Konopnicka, jakiej nie znamy

Maria Szypowska

  Maria Konopnicka to bez wątpienia jedna z najważniejszych postaci życia kulturalnego Polski w okresie zaborów. Znana jest przede wszystkim jako poetka, autorka słów Roty i wierszy dla dzieci, a także nowelistka. Była też krytykiem literackim, publicystką i tłumaczką. Jej dorobek literacki i zaangażowanie w działalność patriotyczną zostały docenione jeszcze za jej życia i wciąż wywierają olbrzymi wpływ na kolejne pokolenia Polaków. Książka Konopnicka, jakiej nie znamy ukazuje życie pisarki począwszy od dzieciństwa w atmosferze powagi, żarliwego patriotyzmu i surowych nauk, poprzez pierwsze próby literackie i dziennikarskie, aż po pełną sukcesów karierę pisarską. Autorka oparła swą pracę na znakomicie dobranych bogatych źródłach, w doskonale wyważony sposób łącząc walory literackie i naukowe. Powstały w ten sposób fascynujący portret nie tylko pozwoli czytelnikom lepiej zrozumieć dzieła poetki, ale też przybliży żywego człowieka odważną kobietę o szerokich horyzontach, która aktywnie współtworzyła świadomość narodową Polaków w okresie, gdy kraju nie było na mapach. Konopnicka to już nie tylko utwór, to zasługa... Maria Dąbrowska O książce Życiorys Konopnickiej, pozornie pełny, dostępny jest każdemu dziecku w szkole. Trzeba jednak było wytropić tę nieznaną a prawdziwą. Zdawałoby się, że wystarczy w tym celu przeszperać kilkanaście archiwów oraz bibliotek i przeczytać listy Konopnickiej. Mimo obfitości zachowanych wypowiedzi poetki okazały się one jednak ułamkowe, niepełne. Za najcenniejszy komentarz do nich uznałam przekazy ludzi współczesnych Konopnickiej. (...) Dla takiego możliwie najrzetelniejszego komentarza szukałam w dziesiątkach najróżniejszych źródeł, nim znalazłam ujęcie, na które mogłam się powołać.     Powstała w ten sposób książka-mozaika. Współtworzące całość elementy, niestopione w tyglu jednolitej narracji, zachowały swój drobny obrys, swą samoistność. Czytelnik staje się więc współbadaczem, otrzymuje materiał dowodowy, na podstawie którego może sam ocenić, czy wysnute wnioski są słuszne, czy propozycje biografa są wiarygodne. Maria Szypowska Do tradycji każdej poważnej literatury należy kult wielkich pisarzy. Na wielkiej dla nich czci i miłości opierają się przychodzące pokolenia i widzą nawet jedność swej kultury w owym kulcie, który stanowi bardzo drogi skarb narodu. Maria Szypowska dała nam wszystkim książkę o znakomitej poetce polskiej Konopnicka, jakiej nie znamy, która doczekała się w krótkim czasie czterech wydań. A to już coś o książce mówi... Szypowska stworzyła swój typ książki w oparciu o bardzo szczegółowe badania archiwalne... Tworzy tomy bardzo zajmujące, bardzo w czytanie wciągające, pozornie lekkie. A jednocześnie są to książki przeniknięte bardzo głęboką sympatią do wybranych bohaterów i stanowiące niewątpliwy wyraz hołdu dla owych żywych ludzi. Jarosław Iwaszkiewicz

Z Dziejów Prawa. T. 3 (11)

Marian Mikołajczyk, red. Adam Lityński, Wojciech Organiściak

Artykuły i rozprawy zamieszczone w kolejnym tomie studiów historycznoprawnych traktują m.in.: o powadze opinii kanonistów okresu klasycznego i neoklasycznego, poglądach Wincentego Skrzetuskiego na Senat w Rzeczypospolitej szlacheckiej, rządach Rady Zastępczej Tymczasowej w okresie insurekcji kościuszkowskiej, o radzieckim ustawodawstwie karnym w latach 1924-1953, rosyjskiej procedurze cywilnej w pracach sekcji postępowania cywilnego Komisji Kodyfikacyjnej II RP, koncepcjach ustrojowych Socjaldemokratycznej Partii Niemiec w latach 1945-1948, o pojęciu przestępstwa kontrrewolucyjnego w Polsce Ludowej oraz o sądownictwie powszechnym w pierwszych latach Polski Ludowej. W tomie zawarto także cenne materiały źródłowe, jak np. artykuły wojenne Augusta III Sasa z 1749 r.

Opuszczony okręt oraz inne opowieści nadzwyczajne

Guy de Maupassant

"Guy de Maupassant: Opuszczony okręt oraz inne opowieści nadzwyczajne. Zbiór zawiera jedenaście opowiadań. Są to opowiadania noszące tytuły: Ojciec Amable, Rozsądny, Oczekiwanie, Ojciec, Sposób Rogera, Przyjaciel Patience, Odkrycie, Baronowa, Opuszczony okręt, Ciocia Klocia, Wieczór Trzech Króli. Fragment jednego z opowiadań: Ile nakryć? Zapytał Marchas, spostrzegając mnie. Jedenaście. Nas jest sześciu, potem proboszcz i cztery damy. Osłupiał. Ja tryumfowałem. Zapytał: Cztery damy! Mówisz: cztery damy? Będziemy mieli kobiety! zawołał Marchas. Ci trzej zaczęli tańczyć i głośno wyrażać swoje zadowolenie. Wszystko było gotowe. Czekaliśmy około godziny. Stuknięcie w okiennice porwało nas wszystkich równocześnie na nogi. Ponderel pobiegł otworzyć. Po upływie dobrej minuty, mała siostra zakonna zjawiła się w obramieniu drzwi. Była chuda, pomarszczona, nieśmiała i raz po raz kłaniała się przerażonym na jej widok huzarom. Za nią słychać było stuk lasek uderzających o posadzkę przedsionka i gdy weszła do salonu, spostrzegłem idące za nią, jedna za drugą, trzy stare głowy w białych czepkach, kiwające się w chodzie w różne strony, jedna na prawo druga na lewo. I zjawiły się trzy babki z przytułku, kulejące, ciągnące za sobą nogi, okaleczałe i pokurczone ze starości, jedyne trzy zdolne jeszcze chodzić pensjonariuszki ze szpitala siostry Saint-Benoit."

Zagłada domu Usherów - Wydanie dwujęzyczne

Edgar Allan Poe

Ponadczasowe opowiadanie grozy Edgara Allana Poe w dwóch wersjach językowych - angielskiej oraz polskiej. Pozwala ono czytać tekst oryginalny, wydany w języku angielskim w roku 1846, a także zapoznać się z jednym z najlepszych jego tłumaczeń na język polski - tłumaczeniem Bolesława Leśmiana. Czytanie dzieł w oryginale to jedna z najlepszych metod nauki języka obcego, a także ogromna przyjemność. "Zagłada domu Usherów" znana też jako "Upadek domu Usherów" trzyma w napięciu od początku do końca, wywołuje dreszcz odwołując się do lęków czających się w człowieku od stuleci. Urodzony na początku XIX wieku Poe uważany jest za mistrza grozy i postać samą w sobie owianą wieloma tajemnicami. Opisywał doświadczenia z pogranicza snu i jawy, zdrowia i psychozy. Mimo, iż nie są to skrajnie przerażające historie, ich charakter w pełni poznamy, gdy uświadomimy sobie, iż pisarz ten zwykle czerpał inspirację… z własnych doświadczeń. Poe miał niezwykle nieszczęśliwe życie, tracił wszystkie bliskie mu kobiety (zmarły matka, macocha, młoda żona), a jego wewnętrzną nędzę i upadek pogłębiał jeszcze głęboki nałóg alkoholowy. W jego twórczości znajdziemy obrazy rozmaitych stanów psychicznych, które (jak twierdzą krytycy) raczej były również udziałem autora. Znajdziemy tam też obsesję na punkcie zmarłych kobiet (np. „Upadek domu Uscherów”). Wszystko to opisane jest natomiast przepięknym, poetyckim, nieco gotyckim językiem. Opowiadania Poe wydają się straszne nie dlatego, że trup ściele się gęsto i towarzyszą mu stosy poodcinanych głów i kończyn, ale dlatego, że opowiadania Poe w dużej mierze trzeba traktować jako zapis życia wewnętrznego, wyobrażeń rzeczywistego, żywego człowieka.

Wiersze

Zygmunt Krasiński

“Wiersze” to zbiór wierszy Zygmunta Krasińskiego, jednego z trójcy wieszczów obok Mickiewicza i Słowackiego, uznawanych za największych poetów polskiego romantyzmu.   W skład tego zbioru wchodzą 32 utwory w tym takie arcydzieła jak: Co mi się marzy?, Czas i wieczność, Nowe życie, Pożegnanie Italii czy Zdarte maski.  

7 Best Western Stories. MultiBook

Max Brand

These are the legends of courageous people who conquered the vast expanses of the American Wild West. The heroes of Max Brands westerns are cowboys, gunfighters, sheriffs the fearless conquerors of the Wild West, who made America their homeland and homeland. For example, the hero of the novel The Night Horseman a brilliant scientist Randall Byrne, a man of remarkable intelligence but poor health, goes to the Wild West to gain strength, and unexpectedly becomes one of the courageous desperate people who can survive in the harsh conditions of the prairies. The multibook includes the most read novels of the author, such as: The Untamed, The Night Horseman,The Seventh Man, Dan Barrys Daughter, Ronicky Doone, Ronicky Doones Treasures, Ronicky Doones Rewards.

Polowanie

Tomasz Kamiński

Bermeld zapomniana wioska pośród bagien, odgrodzona od reszty świata. Jego dawni mieszkańcy wierzyli w tajemniczych Czterech Bogów. Wiara ta pomagała im żyć i przezwyciężać strach przed rdzennymi mieszkańcami owego bagniska rasą przerażających olbrzymów, oraz pradawnym smokiem. Świat otaczający Bermeld był nie mniej zdumiewający. Poprzedzielany ogromnymi magicznymi barierami, między którymi jak w zagrodach żyli ludzie. Niebo zaś było zawłaszczone przez Latające Miasta należące do magokracji, która podporządkowała sobie cały świat. Jednak wojna przyniosła kres tamtej rzeczywistości, niszcząc ją i sprowadzając kataklizm oraz monstrum. Po latach do niegościnnego Bermeld przybywa Kadrian, wojownik Zakonu Płonącej Wstęgi, władający magią pieczęci i służący Bogu Świętego Ognia, który od lat milczy. Wojownik, który wychował się tutaj, powraca do wsi po tym, jak dotarły do niego wieści o budowie szlaków łączących bagnisko z resztą świata. Na miejscu docierają do niego niepokojące wieści o legendarnym potworze, który niedawno wtargnął do osady i porwał małego chłopca. Kadrian obiecuje sprowadzić dziecko z powrotem, lecz najpierw będzie musiał zmierzyć się ze swoją przeszłością. Dostrzeże, że wszystko tu się zmieniło, i to bardziej, niż mógłby sądzić. Będzie zmuszony zawrzeć trudny sojusz, zmagać się z kompanią Czerwonej Stali i Kultem Czterech. Najtrudniejszym jednak wyzwaniem będzie odpowiedź na pytanie, czy Kadrian chce pamiętać, kim był kiedyś.

Starożytności polskie w czterech tomach: tom II

Jędrzej Moraczewski

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu REPRINT. Jest to słownik starożytnych wyrażeń polskich ułożony w porządku alfabetycznym. Reprint wydania z roku 1842 roku wydanego nakładem księgarni Jana Konstantego Żupańskiego. Autor o tym swoim dziele tak niegdyś się wyraził: Dzieło to pisane jest ze źródeł, o ile się zasadza na kronikach i pisarzach powszechniej znanych: użyto niemało i monografii. Dzieła wszystkich badaczy teraźniejszych zgromadziliśmy sobie jak najstaranniej i korzystaliśmy z ich pracy, bo zdaje się, że korzystać było obowiązkiem. Imiona tych badaczy przytaczamy zawsze, może niekiedy prze pomyłkę w pismie albo druku opuszczone. Jest to praca monumentalna zawierająca informacje na temat wyrażeń, miejscowości, urzędów, zawodów itp. w dawnej Rzeczypospolitej. Pod tym względem jest więc to praca unikalna i absolutnie zasługująca na to, aby się znaleźć w bibliotece każdego, kogo pasjonuje nasza ojczysta tradycja i kultura. Naprawdę z tego opracowania encyklopedycznego można się bardzo wiele dowiedzieć. Polecamy!

Siostry z ulicy Wiśniowej (#2). Dopóki starczy sił

Joanna Nowak

Jeśli wypuścisz jedną miłość, na stratę drugiej nie możesz sobie pozwolić. Sara, wolontariuszka w domu samotnej matki, podczas wieczornego wyjścia poznaje przystojnego policjanta Oskara. Pod wpływem chwili idzie z nim do łóżka. Następnego dnia tego żałuje, jednak nie może zapomnieć o spędzonych z nim chwilach. Kiedy wydaje się, że ta jedna szalona noc nie będzie miała żadnych następstw, stęskniona Sara nieoczekiwanie wpada na Oskara w okolicznościach, które nie mają nic wspólnego z romantyzmem Kiedy warto poddać się przeznaczeniu, a kiedy zawalczyć o siebie i swoją rodzinę? Piękna i wartościowa opowieść o sile miłości zdolnej pokonać klątwę, ale też olbrzymiej empatii i wsparciu, bez którego czasem trudno odnaleźć właściwą drogę. Łapie za serce i pozostaje w nim na długo! Polecam! Jola Bugała-Urbańska, czytanienaplatanie

Apiterapia - naturalne leczenie miodem

Praca zbiorowa

Miód jest jednym z największych dobrodziejstw natury. To nie tylko smaczny i odżywczy pokarm, lecz także cenny składnik wykorzystywany w apiterapii, czyli w leczeniu miodem i produktami pszczelimi. Skutecznie chroni organizm przed chorobami, a w przypadku ich wystąpienia wspomaga kurację. Jego różnorodność pozwala na dobranie konkretnego gatunku do danego schorzenia, dając możliwość skutecznego działania. Książka Apiterapia. Leczenie miodem i produktami pszczelimi przybliża ten fascynujący temat, będący przedmiotem niesłabnącego zainteresowania lekarzy i ośrodków naukowych na całym świecie.

Niezapomniany. Jan Paweł II we wspomnieniach przyjaciół i współpracowników

Włodzimierz Rędzioch

Książka łączy świadectwa 22 przyjaciół i bliskich współpracowników św. Jana Pawła II. Rozpoczyna się wywiadem z emerytowany papieżem Benedyktem XVI, który dla tej rozmowy odstąpił od reguły nieudzielania wywiadów, w którym składa hołd wysiłkowi i myśli polskiego papieża. Wśród rozmówców Włodzimierz Rędziocha, obok Benedykta XVI, znaleźli się m.in.: kard. Angelo Amato, kard. Tarcisio Bertone, Renato Buzzonetti, kard. Andrzej Deskur, kard. Stanisław Dziwisz, Arturo Mari, kard. Stanisław Nagy, Joachim Navarro Valls, Wanda Półtawska i wielu innych. Powstała książka, która jest wiernym, szczegółowym, żywym portretem Świętego Papieża nakreślonym przez osoby szczególnie Jemu bliskie. Polecamy, by przy okazji 10. rocznicy odejścia Jana Pawła II do Domu Ojca, przyjrzeć się mu bliżej. 

A Romance of Two Worlds

Marie Corelli

The main character, who is fond of music, being under the heavy pressure of a creative crisis, goes on a journey with her friends to improve her mental and physical health. There she meets an artist who once also became very discouraged, but who was lucky enough to be treated by a mysterious healer with fantastic abilities. In the midst of an ignorant society, a rumor has already been very successfully circulating about the doctor, as if he communicates with evil spirits, which is why his extraordinary skills. However, as it turns out later, the doctor is not at all a sorcerer and not a servant of Satan, but, on the contrary, a man of deep scientific interests and, even, achievements, to which he came purely thanks to sincere faith in God and the after life.

Niepowstrzymani. Jak przejęliśmy władzę nad światem

Yuval Noah Harari

Spider-Man, Wonder Woman, Superman, Batman? Nie. Prawdziwym bohaterem jesteś ty i posiadasz fantastyczną supermoc! Żeby zrozumieć, jaka może być potężna i niebezpieczna, musisz przeczytać tę książkę! Ziemią na każdej szerokości geograficznej: od afrykańskich sawann po czapy lodowe Grenlandii rządzą ludzie. Ale jak to się stało, że dysponujemy taką potęgą? Yuval Noah Harari, autor bestsellera Sapiens, pokaże wam, że posiadamy wielką siłę, dzięki której wciąż tworzymy najprzeróżniejsze dziwne i tajemnicze rzeczy: od duchów i demonów po rządy i korporacje. Jak dzięki ogniowi udało nam się zmniejszyć żołądki? Co gra w piłkę nożną mówi o byciu człowiekiem? I dlaczego spośród wszystkich bajek najwięcej osób uwierzyło w tę o pieniądzach? Dowiecie się tego, podążając śladami pradawnych ludzi, którzy wyruszyli tysiące lat temu z Afryki. To historia ludzkości, jakiej wcześniej nie znaliście. Poznacie karły i gigantyczne węże, Wielkiego Ducha Lwa mieszkającego ponad chmurami i ujrzycie palec sprzed kilkudziesięciu tysięcy lat (!), który ujawnia tajemnice pochodzenia człowieka. W tej wciągającej i barwnej książce, która jest pierwszym tomem większej serii, profesor Harari przedstawia się młodym czytelnikom. Ale w rzeczywistości Niepowstrzymani są lekturą dla każdego (od lat 9 do 109!), kto kiedykolwiek zadał sobie pytanie: Kim jesteśmy i skąd się tu wzięliśmy?

Tancerin

Bożena Keff

Bożena Keff Nie jest gotowy Tancerin Cała sala, wysoka jak hala dworca, jest zatopiona w niebieskim zadymionym półmroku. Stoją tu dziesiątki stolików nakrytych białymi obrusami; publiczność ogląda, pije, pali, rozmawia. Od sceny pada przenikające wszędzie niebieskie światło. Na widowni przeważają mężczyźni; rozmawia się przyciszonymi głosami, znajomi przysiadają się do siebie, co jakiś czas ktoś wchodzi, ktoś wychodzi popychając obrotowe drzwi z kryształowymi szybam... Bożena Keff ur. 1948 Najważniejsze dzieła: Sen o znaczeniu snów (1995), Nie jest gotowy (2000), Postać z cieniem (2001), Barykady. Kroniki obsesyjne (2006), Utwór o Matce i Ojczyźnie (2008), Antysemityzm. Nie zamknięta historia (2013) Poetka, eseistka, krytyczka filmowa, tłumaczka, publicystka, działaczka społeczna, wykładowczyni filozofii i etyki. Pracowała naukowo m.in. w Żydowskim Instytucie Historycznym im. E. Ringelbluma w Warszawie. Autorka kilku tomów poezji, dwukrotnie nominowana do Nagrody Literackiej NIKE: w roku 2002 za tom Postać z cieniem i w 2009 za Utwór o matce i ojczyźnie. Ten ostatni, postrzegany jako jej najważniejszy utwór, eksploruje temat wpływu żydowskiej tożsamości i pamięci na relacje między matką a córką. Utwór o matce i ojczyźnie był kilkakrotnie inscenizowany w teatrze, m.in. przez Jana Klatę (2011). Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Mały lord

Frances Hodgson Burnett

Siedmioletni Cedryk wiedzie szczęśliwe, choć skromne życie u boku matki w Nowym Jorku. Dzięki nieprzeciętnej urodzie i ujmującej osobowości chłopiec zjednuje sobie serca wszystkich spotkanych osób. Jego los zmienia się diametralnie, gdy do drzwi puka tajemniczy prawnik z wiadomością, że Cedryk jest jedynym żyjącym potomkiem hrabiego Dorincourt i dziedzicem jego bajecznej fortuny. Chłopiec wyrusza do Anglii, aby zamieszkać z dziadkiem – człowiekiem powszechnie nielubianym, który przez całe swoje długie życie nie znał miłości innej niż własna.

Hałastra

Monika Helfer

Urodzona na austriackiej prowincji Monika Helfer otwiera wydaną w 2020 roku anjow Hałastrą Iautobiograficzny tryptyk rodzinny, w jakim przygląda się własnym korzeniom. Autorka cofa się tu w czasie do września 1914 roku, czyli wybuchu Wielkiej Wojny, która naznaczyła początek małżeństwa jej dziadków. To ich głównie dotyczy ta historia, utkana z rodzinnych przekazów, domysłów, pytań i wątpliwości. Najłatwiej byłoby przyporządkować tę prozę do popularnego dziś gatunku autofikcji, ale Monika Helfer tka tu literaturę par excellence, której stawką nie jest zrelacjonowanie osobistego życia, lecz uniwersalna opowieść o człowieczeństwie. Może było właśnie tak. A może nieco inaczej zdaje się mówić Helfer opisująca swoich bohaterów ze współczuciem i taktem, jakich mógłby się od niej uczyć niejeden czuły narrator i niejedna czuła narratorka. Wyjątkowość Hałastry tkwi właśnie w jej tonie, z jednej strony sprawozdawczym i nieuzurpującym sobie prawa do wszechwiedzy o bliźnich, z drugiej wrażliwym na coś, co tłumacz tej powieści, Arkadiusz Żychliński, określił w posłowiu jako mikroemocje. Helfer to literacki Vermeer: maluje swój świat z półcieni, drobnych gestów, spojrzeń i milczenia. Nie ma w tej literaturze ideologii ani niczego, co mogłoby podpadać pod jakąkolwiek hasłowość myśli i uczuć, wszystko jest niejednoznaczne, niedopowiedziane, wskazujące, że każdy z nas jest tajemnicą, ale odsłaniające też oczywistą prawdę, o której czasem zapominamy, że w tajemnicy tej nie ma niczego tajemniczego: wszyscy jesteśmy podobni i wszyscy najbardziej potrzebujemy miłości. Przy tym Hałastra mimowolnie wpisuje się w aktualne trendy, jest bowiem opowieścią o ludziach z marginesu, o najbiedniejszych z biednych, do których reszta społeczności odnosi się z mieszaniną lęku i pogardy. Dziadkowie autorki, Josef i Maria Moosbruggerowie, żyli z siódemką dzieci poza granicą wsi, na samym skraju przysiółka, tam, gdzie ziemia była ugorem. Mówiono na nichdie Bagage, czyli hałastra. Nazwa wzięła się od ciężarów przenoszonych kiedyś na barkach, bo ojciec i dziadek Josefa byli najemnymi tragarzami, czyli ludźmi, którzy nigdzie nie przynależą, nie mają porządnego dachu nad głową, ciągną od zagrody do zagrody, pytają o pracę, a latem znoszą do stodół rolników większe od człowieka bele siana; to był najniższy ze wszystkich zawodów, gorszy nawet od parobka. Niemieckiedie Bagagew źródłosłowie ma bagaż, ale przede wszystkim jak wskazuje Żychliński jest pogardliwym określeniem ludzi nisko ocenianych. Oznacza tyle, co motłoch, obdartusy, hołota, chachary czy hałastra właśnie. Polski tłumacz jest bodaj jedynym, który podjął się w tytule gry z tym niejednoznacznym niemieckim słowem, za co należą mu się ukłony francuskie wydanie powieści wyszło pod tytułem Héritages [Dziedzictwo], włoskie I Moosbrugger [Moosbruggerowie], hiszpańskie Los Últimos [Ostatni], angielskie Last House Before the Mountain [Ostatni dom przed górą], który to tytuł, jak trafnie zauważa Żychliński, niepotrzebnie romantyzuje pozbawioną romantyzmu opowieść Helfer. Stosunek do hałastry komplikuje mieszkańcom wsi uroda Marii Moosbrugger, pożądanej przez wszystkich mężczyzn. Kiedy Josef idzie na wojnę, przedstawiciele płci męskiej (od burmistrza, przez nauczyciela, po proboszcza) czują się w prawie, by rozporządzać ciałem opuszczonej mężatki, choćby tylko w teorii. Helfer w subtelny sposób pokazuje, że piękno w patriarchalnej, tradycyjnej społeczności bynajmniej nie jest darem, lecz przekleństwem, zwłaszcza gdy towarzyszy mu temperament. Coś ty taka, żywa? powtarzano Marii z wyrzutem. Bycie żywym konstatuje autorka przed stu laty oznaczało swego rodzaju przewinę. Dziś możemy czuć wdzięczność do naszych babek, które nie dały żywości w sobie zabić i dzięki którym żyjemy pełniej. Pomijając złe pochodzenie, to jest akurat dobry bagaż Moniki Helfer, choć ma on swoją cenę.