Do gościa (Nie pieść się długo z mymi książeczkami...)

Jan Kochanowski

Jan Kochanowski Fraszki, Księgi pierwsze Do gościa Nie pieść się długo z mymi książeczkami, Gościu, boć rzeką: Bawisz się fraszkami. ----- Ta lektura, podobnie jak tysiące innych, dostępna jest na stronie wolnelektury.pl. Wersja lektury w opracowaniu merytorycznym... Jan Kochanowski Ur. 6 czerwca 1530 r. w Sycynie koło Zwolenia Zm. 22 sierpnia 1584 r. w Lublinie Najważniejsze dzieła: Odprawa posłów greckich (1578), Psałterz Dawidów (parafrazy psalmów, 1579), Treny (1580), Fraszki (1584), Pieśni ksiąg dwoje (1586) Wybitny poeta polski okresu odrodzenia, którego twórczość odegrała ogromną rolę w rozwoju języka, literatury i kultury polskiej. Syn zamożnego ziemianina, studiował w Akademii Krakowskiej (1544-1547) oraz na uniwersytetach w Królewcu i Padwie (1555-1559). Podróżował po Włoszech i Francji, gdzie poznał poetów Plejady (Ronsard). Po powrocie do Polski dzięki biskupowi Myszkowskiemu rozpoczął karierę na dworze Zygmunta Augusta, w 1563 r. został sekretarzem królewskim. Ok. 1575 r. ożenił się i osiadł na wsi. Śmierć jednej z córek stała się pobudką do napisania oryginalnego cyklu trenów. Zmarł nagle na serce. W jego pogrzebie uczestniczył król Stefan Batory, kanclerz J. Zamojski i in. autor: Katarzyna Migdał Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Na swoje księgi

Jan Kochanowski

Jan Kochanowski Fraszki, Księgi pierwsze Na swoje księgi Nie dbają moje papiery O przeważne bohatery; Nic u nich Mars, chocia srogi, I Achilles prędkonogi; Ale śmiechy, ale żarty Zwykły zbierać moje karty. Pieśni, tańce i biesiady Schadzają się do nich rady. Statek tych czasów nie płaci, Pracą człowiek próżno t... Jan Kochanowski Ur. 6 czerwca 1530 r. w Sycynie koło Zwolenia Zm. 22 sierpnia 1584 r. w Lublinie Najważniejsze dzieła: Odprawa posłów greckich (1578), Psałterz Dawidów (parafrazy psalmów, 1579), Treny (1580), Fraszki (1584), Pieśni ksiąg dwoje (1586) Wybitny poeta polski okresu odrodzenia, którego twórczość odegrała ogromną rolę w rozwoju języka, literatury i kultury polskiej. Syn zamożnego ziemianina, studiował w Akademii Krakowskiej (1544-1547) oraz na uniwersytetach w Królewcu i Padwie (1555-1559). Podróżował po Włoszech i Francji, gdzie poznał poetów Plejady (Ronsard). Po powrocie do Polski dzięki biskupowi Myszkowskiemu rozpoczął karierę na dworze Zygmunta Augusta, w 1563 r. został sekretarzem królewskim. Ok. 1575 r. ożenił się i osiadł na wsi. Śmierć jednej z córek stała się pobudką do napisania oryginalnego cyklu trenów. Zmarł nagle na serce. W jego pogrzebie uczestniczył król Stefan Batory, kanclerz J. Zamojski i in. autor: Katarzyna Migdał Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Minotaur

Tadeusz Miciński

Tadeusz Miciński Zatoka tęcz Minotaur Śniłem sen dziwny: żeśmy klęczeli oboje w kościelnym zmroczu lip a z rozsrebrzonych ołtarzy sypał się kwiat anielskich pełen twarzy a na powietrzu brzęczą złote roje. I klęczeliśmy przed sobą oboje i usta nasze spoiły się łzami i nie było już świata przed nami i tylko jedna świętość: serce Twoje. Ponad borami krwawiło się zorze i słychać szum! tak chrzęszczą zbroje, lub do księżyca wzbierające morze, a my słuchając, klęczym... Tadeusz Miciński Ur. 9 listopada 1873 w Łodzi Zm. w lutym 1918 pod Czertykowem na Białorusi Najważniejsze dzieła: W mroku gwiazd, Kniaź Patiomkin, W mrokach złotego pałacu czyli Bazylissa Teofanu, Nietota. Księga tajemna Tatr, Xiądz Faust Prozaik, poeta, dramaturg, publicysta; zafascynowany gnozą, mistycyzmem, towianizmem, głosił idee panslawistyczne i mesjanistyczne. Urodził się w rodzinie inteligenckiej w Łodzi, ukończył szkołę średnią w Warszawie, następnie studiował w Krakowie (UJ, literatura polska, historia) oraz w Berlinie i Lipsku (filozofia i psychologia). Był członkiem radykalnych ugrupowań studenckich; pracował jako nauczyciel domowy. W 1896 r. debiutował poematem ,,Łazarze" i otrzymał drugą nagrodę krakowskiego ,,Czasu" za opowiadanie Nauczycielka (1896). Podczas studiów zagranicznych zaprzyjaźnił się ze Stanisławem Przybyszewskim i Wincentym Lutosławskim, filozofem i mesjanistą, propagatorem abstynencji, wówczas wykładającym w Hiszpanii; tam też ożenił się (1897) z Marią Dobrowolską, pochodzącą z zamożnego ziemiaństwa, co zabezpieczyło jego byt materialny i pozwoliło poświęcić się pracy intelektualnej i twórczej. Po powrocie do kraju osiadł w Krakowie, często przebywał też w Zakopanem, gdzie przyjaźnił się ze Stanisławem Witkiewiczem (ojcem), współpracował z krakowskim ,,Życiem". W 1902 r. wydał swój jedyny tom poezji W mroku gwiazd, później pisał jedynie poematy, często wplecione w większe całości. W 1906 r. opublikował tom artykułów Do źródeł duszy polskiej oraz dramat Kniaź Patiomkin, a w 1909 r. ukazał się kolejny dramat historyczny, tym razem z dziejów Cesarstwa Bizantyńskiego, W mrokach złotego pałacu (...). Następnie związał się z Warszawą. Wydał dwie ważne powieści Nietotę (1910) i Xiędza Fausta (1913), do których krytyka odniosła się z pełnym zastrzeżeń dystansem. Publikował m.in. w ,,Tygodniku Ilustrowanym", a w 1914 r., podczas wybuchu konfliktu bałkańskiego wyjechał do Sofii jako korespondent tygodnika "Świat". W latach 1915--1918 przebywał w Rosji, w Moskwie współpracował z czasopismami ("Gazeta Polska", "Russkoje słowo", "Russkije wiedomosti") oraz kołem literacko-artystycznym przy Domu Polskim, był oficerem oświatowym w korpusie polskim Józefa Dowbora-Muśnickiego. W drodze powrotnej korpusu do kraju, Miciński zginął w przypadkowym starciu czy napadzie, zabity przez chłopów lub żołnierzy Gwardii Czerwonej; dokładna data śmierci nie jest znana. Z pozostałych rękopisów wydano pośmiertnie m.in. dramat Termopile, powieści Wita, Mene-Mene-Thekel-Upharisim oraz poemat Niedokonany. Będąc twórcą Młodej Polski, Miciński kształtuje odrębny styl, oparty na odrębnym również światopoglądzie. Przedstawiał wizję świata jako pola walki dobra ze złem (manicheizm), opowiadając się zarazem za moralnym obowiązkiem doskonalenia siebie, własnego narodu i świata (realizacja idei wolności). Jego symbolizm przechyla się niekiedy w kierunku surrealizmu, jego twórczość dramatyczna, określana jako ekspresjonistyczna, wykracza w kierunku misteriów filozoficznych; operując poetyką snu, strumienia świadomości, Miciński nie wahał się przeplatać te wysokie tony mistyczne analizą społeczną i groteską. Zafascynowany nim Witkacy czerpał wiele inspiracji artystycznych z twórczości Micińskiego, ponadto zadedykował mu Nienasycenie oraz sportretował w jednej z postaci z młodzieńczej powieści 622 upadki Bunga. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Hymn do Nirwany

Kazimierz Przerwa-Tetmajer

Hymn do Nirwany Z otchłani klęsk i cierpień podnoszę głos do ciebie,    Nirwano!  Przyjdź twe królestwo jako na ziemi, tak i w niebie,    Nirwano!  Złemu mnie z szponów wyrwij, bom jest utrapion srodze,    Nirwano!  I niech już więcej w jarzmie krwawiącym kark nie chodzę,    Nirwano!  Oto mi ludzka podłość kałem w źrenice bryzga,    Nirwano!  Oto się w złości ludzkiej błocie ma stopa ślizga,    Nirwano!  Oto mię wstręt przepełnił, ohyda mię zadusza,    Nirwano!  I w bólach konwulsyjnych tarza się moja dusza,    Nirwano! [...]Kazimierz Przerwa-Tetmajer Ur. 12 lutego 1865 w Ludźmierzu Zm. 18 stycznia 1940 w Warszawie Najważniejsze dzieła: Na Skalnym Podhalu (1910), Legenda Tatr (1912); wiersze: Eviva l'arte; Hymn do Nirwany; Koniec wieku XIX; Prometeusz; Lubię, kiedy kobieta; Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej; Pieśń o Jaśku zbójniku; List Hanusi. Poeta, jeden z czołowych przedstawicieli polskiego modernizmu (Młodej Polski); spośród jego obfitej twórczości poetyckiej najistotniejsze dla historii literatury pozostają wiersze z drugiej (1894), trzeciej (1898) i czwartej (1900) serii Poezji, oddające ducha dziewiętnastowiecznego dekadentyzmu, pesymizmu egzystencjalnego, a także fascynacji myślą Schopenhauera i Nietzschego oraz mitologią i filozofią indyjską, które właściwe było pokoleniu Tetmajera, szczególnie młodopolskiej bohemie. Tetmajer zasłynął ponadto jako autor śmiałych erotyków, a także piewca górskiej przyrody Tatr i popularyzator folkloru podhalańskiego; pisał również dramaty (Zawisza Czarny, Rewolucja, Judasz), nowele i powieści (Ksiądz Piotr; Na Skalnym Podhalu; Legenda Tatr; Z wielkiego domu; Panna Mery). Był przyrodnim bratem Włodzimierza Tetmajera, stanowił prototyp postaci Poety z Wesela Wyspiańskiego. Jego ojciec, Adolf Tetmajer, brał udział w powstaniu listopadowym i styczniowym; matka, Julia Grabowska, należała do tzw. koła entuzjastek, literatek skupionych wokół Narcyzy Żmichowskiej. Podczas studiów na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (1884-1886) zaprzyjaźnił się z Lucjanem Rydlem, Stanisławem Estreicherem i Ferdynandem Hoesickiem. Zajmował się twórczością poetycką i pracą dziennikarską w "Kurierze Polskim" (współredaktor 1989--93), "Tygodniku Ilustrowanym", "Kurierze Warszawskim" i krakowskim "Czasie". Przez wiele lat pełnił funkcję sekretarza Adama Krasińskiego (wnuka Zygmunta, zajmującego się wydawaniem spuścizny autora Nie-Boskiej komedii) i w tej roli przebywał w Heidelbergu (1895). W czasie I wojny światowej był związany z legionami Piłsudskiego (redagował pismo "Praca Narodowa"); po wojnie wdał się w spór polsko-czechosłowacki o linię graniczną w Tatrach, był organizatorem Komitetu Obrony Spisza, Orawy i Podhala oraz prezesem Komitetu Obrony Kresów Południowych. W 1921 został prezesem Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy Polskich, a w 1934 członkiem honorowym Polskiej Akademii Literatury. Drugą połowę życia poety naznaczyła choroba. Powikłania wywołane kiłą doprowadziły najpierw do zaburzeń psychicznych (które ujawniły się już podczas obchodów 25-lecia jego twórczości w 1912 r.), a w późniejszym czasie do utraty wzroku. Pod koniec życia Tetmajer egzystował dzięki ofiarności społecznej, umożliwiono mu mieszkanie w Hotelu Europejskim w Warszawie, skąd został eksmitowany w styczniu 1940 r. przez okupacyjne władze niemieckie. Zmarł w Szpitalu Dzieciątka Jezus z powodu nowotworu przysadki mózgowej oraz niewydolności krążenia. Jest pochowany na Cmentarzu Zasłużonych w Zakopanem; na warszawskich Powązkach znajduje się jego symboliczny grób. Przeczytaj artykuł o autorze w Wikipedii Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Feta w Coqueville

Emil Zola

Fe­ta w Co­qu­evil­le I Co­qu­evil­le jest to ma­ła wio­ska ry­bac­ka, wci­śnię­ta w roz­pa­dli­nę skał nad­mor­skich o dwie mi­le od Grand­por­tu. Pięk­ne wy­brze­że pia­sczy­ste ście­le się tam u stóp do­mostw przy­cze­pio­nych do ska­li­ste­go zbo­cza, ni­by musz­le, któ­re zo­sta­wił od­pływ. Wstę­pu­jąc na wy­ży­ny Grand­por­tu, ku le­wej, roz­róż­nić moż­na cał­kiem do­kład­nie na za­cho­dzie żół­tą płach­tę nad­brzeż­nych pia­sków, po­dob­ną do fa­li zło­ci­ste­go py­łu, sy­pią­ce­go się w mo­rze z roz­dzia­wio­nej szcze­li­ny skał, a do­bre oczy po­tra­fią na­wet roz­róż­nić do­my, któ­rych rdza­wy od­cień pstrzy ska­łę ru­dy­mi klek­sa­mi, nie­bie­ska­we zaś smu­gi dy­mu wi­ją się aż po sam szczy­to­wy grze­bień ol­brzy­mie­go wa­łu, roz­gra­dza­ją­ce­go zie­mię od nie­ba. [...]Emil ZolaUr. 2 kwietnia 1840 w Paryżu Zm. 29 września 1902 w Paryżu Najważniejsze dzieła: cykl Rougon-Macquartowie (m.in. Brzuch Paryża, Nana, Germinal, Ziemia, Bestia ludzka), Teresa Raquin, Trzy miasta (Lourdes, Rzym, Paryż) Francuski pisarz, zwolennik naturalizmu. Émile Zola był jedynym synem włoskiego inżyniera, budowniczego pierwszej linii kolejowej na kontynencie europejskim, i Francuzki. Wychował się w Aix-en-Provence na południu Francji, gdzie ojciec nadzorował budowę tamy i kanału, zaopatrującego miasto w wodę pitną. W wieku 7 lat przyszły pisarz stracił ojca, przez całe życie pozostał blisko związany z matką, która wpływała na jego życie osobiste i twórczość. Po bankructwie towarzystwa budowy kanału rodzina znalazła się w bardzo trudnej sytuacji ekonomicznej. W szkole Émile zaprzyjaźnił się z przyszłym malarzem Paulem Cézanne'em (1839-1906). W 1886 r. Dzieło, powieść o niespełnionym malarzu, doprowadziła do zerwania tej przyjaźni. Zola bardzo wcześnie postanowił poświęcić się literaturze, jako szesnastolatek stworzył swoją pierwszą powieść o krzyżowcach, a w listach do przyjaciół z tego okresu wyrażał przekonanie, że kiedyś zostanie znanym pisarzem. W 1858 r. przeniósł się do Paryża, gdzie dwukrotnie podchodził do egzaminu z nauk ścisłych, po czym porzucił studia, by nie obciążać matki finansowo. Pierwsza miłość do młodej prostytutki i bezskuteczne próby sprowadzenia jej na dobrą drogę znalazły wyraz w powieści La confession de Claude. Przyszły pisarz próbował swoich sił jako urzędnik celny, ale bardzo szybko porzucił tę posadę i przez dwa lata żył w niedostatku, aż znalazł zatrudnienie w księgarni Louisa Hachette. Zaczął też publikować artykuły na temat sztuki i polityki w prasie codziennej, dzięki czemu stopniowo stał się znany. Także swoje opowiadania i powieści drukował najpierw w odcinkach. W 1870 r. ożenił się z Alexandrine Meley, wbrew woli swojej matki, która nie chciała się zgodzić na małżeństwo syna z modelką i muzą malarzy, osobą o niejasnej przeszłości. Po kilku latach dzięki sukcesowi powieści skończyły się kłopoty finansowe Zoli, pisarz kupił dom na wsi, w którym prowadził salon otwarty dla młodych twórców. W 1881 mógł już zrezygnować z pracy dziennikarskiej i poświęcić się wyłącznie powieściopisarstwu. Zola bardzo gruntownie przygotowywał się do pisania. I tak, aby stworzyć Germinal, pisarz przez 2 miesiące obserwował strajk górników w Anzin, zbierał też informacje o innych strajkujących kopalniach, o warunkach życia górników, rozmawiał z lekarzami o chorobach zawodowych, czytał prasę lewicową, aby poznać ideologię socjalistyczną, a przed napisaniem Lourdes odbył pielgrzymkę do tego miejsca. W wieku 48 lat pisarz nawiązał romans z młodą służącą Jeanne Rozerot, która wkrótce urodziła mu córkę, a następnie syna. Zola zaczął prowadzić podwójne życie, Alexandrine dopiero po śmierci męża uznała dzieci, przynając im prawo do nazwiska ojca. W latach 90. rozegrała się tzw. sprawa Dreyfusa, oficera francuskiego oskarżonego o zdradę na podstawie sfałszowanych dowodów. Zola w artykule J'Accuse! (Oskarżam!) upublicznił sprawę, w którą zamieszanych okazało się wiele wpływowych osobistości. Wielu francuskich intelektualistów podpisało się pod listem protestacyjnym, ale początkowo sąd utrzymał wyrok, a także skazał Émile'a Zolę na rok więzienia. Pisarz schronił się w Londynie, skąd mógł powrócić dopiero rok później. Ostatnie lata życia dzielił między pisanie i fotografowanie. Zafascynowany realizmem, z jakim można uwiecznić obrazy codziennego życia, stworzył ok. 10 tysięcy zdjęć, z których przetrwało kilkaset. Starał się też poświęcać jak najwięcej czasu dzieciom, mimo nieprzychylności żony. W 1902 r. pisarz zmarł w wyniku zatrucia czadem. Dzieła Zoli zostały wpisane do Indeksu Ksiąg Zakazanych. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Słoń i pszczoła

Ignacy Krasicki

Ignacy Krasicki Bajki i przypowieści Słoń i pszczoła Niechaj się nigdy słaby na mocnych nie dąsa! Zaufana tym pszczoła, że dotkliwie kąsa, Widząc, iż słoń ogromny na łące się pasie, A na nią nie uważa, choć przybliżyła się, Chciała go za to skarać. Gdy kąsać poczęła, Cóż się stało? Słoń nie czuł... Ignacy Krasicki Ur. 3 lutego 1735 r. w Dubiecku (Sanockie) Zm. 14 marca 1801 r. w Berlinie Najważniejsze dzieła: Myszeida (1775), Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki (1776), Monachomachia (1778), Pan Podstoli (1778 i 1784), Bajki i przypowieści (1779), Satyry (1779 i 1782), Antymonachomachia (1779), Wojna chocimska (1780) Wybitny polski poeta, prozaik, komediopisarz i publicysta. Kasztelanic chełmski, hrabia, przeznaczony do stanu duchownego ze względu na trudną sytuację materialną rodziny. Od 1766 r. biskup warmiński. Blisko współpracował z królem Stanisławem Augustem w dziele kulturalnego ożywienia kraju. Tworzył w duchu oświecenia (m.in. napisał w latach 1781-83 dwutomową encyklopedię Zbiór potrzebniejszych wiadomości, był twórcą pierwszego pol. czasopisma, (Monitor), ale jego Hymn do miłości ojczyzny (1774) oraz przekład Pieśni Osjana odegrały znaczącą rolę w kształtowaniu polskiego romantyzmu. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Jurgowska karczma

Jerzy Liebert

Jerzy Liebert IV Jurgowska karczma Raczej zawróć, raczej nadłóż parę staj, Choćby ziąb cię spalił, wiatr oślepił Przed tą karczmą nie zatrzymuj sań: Nie pij, moja miła, nie pij Tam z kieliszków wyskakuje siny bies, Czuły tenor, bies rozanielony. Stuknie w szkło już w kieliszku pełno łez, A on płacze, coraz wyższe bierze tony Stuknie w szkło, weźmie cis, wstrzyma czas I z wieczności sama wiesz najlepiej Będzie łkał: jeszcze jeden do m... Jerzy Liebert Ur. ur. 24 lipca 1904 w Częstochowie Zm. zm. 19 czerwca 1931 w Warszawie Najważniejsze dzieła: tomiki poezji Druga ojczyzna (1925), Gusła (1930), Kołysanka jodłowa (1932); zbiór korespondencji Listy do Agnieszki Poezja Lieberta stanowi zapis jego poszukiwań metafizycznych. Tematyka religijno-filozoficzna przejawia się już w debiutanckim wierszu Zmartwychwstanie. Modlitwa młodego poety, opublikowanym w chrześcijańskim Czynie. Związany ze środowiskiem Skamandrytów, przyjaźnił się Liebert z Jarosławem Iwaszkiewiczem, publikował w Skamandrze i Wiadomościach literackich. Ważną relacją była dla poety przyjaźń z Bronisławą Wajngold, która przyjęła chrzest jako Agnieszka, a następnie wstąpiła do zakonu franciszkanek. Za jej przyczyną Liebert znalazł się w kręgu inteligencji katolickiej, związanym z ośrodkiem zakonnym w podwarszawskich Laskach, czytał filozofów chrześcijańskich i brał udział w dyskusjach na temat tych lektur. Dziennikiem tych przeżyć są Listy do Agnieszki. Studiował polonistykę na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, ale ukończenie studiów uniemożliwiła mu gruźlica i kłopoty materialne. Dzięki wsparciu przyjaciół wyjeżdżał na kuracje do Worochty. Zmarł w Warszawie w wieku 27 lat. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

IV (I wiosna przyjdzie i kwiat rozwinie...)

Maria Konopnicka

Maria Konopnicka Damnata IV (I wiosna przyjdzie i kwiat rozwinie) I wiosna przyjdzie i kwiat rozwinie, A z moich oczu nigdy nie zginie Bezbrzeżne, białe pole I lato przyjdzie, i kłos zadzwoni, A w moich oczach wciąż, jak na dłoni, Bezbrzeżne, białe pole. I życie przejdzie i śmierć zamroczy, Ale ja w trumnie otworzę oczy... Maria Konopnicka Ur. 23 maja 1842 r. w Suwałkach Zm. 8 października 1910 r. we Lwowie Najważniejsze dzieła: O Janku Wędrowniczku, O krasnoludkach i sierotce Marysi, Nasza szkapa, Miłosierdzie gminy, Rota, Dym, Mendel Gdański Poetka, publicystka, nowelistka, tłumaczka. Zajmowała się krytyką literacką. Pisała liryki stylizowane na ludowe i realistyczne obrazki (W piwnicznej izbie). Wydawała cykle nowel (Moi znajomi, Nowele, Na drodze). W otoczeniu ośmiorga swoich dzieci tworzyła bajki (Na jagody). Jako poetka, inspiracji szukała w naturze (Zimowy poranek). Swoje wiersze publikowała głównie w prasie. Wiersz patriotyczny Rota konkurował z Mazurkiem Dąbrowskiego o miano hymnu Polski. Wiele jej utworów powstało podczas podróży po Europie (Italia). Ostatnie lata życia poświęciła poematowi Pan Balcer w Brazylii. autor: Bartłomiej Chwil Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Lament XIV

Jan Kochanowski

Jan Kochanowski Laments Lament XIV tłum. Dorothea Prall Where are those gates through which so long ago Orpheus descended to the realms below To seek his lost one? Little daughter, I Would find that path and pass that ford whereby The grim-faced boatman ferries pallid shades And drives them forth to joyless cypress glades. But do thou not desert me, lovely lute! Be thou the furtherance of my mourn... Jan Kochanowski Ur. 6 czerwca 1530 r. w Sycynie koło Zwolenia Zm. 22 sierpnia 1584 r. w Lublinie Najważniejsze dzieła: Odprawa posłów greckich (1578), Psałterz Dawidów (parafrazy psalmów, 1579), Treny (1580), Fraszki (1584), Pieśni ksiąg dwoje (1586) Wybitny poeta polski okresu odrodzenia, którego twórczość odegrała ogromną rolę w rozwoju języka, literatury i kultury polskiej. Syn zamożnego ziemianina, studiował w Akademii Krakowskiej (1544-1547) oraz na uniwersytetach w Królewcu i Padwie (1555-1559). Podróżował po Włoszech i Francji, gdzie poznał poetów Plejady (Ronsard). Po powrocie do Polski dzięki biskupowi Myszkowskiemu rozpoczął karierę na dworze Zygmunta Augusta, w 1563 r. został sekretarzem królewskim. Ok. 1575 r. ożenił się i osiadł na wsi. Śmierć jednej z córek stała się pobudką do napisania oryginalnego cyklu trenów. Zmarł nagle na serce. W jego pogrzebie uczestniczył król Stefan Batory, kanclerz J. Zamojski i in. autor: Katarzyna Migdał Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Psalm XVI

Wespazjan Hieronim Kochowski

Wespazjan Kochowski Psalmodia polska Psalm XVI Magnus Dominus et laudabilis nimis. Ps. 87 Za ucieczkę grzesznych, Pannę przenajświętszą dzięka Wielki jest Pan, i bardzo chwalebny, w mieście Boga naszego, na górze świętej Jego. Funduje się z radością wszystkiej ziemie góra Syon, strony jej północne, miasto króla wielkiego. Gdzie przedtem dolina poziomym krążyła padołem, tam na ulubionym pagórku pokorę wywyższywszy, Bóg miasta Swego stanowi osadę. Chwalebn... Wespazjan Hieronim Kochowski Ur. 1633 w Gaju koło Waśniowa w ziemi Sandomierskiej Zm. 6 czerwca 1700 w Krakowie Najważniejsze dzieła: Psalmodia Polskie, Niepróżnujące próżnowanie, Epigramata polskie, Dzieło Boskie albo pieśni Wiednia wybawionego, Roczniki polskie Wybitny polski poeta i historyk epoki baroku. Uczył się w Sandomierzu, a następnie studiował na Akademii Krakowskiej. Walczył pod Beresteczkiem, Warką i Gnieznem, a także w trakcie potopu szwedzkiego. Korybut Wiśniowiecki mianował go podżupnikiem wielickim oraz swoim sekretarzem. Król Jan III Sobieski, będąc pod wrażeniem talentu pisarskiego i historycznego Kochowskiego, nadał mu tytuł historiografa uprzywilejowanego i w takim charakterze zabrał ze sobą pod Wiedeń. Kochowski opisał tę bitwę w dziele Commentarius belli adversus Turcas. We wsi Goleniowy pod Szczekocinami ufundował szpital dla biednych. Jest autorem zbioru pieśni dziękczynnych Psalmodia Polska. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Serce mi się wciąż wyrywa

Lucjan Rydel

Ser­ce mi się wciąż wy­ry­wa Ser­ce mi się wciąż wy­ry­wa    Do da­le­kich mo­ich stron,  Do tej zie­mi uko­cha­nej  Ser­ce mi się wciąż wy­ry­wa...  U nas te­raz na wsi żni­wa,    Zło­to­kło­sy pa­da plon,  Śpiew­ką żeń­ców dźwię­czą ła­ny,  Głos po nie­bie się roz­pły­wa,  A na kło­sach wiatr przy­gry­wa,  Jak na har­fie wy­zła­ca­nej.    Śpiew­ką żeń­ców dźwię­czy ni­wa,    Na po­łu­dnie bi­je dzwon,  I przy dro­dze wierz­ba si­wa  Da gro­ma­dzie spra­co­wa­nej  Cień bla­ska­mi prze­ty­ka­ny. [...]Lucjan RydelUr. 17 maja 1870 r. w Krakowie Zm. 8 kwietnia 1918 r. w Krakowie Najważniejsze dzieła: Poezje 1899, Zaczarowane koło, Betlejem polskie (1904), Zygmunt August (1913) Poeta, dramaturg, prozaik i tłumacz okresu Młodej Polski; satyrycznie sportretowany przez Wyspiańskiego w Weselu jako Pan Młody. Ukończył wydział prawno-polityczny na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, po czym zwrócił się ku innej dziedzinie i studiował historię i historię sztuki w Berlinie, a dzięki stypendium Akademii Umiejętności również w Paryżu na kilku uczelniach; tam też pracował w Bibliotece Polskiej. Był miłośnikiem kultury antycznej. Wróciwszy do Polski, ożenił się 20 listopada 1900 r. z Jadwigą Mikołajczykówną, córką chłopa z Bronowic, co stało się głośnym wydarzeniem towarzysko-artystycznym. Był animatorem życia kulturalnego wsi; zakładał czytelnie dla ludu, prowadził wykłady i organizował przedstawienia. Na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie przez wiele lat dawał cieszące się dużą popularnością wykłady z historii sztuki greckiej. Tematyka ta pojawia się również w jego twórczości artystycznej, mianowicie w cyklu sonetów Mitologie greckie oraz opowieściach z czasów starożytnej Grecji (Ferenike i Pejsidoros, 1909). Pisał ponadto poematy bajeczne: Bajka i Kasi i królewiczu (1903), Pan Twardowski (1906), Madejowe łoże (1909), a także szkice historyczne: Awanturnik XVIII wieku, książę ?Dynassów? (1903), Królowa Jadwiga (1910). Cieszył się również uznaniem jako twórca sceniczny, autor baśni scenicznej Zaczarowane koło, widowiska jasełkowego Betlejem polskie oraz trylogii historycznej Zygmunt August. Dał się poznać jako znakomity tłumacz; przetłumaczył fragmenty Iliady Homera, wiersze Horacego, Anakreonta i Pindara oraz Sawantki Moliera.Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Nocni stróże

Ignacy Krasicki

Ignacy Krasicki Bajki i przypowieści Nocni stróże Małe złego początki wzrastają z uporu; Zawżdy ludzi omamia płochy punkt honoru. Miasto jedno w ustawnej zostawało trwodze: Jędrzej, Piotr, nocni stróże, zawzięli się srodze. Więc rozruch w domach, w karczmach, na każdej ulicy; Piotra wójt utrzymywał, Jędrzeja ławnicy. Za mężami szły ... Ignacy Krasicki Ur. 3 lutego 1735 r. w Dubiecku (Sanockie) Zm. 14 marca 1801 r. w Berlinie Najważniejsze dzieła: Myszeida (1775), Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki (1776), Monachomachia (1778), Pan Podstoli (1778 i 1784), Bajki i przypowieści (1779), Satyry (1779 i 1782), Antymonachomachia (1779), Wojna chocimska (1780) Wybitny polski poeta, prozaik, komediopisarz i publicysta. Kasztelanic chełmski, hrabia, przeznaczony do stanu duchownego ze względu na trudną sytuację materialną rodziny. Od 1766 r. biskup warmiński. Blisko współpracował z królem Stanisławem Augustem w dziele kulturalnego ożywienia kraju. Tworzył w duchu oświecenia (m.in. napisał w latach 1781-83 dwutomową encyklopedię Zbiór potrzebniejszych wiadomości, był twórcą pierwszego pol. czasopisma, (Monitor), ale jego Hymn do miłości ojczyzny (1774) oraz przekład Pieśni Osjana odegrały znaczącą rolę w kształtowaniu polskiego romantyzmu. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Muza zaścianka

Jerzy Liebert

Jerzy Liebert IV Muza zaścianka Dziewczę Dziesięciolecia źrała figo słodka, Smakują ci powoli miejscy patrioci: Pan starosta w cylindrze, adwokat i doktor, Ulatują nad ciżbą odświętni piloci! O krok, tuż przy mównicy, orkiestra strażacka, Duma miasta i źródło zachwytów gawiedzi, W głębi podkowa z krzeseł sfora magistracka! Samotnie na fotelu ksiądz kanonik siedzi Tu rynek przystrojony w szpalery świerkowe, Których woń nozdrza łechce i bije pod piętra, W zrudzia... Jerzy Liebert Ur. ur. 24 lipca 1904 w Częstochowie Zm. zm. 19 czerwca 1931 w Warszawie Najważniejsze dzieła: tomiki poezji Druga ojczyzna (1925), Gusła (1930), Kołysanka jodłowa (1932); zbiór korespondencji Listy do Agnieszki Poezja Lieberta stanowi zapis jego poszukiwań metafizycznych. Tematyka religijno-filozoficzna przejawia się już w debiutanckim wierszu Zmartwychwstanie. Modlitwa młodego poety, opublikowanym w chrześcijańskim Czynie. Związany ze środowiskiem Skamandrytów, przyjaźnił się Liebert z Jarosławem Iwaszkiewiczem, publikował w Skamandrze i Wiadomościach literackich. Ważną relacją była dla poety przyjaźń z Bronisławą Wajngold, która przyjęła chrzest jako Agnieszka, a następnie wstąpiła do zakonu franciszkanek. Za jej przyczyną Liebert znalazł się w kręgu inteligencji katolickiej, związanym z ośrodkiem zakonnym w podwarszawskich Laskach, czytał filozofów chrześcijańskich i brał udział w dyskusjach na temat tych lektur. Dziennikiem tych przeżyć są Listy do Agnieszki. Studiował polonistykę na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, ale ukończenie studiów uniemożliwiła mu gruźlica i kłopoty materialne. Dzięki wsparciu przyjaciół wyjeżdżał na kuracje do Worochty. Zmarł w Warszawie w wieku 27 lat. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Historia

Krzysztof Kamil Baczyński

Hi­sto­ria Ar­ke­bu­zy dy­mią­ce jesz­cze wi­dzę,  jak­by to wczo­raj u gło­wic lont spło­nął  i ka­no­nier jesz­cze rę­kę trzy­mał,  gdzie dziś wy­ra­sta liść zie­lo­ny.  W błę­ki­cie po­wie­trza jesz­cze te miej­sca pu­ste,  gdzie brak dło­ni i ra­pie­rów śpie­wu,  gdzie te­raz dzba­ny wrzą­ce jak usta  peł­ne, ki­pią­ce od gnie­wu.  Ach, puł­ki ko­lo­ro­we, ki­ty u cza­ka,  po­że­gna­nia wiot­kie jak mo­tyl świ­tu  i rzęs trze­pot, śpiew pta­ka,  po­że­gnal­ne­go pta­ka w ogro­dzie.  Nie to, że ma­rzyć, bo ma­rzyć krew,  to krew ta sa­ma spod ki­ty czy heł­mu.  Czas tyl­ko war­czy jak lew  prze­cią­ga­jąc ob­ło­ków weł­ną. [...]Krzysztof Kamil BaczyńskiUr. 22 stycznia 1921 r. w Warszawie Zm. 4 sierpnia 1944 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: Pokolenie, Historia, Bez imienia, Dwie miłości, Z głową na karabinie Poeta, rysownik. Twórczość poetycką rozpoczął już jako uczeń gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie, gdzie w 1939 r. zdał maturę. Związany ze środowiskiem młodzieży lewicowej, m.in. z organizacją Spartakus działającą półlegalnie w szkołach średnich. W czasie okupacji niemieckiej zbliżył się do ugrupowań socjalistycznych, wydających podziemne pisma ?Płomienie? i ?Droga?. Od 1943 r. uczestniczył w tajnych kompletach polonistycznych, w tymże roku wstąpił do Harcerskich Grup Szturmowych, które stały się zalążkiem batalionu AK ?Zośka? oraz ukończył konspiracyjną szkołę podchorążych rezerwy. Uczestnik powstania warszawskiego; poległ w walce przy Placu Teatralnym (Pałac Blanka); w parę tygodni później zginęła w powstaniu żona poety Barbara, którą poślubił w 1942 r. Nie licząc dwóch zbiorków odbitych na hektografie w 7 egzemplarzach w 1940 r. i kilku wierszy w antologiach Pieśń niepodległa i Słowo prawdziwe, zdążył ogłosić, pod pseudonimem Jan Bugaj, dwa konspiracyjne zbiory: Wiersze wybrane (1942) i Arkusz poetycki (1944) wydane nakładem ?Drogi?. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Do gościa (Bądź ptaka, bądź zająca szukasz po tym boru...)

Jan Kochanowski

Jan Kochanowski Fraszki, Księgi wtóre Do gościa Bądź ptaka, bądź zająca szukasz po tym boru, Gościu, słuchaj mej rady, stąp mało do dworu; Pewniejsza tu zwierzyna, gdzie pełne piwnice Albo gdzie pszczoły noszą miód za okiennice. ----- Ta lektura, podobnie jak tysiące innych, dostępn... Jan Kochanowski Ur. 6 czerwca 1530 r. w Sycynie koło Zwolenia Zm. 22 sierpnia 1584 r. w Lublinie Najważniejsze dzieła: Odprawa posłów greckich (1578), Psałterz Dawidów (parafrazy psalmów, 1579), Treny (1580), Fraszki (1584), Pieśni ksiąg dwoje (1586) Wybitny poeta polski okresu odrodzenia, którego twórczość odegrała ogromną rolę w rozwoju języka, literatury i kultury polskiej. Syn zamożnego ziemianina, studiował w Akademii Krakowskiej (1544-1547) oraz na uniwersytetach w Królewcu i Padwie (1555-1559). Podróżował po Włoszech i Francji, gdzie poznał poetów Plejady (Ronsard). Po powrocie do Polski dzięki biskupowi Myszkowskiemu rozpoczął karierę na dworze Zygmunta Augusta, w 1563 r. został sekretarzem królewskim. Ok. 1575 r. ożenił się i osiadł na wsi. Śmierć jednej z córek stała się pobudką do napisania oryginalnego cyklu trenów. Zmarł nagle na serce. W jego pogrzebie uczestniczył król Stefan Batory, kanclerz J. Zamojski i in. autor: Katarzyna Migdał Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

W ogniu pracy i łez

Eliza Orzeszkowa

Z myśli wieczornych Eliza Orzeszkowa W ogniu pracy i łez Brzemieniem snów bezpowrotnych obarczony, niemocą w ścianach zamkniętych więziony, stałem u okna domu swego i oczyma w ogniu pracy i łez spalonemi patrzałem na ludzi, idących krzepko, raźnie, wesoło. Szli parami, gromadkami, w rozmowach poufnych poruszały się ich usta, w białem powietrzu zimowem zaróżowiały się ich twarze, stopy lekko odrywały się od ziemi. Piękny, pogodny, słoneczny dzień zimowy; krzepcy, ra... Eliza Orzeszkowa Ur. 6 czerwca 1841 r. w Miłkowszczyźnie Zm. 18 maja 1910 r. w Grodnie Najważniejsze dzieła: Nad Niemnem (1888), Cham (1888), Meir Ezofowicz (1878), Gloria victis (1910), Dobra pani (1873), A...B...C... (1873), Niziny (1885), Dziurdziowie (1885) Polska pisarka nurtu pozytywizmu znana pod nazwiskiem męża, Piotra Orzeszko, nazwisko rodowe: Korwin-Pawłowska. Publikowała pod pseudonimami: E.O., Bąk, Wa-Lit-No, Li...ka, Gabriela, Litwinka. Pierwszymi jej tekstami były powieści tendencyjne (Marta 1873); cele swojej wczesnej twórczości przedstawiła w rozprawach: Kilka uwag nad powieścią (1866) i Listy o literaturze (1873). Drugim etapem pisarskim Orzeszkowej był realizm (Nad Niemnem), oscylujący niekiedy w kierunku naturalizmu (Dziurdziowie). Teoretycznoliterackie opracowanie założeń powieści realistycznej znalazło się w rozprawie O powieściach T.T. Jeża z rzutem oka na powieść w ogóle (1879). Późne utwory noszą cechy prozy modernistycznej (tom Gloria victis). Najsłynniejsza powieść Orzeszkowej, Nad Niemnem, dotyczy tematu tożsamości narodowej, będąc jednocześnie uczczeniem powstania styczniowego, w którym autorka czynnie brała udział. Samo powstanie było bardzo ważną częścią jej życia - w swoim domu ukrywała ostatniego dyktatora tego zrywu narodowego, Romualda Traugutta, osobiście też organizowała zaopatrzenie i pomoc lekarską dla powstańców. Pisarka utrzymywała ścisłe kontakty ze środowiskiem literackim: M. Konopnicka była jej bliską przyjaciółką jeszcze z pensji; ożywiona korespondencja łączyła Orzeszkową z L. Méyetem i Z. Miłkowskim; była związana z tygodnikiem Bluszcz. Nominowana do Nagrody Nobla w 1905 r., przegrała jednak z H. Sienkiewiczem. Twierdziła, że literatura powinna odpowiadać za los społeczeństwa. autor: Bartłomiej Sandomierski Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.