Studia Socjologiczno-Polityczne 1(16) 2022

Praca zbiorowa

W numeru 1(16)/2022 „Studiów Socjologiczno-Politycznych. Seria nowa” znajdziemy blok artykułów na temat „Niektóre problemy nowego porządku międzynarodowego”, redaktorem bieżącego tomu czasopisma jest prof. Roman Kuźniar. Zagadnienia omawiane przez autorów są zróżnicowane, ale łączy je jeden wyróżnik. Odnoszą się do nowych zjawisk międzynarodowych, są wręcz ich ilustracją. Jest tak również w tych przypadkach, gdy ich korzenie są odległe, ale ich obecna postać wnosi nową jakość do życia międzynarodowego. Z jednej strony wzbogaca jego strukturę, a z drugiej jest przyczyną napięć, konfliktów i niestabilności.

Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego. T. 23

red. Helena Synowiec

Kolejny tom wydawnictwa ciągłego adresowany jest do polonistów, studentów polonistyki, dydaktyków języka ojczystego i literatury oraz do pedagogów. Zamieszczone w nim artykuły uwzględniają problemy kształcenia polonistycznego we współczesnej szkole, takie jak m.in.: przygotowanie studentów do interpretacji tekstów poetyckich, wyzwalanie przez nauczycieli twórczej postawy uczniów, możliwości dialogu z tradycją literacką na lekcjach, "czytanie" obrazu, analiza tekstów reklam jako tekstów kultury, przydatność publikacji wspomnieniowej o zasięgu regionalnym do badań językowo-kulturowych i działań edukacyjnych. Kilka artykułów dotyczy dyskursu szkolnego i związanej z nim aktualnej problematyki: wulgaryzacji języka, komunikatywności podręczników do plastyki i muzyki, przenikania się słowa i obrazu w publikacjach adresowanych do uczniów, sposobów opracowania wybranych zagadnień gramatycznych w podręcznikach dawnych i najnowszych. Ponadto w tomie zamieszczono recenzje kilku – przydatnych w teoretycznym i praktycznym przygotowaniu polonistów – publikacji. Tom wzbogaci warsztat dydaktyczny nauczycieli i studentów oraz skłoni ich do refleksji nad rolą języka polskiego w rozwijaniu osobowości uczniów.

Przysięgnij, że opowiesz

Rachel Roth

Wspomnienia Racheli Roth włączają się w wielką opowieść świadków o Holokauście. Spisane w latach siedemdziesiątych XX wieku są wypełnieniem przyrzeczenia złożonego nieznajomej więźniarce w Auschwitz i upamiętnieniem tych wszystkich, którzy bezimiennie cierpieli i ginęli. Rachela opowiada światu o tym, co przeżyła ona – ta, która cudem przetrwała, i co przeżyli ci, którzy umierali pobici, zagłodzeni, zamarznięci, rozstrzelani, zagazowani. Rachela Roth do dziś przechowuje w domu bezcenną pamiątkę – rodzinne zdjęcie zrobione w warszawskim getcie latem 1941 roku podczas uroczystości zaślubin jej wuja. Wokół skromnie zastawionego stołu zgromadziło się dwadzieścia jeden osób. Z tego grona przeżyła tylko ona – dziewczyna na prawym skraju fotografii obejmująca troskliwie kilkuletniego chłopczyka – swojego braciszka. Pozostali – jej mama, siostry i brat, dziadkowie i kuzyni – zginęli w łapankach w getcie, w transportach do obozów zagłady, w komorach gazowych.

Polityka - edukacja - płeć kulturowa. Z perspektywy antropogiki społecznej

Elżbieta Górnikowska-Zwolak

Polityka jest dzisiaj terminem wszechobecnym. W publikacji Polityka – edukacja – płeć kulturowa. Z perspektywy antropogiki społecznej autorka, reprezentantka pedagogiki (antropogiki) społecznej, analizuje różne ujęcia polityki, skupia się na polityce społecznej i edukacyjnej, poszukując miejsca dla polityki płci. Dokonuje krytycznego wglądu w politykę edukacyjną w Polsce po transformacji ustrojowej 1989 roku. Edukacja jest tu z jednej strony ujmowana szeroko, także poza szkołą, w przestrzeni publicznej, skąd płyną przekazy o wymiarze wychowawczym. Z drugiej strony, rozważania ukierunkowane są na wybrane, newralgiczne dla rozwoju dziewcząt i kobiet aspekty polityki płci i edukacji, przede wszystkim edukację seksualną, prawa reprodukcyjne. Zakończenie pisania pracy zbiegło się z wybuchem Rewolucji Kobiet (jesień 2020) upominających się o demokrację i swoje obywatelskie prawa. Publikacja może pomóc w zrozumieniu, dlaczego do tego doszło.

Komunikacja naukowa w Polsce. Szczepionki, medycyna alternatywna, zmiany klimatyczne, GMO pod lupą

Aneta Krzewińska, Małgorzata Dzimińska, Izabela Warwas, Justyna Wiktorowicz

W monografii zaprezentowano wyniki jakościowego badania przeprowadzonego w projekcie H2020 CONCISE - Communication role on perception and beliefs of EU Citizens about Science, którego celem było zbadanie roli komunikacji naukowej w kształtowaniu wiedzy, opinii i przekonań obywateli Unii Europejskiej na tematy związane z nauką. W Polsce, Hiszpanii, Portugalii, na Słowacji i we Włoszech przeprowadzono jednodniowe konsultacje społeczne, w których brało udział stu odpowiednio dobranych mieszkańców danego kraju. W niniejszej publikacji przedstawione zostały wyniki konsultacji zrealizowanych w Polsce - we wrześniu 2019 roku w Łodzi. W trakcie moderowanej dyskusji uczestnicy konsultacji podzielili się swoimi opiniami na temat komunikacji naukowej, w tym szans i barier upowszechniania informacji naukowej. Publikacja składa się z czterech rozdziałów odpowiadających czterem tematom konsultacji - zmiany klimatyczne, szczepionki, GMO, medycyna alternatywna - oraz z podsumowania. Na podstawie wypowiedzi uczestników konsultacji przeprowadzonych w ramach projektu CONCISE udało się wysnuć wnioski na temat komunikacji naukowej dla omawianych tematów, jednak nie było możliwości znalezienia standardu dla komunikacji naukowej w Polsce, który mógłby stanowić uniwersalny drogowskaz dla naukowców, popularyzatorów nauki czy dziennikarzy. Każdy temat naukowy wymaga właściwej mu strategii komunikacyjnej. Dla każdego z tematów odbiorcy sformułowali odmienne preferencje dotyczące tego, skąd i w jakiej formie chcieliby otrzymywać informacje. Dlatego wydaje się uzasadnioną rekomendacją, aby osoby komunikujące treści naukowe w danym obszarze tematycznym wnikliwie rozpoznały preferencje odbiorców w tym zakresie, zanim przystąpią do komunikacji naukowej.

Seria o komisarzu Williamie Wistingu (Tom 7.). Poza sezonem

Jorn Lier Horst

Jesienna mgła spowija nadmorski krajobraz. Ove Bakkerud zamierza spędzić ostatni spokojny weekend w domku letniskowym przed końcem sezonu. Jednak, gdy przybywa na miejsce, odkrywa, że dacza została splądrowana i wywrócona do góry nogami, a w sąsiednim domku znajduje mężczyznę pobitego na śmierć. Komisarz William Wisting widział niejedną groteskową śmierć, ale desperacja, z jaką tej jesieni spotyka się w Stavern, jest dla niego zaskoczeniem. Jakby sprawca nie miał nic do stracenia. Dlatego nie jest zbytnio zachwycony, kiedy jego córka Line wprowadza się do drewnianego domku u ujścia fiordu. Jego niepokój wzrasta, kiedy policja odkrywa wśród szkierów kolejne zmasakrowane ciała, a z nieba spadają martwe wróble. The Booksellers' Prize 2011 Nominacja do The Petrona Award 2014 Kryminał pierwsza klasa. Sindre Hovdenakk, VG Klasyczny kryminał policyjny dzieło pisarza, który zna się na rzeczy Wszystkim miłośnikom powieści kryminalnych polecam twórczość Jrna Liera Horsta. Zacznijcie koniecznie od Poza sezonem. Torbjrn Ekelund, Dagbladet Miłośnicy kryminałów przeczytajcie to! Knut Holt, Fdrelandsvennen Poza sezonem to dobra, gruntownie przemyślana powieść kryminalna. Helge Ottesen, Varden Jrn Lier Horst znowu odniósł sukces. Svein Einar Hansen, stlandsposten To dobra do szpiku kości powieść kryminalna. Finn Stenstad, Tnsberg Blad Jrn Lier Horst jest autorem kryminałów "JASKINIOWIEC" i "PSY GOŃCZE, których ta druga to najbardziej utytułowana i nagradzana książka Horsta z serii o Williamie Wistingu, obsypana nagrodami zarówno ze strony dziennikarzy, jak i księgarzy. Otrzymała między innymi: Nagrodę Martina Becka 2014 (Nagroda Szwedzkiej Akademii Kryminału), Nagrodę Szklanego Klucza 2013 (Najlepszy skandynawski kryminał) Nagrodę Rivertona 2012 (Najlepszy norweski kryminał) Jrn Lier Horst (ur. 27.02.1970) to norweski pisarz i dramaturg; do września 2013 pracował jako szef wydziału śledczego Okręgu Policji Vestfold, obecnie jest pełnoetatowym pisarzem. Studiował kryminologię, filozofię i psychologię. Jest autorem przedstawień dla Teater Ibsen; serii kryminałów z komisarzem Williamem Wistingem w roli głównej, od dwóch lat ukazują się również jego powieści kryminalne w tzw. serii CLUE, przeznaczone dla młodszych czytelników. "Horst stał się mistrzem w budowaniu i podtrzymywaniu napięcia aż do ostatniej strony." Aftenposten Horst zadebiutował w 2004 powieścią Nkkelvitnet (Świadek koronny), która serię o Wiliamie Wistingu. Stworzył cykl powieści kryminalnych, w których głównym bohaterem jest William Wisting, policjant pracujący w Larviku. Książki o komisarzu Williamie Wistingu zostały przetłumaczone dotychczas na ponad 20 języków.Za powieść Vinterstengt (Po sezonie - w przygotowaniu Smak Słowa 2015 r.) otrzymał Nagrodę Norweskich Księgarzy. Jego powieść Jakthundene (Psy gończe - w przygotowaniu Smak Słowa 2015 r.) została uhonorowana Nagrodą Rivertona i Szklanym Kluczem (szw. Glasnyckeln) nagroda literacka, przyznawana corocznie pisarzom z krajów nordyckich za najlepszą powieść kryminalną

Złowieszczy dar

Emily Thiede

Jej dar może ocalić albo zabić Alessa została obdarzona przez bogów ogromną śmiercionośną mocą. By z niej korzystać, musi jednak mieć obok siebie partnera, wybranego spośród fontes ludzi posiadających zdolności magiczne. Tylko dzieląc się swoją mocą i wzmacniając dar innej osoby, może uratować swój lud. W pojedynkę jest bezsilna, a wręcz niebezpieczna dla otoczenia. Przekonali się o tym jej trzej poprzedni fontes, których uśmierciła jej moc. Już niedługo rój demonów zaatakuje wyspę Saverio. Alessa ma coraz mniej czasu, by znaleźć partnera i wraz z nim powstrzymać inwazję. Tymczasem w mieście narasta niepokój, a życiu samej Alessy zaczyna zagrażać niebezpieczeństwo nawet w murach dobrze chronionej Cytadeli. By przetrwać, zatrudnia tajemniczego wyrzutka Dantego jako osobistego ochroniarza. Czy uratuje ją i pomoże opanować jej moc, czy doprowadzi do zguby? Złowieszczy dar to głośny debiut, który zdobył serca czytelników dzięki pełnokrwistym bohaterom i misternie ukazanemu uczuciu, które rodzi się między nimi w pełnym magii świecie.

Wiersze wybrane

Duo Duo

Czesław Miłosz przypominał, że poezja może dziś być czytelnikowi „z pewnych powodów bardzo potrzebna. A te powody mają związek z naszymi duchowymi kłopotami w obecnej fazie cywilizacji”. Poezja Duo Duo jest lekiem na to „zasadnicze pozbawienie”. Niespieszna, kontemplacyjna, aluzyjna zachwyca i sprawia, że chcemy zatrzymać się, wyciszyć cywilizacyjny zgiełk i smakować obrazy, z których każdy jest jak dotknięcie, otwarcie intymnego świata artysty, afirmacja istnienia.

Bataty

Kim Tongin

Minęło prawie czterdzieści lat odkąd Solgeo wkroczył na ścieżkę artysty, a niemal trzydzieści odkąd zamieszkał w przymusowym odosobnieniu. Cała seksualna energia, której nie mógł wykorzystać na kobietach, wezbrała w jego głowie, przeniosła się do palców i znalazła wyraz w obrazach. [...] Ale nagle pojawiło się niezadowolenie, które w ciągu ostatnich dwudziestu lat stopniowo kiełkowało. [...] Teraz chciał narysować bardziej dynamiczną twarz ludzką. W swoich obrazach pragnął wydobyć wyraz tej twarzy. Dlatego spędzał całe dnie na malarstwie portretowym, odrzucając bez namysłu konwencję. Ale artysta, który żył poza światem, nie mógł już sobie przypomnieć twarzy człowieka. Fragment opowiadania „Szalony malarz”   Początki działalności literackiej Kim Tongina przypadają na lata dwudzieste XX wieku. Utwory pisarza, pozbawione dydaktyzmu, ukazują realistycznie indywidualne tragedie jednostek, które daremnie próbują zmienić swoje położenie, i skłaniają czytelnika do refleksji nad naturą ludzką i nieuchronnością losu.   Kim Tongin (1900–1951) – koreański pisarz, poeta i literaturoznawca. Uważany jest za prekursora realizmu i naturalizmu we współczesnej literaturze koreańskiej. Głosił potrzebę autonomii literatury i odcięcia sztuki od debat ideologicznych. Wiele spośród jego opowiadań doczekało się adaptacji filmowych. Od 1955 r. nagroda jego imienia przyznawana jest utalentowanym pisarzom południowokoreańskim.

Annika Bengtzon (tom 7). Dożywocie

Liza Marklund

Policjantka Nina Hoffman odkrywa zwłoki swojego kolegi ze służby, Davida Lindholma. Obok ciała denata funkcjonariusze znajdują wstrząśniętą i przerażoną żonę Julię. Z jej nieskładnych słów można wywnioskować, że do mieszkania wtargnęła jakaś kobieta, zastrzeliła Davida, po czym porwała ich czteroletniego synka i uciekła. Wszystkie dowody wskazują jednak winę Julii. Grozi jej dożywocie. Mimo własnych kłopotów Annika angażuje się w sprawę. Odkrywa, że przeszłość zamordowanego policjanta kryje wiele mrocznych tajemnic. Rozpoczyna się wyścig z czasem, w trakcie którego dziennikarka musi oczyścić Julię z podejrzeń i odnaleźć jej zaginionego syna.

Ciężar skóry

Małgorzata Rejmer

Ciało, trauma, magia. Codzienna groza życia i marzenia o wolności. Autorka głośnych reportaży o Bałkanach powraca do prozy. Polska, Albania, Kosowo. Graniczne sytuacje zamknięte w dziesięciu zmysłowych opowieściach o wyobcowaniu i szukaniu bliskości, o przemocy i codziennych klęskach. O tym, jak słabi mogą poczuć się silni, a odrzuceni znaleźć miłość. Ciężar skóry to mroczne baśnie dla dorosłych, które zbaczają z torów realizmu i pozwalają spojrzeć na współczesnego człowieka z nowej, często zaskakującej perspektywy. Wytrącają ze strefy komfortu i zmuszają do zastanowienia się nad kwestiami, których w rutynie codziennego życia wolimy nie dostrzegać. Żonglując stylami, Rejmer kreśli panoramę współczesnych niepokojów, frustracji i pragnień. AUDIOBOOK CZYTAJĄ BARBARA LIBEREK I JAN MARCZEWSKI

Następcy

Joseph Conrad

"Następcy" to opowieść o grupie osób będących przedstawicielami obcej rasy pochodzącej z Czwartego Wymiaru. Jedną z nich jest tajemnicza i fascynująca kobieta, którą przypadkowo poznaje Artur, niedoceniony angielski pisarz. To ona powoli odsłania przed nim kulisy skomplikowanej operacji mającej na celu przejęcie władzy nad Ziemią. Artur, otrzymując przy okazji coraz większe korzyści finansowe i społeczne, daje wplątać się w skomplikowaną, makiaweliczną intrygę, nie zdając sobie sprawy, że jest jedynie drobnym narzędziem w dążeniu do globalnego celu. Autorzy w swojej historii wykorzystali wiele elementów literatury gatunkowej - science fiction oraz grozy - dzięki którym poczucie zagrożenia i niestabilności świata potęguje jej złowrogą wymowę.

Obraz, który nas zniewala. Współczesne ujęcia języka wobec esencjalizmu i problemu referencji

Ewa Bińczyk

Główną inspirację książki stanowi wizerunek funkcjonowania języka w kulturach archaicznych, przedpiśmiennych. Poddając analizie egzotykę tych kultur, sięgamy w rejony najodleglejszej historii ludzkości i dotykamy problemu początków języka symbolicznego. Prezentowany przez Autorkę model kultur przedreferencyjnych staje się swego rodzaju punktem oparcia dla wyobraźni badawczej, ułatwiając rezygnację z nawyków tradycyjnego myślenia o języku (chodzi o myślenie oparte na esencjalizmie, dualizmie oraz zogniskowane wokół problemu referencyjności). Tytułowy obraz, który nas zniewala, to pewien zbór przesądzeń filozoficznych, które uniemożliwiały rozwinięcie płodnych badań nad językiem. Zresztą, nie chodzi tylko o język, lecz także o naukę i technologię, a nawet o świat współczesny, jak przekonuje jeden z najważniejszych bohaterów tej pracy, B. Latour. Opracowanie oddaje tez  głos takim badaczom, jak: S. Fish, L. Wittgenstein, R. Rorty czy J. Mitterer.   Ewa Bińczyk (ur. 1976) - ukończyła filozofię oraz socjologię na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. W roku 2004 obroniła na tej samej uczelni pracę doktorską z zakresu filozofii. Autorka książki Socjologia wiedzy w Biblii (Kraków 2003). Publikowała artykuły oraz recenzje w "Zagadnieniach Naukoznawstwa", "Przeglądzie Filozoficznym", "Tekstach Drugich", "Przeglądzie Religioznawczym". "Er(r)go", "Studiach Socjologicznych", "Kulturze Współczesnej".   

Język. Wprowadzenie do badań nad mową

Magdalena Buchta

Po raz pierwszy wydana w 1921 roku, czyli przed niemal stu laty, książka Edwarda Sapira o oryginalnym tytule Language: An introduction to the study of speech uznawana jest za jedno z najważniejszych dzieł w historii językoznawstwa. Można się w niej doszukać nie tylko zalążków słynnej hipotezy Sapira-Whorfa o relatywizmie językowym, ale również źródeł inspiracji dla późniejszych wybitnych badaczy. Przede wszystkim jednak Languag to książka fascynująca sama w sobie, zawierająca rozmaite, wciąż zaskakująco aktualne, obserwacje na temat natury języka i komunikacji międzyludzkiej, traktująca język przede wszystkim jako charakterystyczną dla ludzi umiejętność pozostającą w relacji z innymi przejawami człowieczeństwa. Jak pisze sam autor: „Przede wszystkim chcę pokazać, czym dla mnie jest język, jak zmienia się on w czasie i przestrzeni i jaki jest jego związek […] z myśleniem, historią, rasą, kulturą, sztuką”. Język. Wprowadzenie do badań nad mową zabiera Czytelnika w fascynującą podróż meandrami „mowy”, prezentując z jednej strony wciąż zadziwiająco aktualne uogólnienia dotyczące jej natury, a z drugiej - niepowtarzalną różnorodność językowych faktów, pochodzących ze wszystkich zakątków świata. Przede wszystkim jednak ukazuje myśl autora w postaci czystej, nieprzetworzonej przez późniejsze szkoły i koncepcje językoznawcze, którą dzięki niniejszemu wydaniu polski czytelnik ma okazję wreszcie poznać.

Niemiecki generał wojsk pancernych. Pamiętnik Hermanna Balcka

Stephen Robinson

Niezwykła historia jednego z najbardziej błyskotliwych dowódców polowych w dziejach II wojny światowej. Balck zapisał się w historii jako wybitny dowódca wojsk pancernych w trakcie bitew nad rzeką Czir - serii desperackich starć na mroźnych stepach południowej Rosji podczas katastrofalnej kampanii stalingradzkiej. Dzięki tym sukcesom zasłużenie zyskał w Wehrmachcie reputację dowódcy zdolnego poprowadzić jednostki pierwszej linii i odnoszącego zwycięstwa w walce z przeważającymi siłami wroga. Mimo spektakularnej kariery wojskowej, po zakończeniu wojny Balck pozostawał mało znaną postacią. W przeciwieństwie do Erwina Rommla, Heinza Guderiana czy Ericha von Mansteina, którzy do dziś są postrzegani jako legendarni niemieccy dowódcy, Hermann Balck w znacznej mierze popadł w zapomnienie. Niniejsza książka opisuje szlak bojowy Hermanna Balcka z czasów II wojny światowej od walk we Francji po Stalingrad. Narracja historyczna przeplatana jest wyimkami ze wspomnień generała. Przedstawia świetnego dowódcę, który potrafił w taktyce wykorzystać szybkość oraz zaskoczenie i z pasją przewodził żołnierzom. Balck jawi się w niej jako profesjonalista, a także człowiek o dużej ciekawości intelektualnej i zamiłowaniu do sztuki klasycznej, który jednocześnie mimo to ochoczo walczył za totalitarną Trzecią Rzeszę. Książka ta przedstawia krytyczny okres w życiu Hermanna Balcka od chwili, gdy pożegnał się z piechotą i po raz pierwszy objął dowodzenie jednostką pancerną. Obrazuje jego przemianę w niezwykle utalentowanego taktyka. Autor korzystał z licznych źródeł, w tym raportów wojskowych i relacji żołnierzy wojsk alianckich. Stephen Robinson - australijski historyk, autor książek na temat II wojny światowej i strategii wojskowych. Jest też oficerem rezerwy w Armii Australijskiej i był instruktorem w Royal Military College. Patroni medialni:

Bali (#1). Trzydzieści zachodów słońca, w których można się zakochać

Mercedes Ron

Nikki dorastała na małej wyspie na Bali. Jest lekarzem weterynarii, prowadzi też zajęcia z jogi i robi masaże. Alex wylądował w tej oazie, uciekając z gwarnego Londynu. Jest zawodowym pilotem, żyje w luksusie. Mają tylko trzydzieści dni na bycie razem, więc żadne z nich nie spodziewa się wichru uczuć, które pchną ich w romans, na który żadne z nich nie jest gotowe. Przed czym tak naprawdę ucieka Alex? Jaki jest prawdziwy powód obaw Nikki? Czy można żyć miłością, która ma ustaloną datę wygaśnięcia? A może są historie miłosne, które mają tylko bilet w jedną stronę? Seria Bali to kolejny sukces Mercedes Ron po przebojowej i zekranizowanej Trylogii winnych.