Nie koniec, nie początek. Powojenne wybory polskich Żydów

Anna Bikont

Żydowscy rolnicy na Dolnym Śląsku nadający krowom imiona w jidysz. Żydzi odbudowujący na zgliszczach życie religijne, wydający gazety, prowadzący szkoły, angażujący się w politykę. Usiłujący nielegalnie wydostać się z Polski, miesiącami w drodze, w oczekiwaniu na pociąg, statek. Uparcie, lecz bezskutecznie próbujący dochodzić sprawiedliwości przed sądem. Pieczołowicie zbierający świadectwa Zagłady. Kołyszący dzieci w wózkach w obozach dla uchodźców. Planujący zatruć wodę w niemieckich miastach. Obraz żydowskiego życia tuż po wojnie to wciąż słabo znany krajobraz po bitwie. Osamotnieni, często przytłoczeni wyrzutami sumienia, że to właśnie im udało się przetrwać, otoczeni wrogością, nieraz w śmiertelnym niebezpieczeństwie, musieli podjąć nieskończenie trudną decyzję co dalej? Czy zostać w kraju, gdzie spoczęły prochy ich bliskich, czy opuścić na zawsze ten wielki cmentarz i zacząć od nowa? Czy pielęgnować żydowską tradycję, czy też porzucić tożsamość, która stała się przyczyną tylu cierpień, i skrzętnie ukryć swoje pochodzenie? Jak wejść w to nowe życie, które naznaczyła pustka? Książka Anny Bikont to pierwszy reportaż całościowo opisujący losy polskich ocalałych Żydów i Żydówek w tużpowojennych latach. To przemilczana historia, która domagała się opowiedzenia. Koedycja z Muzeum Historii Żydów PolskichPOLIN

Wyspa niechcianych kobiet

Agata Komosa-Styczeń

W połowie XIX wieku Dania rozpoczęła realizację ogromnego projektu: budowy państwa dobrobytu, velfrdsstaten. Ubogim zagwarantowano wsparcie, jednak każdy, kto korzystał z państwowej pomocy, był tymczasowo pozbawiony praw wyborczych bo jeśli ktoś nie jest zdolny się utrzymać, nie powinien decydować o wspólnych sprawach. Aby system działał, większość obywateli musiała pracować. Osobom słabym fizycznie, intelektualnie lub moralnie trzeba było pomóc stać się produktywnymi członkami społeczeństwa. A jeżeli było to niemożliwe, należało je odizolować, by nie wywierały zgubnego wpływu na resztę. W 1923 roku na wyspie Sprog powstał ośrodek, w którym przez czterdzieści lat umieszczano kłopotliwe dla państwa kobiety: uznane za rozwiązłe czy opóźnione w rozwoju. Mogły tu żyć i pracować. Miały zapewnioną opiekę lekarską, dostęp do radia i projektora filmowego, wolno im było wybierać własne kosmetyki. Jeśli tak zadecydowała dyrekcja, były sterylizowane. Większości z nich nigdy nie udało się wrócić do normalnego życia. Czy Sprog było miejscem opresji i poniżenia czy postępowym jak na swoje czasy eksperymentem? Agata Komosa-Styczeń nie feruje wyroków, nie potępia ani nie usprawiedliwia. Próbuje natomiast odpowiedzieć na pytanie, jakie wnioski duńskie państwo wyciągnęło ze swojej historii.

Antropologia literatury. Interpretacje i studia

Elżbieta Feliksiak

Dominantą, która spaja pola badawcze książki, jest hermeneutyczna komparatystyka. Autorka zaprasza do budowania mostów między przestrzenią wyobrażoną w świecie literackim a światem przeżywanym w przestrzeni rzeczywistej. Nie o literaturę chodzi, lecz  o człowieka i o prawdę bycia. Dlatego spośród trzech głównych słów kluczy pierwszym i najważniejszym jest tu  „przestrzeń antropologiczna”. W niej odbija się echem każdy przejaw naszych dokonań, a jako atrybuty towarzyszą jej: „ethos” i „katharsis”. Pola argumentacji wieloaspektowej antropologii literatury poznajemy na gruncie pytań o relacje między literaturą a  historią i pamięcią, sferą fikcji a sferą działania, myśleniem opowieści a logiką życia  w świecie. Jeden z nurtów  stanowią tu badania skupione wokół pytań o literaturę na wielonarodowych pograniczach, o wielokulturowość jako próg do przyszłości. Częścią przestrzeni antropologicznej są „mówiące krajobrazy”: odpowiadają naszą własną mową  na pytanie o sposoby godnego bycia na pograniczu współistniejących światów. Dzięki literaturze   mamy miejsce (swój ethos)  w dziejowości pytań i odpowiedzi. Przestrzeń antropologiczna – w literaturze i w życiu – może i powinna być miejscem obecności człowieka, przestrzenią rozmowy otwartej na światło. Ostatnia część książki uprzytamnia, jak wiele zależy pomimo wszystko od nas.             ELŻBIETA FELIKSIAK prof. dr hab. Komparatystka i  tłumaczka (członek STP), em. prof. zw. w Instytucie Filologii Polskiej  Uniwersytetu w Białymstoku, organizatorka i kierownik (1991-2010) Zakładu Teorii i Antropologii Literatury. Inicjatorka  badań pamięci  Kresów Wschodnich RP. Książki: Budowanie w przestrzeni sporu. Ethos literatury w sytuacji kryzysu europejskiego pluralizmu: Tomasz Mann–Tadeusz Konwicki–Erica Pedretti, PWN 1990; „Maria” Antoniego Malczewskiego. Duch dawnej Polski w stepowym teatrze świata, TLiAM Białystok 1997; Poezja i myśl. Studia o Norwidzie, TN KUL 2001; H. Friedrich, Struktura nowoczesnej liryki (tłum. i wstęp), PIW 1978. Jako prezes Białostockiego Oddz. Tow. Literackiego im. A. Mickiewicza wydawca „Biblioteki Pamięci i Myśli” (1991–2002).          

Kurs na śmierć

Wojciech Wójcik

Za grzechy trzeba płacić Na terenie największej szkoły policyjnej kraju dochodzi do brutalnego zabójstwa. Ofiarą jest okryty złą sławą komendant, a pierwszą wskazówką dla śledczych zdjęcie pięknej dziewczyny z jego portfela. Wkrótce potem z okna swojego mieszkania w modnej warszawskiej dzielnicy wypada Olga Burzyńska. Samobójstwo? Wątpliwości wzbudza jej skrzynka mailowa. Trzydziestolatka wysyłała zamordowanemu komendantowi erotyczne wiadomości, a dzień po jego śmierci była widziana w okolicach miejsca zbrodni. Policja traktuje tę sprawę priorytetowo. Do grupy śledczej zostaje włączony Paweł Łukasik dawny as komendy głównej, przed trzema laty przeniesiony dyscyplinarnie na prowincję. Równolegle zabójcy szuka młodziutka kursantka Agnieszka Jamróz, chcąca pozbyć się łatki ofermy. Oboje odkrywają, że pod osłoną nocy w akademii dochodziło do dramatycznych wydarzeń. Wśród kursantów i wykładowców są osoby, które zrobią wszystko, by prawda nie wyszła na jaw. Wojciech Wójcik pisarz, autor książek Nikomu nie ufaj (2016), Garść popiołu (2016), Jezioro pełne łez (2017), Młoda krew (2018), Miałeś tam nie wracać (2019), Himalaistka (2020) i Dziedzictwo von Schindlerów (2020).

Analiza systemów-światów

Wieloński Andrzej

Patronat medialny: Krytyka polityczna, Recykling Idei, Le Monde diplomatique Zwolennicy analizy systemów-światów, której poświęcona jest niniejsza książka, mówili o globalizacji na długo, zanim powstał ten termin – ale nie jako o czymś nowym, lecz jako o czymś, co stanowi podstawę nowoczesnego systemu-świata od chwili jego powstania w szesnastym wieku. System ten ma swoją historię i jest wytworem społecznym, którego pochodzenie trzeba wyjaśnić, trwałe mechanizmy trzeba określić, a nieunikniony ostateczny kryzys – dostrzec. Jednocześnie jednak Autor wierzy, że wyłonienie się tego modelu analizy jest wyrazem rzeczywistego protestu wobec głębokich nierówności systemu-świata, które stanowią charakterystyczną cechę polityczną naszych czasów.

Systemy polityczne wybranych państw Bliskiego Wschodu

Czajkowska Katarzyna, Diawoł-Sitko Anna

Ambicją autorek niniejszej publikacji było stworzyć podręcznik, który w kompleksowy i przystępny sposób przybliża tematykę ustrojów politycznych państw regionu Bliskiego Wschodu. Chociaż Bliski Wschód coraz częściej staje się tematem debaty naukowej i publicystycznej, jego problemy są na tyle złożone, że pozostaje jeszcze wiele miejsca na pogłębioną analizę. Ostatnimi czasy szczególne zainteresowanie budzą przemiany ustrojowe w państwach bliskowschodnich. Padają pytania o przyszłość reżimów autorytarnych, wyrażane są obawy związane z islamizacją życia politycznego. W książce omówiono systemy polityczne wybranych państw regionu, z uwzględnieniem nurtujących je problemów gospodarczych i społecznych. Zastosowano szeroką definicję Bliskiego Wschodu, jako obszaru rozciągającego się wzdłuż południowych i południowo-wschodnich wybrzeży Morza Śródziemnego, od Maroka przez Półwysep Arabski, po Iran. Książka może być nie tylko wartościową pozycją dydaktyczną służącą wykładowcom i studentom, lecz także informatorem wykorzystywanym przez polityków, dziennikarzy i pasjonatów. Została pomyślana jako naukowe uzupełnienie debaty medialnej na temat współczesnych państw Bliskiego Wschodu, przyczynek do lepszego zrozumienia ich podstawowych zasad i instytucji.

Matylda, czyli pora na życie

Halina Elżbieta Daszkiewicz

Książka dla babci, szczególnie tej nadgorliwej, ma wiele dialogów, wątków, czyta się lekko i przyjemnie. Warto ją nie tylko przeczytać, ale mieć w swojej biblioteczce, bo warto być mądrą babcią. Rzecz dzieje się w Gorzowie Wielkopolskim. To książka o pokoleniu autorki, o jego perypetiach, zmaganiu się z życiową codziennością. Porusza problem angażowania się w pomoc dzieciom przy wychowywaniu wnuków. Mówi o asertywności, jak się jej uczyć, jak dobrze i pożytecznie zorganizować sobie życie na emeryturze, by być wśród ludzi i mieć czas dla siebie. W książce jest wiele barwnych postaci, jest menel Zenek ze swoim psem Felusiem, przyjaciółka Matyldy, Magda, ogromny łakomczuch na wszelkiego rodzaju ciasta, pieczone przez Matyldę. Jest bliższa i dalsza rodzina Matyldy, jej znajomi. W sprawie Matyldy wmieszała się opatrzność. Na oblodzonym chodniku Matylda upadła i złamała nogę. W szpitalu miała dużo czasu na przemyślenia i po wyjściu z niego, zaczyna się JEJ PORA NA ŻYCIE.

Szepty dzieciństwa

Anna Sakowicz

Szepty dzieciństwa to pełna emocji historia zwykłej rodziny. Pod jednym dachem mieszkają on, ona, dwójka dzieci i jej ojciec. Wszystko mogłoby układać się pięknie, gdyby nie to, że senior rodu topi smutki w alkoholu i żyje wspomnieniami o zmarłej żonie, a nad główną bohaterką krąży widmo wspomnień związanych z okrutną matką. Baśka zaś jest zwykłą trzydziestokilkuletnią kobietą, która pragnie żyć jak inni, mieć pieniądze na nowe ubrania i kosmetyki, chodzić do kawiarni. Pewnego dnia na jej drodze staje Ula, koleżanka ze szkolnej ławki... Anna Sakowicz pokazuje, jak duży wpływ na dorosłe wybory każdego człowieka ma dzieciństwo. To przejmująca i refleksyjna powieść o rodzinie, uzależnieniach i nie zawsze łatwej do zrealizowania potrzebie normalnego życia.

REM-X

Paulina Hendel

Egon Raj jest samotnikiem odrzuconym przez rodzinę i społeczeństwo. Co noc w pojedynkę stawia czoła słowiańskim demonom w świecie, w którym nikt w nie nie wierzy. Wszystko w życiu Egona jednak się zmienia, gdy do opuszczonego domu w jego lesie wprowadza się Ida, pisarka kryminałów, szukająca na odludziu natchnienia. Opowiadanie zostało opublikowane w antologii "Kwiat paproci i inne legendy słowiańskie" (2023).

Muzeum: fenomeny i problemy

Dorota Folga-Januszewska

Żyjemy w czasach bezprecedensowej muzealizacji świata. Jest to jedno z najbardziej globalnych, a zarazem indywidulanych zjawisk początku XXI w. Muzea powstają na wszystkich kontynentach, obejmują swoimi działaniami wszystko, co powstało we wszechświecie, co stworzyła ziemska natura i wymyślił człowiek. Pojęcie „muzeum”, do końca XX w. mające konotacje historyczne, w ciągu ostatniej dekady ulega przekształceniu, coraz częściej oznacza miejsce całożyciowego kształcenia i społeczno-światopoglądowej refleksji. Można niekiedy odnieść wrażenie, że ta trzecia już z kolei fala muzealizacji jest reakcją na zmiany form komunikacji między ludźmi obserwowane w ciągu dwóch ostatnich dekad. Tak powszechne i szybkie procesy nigdy nie przebiegają bez strat i szkód. Stąd tytuł tej książki – Muzeum: fenomeny i problemy.   "Mamy do czynienia z pojęciem używanym w kulturze tworzonej w basenie Morza Śródziemnego od prawie dwóch i pół tysiąca lat. Warto sięgnąć do tych początków, często zapomnianych, żeby spojrzeć na nasze XXI-wieczne odkrycia z dystansu, uświadamiając sobie istotę długiego trwania zjawiska muzeum, tkwiącą w nieprzemijającej potrzebie reifikacji pamięci." Dorota Folga-Januszewska Dorota Folga-Januszewska - historyk sztuki, muzeolog, krytyk. Prof. ASP dr hab., kierownik Zakładu Teorii Wydziału Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Uczestniczka projektów naukowych w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Dyrektor Instytutu Muzeologii i autorka programu studiów muzeologicznych na UKSW w Warszawie (2008–2014). W latach 1979–2008 pracowała w Muzeum Narodowym w Warszawie, od stanowiska asystenta do dyrektora. Członek Międzynarodowej Rady Muzeów (ICOM), prezydent Polskiego Komitetu Narodowego ICOM oraz komitetu technicznego MOCO/ICOM, członek AICA. Ekspert Culture Unit UE ds. muzeów oraz Narodowego Centrum Nauki w europejskim projekcie JPI Cultural Heritage and Global Change. Członek Interdyscyplinarnego Zespołu NPRH oraz wielu rad naukowych, doradczych i muzealnych. Autorka ponad 300 publikacji, w tym książek dotyczących teorii sztuki, sztuki XX w. oraz muzeologii, kuratorka i autorka ponad 50 wystaw realizowanych w Polsce, Stanach Zjednoczonych, Austrii, Francji, Niemczech, Irlandii, Szwajcarii i Rosji.  

Kingdom of Without

Andrea Tang

Cyberpunkowa powieść osadzona w alternatywnym, podzielonym na klasy Pekinie. Gdy młoda, przebiegła złodziejka Zhong Ninger przyjmuje zlecenie na włamanie, spodziewa się szybkiej akcji i łatwych pieniędzy. Ku jej zaskoczeniu podczas napadu poznaje byłego żołnierza, który brał udział w rebelii kilka lat wcześniej. Renegat marzy o powstaniu i uratowaniu swojego przywódcy, który jest przetrzymywany w tajnym laboratorium.W Pekinie rządzą brutalni potomkowie Yuan Shikai, a ich żandarmeria Armia Beiyang strzeże ulic, wspomagana przez cyborgi i Straż Brokatową. Wzniesiono mury, dzieląc miasto na dzielnice zwane Pierścieniami. Trzęsienia ziemi niszczą pola uprawne na północy, plony toną w południowych tajfunach, a ludzie w całym kraju są uzależnieni od narkotyku, który nazywają samozadowoleniem. Jako dziewczyna z Szóstego Kręgu, która obserwowała poprzednie powstania brutalnie stłumione przez rząd, Ninger nie jest optymistką, a już na pewno nie jest rewolucjonistką. Ale to może nie zależeć od niej gdy stawka rośnie, a czas szybko się kończy, musi zdecydować, czy ma odwagę przeciwstawić się reżimowi. Książka ma światową premierę w listopadzie 2023 roku. Autorka specjalizuje się w dystopijnych historiach, osadzonych w alternatywnej rzeczywistości. Kingdom of Without jest inspirowane powieścią Les Misérables i idealnie wpasuje się w gusta fanów Szóstki Wron oraz Fullmetal Alchemist.

Ania z Avonlea

Lucy Maud Montgomery

"Ania z Avonlea" to kontynuacja przygód uwielbianej przez czytelników Ani Shirley, która teraz staje przed nowymi wyzwaniami jako nauczycielka w małej szkółce w Avonlea. Ania, pełna pasji i energii, z entuzjazmem podejmuje się swojej nowej roli, a jej niezwykła wyobraźnia i serce pełne życzliwości nieustannie wpływają na życie jej uczniów i mieszkańców miasteczka. W tej części poznajemy nowych bohaterów, takich jak nieco ekscentryczni sąsiedzi Cuthbertów czy niesforne bliźnięta, których Ania stara się okiełznać. Perypetie bohaterów, humorystyczne sytuacje i momenty pełne wzruszeń sprawiają, że "Ania z Avonlea" to książka, której nie sposób się oprzeć. "Ania z Avonlea" to powieść o dojrzewaniu, odpowiedzialności i sile marzeń. Czytelnicy z pewnością odnajdą w niej dawkę inspiracji, radości i sentymentu, jaką niosła ze sobą pierwsza część cyklu. 2025 Wydawnictwo Błysk (Audiobook): 9788368186697 Tłumaczenie: Rozalia Bernsztajnowa

Grań kultury. Transgresje alpinizmu

Marek Pacukiewicz

„Bo jest” – słynna odpowiedź George’a Leigh Mallory’ego na pytanie, dlaczego chce zdobyć Mount Everest – eksponuje doświadczenie ontologiczne jako fundament alpinizmu. Wspinaczka wysokogórska nie jest więc prostym wyjściem ze świata kultury w świat natury, to raczej doświadczenie istnienia granic pomiędzy nimi. Alpinista porusza się właśnie po tej „grani”. Przedmiotem niniejszej książki jest próba dookreślenia kulturowego modelu transgresji w dyskursie alpinizmu: w jaki sposób fundamentalna ontologia doświadczenia liminalnego kształtuje model świata alpinistów oraz jakiego wzorca osobowości im dostarcza. Na materiał badawczy wykorzystany w książce składają się wypowiedzi alpinistów pozyskane w trakcie antropologicznych kwestionariuszowych badań terenowych oraz narracje zaczerpnięte z literatury alpinistycznej. Poprzez ich pryzmat lakoniczne „Bo jest” doświadczenia alpinistycznego przedstawia się w pełni swej złożoności jako kontekstualne zjawisko kulturowe.

Niedostępny spadek

Elizabeth Camden

Telegrafistka Lucy Drake biegle włada alfabetem Morse’a i jest cenioną pracownicą agencji informacyjnej Associated Press. Jednak gdy w konkurencyjnej Agencji Reutera niespodziewanie pojawia się sir Colin Beckwith, jej kariera staje pod znakiem zapytania. Ten zdolny, przystojny i nieznośnie uroczy mężczyzna skrywa tajemnicę, która może zagrozić jego reputacji. Mimo rywalizacji pomiędzy nimi Lucy nie może zaprzeczyć, że Colin posiada znajomości, które mogą się okazać pomocne w zakończeniu wieloletniego procesu, jaki jej rodzina toczy w sprawie należnego im spadku. Lucy i Colin z trudem zaczynają odnajdywać porozumienie, lecz zdrady i oszustwa, które napotykają na swej drodze, niosą ze sobą znaczne niebezpieczeństwo.

Spotkanie w Bagdadzie

Agata Christie

Do zalanego słońcem Bagdadu docierają echa zimnej wojny. W gąszczu ulic dochodzi do nietuzinkowych spotkań: zakochanych stenotypistek, tajemniczych podróżników oraz brytyjskich szpiegów. Orient wabi archeologów i poszukiwaczy przygód swoją odmiennością, ale łatwo się tam zapomnieć, łatwo też zginąć. Czy Victoria Jones zdobędzie serce ukochanego? Kim jest tajemniczy lotnik RAF-u? Kto zginął od pchnięcia sztyletem i za jaką sprawę? Wątek goni wątek, wciągając czytelnika z intensywnością wschodniego bazaru.

Bliźnięta z lodu

S.K. Tremayne

Rok po tym, jak w wypadku ginie jedna z bliźniaczek jednojajowych, Lydia, Angus i Sarah Moorcroft przeprowadzają się na maleńką szkocką wysepkę, którą Angus odziedziczył po babci. Liczą na to, że będą mogli tam podnieść się z traumy. Jednak gdy ich żyjąca córka, Kirstie, twierdzi, że pomylili jej tożsamość i że w rzeczywistości jest Lydią koszmar powraca. Zbliża się zima i Angus jest zmuszony opuścić wyspę, by podjąć pracę. Sarah czuje się odizolowana, a Kirstie (a może to Lydia) staje się coraz bardziej niespokojna. Gdy potężny sztorm odcina od świata Sarę i jej córeczkę, zmuszone są stawić czoła temu, co naprawdę wydarzyło się tamtego feralnego dnia.