Zmieszam z węglem twoją krew. Zrozumieć ukraiński wschód

Ołeksandr Myched

Zmieszam z węglem twoją krew nie jest opowieścią o wojnie. Ołeksandr Myched opisuje badania, które prowadził na wschodzie Ukrainy przed rosyjską inwazją. Interesowała go mitologia miast, najważniejsze postacie, stereotypy. Pokazuje, że ten region to znacznie więcej niż Donieckie Zagłębie Węglowe to dumni mieszkańcy, zróżnicowani pod względem etnicznym i kulturowym, którzy czują się mocno związani z Ukrainą i nie zamykają się na Zachód. Myched wraca do miast, które poznał podczas projektów animujących lokalną społeczność Bachmutu, Pokrowska, Konstantynówki, Siewierodoniecka, Dobropola, Lisiczańska kojarzonych dzisiaj głównie z miejscami bitew. Rozmawia ze zwykłymi mieszkańcami, z górnikami, ale też artystami i intelektualistami, którzy opowiadają o dzieciństwie, dorosłości i społeczeństwie w regionie niezbyt dobrze znanym nawet w samej Ukrainie. Napisana w 2020 roku książka stanowi imponujący wielogłos o przeszłości i teraźniejszości ukraińskiego wschodu. Dziś czytamy ją jako opowieść o straconej historii, ludziach i miastach, ale także zapis nieskończonej miłości do swojego kraju.

Notatnik Literacki 1(2)/2024

Praca zbiorowa

Tematem pierwszego numeru "Notatnika Literackiego" był debiut, tematem drugiego jest pożegnanie. Ale spokojnie, nie oznacza to, że po tak krótkiej przygodzie pismo znika z rynku. Wręcz przeciwnie - plany na przyszłość są, i to całkiem dalekosiężne. Inspiracją dla drugiego numeru "NL" stało się miejsce pamięci o życiu i dziele twórców angielskich, czyli Poets' Corner w opactwie westminsterskim. Kilkaset grobów lub tablic poświęconych twórcom i twórczyniom literatury upamiętnia zarówno te osoby, których dzieła nie wytrzymały próby czasu, jak i tych, którzy pozostaną w literaturze światowej, dopóki ta będzie istnieć. A jak wygląda sytuacja z upamiętnianiem ludzi literatury w Polsce? Między innymi temu przyglądamy się w najnowszym numerze. Pomagają nam w tym Wojciech Bonowicz (perspektywa współczesna) i Łukasz Kozak (perspektywa nieco odleglejsza), teksty o pożegnaniach piszą dla nas Weronika Gogola i Jacek Paśnik, z pewną ideą miłości żegna się Mateusz Górniak (którego przepytuje Emilia Konwerska), i, jakby przewrotnie, wita się z nami debiutująca na łamach "NL" Urszula Honek. Co jeszcze? Oczywiście premierowa proza (piszą dla nas chociażby Edward Pasewicz i Elżbieta Łapczyńska), poezja, nieco krytyki literackiej i dział KLIN, którym zawiaduje Agnieszka Wolny-Hamkało.

Tysiąc powodów, by zostać

Ewelina Nawara

Życie w trasie koncertowej, od miasta do miasta. Sława, pieniądze i uwielbienie milionów kobiet. Noce spędzane na imprezach, gdzie alkohol miesza się z przygodnym seksem w upajających proporcjach. Pustka, z której istnienia nie zdaje sobie jeszcze sprawy. Zmęczenie pogonią za celami wyznaczanymi przez innych – wytwórnię, członków zespołu… Spokojne życie w małym miasteczku. Wewnętrzna równowaga, spełnienie i pasja, która pozwala się utrzymać. Dni i noce leniwie upływające w Willow Creek, oazie spokoju w zabieganym świecie. Proste pragnie domku z ogródkiem i białym płotkiem dookoła. Dzieci, na które mogłaby przelać całe swoje uczucie… Nie sądzili, że się odnajdą, ale otrzymali od losu tak niezwykłą szansę. Ona da mu tysiąc powodów, by zostać. Ale czy sama będzie o nich pamiętać, gdy przeszłość brutalnie o sobie przypomni? Życie to nie proste równanie „za” i „przeciw”. Wynik może Cię zaskoczyć!​   Mało jest książek, które wywołały we mnie tak wiele emocji, jak ta. Od radości, poprzez złość i płacz, ale każda z nich była potrzebna. Polecam to zbyt mało, ja mówię Wam, że musicie przeczytać „Tysiąc powodów, by zostać”. Małgorzata Falkowska, autorka Klimatyczne amerykańskie miasteczko, gwiazda rocka i intrygująca dziewczyna, która piecze najlepsze na świecie ciasteczka z nadzieniem orzechowym. Szczypta humoru, rodzinny dramat i wielka miłość. Polecam wszystkim fankom dobrego romansu z muzyką w tle. Agnieszka Zakrzewska, autorka Willow Creek urzeka czytelnika od pierwszych stron i to nie tylko swojskim klimatem. Tą małą społeczność tworzą ludzie o dobrych sercach, oferujący bezwarunkową pomoc i przyjaźń. Olivia po burzliwych przeżyciach w Nowym Jorku znalazła tutaj swoją szczęśliwą przystań. Kiedy na horyzoncie pojawia się Miles, światowej sławy rockman, dziewczyna postanawia zawalczyć o swoje szczęście. „Tysiąc powodów by zostać” to pierwszy tom świetnie zapowiadającej się serii! Jestem pewna, że i Wy pokochacie tę niewielką mieścinę i jej mieszkańców. Agnieszka Raszeja, @fefiorka Czy małe senne miasteczko może stać się miejscem, w którym niespodziewanie rozkwitnie miłość? Tak, jak najbardziej! Dwoje ludzi z kompletnie różnych światów, przypadkowe spotkanie i tajemnice, które mogą wpłynąć na ich przyszłość – ta powieść to karuzela emocji, które nie pozwolą wam oderwać się od lektury. Z całego serca polecam! Anna Jeziorska, Brunetka_czyta Znacie to uczucie, gdy książka, po którą sięgacie, wzbudza w Was sympatię już od pierwszej strony? Mnie taka sytuacja zdarzyła się w przypadku nowej powieści Eweliny Nawary. „Tysiąc powodów, by zostać” to trochę słodka, a trochę smutna historia dla fanów motywu małego miasteczka, gwiazdy rocka oraz brata najlepszego przyjaciela, która mówi między innymi o tym, że czasami życie daje nam jeden konkretny powód, aby wrócić do miejsca, które w przeszłości zostawiło się za sobą, a tysiąc kolejnych, aby zostać w nim na dłużej. Katarzyna Ewa Górka, @katherine_the_bookworm Przed Wami historia, która ma zadatki na to, aby znaleźć się na listach światowych bestsellerów. To świeża, niezwykle emocjonalna i szczera opowieść o dwóch pokiereszowanych duszach, która pokazuje, że prawdziwa miłość nie jest w stanie uchronić nas od cierpienia i bólu, daje jednak siłę, nadzieję i wiarę w to, że kiedyś wszystko będzie dobrze. Jest z jednej strony słodka, jak wypieki Olivii, z drugiej ostra i jednocześnie delikatna, jak muzyka Milesa. Poruszy nawet największego twardziela. Ogromnie polecam! Monika Maliszewska, @maitiri_books

Saga rodu Forsyte\'ów. Tom 3. Przebudzenie. Do wynajęcia

John Galsworthy

Trzytomowa powieść obejmuje losy kilku pokoleń bogatej mieszczańskiej rodziny. Historia zaczyna się w 1886 r., kiedy młody Jolyon wdaje się w romans z guwernantką swojej córki, a kończy w 1920 r., gdy umiera Tymoteusz - "ostatni ze starych Forsyte'ów". Bazując na własnych doświadczeniach, John Galsworthy opisuje z humorem i ironią charakterystyczne postawy członków angielskiej socjety epoki wiktoriańskiej. Pokazuje skomplikowane relacje rodzinne, dramaty i namiętności, burzliwe romanse, głęboko skrywane tajemnice. Barwnie kreśli sylwetki poszczególnych członków rodziny, a jednocześnie po mistrzowsku oddaje klimat obyczajowy i polityczny przełomu wieków.

Constitutional Law

Anna Gajda, Anna Rytel-Warzocha, Piotr Uziębło

The leading constitutional principles discussed here fulfill a special function as a source of interpretative directives in relation to other legał norms; they often also constitute autonomous normative contents. They express fundamental values, long known, that constitute the basis of the constitutional structure of the Polish state, making up the characteristic qualities of that structure. In the view of the authors of this book, the analyses offered in this study should make it easier for its readers, above all those from abroad, to understand the constitutional and structural foundations of the functioning of the Polish Republic. They also aim to demonstrate what on one hand, is common to all contemporary democratic states, and what, on the other hand, constitutes the essential achievements of the doctrine of Polish constitutional law.

Europa Środkowo-Wschodnia, Polska a Niemcy w Europie. Wybrane studia i eseje

Stefan Troebst, Magda Włostowska

Znaczną intensyfikację relacji między zjednoczonymi Niemcami a nową Polską od 1989 roku można zauważyć na płaszczyźnie nie tylko politycznej i kulturalnej, ale także nauk humanistycznych i nauk o społeczeństwie. W związku z tym wiele nowszych artykułów autora ukazało się w ostatnich latach w języku polskim. W kraju sąsiedzkim Niemiec największym zainteresowaniem cieszyły się opracowania związane z polityką historyczną, pamięcią o dyktaturze, przymusową migracją oraz przełomami epokowymi, a także poruszające temat historycznego przypisywania Polsce miejsca z jednej strony w Europie Środkowo-Wschodniej, z drugiej zaś – w Europie, i to w znaczeniu „Zachodu” czy „Okcydentu”, a nie jedynie Unii Europejskiej. Jest to, pomijając polsko-niemieckie relacje bilateralne, kolejna wspólna cecha Polaków i Niemców, czyli ich europejskość. Niektóre teksty zebrane w tomie są zdecydowanie polonocentryczne, inne opuszczają ramy narodowe oraz dwustronne i przyglądają się historycznym mezoregionom Europy lub Europie jako całości. Publikację dopełniają wywiad dla polskiego czasopisma specjalistycznego na temat znaczenia Lwowa w rozwoju nowoczesnego prawa międzynarodowego oraz autobiograficzna reminiscencja do – ze znakiem zapytania – otwartej na świat Polski Ludowej. Stefan Troebst (ur. w 1955) studiował historię, slawistykę, bałkanologię, politologię i islamistykę na uniwersytetach w Tybindze, Berlinie, Sofii, Skopje i Bloomington w stanie Indiana. Po obronie pracy doktorskiej pracował w Katedrze Współczesnej Historii Europy Wschodniej na Wolnym Uniwersytecie Berlińskim (Freie Universität Berlin), gdzie również się habilitował. Od 1999 roku jest profesorem historii kultury Europy Wschodniej na Uniwersytecie Lipskim oraz pełni funkcję wicedyrektora Instytutu Historii i Kultury Europy Wschodniej im. Leibniza (Leibniz-Institut für Geschichte und Kultur des östlichen Europa, GWZO) w Lipsku. Jest autorem książek Mussolini, Makedonien und die Mächte 1922–1930. Die „Innere Makedonische Revolutionäre Organisation” in der Südosteuropapolitik des faschistischen Italien (1987), Handelskontrolle – „Derivation” – Eindämmung. Schwedische Moskaupolitik 1617–1661 (1997), Erinnerungskultur – Kulturgeschichte – Geschichtsregion. Ostmitteleuropa in Europa (2013) oraz wydawcą serii opracowań „Forschungen zur Geschichte und Kultur des östlichen Mitteleuropa”, „Armenier im östlichen Europa”, „Visuelle Geschichtskultur” i „Moderne europäische Geschichte”.

Triumf chaosu

Robert Jordan

Porównywany do Władcy Pierścieni monumentalny cykl fantasy, który pokochało ponad 40 milionów czytelników na całym świecie Koło Czasu się obraca, wichry losu omiatają ziemię, a Rand al'Thor walczy o zjednoczenie narodów przed Ostatnią Bitwą. Walczy z pułapkami zastawionymi przez nieśmiertelnych Przeklętych na nieświadomą niczego ludzkość. Biała Wieża pod wodzą Elaidy, Zasiadającej na Tronie Amyrlin, postanawia bezzwłocznie przejąć kontrolę nad Randem i poskromić go w razie konieczności. Nynaeve i Elayne rozpoczynają poszukiwania legendarnego ter'angrealu. Niestety, wpadają w ręce Białych Płaszczy, opętanych pragnieniem wyniszczenia wszystkich Aes Sedai. Przebywający daleko Perrin Aybarra czuje przyciąganie Randa - przyciąganie ta'veren przez ta'veren, tak więc po raz pierwszy od tysiąca lat łucznik z Dwu Rzek pomaszeruje na wojnę... Prawdziwie epicki rozmach na miarę najwybitniejszych dokonań gatunku. Sunday Times Powieści Jordana na trwałe zapiszą się wśród klasyki fantasy. SFX KOŁO CZASU TOM 6 Na podstawie cyklu serwis Amazon we współpracy z Sony Pictures Television przygotowuje wysokobudżetowy serial

Kobiecość i męskość w popkulturze z perspektywy młodych dorosłych. Studium jakościowe

Dagmara Dobosz

Książka dotyczy problematyki wzorców kobiecości i męskości kreowanych przez popkulturę w kontekście ich wizualnej i tożsamościowej atrakcyjności dla badanych młodych dorosłych. Odniesiono się do zjawiska seksualizacji, rozumianego jako intensywne rozprzestrzenianie się dyskursów o seksualności w mediach oraz jako erotyczna prezentacja ciał kobiet i mężczyzn w przestrzeni publicznej. W pracy przedstawiono dane zebrane w toku wywiadów indywidualnych z młodymi dorosłymi. Zaprezentowane wnioski stanowią próbę zdiagnozowania preferencji wzorców kobiecości i męskości oraz różnic w zakresie konsekwencji emocjonalno-poznawczych i behawioralnych wynikających z identyfikacji badanych z określonymi wzorcami.

Batutą i skalpelem. Ciało w zawodach wysokospecjalistycznych

Dominika Byczkowska-Owczarek

Kim jest ufalny pacjent? Jaka część mózgu jest nazywana kochanką neurochirurgów? Czym różni się dyrygowanie w filharmonii od dyrygowania w operze? W jakich utworach frak dyrygenta się nie marszczy? Dominika Byczkowska-Owczarek analizuje rolę ciała w zawodach wysokospecjalistycznych - neurochirurga i dyrygenta orkiestrowego, które zazwyczaj kojarzą się z rozległą wiedzą teoretyczną. Jak się jednak okazuje, za sukcesem w tych dziedzinach stoją tysiące godzin pracy, w tym fizycznej, polegającej na kontroli własnych ruchów i mimiki twarzy, a także umiejętnej współpracy z innymi bez użycia słów. W publikacji został przedstawiony proces pracy poprzez ciało w obu badanych profesjach, ze szczególnym uwzględnieniem takich jego aspektów, jak: przywództwo, tożsamość zawodowa, technologia, praca w zespole, komunikowanie, sytuacja kobiet wykonujących te zawody czy samotność. Pokazano także, jak w profesjach o kilkusetletniej historii i unikalnej kulturze pracy tworzeni są indywidualiści. Na podstawie prowadzonych przez sześć lat jakościowych badań socjologicznych autorka proponuje koncepcję społecznego konstruowania cielesności w obszarze roli zawodowej. Stawia ciało w centrum socjologicznego zainteresowania oraz omawia sposoby jego przekształcania i używania podczas pracy. * Autorka od wielu lat zajmuje się badaniem ciała i cielesności oraz jest bez wątpienia ekspertką w tym obszarze. Jej książka zdecydowanie wykracza poza ramy socjologii ciała/ucieleśnienia. Sytuuje się na styku różnych subdyscyplin: socjologii ciała, socjologii pracy oraz workplace studies, co wskazuje na jej interdyscyplinarny charakter, ale również na umiejętność łączenia przez autorkę perspektyw wywodzących się z różnych studiów. Publikacja dostarcza wielu informacji, począwszy od historii zawodów po funkcjonowanie środowiska, męską dominację i rozwój kariery. Można zatem powiedzieć, że praca poprzez ciało jest tylko jednym z elementów opisywanych w niej światów społecznych. Z recenzji dr hab. Honoraty Jakubowskiej, prof. UAM

W Krainie Kota

Dorota Terakowska

Pełna magii i niesamowitych zdarzeń książka mistrzyni fantasy Doroty Terakowskiej. Ewa, młoda pisarka, spodziewa się dziecka. Pewnej nocy pod wpływem nagłego impulsu zjada korzeń tajemniczej, nieznanej rośliny. Kiedy przychodzi na świat rudowłosy Jonyk, nic nie zapowiada mających nastąpić dziwnych wydarzeń Do chwili gdy trzynastodniowe niemowlę zaczyna mówić całymi zdaniami, a w domu pojawia się Kot, nazwany przez rodzinę Kotykiem. To wysłannik z Krainy Tarota, w której Ewa i jej synek mają do spełnienia bardzo ważną misję Wyruszcie wraz z nimi w magiczną podróż po sennym świecie, gdzie przewodnikiem jest charyzmatyczny Kot i gdzie zło lubi igrać z istniejącym porządkiem. Piękna, magiczna baśń o tym, co ważne, a może najważniejsze: o poszukiwaniu własnej tożsamości, o zrozumieniu samego siebie, o potrzebie szukania. Michał Zając, Guliwer Ta powieść porusza swą mądrością, trafia wprost do serca, ale także bawi autorce bowiem nieobce jest poczucie humoru. JW, Polityka

Narodowe, regionalne, kontynentalne, światowe - literatury i dyskursy o literaturach

Marta Skwara, Wstęp Dorothy Figueira, Co robimy, gdy Inny mówi swoim własnym językiem? Powracając do etyki studiów porównawczych Tadeusz Sławek, Robotnicy jedenastej godziny. Filologia, studia komparatystyczne i życie razem Roger D. Sell, Gdzie jest miejsce dla autorów? Odpowiedź post-ponowoczesna Brigitte Schultze, Konstelacje hybrydowe a tożsamość narodowa: Proza Jaroslava Rudiša ( 2002- 2013) i Olgi Martynowej (2013) Michał   Kuziak, Prowincja – centrum. Strategie mocy i słabości literatury peryferyjnej (Mickiewicz – Gombrowicz – Stasiuk) Agnieszka Moroz, Od pisarza narodowego do światowego i z powrotem. O polskich uczestnikach Iowa Writing Program Maria Cieśla-Korytowska, Raz tylko...Polenlieder Emilia Kledzik, Komparatystyka między utopią i mitem regionu Karolina Pospiszyl, Region ze słów. Górnośląskie odzyskiwanie głosu Michalina Kmiecik, Kosmopolityzm awangardy a możliwość pisania regionalnej historii literatury. Przypadek „Zenitu” oraz „L’art contemporain – Sztuka współczesna” Andrzej Hejmej, Nowa komparatystyka i comparatisme quand même Ewa Szczęsna, Jak badać literaturę digitalną? O lekturze relacyjnej i figurach kinetycznych słów kilka Adam Regiewicz, O niemożliwości literatury lokalnej. Przypadek narracji audiowizualnych Cécile Bocianowski, Perspektywa genologiczna w europejskim dyskursie literackim epoki transgatunkowej. Dramat i groteska. Krystyna Wierzbicka-Trwoga, Do kogo adresowane są badania porównawcze, czyli o roli tzw. filologii obcych Bożena Zaboklicka, Sienkiewicz w Katalonii, czyli jak jedna „mała literatura” staje się słyszalna w drugiej Olga Płaszczewska, George Mallory i Zamarła Turnia albo kilka uwag na temat miejsc wspólnych i granic literatur międzynarodowych Marta Skwara, Jak napisać historię literatury narodowej w „glokalnym” świecie? Parę uwag o pisaniu współczesnego polskiego kompendium literatury polskiej po angielsku Mieczysław Dąbrowski, Współczesna literatura emigracyjna/migracyjna: rewizja pojęć analitycznych Brygida Helbig-Mischewski, Małgorzata Zduniak-Wiktorowicz, Inne doświadczenia, inna wiedza? Metodologie ponad/narodowe  na przykładzie bilateralnego projektu „Narracje pisarek i pisarzy polskiego pochodzenia w Niemczech po roku 1989” Indeks nazwisk

Wahadełko. Spróbuj i Ty

Teresa Stąpór

E-book – "Wahadełko. Spróbuj i Ty". Seria ezoteryka. Tajemnice natury człowieka. Chcesz się dowiedzieć, dlaczego w wymarzonym mieszkaniu bardzo źle sypiasz? Zgubiłaś wyjątkową broszkę po babci i nie możesz tego odżałować? Marzysz o odkryciu niezwykle rzadkich i cennych złóż mineralnych? Jeśli tak, to zaprzyjaźnij się z niepozornym z wyglądu, ale mającym niespotykaną moc wahadełkiem. Dzięki niemu znajdziesz odpowiedź na wiele nurtujących Cię pytań, ułatwi Ci ono podejmowanie trudnych decyzji, a przede wszystkim pozwoli zabezpieczyć się przed szkodliwym promieniowaniem energetycznym i geopatycznym. Myślisz, że to za trudne? Nic bardziej błędnego! Z książką Teresy Stąpór bez problemu zgłębisz arkana różdżkarstwa, bowiem autorka w sposób przystępny i przejrzysty zdradza tajniki oraz sekrety radiestezji, omawia podstawowe rodzaje wahadełek, przedstawia metody pracy z nimi etc. Słowem, Wahadełko. Spróbuj i Ty to tak wyjątkowy i praktyczny przewodnik po tajemniczym świecie geotroniki, biotroniki, fitotroniki, że każdy zainteresowany przedmiotem powinien go mieć na półce.

Naturalne kamienie szlachetne i ozdobne

Irena V. Żaba, Jerzy Żaba

Kamienie szlachetne i ozdobne są znane człowiekowi od zarania dziejów. Nieustannie wzbudzają zainteresowanie i zachwyt swym pięknem oraz wyjątkowymi właściwościami, a szczególnie różnorodnymi efektami optycznymi. Znanych jest kilkaset kamieni szlachetnych i ozdobnych reprezentowanych przez minerały i skały (oraz ich odmiany), a także związki pochodzenia organicznego. W atlasie ukazano ponad 220 najczęściej spotykanych, od mieniących się ametystów i lśniących diamentów po kryształy kwarcu i tajemnicze opale, od szlachetnych kruszców - złota, platyny i srebra - po trawertyny. W opisach uwzględniono zarówno ich właściwości, jak i pochodzenie, występowanie oraz zastosowanie. Tekst wzbogacono ponad 1500 fotografiami.

Maria Magdalena. Wyzwolona kobiecość, odnaleziona boskość

Ewa Kassala

Czy jesteśmy świadkami końca starej i początku nowej ery? Zakazane ewangelie – jaką zawierały wiedzę, że na setki lat je ukryto? Kto i dlaczego to zrobił, kogo lub czego się obawiał? Czy tajemnicze źródło Q stanowi zagrożenie dla Kościoła i dogmatów, które znamy? Dlaczego w chrześcijaństwie nie ma kapłanek, kiedy i jak doszło do tego, że w Kościele odsunięto je od sprawowania ważnych funkcji? Czy opowieść o Marii Magdalenie, jej aktualność i rosnąca popularność pokazują, że w religii chrześcijańskiej brakuje energii kobiet? Kim naprawdę była? Ukochaną Jezusa, apostołką apostołów, nierządnicą odnajdującą drogę do Jasności? A może kapłanką Izydy lub Strażniczką Bramy Światła? Jaka była jej prawdziwa misja i dlaczego w naszych czasach jej głos znów brzmi tak wyraźnie? Od momentu, gdy jako pierwsza zobaczyła Jezusa po zmartwychwstaniu i ogłosiła to światu, na temat jej dalszych losów Biblia milczy. Jednak ślady jej obecności i podróży do Rzymu, Efezu, Egiptu czy Francji można znaleźć m.in. w niekanonicznych ewangeliach i apokryfach. Aby je poznać, autorka odbyła długą drogę. Wiedzy i natchnienia szukała np. w bogatych archiwach Watykanu, docierając do najstarszych manuskryptów i zapomnianych ksiąg. To opowieść o wędrówce i poszukiwaniu siebie, duchowości, miłości i walce dobra ze złem. Jest jak lustro – każdy może zobaczyć w niej swoje odbicie, swoją Marię Magdalenę i… dowiedzieć się, co kryją ewangelie zakazane przez wieki. Z serii o silnych kobietach czasów Biblii przed Państwem druga część opowieści Ewy Kassali o Marii Magdalenie.

Etniczność - tożsamość - literatura. Zbiór studiów

Paweł Bukowiec, Dorota Siwor

Ten zbiór esejów poświęconych tożsamościowemu wymiarowi literatury wyrasta z przekonania o wyjątkowym statusie tekstu literackiego jako źródła (czyli: okazji do) poznania i samopoznania człowieka. Zgromadzone tu artykuły dotyczą zagadnień tożsamości środkowoeuropejskich: białoruskiej, estońskiej, niemieckiej, ukraińskiej, ale także łemkowskiej, romskiej, śląskiej, żydowskiej – i oczywiście polskiej. Są one przede wszystkim efektem namysłu nad tekstami współczesnymi, ale także dawniejszymi (a więc międzywojennymi i jeszcze wcześniejszymi, bo powstałymi w wiekach XVII-XIX). Uporządkowane wedle zasady stopnia ogólności, zebrane w dwa działy: Panoramy i porównania oraz Ludzie i teksty, pomieszczone tu szkice są kolejnym dowodem na prawdziwość opinii, iż nie ma lepszego od literatury sposobu mówienia o najtrudniejszych i najważniejszych ludzkich problemach.

Pokój Jakuba

Virginia Woolf

Subtelny świat kobiet i heroiczny świat mężczyzn Mały chłopiec bawi się na plaży w Kornwalii. Student toczy płomienne dyskusje o literaturze z kolegami na uniwersytecie w Cambridge. Młodzieniec wyrusza w edukacyjną podróż po Europie. W Londynie, Paryżu i Grecji poznaje smak miłosnej przygody. Historię Jakuba Flandersa, młodego mężczyzny, który zginął podczas I wojny światowej, opowiadają kobiety jego życia. Podana we fragmentach jako kolaż sytuacji, gestów, rozmów i wrażeń, a przy tym bardzo liryczna i nastrojowa, dla Woolf staje się pretekstem do namysłu nad ludzką percepcją i niemożnością pełnego zrozumienia drugiego człowieka. Pokój Jakuba to pierwsza eksperymentalna powieść Virginii Woolf. Jest refleksją na temat różnicy między światem męskim i kobiecym, ale też mocnym manifestem pacyfistycznym. Choć została napisana prawie sto lat temu, jej trzeźwy, podszyty smutkiem styl brzmi bardzo współcześnie. Juliusz Kurkiewicz, Gazeta Wyborcza () w tym właśnie utworze zarysowuje się cały późniejszy krąg zainteresowań, magia opisów, subtelność stylu. Widać tu także zaczątki wykorzystywania strumienia świadomości, który z czasem stanie się jedną z najbardziej rozpoznawalnych cech tego pisarstwa. () Fragmentaryczność gestów, słów, doznań, przypadkowe spotkania i kruchość życia to właśnie starała się uchwycić i zamknąć w opowieści późniejsza autorka Orlanda, by w ten sposób wyrazić własny ogląd świata i zatrzymać na zawsze migawkowe piękno konkretnych chwil. Milena Schefs, Nowe Książki Zmysłowość opisów i dbałość o szczegół jedynie podsyca wrażenie świata podszytego nicością dając przede wszystkim poczucie prześlizgiwania się po powierzchni, fasadzie maskującej pustkę. Katarzyna Czeczot, Tygodnik Powszechny