O nazwie wsi Boguchwała (Zapadła karczma)

Stefania Buda

Stefania Buda O nazwie wsi Boguchwała (Zapadła karczma) ISBN 978-83-288-5367-6 Dáwno tymu jesce wiela wieków Boguchwo[ł]a nie nazywa[ł]a sie tak jak tero. Bo by[ł]a wieś, nazywa[ł]a sie Pietraszówka. A tako nazwe miała [u]od włościciela Pietra, a jeden [z właścicieli K. S.] był takim zbereźnikiem, co go nawet Przeklętym nazywali. A w ty wsi była tyz karcma. I te karcme nazywali pod Ancykrysem, tag ludzie jo zywali, jako miała nazwe, to nig nie wi, [a]le ludzie wzali... Stefania Buda Ur. 1938 r. w Nosówce Zamieszkała w Nosówce, gm. Boguchwała, pow. rzeszowski, woj. podkarpackie. Gwara, jaką się posługuje, jest charakterystyczna dla Rzeszowiaków i należy do dialektu małopolskiego. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Ubagas

Jonas Bilinas

Jonas Bilinas vairs apsakymliai Ubagas Parvažiavęs iš užusieni Lietuvon, guljau vieną gražią pavasario dieną pas brol ant gonkelio ir traukiau silpnon krtinn pakvipus nuo sužidusi medži orą. Malonus vakari vjelis, šlamdamas medži lapais, pt tiesiai man kakton, glost plaukus ir veidą, tartum senai manęs pasiilgęs, ištroškęs. Klausiaus, kaip sodne raiboja gegut kukuoja, linksmai luputis tutuoja, griau pavasario kvapą ir klajojau akimis Šventosios pakraščiais, kur graži... Jonas Bilinas Ur. 11 kwietnia 1879 r. w Niuronisie (lit. Nironys), pow. uciański Zm. 8 grudnia 1907 r. w Zakopanem (Polska) Najważniejsze dzieła: vairs apsakymliai; bardziej znane opowiadania: Brisiaus galas, Laims žiburys, Kliudžiau, Ubagas, Lazda, opowieść Lidna pasaka. Litewski pisarz, publicysta, prekursor lirycznej prozy litewskiej, działacz polityczny kon. XIX pocz. XX wieku. Pochodził z rodziny majętnych rolników jako ostatnie ósme dziecko. Przygotowany przez daraktora wiejskiego naukę pobierał w gimnazjum w Liepaji. Już w czasach gimnazjalnych wciągnął się w działalność społeczną i polityczną, zgromadził potajemną grupkę młodych ludzi. Po śmierci obojga rodziców oraz po tym, gdy w 1899 r. zrezygnował z seminarium duchownego, został pozbawiony materialnego wsparcia ze strony rodziny, wynikiem czego było udzielanie przezeń prywatnych lekcji. W 1900 r. ukończył gimnazjum w Szawlach (lit. Šiauliai), po czym wstąpił na Wydział Medycyny Uniwersytetu w Tartu. Został jednak usunięty z uczelni za działalność w demonstracjach studenckich, organizacjach antycarskich oraz rozruchach. W 1902 r. przeniósł się do Poniewieża (lit. Panevžys), gdzie poznał swą przyszłą żonę stomatolog Juliję Jasulaityt. Tam też zgromadził grupę Litewskiej Partii Socjaldemokratów, której początkowo sam przewodził. Gościnnie wziął udział w zjeździe Partii Demokratycznej. Nadal udzielał lekcji prywatnych i pisywał do gazet litewskich. Nie otrzymawszy pozwolenia na powrót na Uniwersytet w Tartu, wstąpił do Wyższej Szkoły Handlowej w Lipsku (1903 r.), wtedy też zaczął się interesować literaturą. Gdy będąc w Lipsku zachorował na gruźlicę, przeniósł się na Uniwersytet w Zurychu, gdzie rozpoczął studia literaturoznawcze. Choroba coraz bardziej dawała mu się we znaki i w 1905 r. powrócił na Litwę. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Wychowanek

Stanisław Jachowicz

Stanisław Jachowicz Bajki i powiastki Wychowanek Piesku! piesku! masz ty pana? Nie mam dziecino kochana. To chodź z nami, sieroteczko! Mieć będziesz miękkie łóżeczko, Jeść ci i pić chętnie damy; A nawet poproszę mamy, Da ci wstążeczkę na szyję: Nikt cię u nas nie wybije. Poszedł piesek i był długo Wiernym sługą. A jak ktoś dzieciom chci... Stanisław Jachowicz Ur. 17 kwietnia 1796 w Dzikowie (dziś dzielnica Tarnobrzega) Zm. 24 grudnia 1857 w Warszawie Najważniejsze dzieła: Rozmowy mamy z Józią służące za wstęp do wszelkich nauk, a mianowicie do gramatyki, ułożone dla pożytku młodzieży, Pisma różne wierszem Stanisława Jachowicza, Śpiewy dla dzieci, Rady wuja dla siostrzenic: (upominek dla młodych panien), Pomysły do poznania zasad języka polskiego, Ćwiczenia pobożne dla dzieci, rozwijające myśl, Podarek dziatkom polskim: z pozostałych pism ś. p. Stanisława Jachowicza, Upominek z prac Stanisława Jachowicza: bajki, nauczki, opisy, powiastki i różne wierszyki Poeta, bajkopisarz, pedagog, działacz charytatywny. Ukończył szkołę pijarów w Rzeszowie oraz gimnazjum w Stanisławowie. Studiował na wydziale filozoficznym na Uniwersytecie we Lwowie. Na studiach był współzałożycielem i wpływowym członkiem tajnego Towarzystwa Ćwiczącej się Młodzieży w Literaturze Ojczystej, a także inspiratorem i prezesem Towarzystwa Studenckiego Koła Literacko-Naukowego. Po studiach zamieszkał w Warszawie, gdzie objął posadę kancelisty w Prokuratorii Generalnej Królestwa Polskiego. Przystąpił do Związku Wolnych Polaków, po wykryciu którego otrzymał zakaz zajmowania posad rządowych. Wobec tego jego głównym zajęciem była praca pedagogiczna jako nauczyciela języka polskiego w domach i na prywatnych stancjach dla dziewcząt. Debiut literacki Jachowicza miał miejsce w 1818 r. w Pamiętniku lwowskim, gdzie opublikował bajki. Pierwszą książkę wydał w 1824 r. - zbiór bajek i powiastek pt. Bajki i powieści. Przez cztery kolejne lata ukazywały się rozszerzone wydania tego zbioru pod tym samym tytułem; w 1829 r. zbiór zawierał już 113 utworów. Jest autorem kilkuset wierszyków i powiastek dydaktyczno-moralizatorskich. Publikował również w periodykach pod własnym nazwiskiem lub pod pseudonimem Stanisław z Dzikowa. W 1829 r. redagował przez rok Tygodnik dla Dzieci. W W 1830 r. przy współudziale Ignacego Chrzanowskiego zaczął wydawać pierwsze w Europie codzienne pismo dla dzieci - Dziennik dla Dzieci. Publikowane przez niego gazety i książki miały wychowywać, ale też uczyć czytania, liczenia i historii. Zajmował się również opieką społeczną nad dziećmi. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Lazda

Jonas Bilinas

Jonas Bilinas vairs apsakymliai Lazda (Mano draugo pasakojimas) Dabar gimtasis mano sodžius stovi ant kalnelio netoli Šventosios plikumoj, po kurią vjas sml nešioja; tik iš žiemi šalies tęsiasi nuo jo toli toli kai, ir iš šon kur ne kur išmtyti nedideli jauni pušynliai. O dar nelabai senai, mano atminime. Visas šitas sodžius miškuose paskendęs niksojo. Už mišk, pačiu Šventosios pakraščiu, tarp išmtyt lin, tęssi skarotais ąžuolais apaugusios puikios žmoni pievos, lan... Jonas Bilinas Ur. 11 kwietnia 1879 r. w Niuronisie (lit. Nironys), pow. uciański Zm. 8 grudnia 1907 r. w Zakopanem (Polska) Najważniejsze dzieła: vairs apsakymliai; bardziej znane opowiadania: Brisiaus galas, Laims žiburys, Kliudžiau, Ubagas, Lazda, opowieść Lidna pasaka. Litewski pisarz, publicysta, prekursor lirycznej prozy litewskiej, działacz polityczny kon. XIX pocz. XX wieku. Pochodził z rodziny majętnych rolników jako ostatnie ósme dziecko. Przygotowany przez daraktora wiejskiego naukę pobierał w gimnazjum w Liepaji. Już w czasach gimnazjalnych wciągnął się w działalność społeczną i polityczną, zgromadził potajemną grupkę młodych ludzi. Po śmierci obojga rodziców oraz po tym, gdy w 1899 r. zrezygnował z seminarium duchownego, został pozbawiony materialnego wsparcia ze strony rodziny, wynikiem czego było udzielanie przezeń prywatnych lekcji. W 1900 r. ukończył gimnazjum w Szawlach (lit. Šiauliai), po czym wstąpił na Wydział Medycyny Uniwersytetu w Tartu. Został jednak usunięty z uczelni za działalność w demonstracjach studenckich, organizacjach antycarskich oraz rozruchach. W 1902 r. przeniósł się do Poniewieża (lit. Panevžys), gdzie poznał swą przyszłą żonę stomatolog Juliję Jasulaityt. Tam też zgromadził grupę Litewskiej Partii Socjaldemokratów, której początkowo sam przewodził. Gościnnie wziął udział w zjeździe Partii Demokratycznej. Nadal udzielał lekcji prywatnych i pisywał do gazet litewskich. Nie otrzymawszy pozwolenia na powrót na Uniwersytet w Tartu, wstąpił do Wyższej Szkoły Handlowej w Lipsku (1903 r.), wtedy też zaczął się interesować literaturą. Gdy będąc w Lipsku zachorował na gruźlicę, przeniósł się na Uniwersytet w Zurychu, gdzie rozpoczął studia literaturoznawcze. Choroba coraz bardziej dawała mu się we znaki i w 1905 r. powrócił na Litwę. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Lament XII

Jan Kochanowski

Jan Kochanowski Laments Lament XII tłum. Dorothea Prall I think no father under any sky More fondly loved a daughter than did I, And scarcely ever has a child been born Whose loss her parents could more justly mourn. Unspoiled and neat, obedient at all times, She seemed already versed in songs and rhymes, And with a highborn courtesy and art, Though but a babe, she played a maiden's part. Discreet and modest, sociable and free From jealous habits, docile, mannerly, S... Jan Kochanowski Ur. 6 czerwca 1530 r. w Sycynie koło Zwolenia Zm. 22 sierpnia 1584 r. w Lublinie Najważniejsze dzieła: Odprawa posłów greckich (1578), Psałterz Dawidów (parafrazy psalmów, 1579), Treny (1580), Fraszki (1584), Pieśni ksiąg dwoje (1586) Wybitny poeta polski okresu odrodzenia, którego twórczość odegrała ogromną rolę w rozwoju języka, literatury i kultury polskiej. Syn zamożnego ziemianina, studiował w Akademii Krakowskiej (1544-1547) oraz na uniwersytetach w Królewcu i Padwie (1555-1559). Podróżował po Włoszech i Francji, gdzie poznał poetów Plejady (Ronsard). Po powrocie do Polski dzięki biskupowi Myszkowskiemu rozpoczął karierę na dworze Zygmunta Augusta, w 1563 r. został sekretarzem królewskim. Ok. 1575 r. ożenił się i osiadł na wsi. Śmierć jednej z córek stała się pobudką do napisania oryginalnego cyklu trenów. Zmarł nagle na serce. W jego pogrzebie uczestniczył król Stefan Batory, kanclerz J. Zamojski i in. autor: Katarzyna Migdał Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Pochwały milczenia

Ignacy Krasicki

Ignacy Krasicki Satyry, Część druga Pochwały milczenia Co nie jest do istności, co brak w liczby rzędzie, Tym mniemamy milczenie i jesteśmy w błędzie. Pozór go tak osądził, ale pozór zdradny. Jest w nim przymiot istotny, jest przymiot dokładny; Zgoła jest rzeczą dobrą, zdatną, pożyteczną. Pisarze i gadacze, znam waszą myśl sprzeczną, Przecież na was powstanę. Ty, co ci się marzy, Ty, co bredzisz, co zmyślasz, czasem ci się zdarzy, Że utrudzony krzykiem, którym dru... Ignacy Krasicki Ur. 3 lutego 1735 r. w Dubiecku (Sanockie) Zm. 14 marca 1801 r. w Berlinie Najważniejsze dzieła: Myszeida (1775), Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki (1776), Monachomachia (1778), Pan Podstoli (1778 i 1784), Bajki i przypowieści (1779), Satyry (1779 i 1782), Antymonachomachia (1779), Wojna chocimska (1780) Wybitny polski poeta, prozaik, komediopisarz i publicysta. Kasztelanic chełmski, hrabia, przeznaczony do stanu duchownego ze względu na trudną sytuację materialną rodziny. Od 1766 r. biskup warmiński. Blisko współpracował z królem Stanisławem Augustem w dziele kulturalnego ożywienia kraju. Tworzył w duchu oświecenia (m.in. napisał w latach 1781-83 dwutomową encyklopedię Zbiór potrzebniejszych wiadomości, był twórcą pierwszego pol. czasopisma, (Monitor), ale jego Hymn do miłości ojczyzny (1774) oraz przekład Pieśni Osjana odegrały znaczącą rolę w kształtowaniu polskiego romantyzmu. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Do Kasie (Jeśli władną co nami błądzących gwiazd siły...)

Mikołaj Sęp Szarzyński

Do Kasie Jeśli władną co nami błądzących gwiazd siły,  Wierzę, że złośne niebem aspekty rządziły,  Gdym napierwej obaczył tę twoję urodę,  Dla której ja dobrą myśl stracił i swobodę.    Me żałosne wzdychanie i oczy płaczliwe,  Któreby ubłagały i jędze złośliwe,  Bladość, trudnej miłości farbę przyzwoitą,  Jawnie widzisz i żałość z frasunkiem okwitą. [...]Mikołaj Sęp SzarzyńskiUr. ok. 1550 r. pod Lwowem Zm. ok. 1581 r. w Wolicy Najważniejsze dzieła: O nietrwałej miłości świata tego, O Bożej Opatrzności na świecie, O Strusie, który zabit na Rastawicy Mikołaj Sęp (Szarzyński to przydomek od gniazda rodowego) żył i tworzył na przełomie baroku i renesansu. Pisał po polsku i po łacinie. Studiował od 1565 r. w Wittemberdze, a następnie w Lipsku. Zachowane utwory Sępa zostały zebrane i wydane pośmiertnie w 1601 r. jako Rytmy abo Wiersze polskie. Składają się na ten zbiór sonety, pieśni, parafrazy psalmów Dawidowych, epitafia i fraszki. Za pierwszy utwór uważa się powstałe ok. 1567 r. epitafium pamięci ojca przyjaciela. Twórczość poety uzupełniają odnalezione w XIX w. erotyki z tzw. rękopisu Zamoyskich. Sęp Szarzyński przyjął w liryce postawę artifex doctus - uczonego artysty. Był poetą metafizycznym, renesansowemu optymistycznemu humanizmowi przeciwstawiał obraz człowieka osamotnionego w kosmosie, narażonego na stałą niepewność poznawczą i eschatologiczną, rozdartego wewnętrznie, miotanego przez zmienny los i niezwykle słabego - stale narażonego na grzech i zbłądzenie. Jedynie Bogu przypisana jest we wszechświecie niezmienność (to wyraz arystotelizmu filozofii Sępa), dlatego tylko w nim człowiek może znaleźć ostoję i gwarancję swych dążeń. Szarzyński propagował postawę heroiczną zarówno w sferze duchowej, jak politycznej (był propagatorem koncepcji Polski jako przedmurza chrześcijaństwa). autor: Sabina Narloch Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Requiem za Wolfa hrabiego von Kalckreuth

Rainer Maria Rilke

Requiem za Wolfa hrabiego von Kalckreuth Zaprawdę, nie widziałem ciebie nigdyż? Serce  tak mam ciężarne tobą, jak przez nadto  ciężki początek, który się odracza. Niechbym  rozpoczął ciebie, umarły, wymawiać, ty, coś  umarły jest; ty chętnie, ty namiętnie  umarły. Byłoż to ci taką ulgą,  jakeś osądził, albo zali jednak  to już-nie-życie wciąż dalekie jeszcze  od umarłości było? Tyś przypuszczał,  że tam prawdziwiej posiądziesz, własności  gdzie nikt nie ceni. [...]Rainer Maria RilkeUr. 4 grudnia 1875 w Pradze (wówczas było to terytorium Austro-Węgier) Zm. 29 grudnia 1926 w sanatorium Valmont koło Montreux (w Szwajcarii) Najważniejsze dzieła: Ofiary dla Larów, Księga obrazów, Księga godzin, Elegie duinejskie, Pieśń miłości i śmierci Korneta Krzysztofa Rilke, Zapiski Malte Lauridsa Brigge Właśc. René Karl Wilhelm Johann Josef Maria Rilke. Niemiecki poeta i pisarz. W dzieciństwie przeżył rozwód rodziców. Ojciec, pracownik kolejowy, umieścił syna wbrew jego woli i uzdolnieniom w szkole wojskowej. Po pięciu latach chłopcem zajął się wuj, zapewnił mu prywatne kształcenie i umożliwił studia w Pradze i w Monachium. W 1897 r. Rilke nawiązał przyjaźń i romans z rosyjską pisarką Louise Andreas-Salomé i w jej towarzystwie odwiedził Rosję, gdzie m.in. zawarł znajomość z Tołstojem. W 1901 r. poeta zawarł małżeństwo z rzeźbiarką Klarą Westhoff, ale po urodzeniu córki Ruth opuścił rodzinę. Zamieszkał w Paryżu, gdzie znalazł się w kręgu modernistów. Pracował nad monografią rzeźbiarstwa Auguste Rodina, fascynował się malarstwem Paula Cezanne?a, dużo pisał. Żył często w niedostatku, podróżował po Europie w poszukiwaniu źródeł utrzymania. W latach 1910-1922 przeżywał kryzys twórczy. Pierwsza wojna światowa zastała go w Niemczech i uniemożliwiła powrót do Paryża. Po wojnie Rilke przeprowadził się z Monachium do Szwajcarii, znowu zaczął tworzyć i w 1922 r. wydał Elegie duinejskie, a następnie inne, świetne utwory. W tym czasie rozpoczęły się jego kłopoty ze zdrowiem, okazało się, że choruje na białaczkę. Zmarł w wieku 51 lat. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Historia ,,Prawicy Narodowej"

Tadeusz Boy-Żeleński

Tadeusz Boy-Żeleński Piosenki Zielonego Balonika Historia Prawicy Narodowej od Bolesława Chrobrego aż do jej wskrzeszenia w Roku Pańskim 1907 od Bolesława Chrobrego aż do jej wskrzeszenia w Roku Pańskim 1907 Król Bolesław, to rycerz był mężny, W kołach przyjaciół Chrobrym zwan, W swojej łapie miecz dzierżył potężny I puszczał wrogów w krwawy tan; Co wieczora, w zamkowej świetlicy, Leżąc w łóżku zwykł grubo się śmiać: Ho, ho, ho, Póki jeszcze trzymam miecz w prawicy,... Tadeusz Boy-Żeleński Ur. 21 grudnia 1874 w Warszawie Zm. 4 lipca 1941 we Lwowie Najważniejsze dzieła: przekłady ponad stu pozycji z literatury francuskiej, Słówka, Marysieńka Sobieska, Piekło kobiet, Plotka o Weselu, Flirt z Melpomeną Pisarz, poeta, krytyk teatralny i literacki, tłumacz i popularyzator kultury francuskiej, publicysta, działacz społeczny, z zawodu lekarz. Matka Boya była wychowanicą i przyjaciółką Narcyzy Żmichowskiej, ojciec - znanym kompozytorem. Spokrewniony z Tetmajerami, uczestnik wesela Lucjana Rydla, opisanego przez Wyspiańskiego, później ożenił się z Zofią Pareńską, która była pierwowzorem Zosi z Wesela. W młodości hulaka i karciarz, przyjaciel Stanisława Przybyszewskiego, nieszczęśliwie zakochany w jego żonie Dagny. Studiował medycynę, następnie wyjechał na praktyki do Francji, gdzie odkrył francuską piosenkę, kabarety i powieści Balzaka. Zakochany w Paryżu, po powrocie zaczął tłumaczyć francuską literaturę, aby ,,stworzyć sobie namiastkę Francji". Współtwórca kabaretu ,,Zielony Balonik", autor wielu piosenek i wierszyków z jego repertuaru. Jako lekarz kolejowy i pediatra stykał się z biedą i cierpieniem, jako działacz społeczny propagował więc świadome macierzyństwo i właściwą opiekę nad niemowlętami. Po pierwszej wojnie światowej porzucił medycynę i został recenzentem teatralnym oraz publicystą. Krytykowany przez środowiska prawicowe za wyśmiewanie rzeczy i spraw szacownych, które sam uważał za ,,niezbyt godne szacunku". W 1927 r. rząd francuski odznaczył go Legią Honorową za jego pracę tłumacza. Zamordowany przez hitlerowców wraz z innymi profesorami Uniwersytetu Lwowskiego. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Na wsi

Józef Czechowicz

Józef Czechowicz Kamień na wsi siano pachnie snem siano pachniało w dawnych snach popołudnia wiejskie grzeją żytem słońce dzwoni w rzekę z rozbłyskanych blach życie pola złotolite wieczorem przez niebo pomost wieczór i nieszpór mleczne krowy wracają do domostw przeżuwać nad korytem pełnym zmierzchu nocami spod ramion krzyżów na rozdrogach sypi... Józef Czechowicz Ur. 15 marca 1903 r. w Lublinie Zm. 9 września 1939 r. w Lublinie Najważniejsze dzieła: ballada z tamtej strony, żal, nic więcej, nuta człowiecza, tomy wierszy: Kamień (1927), Dzień jak co dzień (1930), Ballada z tamtej strony (1932), W błyskawicy (1934), Nic więcej (1936), Nuta człowiecza (1939). Polski poeta dwudziestolecia międzywojennego, w latach trzydziestych związany z grupą literacką Kwadryga, przedstawiciel tzw. drugiej Awangardy, której twórczość cechował katastrofizm. Jako ochotnik jeszcze przed zdaniem matury wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. Z wykształcenia, zamiłowania i zawodu nauczyciel (ukończył też studia w zakresie pedagogiki specjalnej). Redaktor m. in. czasopism dla dzieci "Płomyk" i "Płomyczek". Współpracował z wieloma pismami: "Reflektorem" (tu debiutował jako poeta w 1923 r.), Zet, Głosem Nauczycielskim, Pionem i Kameną, w Polskim Radiu pracował w dziale literackim, pisał słuchowiska radiowe. Zginął tuż po wybuchu II wojny światowej, podczas bombardowania. Charakterystyczną cechą wierszy Czechowicza jest niestosowanie wielkich liter i znaków interpunkcyjnych, co decyduje o poetyckiej wieloznaczności tekstów. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Panienka

Maria Konopnicka

Maria Konopnicka Panienka Gdzie panienka jest we dworze, Tam nikt smutnym być nie może, Bo panienka i rozśmieszy, I zabawi, i pocieszy. Dzień jej cały pełno wszędzie, Chwilki próżno nie usiędzie, Nigdy sobie, zawsze komu, Jak ptaszyna śpiewa w domu. Czy choroba, czy wesele, Do panienki idą śmiele: Ona druchny śliczne stroi, I choroby się nie boi, Dla Pawłowej fartuch szyje, Lusię... Maria Konopnicka Ur. 23 maja 1842 r. w Suwałkach Zm. 8 października 1910 r. we Lwowie Najważniejsze dzieła: O Janku Wędrowniczku, O krasnoludkach i sierotce Marysi, Nasza szkapa, Miłosierdzie gminy, Rota, Dym, Mendel Gdański Poetka, publicystka, nowelistka, tłumaczka. Zajmowała się krytyką literacką. Pisała liryki stylizowane na ludowe i realistyczne obrazki (W piwnicznej izbie). Wydawała cykle nowel (Moi znajomi, Nowele, Na drodze). W otoczeniu ośmiorga swoich dzieci tworzyła bajki (Na jagody). Jako poetka, inspiracji szukała w naturze (Zimowy poranek). Swoje wiersze publikowała głównie w prasie. Wiersz patriotyczny Rota konkurował z Mazurkiem Dąbrowskiego o miano hymnu Polski. Wiele jej utworów powstało podczas podróży po Europie (Italia). Ostatnie lata życia poświęciła poematowi Pan Balcer w Brazylii. autor: Bartłomiej Chwil Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

XXXI (Odkąd znów padło w proch twe czoło dumne...)

Adam Asnyk

Adam Asnyk Nad głębiami XXXI Odkąd znów padło w proch twe czoło dumne, Na synów twoich dziwna zeszła trwoga; Ich wzrok bezmyślny widzi tylko trumnę, Na której wsparła się zwycięzcy noga. Oni nie wiedzą, że ty prochom dziatek Dziś posłuchanie dajesz tam u Boga, I śmią narzekać, o najlepsza z matek! Żeś porzuciła ich na pastwę wroga; Lecz ty wymową cichą, aposto... Adam Asnyk Ur. 11 listopada 1838 r. w Kaliszu Zm. 2 sierpnia 1897 r. w Krakowie Najważniejsze dzieła: Pijąc Falerno, Piosnka pijacka, Między nami nic nie było, Gdybym był młodszy, Jednego serca..., Nad głębiami (cykl sonetów), Daremne żale, Do młodych Poeta, epigon romantyzmu tworzący w epoce pozytywizmu i Młodej Polski, autor dramatów i opowiadań. Syn powstańca 1831 r., zesłańca. Podejmował różne kierunki studiów (rolnicze, medyczne, nauki społeczne), prowadząc działalność spiskową. Był więziony w Cytadeli (1860). W powstaniu styczniowym zaangażowany po stronie czerwonych, był członkiem rządu wrześniowego. Po upadku zrywu uzyskał stopień dra filozofii w Heidelbergu (1866), zaczął wydawać pierwsze utwory w prasie lwowskiej (1864-65). W 1870 r. osiadł w Krakowie, brał czynny udział w życiu samorządowym, był posłem na Sejm Krajowy z ramienia demokratów (1889). Amator Tatr, wiele podróżował (Włochy, Tunezja, Algieria, Cejlon, Indie). Pochowany na Skałce. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

miss ameryka

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska miss ameryka blues i cóż ci z tego przyjdzie żeś miss *ameryką* że masz ciało wenery a twarzyczkę kotka nie znasz mego tancerza nigdy go nie spotkasz nie zakocha się w tobie z namiętnością dziką on *mnie* wybrał i zmierzył podług swych kanonów i rzekł że w całym świecie takiej drugiej nie ma ... Maria Pawlikowska-Jasnorzewska Ur. 24 listopada 1891 w Krakowie Zm. 9 lipca 1945 w Manchesterze Najważniejsze dzieła: Szofer Archibald. Komedia w 3 aktach, Baba-Dziwo. Tragikomedia w 3 aktach, Niebieskie migdały, Różowa magia. Poezje, Pocałunki Poetka i dramatopisarka, córka malarza Wojciecha Kossaka, siostra satyryczki Magdaleny Samozwaniec. Specjalizowała się w krótkich utworach poetyckich, przywołujących na myśl starożytną tradycję epigramatu. Najczęściej pisała wiersze o tematyce miłosnej, zazwyczaj oparte na nieoczekiwanych konceptach. Nieobca była jej też tematyka pozycji kobiety w społeczeństwie. W czasie wojny tworzyła z kolei wiersze opisujące wpływ brutalnej historii na losy i mentalność ludzką. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Między nami nic nie było

Adam Asnyk

Między nami nic nie było Między nami nic nie było!  Żadnych zwierzeń, wyznań żadnych!  Nic nas z sobą nie łączyło —  Prócz wiosennych marzeń zdradnych;    Prócz tych woni, barw i blasków,  Unoszących się w przestrzeni;  Prócz szumiących śpiewem lasków  I tej świeżej łąk zieleni;    Prócz tych kaskad i potoków,  Zraszających każdy parów,  Prócz girlandy tęcz, obłoków,  Prócz natury słodkich czarów;    Prócz tych wspólnych, jasnych zdrojów,  Z których serce zachwyt piło;  Prócz pierwiosnków i powojów,—  Między nami nic nie było! [...]Adam AsnykUr. 11 listopada 1838 r. w Kaliszu Zm. 2 sierpnia 1897 r. w Krakowie Najważniejsze dzieła: Pijąc Falerno, Piosnka pijacka, Między nami nic nie było, Gdybym był młodszy, Jednego serca..., Nad głębiami (cykl sonetów), Daremne żale, Do młodych Poeta, epigon romantyzmu tworzący w epoce pozytywizmu i Młodej Polski, autor dramatów i opowiadań. Syn powstańca 1831 r., zesłańca. Podejmował różne kierunki studiów (rolnicze, medyczne, nauki społeczne), prowadząc działalność spiskową. Był więziony w Cytadeli (1860). W powstaniu styczniowym zaangażowany po stronie ?czerwonych?, był członkiem rządu wrześniowego. Po upadku zrywu uzyskał stopień dra filozofii w Heidelbergu (1866), zaczął wydawać pierwsze utwory w prasie lwowskiej (1864-65). W 1870 r. osiadł w Krakowie, brał czynny udział w życiu samorządowym, był posłem na Sejm Krajowy z ramienia demokratów (1889). Amator Tatr, wiele podróżował (Włochy, Tunezja, Algieria, Cejlon, Indie). Pochowany na Skałce. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Katarynka

Bolesław Prus

Katarynka Na ulicy Miodowej co dzień około południa można było spotkać jegomościa w pewnym wieku, który chodził z placu Krasińskich ku ulicy Senatorskiej. Latem nosił on wykwintne, ciemnogranatowe palto, popielate spodnie od pierwszorzędnego krawca, buty połyskujące jak zwierciadła — i — nieco wyszarzany cylinder. Jegomość miał twarz rumianą, szpakowate faworytyi siwe, łagodne oczy. Chodził pochylony, trzymając ręce w kieszeniach. W dzień pogodny nosił pod pachą laskę; w pochmurny — dźwigał jedwabny parasol angielski. [...]Bolesław PrusUr. 20 sierpnia 1847 r. w Hrubieszowie Zm. 19 maja 1912 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: Anielka (1880), Powracająca fala (1880), Katarynka (1881), Antek (1881), Kamizelka (1882), Placówka (1886), Lalka (1890), Emancypantki (1894), Faraon (1897), Dzieci (1909) Właśc. Aleksander Głowacki (pseudonim literacki pochodzi od nazwy rodowego herbu Prus); polski pisarz i publicysta, jeden z najwybitniejszych pisarzy okresu pozytywizmu, teoretyk i twórca podwalin realizmu w polskiej literaturze. Twórczość Prusa bywa zestawiana z dziełami Karola Dickensa i Antoniego Czechowa. Wcześnie stracił rodziców, wychowywali go krewni, przez pewien czas w Kielcach pozostawał m.in. pod opieką brata Leona, działacza ?czerwonych?. Zapewne pod jego wpływem przyłączył się do powstania styczniowego; ranny w głowę, trafił do więzienia w Lublinie. Zwolniony, ukończył gimnazjum w Lublinie i zdał na wydz. mat.-fiz. Szkoły Głównej, ale studiów nie skończył. Pracował jako korepetytor, a nawet robotnik w fabryce Lilpopa, nie rezygnując z samokształcenia (szczególnie interesowała go logika, ale ogłosił też np. artykuł o elektryczności). Publikowanie stałych felietonów w ?Niwie? i sławnych Kronik w ?Kurierze Warszawskim? zapewniło mu stabilizację materialną; w 1875 r. ożenił się ze swą kuzynką Oktawią Trembińską. Powieści stawiał za cel dokonywanie rodzaju analizy socjologicznej, wskazywanie istotnych procesów społ. poprzez badanie typów ludzkich ukształtowanych przez aktualne przemiany. Praca literacka miała opierać się na obserwacji, systematyzacji spostrzeżeń i wnioskowaniu. Prus brał aktywnie udział w wielu akcjach oświatowych i społecznych (np. w organizowaniu Kasy Przezorności i Opieki dla Literatów i Dziennikarzy, obywatelskiej pomocy dla robotników pozbawionych pracy po strajkach w 1905 r.). W testamencie ufundował stypendium dla zdolnych dzieci wiejskich - wypłacane do dziś. autor: Iga GawrońskaKupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Ścieżki

Klara Nowakowska

Klara Nowakowska Niska rozdzielczość Ścieżki Zmienia kierunek, zawraca do bezpiecznej ścieżki, której nie wydeptał człowiek: przedziera się z matecznika do wspólnych żerowisk, przez polany bez nazwy, obok głównej drogi. ... Klara Nowakowska ur.1978 Najważniejsze dzieła: Zrosty (1999), Ulica Słowiańska (2012), Niska rozdzielczość (2013) Poetka. Mieszka we Wrocławiu, co znalazło odzwierciedlenie w pełnym lokalnego kolorytu tomiku Ulica Słowiańska. Jeden z jej wierszy zapisano zresztą na wspomnianej ulicy na płycie chodnikowej. Laureatka Nagrody Głównej IV Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Jacka Bierezina 1998 za projekt tomu Zrosty, nominowana do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius 2014 w kategorii książka roku za tom Niska rozdzielczość. Większość jej wierszy hołduje poetyce minimalizmu. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.