja technooptymizm kontra technopesymizm. Pierwszy proponuje naiwną wiarę w postęp bez zastrzeżeń, drugi powrót do wyidealizowanej przeszłości lub ponury katastrofizm. Czy istnieje inne wyjście? Autor przekonuje, że tak. Krok po kroku, z lekkością i dowcipem pokazuje, jak wyznawcy obu wielkich narracji mylili się w kluczowych kwestiach dotyczących ekologii, medycyny, rewolucji agrarnej i rozwoju technologii. Naprawić przyszłość to jednak nie tylko fascynująca lektura o opowieściach, ale też praktyczna instrukcja tego, jak nie dać się złapać w pułapki przebrzmiałych sposobów tłumaczenia świata. I jak opowiadać o nim tak, aby ludzkość miała szanse na przetrwanie.

Siła woli. Autonomia, samoregulacja i kontrola działania

Romana Kadzikowska-Wrzosek

W książce autorka zajmuje się zagadnieniami siły woli, samoregulacji i kontroli działania, które stanowią obecnie jedne z najważniejszych tematów współczesnej psychologii. Dokonywane w tej dziedzinie ustalenia nie tylko mają doniosłe znaczenie teoretyczne, ale także niosą ze sobą istotne implikacje praktyczne. Podejmowana przez autorkę problematyka obejmuje poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o czynniki odpowiedzialne za skuteczność w dążeniu do celu, radzenie sobie z własnymi słabościami czy na poziomie bardziej ogólnym określenie psychologicznego mechanizmu, który pozwala człowiekowi aktywnie wpływać zarówno na kształt osobowości, jak i bieg własnego życia. Problematyka motywacji, mimo (a może skutkiem) dużej różnorodności proponowanych teorii i ogromnego dorobku empirycznego, jest w psychologii dziedziną zaniedbaną.  Brak jest udanych syntez, brak rewolucyjnych pomysłów. W takiej sytuacji cenna jest każda próba uporządkowania materiału, pokazania nowych znaczeń i nowych możliwości. Co zatem powiedzieć o próbie tak udanej,  jak proponowana przez  Romanę Kadzikowską-Wrzosek? Pewnie tylko to, że jest bezcenna. Z recenzji wydawniczej prof. Wiesława Łukaszewskiego Książka przedstawia zagadnienia związane z uwarunkowaniami efektywności ludzkich działań. Autorka koncentruje się na osobowościowych i (w mniejszym stopniu) sytuacyjnych determinantach wytrwałości i skuteczności funkcjonowania. Romana Kadzikowska-Wrzosek doskonale zna literaturę przedmiotu, umiejętnie i w sposób syntetyczny przedstawia aktualny stan badań, nie unikając jednak sięgania po prace starsze, dziś już klasyczne. Na szczególną uwagę zasługują rozdziały trzeci i czwarty, które stanowią bardzo dobrze zaprojektowane i przedstawione przeglądy omawianych w nich zagadnień. Z recenzji prof. Dariusza Dolińskiego ROMANA KADZIKOWSKA-WRZOSEK jest adiunktem w Zakładzie Psychologii Ogólnej Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej Wydziału Zamiejscowego w Sopocie. Jej zainteresowania naukowe obejmują psychologię osobowości oraz psychologię emocji i motywacji. Autorka prowadzi badania dotyczące istotnych według podejścia społeczno-poznawczego funkcji osobowości: planowania działań oraz kierowania ich przebiegiem. Napisała wiele artykułów naukowych, a także prac popularyzujących wiedzę psychologiczną, poświęconych takim zagadnieniom, jak proces samoregulacji, kontrola działania, wytrwałość, skuteczność działania oraz dobrostan psychofizyczny.

Operacja Interstellar

George O. Smith

Genialny wynalazek pilota, Paula Greysona, pozwala na nawiązanie komunikacji międzygalaktycznej z odległą kolonią Ziemi, Neoterrą, za pomocą fal Zet. Niestety, obalenie obowiązujących paradygmatów naukowych prowadzi do konfliktu w łonie świata nauki, polityki i biznesu. Paul Greyson, dotąd zwyczajny pilot, nagle znajdzie się w samym epicentrum decydującej rozgrywki o władzę, prestiż i pieniądze, która zadecyduje o losach świata! Motyw przewodni - piosenka Koszmar Cyklotronisty Arthura Robertsa z lat 50. dodaje tej pozycji niepowtarzalnego klimatu!

Taniec z czarownicą

Beata Kępińska

Kiedy sielskie życie przeplata się z diabelskim U stóp słynnej z sabatów Łysej Góry Joanna Zalewska wiedzie nie zawsze przykładny żywot matki, żony i nauczycielki gimnazjum. Mimo swoich problemów małżeńskich i wybryków dorosłych już dzieci Aśka nie popada w depresję, bo sama również potrafi nieźle namieszać. Mierzy się z samotnością i pokusami czyhającymi na słomianą wdówkę, w której otoczeniu kręcą się nietuzinkowi faceci. Udziela sąsiedzkiej pomocy, wspiera ciężarną przyjaciółkę. Wciąż z pasją uczy polskiego, czerpiąc z tego dużą satysfakcję. Ponadto zapisuje się na kurs instruktorów teatralnych. Brzmi poważnie, ale na ogół jest zabawnie. Właściwie nadal sielsko (bo pejzaże piękne), czasami bardziej diabelsko (bo tutejsze scyzoryki to raczej nie anioły). Jest więc przemoc w rodzinie, miłość i przebaczenie oraz okrutna zemsta. A dokąd zmierza ta historia, dowiecie się, sięgając po tę książkę. Kontynuacja powieści  Sielsko i diabelsko, o której mogliśmy przeczytać: Współczesna powieść obyczajowa, która nie ma kategorii typowo kobiecej powieści. Jej uniwersalność bez wątpienia może i powinna trafić do każdego odbiorcy, również tego płci męskiej. Każdy w powieści Sielsko i diabelsko odkryje swoje marzenia i pragnienia, dostrzeże losy bohaterów, które nagle w którymś momencie będzie mógł skojarzyć z własnymi przeżyciami. (...) Ważne jest to, że Sielsko i diabelsko nie tylko mile was zaskoczy, ale jeszcze sprawi, że będziecie chcieli podzielić się wrażeniami z kimś bliskim i w rzeczy samej dobrze zrobicie. Bo naprawdę warto! Artur G. Kamiński, IK Imperium kobiet

Gdyby się nie wydarzyło

Courtney Walsh

Cody Boggs i Louisa Chambers przyrzekli sobie, że niezależnie od tego, jak potoczą się ich losy, wrócą pod latarnię morską na wyspie Nantucket w dniu swoich wspólnych trzydziestych urodzin. Jednak miało to miejsce, zanim doszło do wypadku, który zupełnie wywrócił ich życie. Ścieżki tej dwójki przecinają się na kilka miesięcy przed umówioną datą. Cody trafił na wyspę jako zastępca dowódcy Straży Wybrzeża, a firma eventowa Louisy dostaje zlecenie od miejscowej jednostki. Razem planują regaty, które mają być okazją do kwesty oraz poprawy wizerunku Straży wśród lokalnej społeczności. Każde ich spotkanie wywołuje dreszcz emocji, jednak wspólna praca budzi wspomnienia dnia, w którym zginął ojciec Cody'ego. Na jaw wychodzą fakty, które stawiają pod znakiem zapytania ich dotychczasowe opinie i uczucia, jakie żywili wobec siebie i swoich bliskich.

Znaczenia przemijania. Wybrane zagadnienia konserwacji dzieł sztuki współczesnej na przykładzie instalacji Ilji Kabakowa "Szkoła nr 6"

Kinga Olesiejuk

  Odbiór współczesnych dzieł sztuki często wymaga towarzyszącego im teoretycznego komentarza. Dopiero od niedawna dziedzina konserwacji dzieł sztuki stoi przed zadaniem interpretacji artystycznych zjawisk, które sprawiają trudność nawet aktualnemu odbiorcy. Tymczasem efemeryczny charakter współczesnej sztuki, jej intencjonalna lub przypadkowa nietrwałość oczekują natychmiastowej niemal reakcji, jeśli mają stać się artystycznym dokumentem lub historycznym świadectwem obecnych czasów. Interdyscyplinarność konserwatorskiego podejścia do dzieła sztuki, łączącego elementy historii sztuki czy raczej krytyki artystycznej z analizą technik i materiałów oraz praktyczną propozycją ochrony, staje się jeszcze bardziej kompleksowa w przypadku sztuki współczesnej, gdyż wykracza również poza tradycyjnie rozumiane badanie konserwatorskie. Nierzadko podważa same wartości i metody wypracowane dla dzieł historycznych. Znaczenia przemijania podejmują próbę przybliżenia problematyki konserwacji sztuki współczesnej na przykładzie instalacji Ilji Kabakowa „Szkoła nr 6” (1993), należącej do kolekcji Chinati Foundation w amerykańskim stanie Teksas. Argumentacja proponowanego programu ochrony i konserwacji instalacji, będącej rekonstrukcją radzieckiej szkoły na terenie dawnego fortu wojskowego USA, naświetla zakres podejmowanych zagadnień oraz sposób postępowania konserwatora, dostosowany do indywidualnego charakteru dzieła. Obok analizy wielowątkowego kontekstu pracy, warunkującego powstanie i recepcję instalacji - poznanie opinii artysty i interpretacja cechy nietrwałości, składają się na uzasadnienie przedstawionych decyzji. Kwestia przemijania dzieła odgrywa w rozważaniach rolę kluczową, stanowiąc podstawę artystycznej koncepcji i znak współczesnej twórczości, ale także przyczynę konserwatorskiej interwencji oraz - paradoksalnie - przedmiot konserwacji. Skłania również do refleksji nad przemianą zadań i założeń dziedziny konserwacji w wyniku konfrontacji z nietypowymi problemami, jakie prezentuje współczesna sztuka.

Powieść lekarska

Riku Korhonen

Związek Niklasa i Iny się rozpada. Ina przeżywa żałobę po stracie ojca, Niklas zaś po raz pierwszy zastanawia się, co chce robić w życiu. W poszukiwaniu swojej drogi zaczyna pisać powieść oraz ucieka w przygodny seks i używki. Wikła się też w niebezpieczną grę z nacjonalistycznym bojówkarzem. Działania Niklasa wywołują efekt domina, a jego nieumiejętność przewidywania ich konsekwencji doprowadza do tragedii. Powieść lekarska to portret mężczyzny w średnim wieku, który chcąc zmienić swoje życie, dokonuje samych błędnych wyborów.   Powieść lekarska zdobyła Nagrodę Literacką Unii Europejskiej w 2010 roku.

Inwazja

Wojtek Miłoszewski

Wojtek Miłoszewski Inwazja Wczoraj wszystko było jak zawsze. A dzisiaj jest wojna. Porucznik Roman Gurski się zakochał. Nieszczęśliwie. Czuje, że nie ma już po co żyć. Zupełnie inaczej niż historyk Michał Barański. Mąż i ojciec dwójki dzieci ma dla kogo żyć. Tylko za co? By utrzymać rodzinę, pracuje w call center. Danuta Wojnarowicz, trzydziestoletnia singielka, panicznie boi się ojca, bezwzględnego biznesmena, i robi tylko to, czego on od niej oczekuje. Zwykłe ludzkie sprawy. Przynajmniej tak było. Teraz ulice ich miasta opanowały wojska wroga. W obliczu śmiertelnego zagrożenia nic już nie jest takie samo. Ludzie też. Kto okaże się szują, a kto bohaterem? Wojtek Miłoszewski wiedział pierwszy, że Putinowi nie wolno ufać. Inwazja to powieść o wielkiej podłości, niewyobrażalnym okrucieństwie, ale i o niezwyciężonej sile miłości.

Prognoza niepogody. Literatura polska w XXI wieku

Maciej Jakubowiak, Szymon Kloska

Prognoza niepogody to książka podsumowująca piętnaście lat Nagrody Literackiej Gdynia, a jednocześnie ukazująca kondycję literatury polskiej w pierwszych dwóch dekadach XXI wieku. Wśród autorów znaleźli się członkowie kapituły oraz zaproszeni pisarze i literaturoznawcy, którzy gdyńską perspektywę poszerzają o własne przemyślenia. W końcu Nagroda Literacka Gdynia jest nie tylko przyznawanym co roku wyróżnieniem, ale także platformą żywej dyskusji o literaturze. W tej przekrojowej antologii tekstów poświęconych poezji, prozie, eseistyce oraz sztuce przekładu autorzy mierzą się z tematami, które wydają się dziś szczególnie ważne, i podejmują twórczy dialog z literaturą ostatnich lat. Czytelnicy znajdą tutaj odważne propozycje interpretacyjne, próby podsumowań, a przede wszystkim szerokie spojrzenie na problemy literatury najnowszej. Autorzy i autorki: Agata Bielik-Robson, Olga Drenda, Julia Fiedorczuk, Magda Heydel, Jerzy Jarniewicz, Anna Kałuża, Eliza Kącka, Marta Koronkiewicz, Ryszard Koziołek, Zofia Król, Paweł Mościcki, Aleksander Nawarecki, Monika Ochędowska, Magdalena Pytlak, Tomasz Swoboda, Piotr Śliwiński. Partnerem wydania jest miasto Gdynia i Miejska Biblioteka Publiczna w Gdyni w ramach organizacji Nagrody Literackiej Gdynia 2020. Partnerem merytorycznym książki jest Dwutygodnik.

Krajobraz po odwilży. Poradziecka tożsamość religijna mieszkańców współczesnych miast syberyjskich

Jędrzej Morawiecki

Autor książki Krajobraz po odwilży... podejmuje próbę wyodrębnienia i opisania czynników, kształtujących poradziecką identyfikację religijną. Koncentruje się przy tym na relacjach biograficznych rozmówców z trzech miast: zamkniętego w czasach radzieckich Krasnojarska („czerwone miasto”), bardziej inteligenckiego i oddalonego od centrum władzy politycznej Tomska czy specyficznego ze względu na podłoże etniczne i narodowe oraz przedradziecką konfesyjną specyfikę przemysłowego Ułan Ude. Obficie cytowane wywiady wskazują przy tym, w jak dużym stopniu na religijne wybory tożsamościowe, dokonywane przez Rosjan po upadku w ZSRR, wpływał „przypadek”. A więc: nie tylko znaczący inni, ale i epizodyczne postaci, napotykane na drodze życiowej respondenta. Nie tylko wzruszenie duchowe czy kierunek poszukiwań intelektualnych, ale i lokalizacja świątyń (odległość od domu), a także zasłyszane w tramwaju komunikaty, zdania wypowiadane przez przechodniów, ogłoszenia uliczne itd. „Przypadek” ów determinowany był odcięciem od znaczących zasobów kapitału kulturowego, wynikającym z uwarunkowań historycznych.     Książka ta stanowi cenny wkład do naszej wiedzy o przemianach mentalności rosyjskiej po upadku komunizmu. Obszerna monografia Jędrzeja Morawieckiego jest bardzo interesującym studium badawczym, które powstało w wyniku wieloletnich badań terenowych. Temat podjęty okazuje się bardzo doniosłym zagadnieniem z perspektywy europejskiej. Autor starał się uwzględnić te syberyjskie miejscowości, które były wyjątkowo jak na Rosję zróżnicowane religijnie. Prowadzone wywiady skupiały się na rekonstrukcji duchowej mapy, na której silnie obecne były w nich tradycje szamańskie, aktywnie działała placówka katolicka, a także misje protestanckie. Rodzimy buddyzm i prawosławie dopełniają obrazu panoramy penetrowanych przez autora religii. z recenzji prof. dra hab. Zbigniewa Paska   Wieloetniczni i wielokonfesyjni Rosjanie zawsze mieli problemy z określeniem swojej tożsamości. Spory o „narodowość” trwają w Rosji od początku XIX wieku. Natomiast po rozpadzie Związku Radzieckiego problem z identyfikacją mieszkańców Rosji wybuchł ze zdwojoną siłą. Rosyjską „tożsamość narodową”, moim zdaniem, udało się zaszczepić po raz pierwszy współczesnym Rosjanom dopiero Putinowi, gdy zaanektował Krym. Z tożsamością religijną sprawa jest zdecydowanie bardziej skomplikowana, szczególnie na Syberii. Dlatego niezwykle ważną lekturą dla każdego badacza Rosji powinna stać się  książka Krajobraz po odwilży, będąca  bez wątpienia znakomitą, wyróżniającą się interdyscyplinarną rozprawą habilitacyjną Jest to świetna książka, niezwykle potrzebna rosjoznawcom, kulturoznawcom i religioznawcom. z recenzji prof. dra hab. Andrzeja de Lazari

Asesor sądowy w polskim systemie wymiaru sprawiedliwości

Anna Chmielarz-Grochal, Ewa Wójcicka, Jakub Żurek

Monografia traktuje o ustrojowo-prawnych podstawach funkcjonowania asesora sądowego w polskim wymiarze sprawiedliwości po przywróceniu tego urzędu w 2016 roku. Autorzy poszukują odpowiedzi na pytanie, czy założony przez polskiego ustawodawcę model ustrojowo-prawny asesury sądowej odpowiada standardom konstytucyjnym. W publikacji przeanalizowano następujące zagadnienia: ewolucję statusu prawnego asesora sądowego w prawie polskim; ustrojowe zasady funkcjonowania asesorów sądowych, ze szczególnym uwzględnieniem zgodności z konstytucyjną zasadą sądowego sprawowania wymiaru sprawiedliwości oraz realizacji prawa do sądu z art. 45 Konstytucji RP; stosunek służbowy asesora sądowego w sądach powszechnych i administracyjnych; niezawisłość, bezstronność i niezależność asesora sądowego oraz ich gwarancje ustrojowe i procesowe; odpowiedzialność dyscyplinarną i odpowiedzialność za wykroczenia.

Oddziaływanie megatrendów na gospodarkę i społeczeństwo 2024 [DEBIUTY STUDENCKIE]

Alicja Zakrzewska-Półtorak red.

Zeszyt pt. "Oddziaływanie megatrendów na gospodarkę i społeczeństwo" składa się z pięciu artykułów naukowych przygotowanych przez studentki Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Opracowania dotyczą różnych aspektów tytułowego zagadnienia oraz prezentują wyniki badań prowadzonych w różnych skalach: od lokalnej do międzynarodowej. Wszystkie prace skupiają się na wpływie wybranych globalnych megatrendów na funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki, cztery z nich zaś koncentrują się na gospodarkach i społeczeństwach miejskich. Przedstawione wyniki badań stanowią przyczynek do dalszych analiz dotyczących wpływu megatrendów na gospodarki i społeczeństwo. Są one głosem w dyskusji na temat możliwych kierunków i ścieżek zrównoważonego rozwoju oraz narzędzi oddziaływania na ten rozwój, ze szczególnym uwzględnieniem zmian w obszarach gospodarek i przestrzeni miejskich.

Wybór pism estetycznych (Stanisław Witkiewicz)

Stanisław Witkiewicz

"W tytułach prac Witkiewicza uderza to, że nie pojawia się w nich termin "estetyka", natomiast wielokrotnie pojawia się termin "krytyka". Witkiewicz nie pozostawia czytelnikowi wątpliwości - uważa się za krytyka, jednakże krytyka w szerokim, a nie w wąskim rozumieniu. "Krytyka sztuki w obszerniejszym rozumieniu - czytamy w Malarstwie i krytyce u nas - jest jej teorią - filozofią". Jej zadaniem jest tworzenie naukowych narzędzi wyjaśniania sztuki i przez to dostarczanie krytyce w wąskim rozumieniu, czyli nastawionej na ocenę analizie dzieł sztuki, obiektywnych kryteriów oceny. Witkiewiczowskie pojęcie krytyki w szerszym znaczeniu bliskie jest więc dzisiejszemu rozumieniu pojęcia estetyki. Będąc krytykiem "w obszerniejszym rozumieniu", był więc zarazem estetykiem." - Józef Tarnowski

Opowiedzieć Zagładę. Polska proza i historiografia wobec Holocaustu (1987-2003)

Bartłomiej Krupa

Studium Bartłomieja Krupy na tle piśmiennictwa polskiego ostatnich dwudziestu lat jest bezprecedensowe. Autor poszerzył pole walki, dzięki czemu powstała pierwsza w polskim piśmiennictwie synteza dotycząca problematyki Zagłady w literaturze i historiografii okresu 1987-2003. Daty graniczne są tu ważne: granicę początkową wyznacza recepcja powieści "Początek" Andrzeja Szczypiorskiego (a także artykułu Jana Błońskiego "Biedni Polacy patrzą na getto"), granicę końcową - debata nad "Sąsiadami" Jana T. Grossa. Zagarniając literackie i historiograficzne teksty opublikowane między tymi dwoma momentami, autor wybrał okres kształtowania się polskiej świadomości holokaustowej. O tym właśnie jest ta książka - o konfliktowych sojuszach historiografii z literaturą, które doprowadziły do wykrystalizowania się najważniejszych polskich dyskursów zagładowych u schyłku XX wieku. Były to w kolejności: dyskurs uwznioślający żydowskie ofiary Holokaustu; dyskurs pluralizujący postawy i zachowania świadków Zagłady; dyskurs polskiej winy i polskiego wstydu oraz opozycyjny względem niego dyskurs heroizmu Polaków i zdrady Żydów. I choć rozważania Krupy zamykają się na roku 2003, to późniejsze lata niewiele już do tego zestawu dodały.

Odrodzone królestwo. Niewidzialna korona. Tom 2

Elżbieta Cherezińska

Po dwustu latach bezkrólewia, gdy nad Polską ciążyła klątwa Wielkiego Rozbicia, Przemysłowi II udało się odzyskać królewską koronę. I po ledwie siedmiu miesiącach padł ofiarą królobójstwa. Do wyścigu o polski tron ruszyło trzech kandydatów - prawy i mściwy Henryk głogowski; bogaty i szalony czeski król Vaclav II. I Władysław Łokietek. Karzeł? Książę zagonowy? Wieczny chłopiec, który działa nim pomyśli? Pierwszą rundę wygrał najsilniejszy - Vaclav Przemyślida rozprawiczył piastowski tron stając się naszym pierwszym obcym władcą. Na Łokietka nie mogli patrzeć nawet jego najwierniejsi. Został księciem wyklętym i wygnanym z kraju. Ale po kilku latach powrócił i pociągnął za sobą już nie możnych, ale tworzący się na naszych oczach naród. Podjął walkę nawet z żelaznymi braćmi, Krzyżakami. I znów wygrał Królestwo.

Unia Europejska od Maastricht do Lizbony

Parzymies Stanisław

Książka "Unia Europejska od Maastricht do Lizbony" jest zbiorem artykułów, jakie Stanisław Parzymies opublikował w latach 1991-2010 głównie w "Roczniku Strategicznym", wydawanym przez Instytut Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. Autor analizuje zmiany, jakie dokonały się w Unii Europejskiej od Traktatu z Maastricht do wejścia w życie Traktatu z Lizbony. Analiza ta dotyczy pogłębiającej sie integracji europejskiej, reform instytucjonalnych i procesu przyjmowania nowych członków oraz charakteru stosunków zagranicznych Unii Europejskiej. Stanisław Parzymies (ur. 1938) jest emerytowanym profesorem Uniwersytetu Warszawskiego. Jego zainteresowania badawcze i dydaktyczne dotyczą zagadnień instytucjonalnego, politycznego i obronnego aspektu integracji europejskiej, działalności Unii Europejskiej, stosunków translatlantyckich, historii dyplomacji oraz prawa dyplomatycznego. Jest autorem, współautorem lub redaktorem naukowym wielu książek, podręczników akademickich, artykułów naukowych publikowanych w Polsce i za granicą.