Gorączka srebra w Tarnowskich Górach

Witold Jabłoński

Tylko niebywały zbieg okoliczności mógł sprawić, że ci troje spotkają się po latach w Tarnowskich Górach. Szarlej, Rybka i Janek poznali się w liceum, ale ich relację trudno opisać jako partnerską koleżeńskość. Kończą szkołę pełni wzajemnych pretensji i uraz. Gdy się odnajdują, każde jest na zupełnie innym etapie życia, a dookoła szaleje epidemia. Co wyniknie z tego spotkania?

Cześć, i dzięki za ryby

Douglas Adams

CZWARTA CZĘŚĆ TRYLOGII W PIĘCIU CZĘŚCIACH Wymęczony nadmiarem wrażeń Artur Dent, który właśnie wrócił autostopem zza Mgławicy Konia na Ziemię, poznaje Fenny. Choć w zasadzie nie poznaje, tylko trochę na nią patrzy, bowiem dziewczyna jest nieprzytomna za sprawą leków uspokajających. Są konieczne, bo niestety jak mówi jej brat sfiksowała gdzieś w kawiarni w Rickmansworth: Podobno wstała, spokojnie oświadczyła, że doznała wyjątkowego objawienia czy coś w tym stylu, lekko się zachwiała, rozejrzała błędnym wzrokiem i z krzykiem padła twarzą na leżący na stole sandwicz z jajkiem. Od tej pory dręczą ją okropne majaki, że żyje w realnym świecie, halucynuje o wielkich żółtych statkach kosmicznych, nie pomaga szpital za szpitalem. Artur wie jednak swoje: wielkie żółte statki to Vogoni przecież sam był świadkiem, jak niszczą Ziemię, by w jej miejscu zbudować międzygalaktyczną obwodnicę Autor: Douglas Adams (19522001) Urodził się w Cambridge, kształcił się w Brentwood School w Essex i St John's College w Cambridge, gdzie w 1974 r. uzyskał tytuł licencjata (a później magistra) literatury angielskiej. Był twórcą wszystkich wersji przewodnika Autostopem przez Galaktykę, który zadebiutował w marcu 1978 r. jako seria BBC Radio 4, po czym przekształcił się w serię bestsellerowych powieści, serial telewizyjny, album płytowy, grę komputerową i kilka adaptacji scenicznych. Sprzedało się ponad 15 milionów jego książek w języku angielskim, a tłumaczenia na niemiecki, szwedzki i wiele innych języków także były bestsellerami. Istnieją dwie asteroidy nazwane na jego cześć: (18610) Arthurdent i (25924) Douglasadams. Lektor: Maciej Więckowski Aktor teatralny, filmowy i dubbingowy, lektor audiobooków. Do 2010 roku związany z Teatrem Powszechnym w Łodzi, gościnnie występował również w teatrach w Warszawie i Kaliszu. Współtwórca projektu muzyczno-filmowo-dubbingowego Niemy Movie. Miłośnicy seriali kojarzą go m.in. z Na dobre i na złe, Belle Epoque lub Belfra 2.

Pewnego razu w Piekarach

Praca zbiorowa

Pewnego razu w Piekarach...   Trzynaście opowieści. Różnej długości, o różnej tematyce, w różnej stylistyce. Niketóre są wspomnieniami osobistych doświadczeń, inne stanowią wycinek historii, kolejne zostały całkowicie zmyślone. Łączy je jedno: wszystkie dzieją się w jednym mieście.   Kilkunastu twóców: Różnią się płcią, wiekiem, obraną drogą życiową. Występują pod prawdziwym nazwiskiem, używają pseudonimu bądź zachowują anonimowość. Łączy ich jedno: są związani z Piekarami Śląskimi.   Zanurz się w tych osobliwych opowieściach i poczuj klimat wyjątkowego miasta na Górnym Śląsku.   Antologia opowiadań z miastem Piekary Śląskie w roli głównej.

Zabawka

Robert Ziębiński

Jej śmierć pozostaje zagadką. On pozostaje bezkarny. Mroczny kryminał oparty na prawdziwych wydarzeniach. Siedemnastoletnia Katarzyna D. zaginęła w maju 2000 roku i dotąd jej nie odnaleziono. Zostawiła po sobie pamiętnik z szokującą zawartością. W latach 2000-2006 na warszawskich Bródnie i Pradze zamordowano trzy bezdomne kobiety, alkoholiczki i bywalczynie Dworca Centralnego. Prokuratura do dziś prowadzi śledztwo w sprawie seryjnego mordercy. Nawiązując do dwóch warszawskich zbrodni z początku lat dwutysięcznych, Robert Ziębiński snuje mroczną i przerażającą opowieść o pozornie szczęśliwej rodzinie naznaczonej dramatami z przeszłości, o chciwości, kłamstwach i zwyrodnieniu, do którego zdolny jest człowiek. Ania Kryńska, córka znanego biznesmena, ma idealne życie: kochających rodziców, piękny dom i pieniądze. Pewnego dnia wszystko pęka jak bańka mydlana, gdy gazety publikują zdjęcie jej ojca obok twarzy martwej kobiety znalezionej w Lesie Bródnowskim. Okazuje się, że ofiara to była żona Edwarda Kryńskiego. Wiedziona potrzebą odkrycia prawdy o rodzinie Ania rozpoczyna prywatne śledztwo. Tymczasem policja znajduje kolejną ofiarę. Kim są mężczyźni ze zdjęcia sprzed lat, kto zabił Ewelinę i jak kolejne zabójstwa wiążą się z wysoko postawionymi osobami w kraju?

Własnymi słowami

Pola Negr

Własnymi słowami to zbiór w większości niepublikowanych w Polsce autobiograficznych artykułów prasowych, esejów i opowiadań składających się, obok autobiografii, na dorobek literacki Poli Negri. Książka jest wzbogacona szczegółowym kalendarium życia aktorki i wyjątkową kolekcją zdjęć. Całość opracował i przygotował badacz życia i twórczości Poli Negri Mariusz Kotowski. Pola Negri była prawdziwą diwą w pełnym tego słowa znaczeniu. Jej gwiazda zaświeciła na filmowym firmamencie Hollywood, jeszcze zanim pojawiły się na nim Greta Garbo i Marlena Dietrich. Negri była pierwszą europejską aktorką sprowadzoną do fabryki snów i obsadzaną w głównych rolach w okresie wyjątkowego rozkwitu sztuki filmowej. Urodzona w Polsce i odkryta dla filmu w Niemczech, posiadała staranne wykształcenie w dziedzinie zarówno gry aktorskiej, jak i tańca, potrafiła też mówić i śpiewać w pięciu językach. Obdarzona ogromną ekspresją i nieugiętą siłą woli, która pomogła jej przetrwać chaos i ubóstwo wczesnego dzieciństwa, Pola Negri zagrała w ponad sześćdziesięciu amerykańskich i europejskich filmach. To jej przypisuje się stworzenie pierwowzoru ekranowej femme fatale. Negri była uosobieniem kobiety efektownej i wyrafinowanej, a jednocześnie niesłychanie erotycznej i zmysłowej. Żyła z rozmachem i w iście gwiazdorskim stylu, a jej codzienne życie było doskonałą pożywką dla kolumn plotkarskich na całym świecie. Do grona jej przyjaciół i kochanków zaliczały się największe legendy Hollywood: Negri była narzeczoną Charliego Chaplina, z Rudolfem Valentino zaręczyła się tuż przed jego przedwczesną śmiercią, a ostatecznie jej mężem został książę Serge Mdivani. Do grona jej wielbicieli należeli Albert Einstein i Bernard Shaw. Życie Poli było pełne dramatycznych wydarzeń i zakrętów losu; jednego dnia była najlepiej zarabiającą gwiazdą Hollywood, by kilka lat później uciekać z nazistowskich Niemiec, zabierając ze sobą tylko to, co mogła spakować do jednej walizki. Historia jej życia jest bogata i złożona, a jej losy doskonale oddają klimat okresu kina niemego. Mariusz Kotowski choreograf i reżyser pracujący w Stanach Zjednoczonych. Po ukończeniu Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie studiował w Londynie, gdzie zdobył tytuł profesora w tańcach w Królewskim Towarzystwie Tanecznym Imperial. Pracował w renomowanej szkole tańca Dance Sport w Nowym Jorku na Broadwayu. Ukończył studia na wydziale reżyserii w New York University. Jego debiutem reżyserskim był film o Poli Negri, Życie jest snem w kinie, którego premiera miała miejsce na Polskim Festiwalu Filmowym w Los Angeles w 2006 roku. Premiera nowojorska odbyła się w prestiżowym Muzeum Sztuki Nowoczesnej przy Piątej Alei. Film zdobył wiele nagród na festiwalach filmowych w Stanach Zjednoczonych. Mariusz Kotowski zrealizował dwa filmy fabularne: Esthers Diary i Deeper and Deeper. Jest właścicielem studia filmowego Bright Shining City Production w Austin w Teksasie i w Los Angeles w Kalifornii. Biografia autorstwa Mariusza Kotowskiego pod tytułem Pola Negri legenda Hollywood, która ukazała się w 2011 roku, została wybrana Książką Roku Magazynu Literackiego Książki.

Z kwiatka na kwiatek

Katarzyna T. Nowak

"Z kwiatka i na kwiatek" to opowieść o kobiecie, która w dzieciństwie złożyła sobie samej przysięgę, że nigdy nie wyjdzie za mąż. Podświadomie wybiera takich partnerów, z którymi głębsza relacja jest niemożliwa. Skacze z kwiatka na kwiatek - raz z wyboru, innym razem z konieczności. Jest tylko jeden mężczyzna, którego naprawdę kocha i przy boku którego zapomina o obietnicy złożonej w dzieciństwie. Jest to jednak trudny i wymagający związek, pełen sprzecznych emocji, rozstań i powrotów, nadziei i niespełnionych przyrzeczeń. Czy ta relacja przetrwa liczne burze? Czy Hannie i Robertowi uda się zbudować trwałą więź?

Dafne

Aleksander Świętochowski

Aleksander Świętochowski Dafne ISBN 978-83-288-2754-7 W klejnocie ziemi, w ukochanej Grecyi, widział Apollo od pewnego czasu codzień wspaniałe dzieła, mądre myśli, dobre czyny i ład śród ludzi, więc chciał być dla nich łaskawym. Skoro tylko jutrzenka go zbudziła, kazał wiatrom pospędzać z nieba wszystkie chmury i zamknąć je w grotach pod widnokręgiem, ażeby nawet na krawędzie sklepienia się nie wysuwały. Kiedy już taki spokój otulił naturę, że słychać było szmery pła... Aleksander Świętochowski Ur. 18 stycznia 1849 w Stoczku Zm. 25 kwietnia 1938 w Gołotczyźnie Najważniejsze dzieła: My i wy (1871), Praca u podstaw (1873), Niewinni (1874) Nieśmiertelne dusze (1876), O powstawaniu praw moralnych (1877), Dramata (1879), O życie (1879), O prawach człowieka i obywatela (1906), Źródła moralności (1912) Wybitny polski pisarz, publicysta, dramaturg, filozof. W wieku lat osiemnastu opublikował pod pseudonimem Henryk Dołęga w Tygodniku Ilustrowanym pierwszy artykuł pt. Kaźmirz Dzisiejszy. Został też współpracownikiem Przeglądu Tygodniowego. W 1875 r. otrzymał stopień doktora filozofii na Uniwersytecie w Lipsku. Następnie wyjechał do Galicji, gdzie liczył na stanowisko docenta na Uniwersytecie Lwowskim, zrezygnował jednak z tego pomysłu i wrócił do Warszawy. Opublikował dramaty Niewinni, Antea, Makary. W 1877 r. został redaktorem Przeglądu Tygodniowego, jednak już po roku przeniósł się do Nowin. W 1881 r. założył własny tygodnik Prawda. Pisał także prace filozoficzne. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Ziołowe i owocowe wzmacniające i lecznicze wina i cydry

Andrzej Sarwa

Książka "Ziołowe i owocowe wzmacniające i lecznicze wina i cydry" to zbiór przepisów na łatwe do wykonania domowym sposobem wina, które mają dobroczynne działanie, doskonały smak, wygląd i zapach. Amatorzy tych win znajdą tu wiele ciekawych receptur, a sporządzone w domu wina nie tylko poprawią zdrowie, ale i uprzyjemnią spotkania rodzinne i towarzyskie.

Helena i GeniuSZ Sp. z o.o

Sylwia Szymanek

Nie jest to książka dla dzieci, co może sugerować okładka, jeśli wśród kolorowych obrazków ktoś przeoczył kieliszki... Bohaterka książki - Helena - to niekliniczny przypadek schizofrenika. Słyszy głosy... Konkretnie jeden - mocno upierdliwego alter-ego. Osobisty GeniuSz siedzi w głowie Heleny, choć nie wiadomo dokładnie za co... Za to Helena, uparcie poszukuje. Swojego talentu, miłości, pracy, nowych butów (zwłaszcza lewego). Jak się dosyć szybko okazuje, sama również jest poszukiwana, ponieważ błądzenie jest jej drugą naturą.

Jakub i Małgorzata

Andrzej Juliusz Sarwa

Opowiadanie o miłości niespełnionej i spełnionej budzące dreszcz grozy, którego lepiej nie czytać po zmroku. Najbardziej ujmujący w tym opowiadaniu jest styl pisarski Sarwy. Język autora jest bardzo dojrzały i dopracowany. Nie nadużywa kwiecistych metafor czy patetycznych opisów. Pisze pięknie, ale przystępnie.

JIRA 7 Essentials. Click here to enter text. - Fourth Edition

Patrick Li

Atlassian JIRA is an enterprise-issue tracker system. One of its key strengths is its ability to adapt to the needs of the organization, ranging from building Atlassian application interfaces to providing a platform for add-ons to extend JIRA's capabilities.JIRA 7 Essentials, now in its fourth edition, provides a comprehensive explanation covering all major components of JIRA 7, which includes JIRA Software, JIRA Core, and JIRA Service Works.The book starts by explaining how to plan and set up a new JIRA 7 instance from scratch for production use before moving on to the more key features such as e-mails, workflows, business processes, and so on. Then you will understand JIRA's data hierarchy and how to design and work with projects in JIRA. Issues being the corner stone of using JIRA, you will gain a deep understanding of issues and their purpose. Then you will be introduced to fields and how to use custom fields for more effective data collections. You will then learn to create new screens from scratch and customize it to suit your needs. The book then covers workflows and business processes, and you will also be able to set up both incoming and outgoing mail servers to work with e-mails. Towards the end, we explain JIRA's security model and introduce you to one of JIRA’s new add-ons: JIRA Service Desk, which allows you to run JIRA as a computer support portal.

Kopciuszek

Bolesław Leśmian

Bolesław Leśmian Napój cienisty Kopciuszek Gdy Kopciuszek łachmanów rozmarzonym zgrzebłem W balu niedostępnego wdumał się przepychy, Wróżka, lecąca jutra niepewnym śródniebiem, Nagle przed nim stanęła. Był wieczór dość cichy. A ona w cudach pilna i w radości chyża Utkała z pajęczyny, skradzionej spod płota, Suknię, co prześwituje do oczu pobliża Oddalami w szkarłatach zanikłego złota Szczypta złudy Źdźbło jawy Zaufaj, nim zgaśnie! Wdzięk nicości zdrobniałej Garść z... Bolesław Leśmian Ur. 22 stycznia 1878 r. w Warszawie Zm. 7 listopada 1937 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: zbiory wierszy: Sad rozstajny (1912), Łąka (1920), Napój cienisty (1936), Dziejba leśna (1938); zbiory baśni prozą: Klechdy sezamowe (1913), Przygody Sindbada Żeglarza (1913) i Klechdy polskie Wybitny polski poeta, eseista, prozaik i tłumacz tworzący w Młodej Polsce i dwudziestoleciu międzywojennym. Pochodził ze spolszczonej inteligenckiej rodziny Lesmanów. Spokrewniony z A. Langem i J. Brzechwą. Ukończył studia prawnicze w Kijowie. Współtworzył Chimerę i Teatr Artystyczny w Warszawie. Jego poezję cechował symbolizm, sensualizm, mistycyzm, spirytyzm, zainteresowanie paranormalnością, postulowanie powrotu do natury (poeta jako człowiek pierwotny), poszukiwanie miejsca Boga w świecie, ale i egzystencjalne spory ze stwórcą. Nawiązywał do ludowości (tworząc neologizmy oraz własne mity i postaci), stylistycznie do baroku i romantyzmu, ideowo do filozofii Nietzschego i Bergsona. Mistrz wiersza sylabotonicznego. W 1933 r. został członkiem Polskiej Akademii Literatury. autor: Alicja Szulkowska Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Pieśń IX (Iż próżne człowiecze staranie bez Bożej pomocy)

Mikołaj Sęp Szarzyński

Pieśń IXIż próżne człowiecze staranie bez Bożej pomocy Mając umysł stateczny czynić, co należy,  Niech moja łódź, gdzie pędzi wola Boża, bieży  I przy brzegu, który mi Bóg naznaczył, stanie,  Jeśli nie jest bezportne ludzkie żeglowanie.    Co na świecie, chyba błąd? [...]Mikołaj Sęp SzarzyńskiUr. ok. 1550 r. pod Lwowem Zm. ok. 1581 r. w Wolicy Najważniejsze dzieła: O nietrwałej miłości świata tego, O Bożej Opatrzności na świecie, O Strusie, który zabit na Rastawicy Mikołaj Sęp (Szarzyński to przydomek od gniazda rodowego) żył i tworzył na przełomie baroku i renesansu. Pisał po polsku i po łacinie. Studiował od 1565 r. w Wittemberdze, a następnie w Lipsku. Zachowane utwory Sępa zostały zebrane i wydane pośmiertnie w 1601 r. jako Rytmy abo Wiersze polskie. Składają się na ten zbiór sonety, pieśni, parafrazy psalmów Dawidowych, epitafia i fraszki. Za pierwszy utwór uważa się powstałe ok. 1567 r. epitafium pamięci ojca przyjaciela. Twórczość poety uzupełniają odnalezione w XIX w. erotyki z tzw. rękopisu Zamoyskich. Sęp Szarzyński przyjął w liryce postawę artifex doctus - uczonego artysty. Był poetą metafizycznym, renesansowemu optymistycznemu humanizmowi przeciwstawiał obraz człowieka osamotnionego w kosmosie, narażonego na stałą niepewność poznawczą i eschatologiczną, rozdartego wewnętrznie, miotanego przez zmienny los i niezwykle słabego - stale narażonego na grzech i zbłądzenie. Jedynie Bogu przypisana jest we wszechświecie niezmienność (to wyraz arystotelizmu filozofii Sępa), dlatego tylko w nim człowiek może znaleźć ostoję i gwarancję swych dążeń. Szarzyński propagował postawę heroiczną zarówno w sferze duchowej, jak politycznej (był propagatorem koncepcji Polski jako przedmurza chrześcijaństwa). autor: Sabina Narloch Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Gąsienica

Ranpo Edogawa

Opowiadania Ranpo ewoluowały na przestrzeni lat - zaczynał od typowo detektywistycznych opowiadań w stylu Arthura Conan Doyle'a czy Agathy Christie, z czasem jednak zaczął przesuwać się w stronę opowiadań grozy a la Edgar Allan Poe (od niego również zapożyczył swój artystyczny pseudonim - Edogawa Ranpo wypowiedziane szybko brzmi niemal jak Edgar Allan Poe) i skupiał się na ciemnych zakamarkach ludzkiej psychiki. Wolał szokować, straszyć i zadawać zagadki, niż je rozwiązywać. Razem z tłumaczem antologii Dariuszem Latosiem wybraliśmy opowiadania, które najlepiej pokazują różne etapy jego pisarstwa.

Ptaki

Bruno Schulz

Bruno Schulz Sklepy cynamonowe Ptaki Nadeszły żółte, pełne nudy dni zimowe. Zrudziałą ziemię okrywał dziurawy, przetarty, za krótki obrus śniegu. Na wiele dachów nie starczyło go i stały czarne lub rdzawe, gontowe strzechy i arki, kryjące w sobie zakopcone przestrzenie strychów czarne, zwęglone katedry, najeżone żebrami krokwi, płatwi i bantów ciemne płuca wieczorów zimowych. Każdy świt odkrywał nowe kominy i dymniki wyrosłe w nocy, wydęte przez wicher nocny, czarn... Bruno Schulz Ur. 12 lipca 1892 w Drohobyczu Zm. 19 listopada 1942 tamże Najważniejsze dzieła: Xięga bałwochwalcza (grafiki, 1920-1922), Sklepy cynamonowe (opowiadania, 1934), Sanatorium pod Klepsydrą (opowiadania, 1937) Prozaik i artysta-plastyk. Pochodził ze zasymilowanej rodziny żydowskiej. Studiował architekturę na Uniwersytecie Lwowskim, lecz nie ukończył jej z powodów zdrowotnych. W czasie I Wojny Światowej przez pewien czas uczęszczał do Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu. Później pracował w rodzinnym Drohobyczu jako nauczyciel. Schulz debiutował dzięki zainteresowaniu, jakie wobec jego prozy i osoby żywiła Zofia Nałkowska. W ogóle jego proza fascynowała innych pisarzy, takich jak Witkacy czy Gombrowicz. Po wojnie promotorami jego twórczości byli Artur Sandauer i Jerzy Ficowski. Zarówno proza, jak i prace plastyczne Schulza ujawniają tendencję do przekształcania rzeczywistości w mit bądź w wizję rodem ze snu, jak również silną fascynację erotyką o zabarwieniu masochistycznym. Groteskowy obraz świata sprzyjał przy tym okazjonalnym przebłyskom poczucia humoru. Najbardziej charakterystyczną cechą pisarstwa Schulza jest jednak język - gęsty, metaforyczny i poetycki. Schulz zginął w Drohobyczu podczas wojny, zastrzelony przez Niemca. Zaginął też wówczas rękopis jego niedokończonej powieści, zatytułowanej Mesjasz. W 2001 odnaleziono w Drohobyczu wykonane przez Schulza freski, przeniesione do Jerozolimy przez instytut Yad Vashem. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Maciuś Skowronek

Janina Porazinska

Zastanawiasz się, jak kiedyś wyglądało dzieciństwo na wsi? Poznaj Maciusia Skowronka! Chłopiec przyszedł na świat pewnego zimowego dnia, gdy w powietrzu czuć było pierwsze oznaki wiosny. Już kolejnego dnia po narodzinach odbyły się chrzciny z uroczystym przyjęciem. A potem przyszedł czas na kolejne przygody! Maciuś, jak każde dziecko, stara się zrozumieć świat, choć nie zawsze mu się to udaje. Pierwsza kąpiel, zabawy z psiakiem i liczne tarapaty, w które wpada w pierwszych latach swojego życia, rozbawią czytelników w każdym wieku. To fascynująca podróż w przeszłość, do czasów, kiedy człowiek żył w całkowitej zgodzie z naturą.