Ze staropolskich anegdot i przypowieści

Aleksander Brückner

O niniejszym dziełku: Roku 1669 zabrał się Potocki do spisywania i tłumaczenia sentencji i przypowieści polskich i łacińskich; niebawem przerwał pracę, choć jej nigdy zupełnie nie porzucił; r. 1688 wrócił do niej i popierał ją odtąd stale i systematycznie aż do końca życia; wynikiem tej pracy był ów właśnie foliant. Stanowi on prawdziwy skarb i dla ocenienia duchowej fizjognomii poety który tu złożył, nie obawiając się niepowołanego oka, wyznania swe religijne, polityczne i literackie i dla oceny czasów i ludzi, scharakteryzowanych do najdrobniejszych szczegółów; zawiera również próby staropolskiego humoru, które nas tu zająć mają, próby rubaszne i dosadne, ale swojskie, co bywa najważniejszym, bo najrzadszym przymiotem anegdot i facecji, zwykle po całym świecie zbieranych; opowiedziane z ową werwą i zamaszystością, cechującą całe literackie wystąpienie Potockiego. Otóż z nieznanego tego rękopisu zamieszczamy niżej kilka anegdot, wybierając przeważnie takie, które by objaśniały pewne przysłowia.

Lech czy Lęch?

Szymon Matusiak

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu Znamy imię Lech (Lęch), jako imię osobowe, rozważmy je więc jako imię naszego narodu. Rusini, jak wiadomo, nazywali nas od wieków Lachami, a polskie Lęch i ruskie Lach to jedno i to samo. U Litwinów Polak zowie się Lenkas. Litewska nazwa Lenkas również zatem wywodzi się od Lęcha. U Węgrów zowiemy się od wieków Lendjel. Sama nazwa mówi za siebie. Zapytajmy się zatem: Jak daleko w przeszłość sięga ta nazwa? Nazwa Polak ustala się dopiero od czasu, jak wielkopolscy Polanie wraz z Piastami zaczynają się wysuwać na widownię dziejową, a Lęchami nazywają nas wszyscy sąsiedzi od najdawniejszych czasów. Z pisarzy jako pierwszy nazywa nas Polakami dopiero Ditmar merseburski rówieśnik Bolesława Chrobrego. Posuwając się wstecz spotykamy się tylko z Lęchami...

Mówca Brutusowi poświęcony

Marek Tuliusz Cycero

W tej nader interesującej książce autor, Marek Tulliusz Cyceron, dzieli się z czytelnikami swoimi spostrzeżeniami na temat doskonałego mówcy. Poprzez analizę słynnych mówców, od starożytnych Aten i Rzymu, aż po współczesnych Demetriusza Falerejskiego i Hortensiusza, Cyceron ukazuje zarówno wady, jak i zalety tych wybitnych mężów. Jednakże Cycero nie ogranicza się do wzorów i sławnych postaci. Zamiast tego wznosi się ponad to, szukając pierwotnej piękności i idealnych zasad w filozofii, sięgając aż do platońskich idei. Z tego wyjątkowego punktu widzenia autor maluje obraz doskonałego mówcy, niezależnego od jakiegokolwiek wzorca czy sławnego mistrza. Cycero kładzie duży nacisk na znaczenie wiedzy filozoficznej jako fundamentu rozwoju mówcy, wskazując, że prawdziwe umiejętności wymowy nie opierają się tylko na retoryce, lecz także na głębokim zrozumieniu filozofii. Zapraszamy do lektury tej naprawdę wartościowej książki.

Mocni ludzie

Antoni Ferdynand Ossendowski

Zaborca carski nie miał litości dla Polaków złaknionych wolności. Każde takie pragnienie brutalnie tłamsił, zsyłając synów naszego narodu na daleką i surową Syberię. Cierpieli tam nie tylko dlatego, że nie byli nawykli do tak ciężkich warunków, w jakich teraz musieli żyć, ale i z tęsknoty za krajem, za rodziną, za bliskimi. Dla niektórych jednak, a właściwie dla sporej liczby zesłańców, Syberia stała się drugim domem, a prości i uczciwi Sybiracy nie tylko nie postrzegali ich jako przestępców i wrogów, lecz jako dobrych, przyjaznych i wartościowych ludzi. Książka opowiada o życiu i losach jednego z zesłańców porucznika Władysława Lisa, który trafił w te odległe strony po upadku powstania listopadowego...

Maria z Magdali w Ewangelii, legendzie i sztuce

Mieczysław Skrudlik

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu. Maria z Magdali, Maria Magdalena według Biblii żyjąca w I w. n.e. kobieta pochodząca z wioski Magdala, obecnie Migdal. Należała do kręgu uczniów Jezusa. Przyłączyła się do niego po tym, gdy wypędził z niej siedem złych duchów. We wschodniej tradycji chrześcijaństwa przedstawiana jest jako niosąca olejki do grobu Chrystusa i świadek jego zmartwychwstania i jest szanowana jako równa apostołom. W tradycji łacińskiej przez wieki łączono ją z kobietą cudzołożną z Ewangelii św. Łukasza. Ukazywano ją wiernym, zwłaszcza kobietom, jako wzór nawróconej grzesznicy (za: Wikipedia). Z wprowadzenia autora: Zadaniem tej pracy jest wypełnić lukę w naszej literaturze poświęconej historii kultu świętych i ewolucji przedstawień plastycznych, z kultem tym zespolonych. Problem Marii z Magdali w sztuce należy bezsprzecznie do jednych z najtrudniejszych zagadnień. Stosunek bowiem artystów do tego problemu przez wieki całe był w zasadniczej sprzeczności z kultem. Trzeba było w tym wypadku zrzucić nawarstwienia wieków całych, aby doszukać się istotnych wzorców i źródeł, uzgodnionych z duchem kultu Uczennicy Pańskiej z Magdali, Zwiastunki Zmartwychwstania Pańskiego.

Zatopiony skarb

Kurt Matull, Matthias Blank

92 część serii powieści kryminalnych noszących wspólny nadtytuł: Lord Lister - tajemniczy nieznajomy. Lord (Eward) Lister to postać fikcyjnego londyńskiego złodzieja-dżentelmena, kradnącego oszustom, łotrom i aferzystom ich nieuczciwie zdobyte majątki, a także detektywa-amatora broniącego uciśnionych, krzywdzonych, niewinnych, biednych i wydziedziczonym przez los, która po raz pierwszy pojawiła się w niemieckim czasopiśmie popularnym zatytułowanym Lord Lister, genannt Raffles, der Meisterdieb i opublikowanym w 1908, autorstwa Kurta Matulla i Theo Blakensee. Po wydaniu kilku początkowych numerów serię kontynuowano, pt. Lord Lister, znany jako Raffles, Wielki Nieznajomy, który był tytułem pierwszej powieści. Seria stała się bardzo popularna nie tylko w Niemczech (ukazało się tam 110 cotygodniowych wydań, a ostatnie wydanie cyklu zakończyło się w 1910); została przetłumaczona na wiele języków, i wydawana w wielu krajach na całym świecie. W Polsce od początku listopada 1937 do końca września 1939 wydawano serię 16-stostronicowych zeszytów pt. Tygodnik Przygód Sensacyjnych. Lord Lister. Tajemniczy Nieznajomy Każdy numer zawierał jedną mini-powieść cyklu, która stanowiło oddzielną całość.

Panna do towarzystwa

Xavier de Montépin

Xavier Henri Aymon Perrin, hrabia Montépin (1823-1902) – francuski powieściopisarz. Publikował powieści w odcinkach i melodramaty. Montépin napisał w sumie ponad 100 powieści. Stylistycznie jego powieści można zaliczyć do literatury rozrywkowej nazywanej czasem także tabloidowym romansem. Cieszyły się one ogromną popularnością, zwłaszcza w latach 50. i 60. XIX wieku – wraz z dziełami Émile Gaboriau i Pierre Alexis Ponson du Terrail – i były tłumaczone na różne języki, w tym niemiecki i polski, gdzie niektóre z nich czasami można znaleźć w bibliotekach Publikowane były głównie, jako tanie wydania. Receptą na sukces jego powieści były zawiłe historie o ludziach, którzy byli na tajnej misji i incognito i mieli różne przygody. Oto fragment powieści: „W wyższych sferach kilka obłoków miedzianego koloru z wolna przesuwało się po błękitnym niebie – nieomylne zwiastuny burzy. Mieszkańcy lewego brzegu Sekwany, znają dobrze ulicę Garaucière, wąską i krótką, niezaprzeczonej przyzwoitości, lecz jedną z najsmutniejszych w całym Paryżu. W dziedzińcu starego pałacu, żałobny furgon z podłużną skrzynią malowaną na zielono i z zakrytym siedzeniem na przodzie, oczekiwał u stóp kamiennych stopni, prowadzących do przedsionka rezydencji hrabiego Karola-Maksymiliana de Vadans, zmarłego przedwczoraj. Tylna część furgonu, a tem samem skrzynia zwróconą była ku schodom. Drzwi stały otworem...”

Miłość Sulamity

Aleksandr Kuprin

Piękna opowieść o pierwszej i ostatniej, o największej i najtragiczniejszej miłości króla Salomona do Sulamitki, której jak głosi tradycja poświęcił niezapomniane strofy biblijnej Pieści nad Pieśniami. Zdawać by się mogło, że skoro już król posiadł najcudowniejszą dziewczynę, jaką w całym swoim życiu ujrzał, będą mogli żyć w szczęściu do końca swoich dni, lecz niestety stało się inaczej, ale tego czytelnik się dowie po przeczytaniu utworu Kuprina.

Analiza strategiczna RP w perspektywie XXI wieku

Piotr Szczurowski

Piotr Szczurowski Analiza strategiczna RP w perspektywie XXI wieku Analiza strategiczna RP w perspektywie XXI wieku - świeże spojrzenie na współczesność z perspektywy historiozoficznej Analiza strategiczna RP w perspektywie XXI wieku to dotykająca między innymi geopolityki książka autorstwa doktora Piotra Szczurowskiego. Jest to opracowanie pod wieloma względami nowatorskie i bez wątpienia bezprecedensowe na polskim rynku wydawniczym. Autor analizuje sytuację strategiczną Rzeczypospolitej Polskiej w perspektywie wyjątkowo długiej, bo obejmującej cały XXI wiek. Główną osią analizy strategicznej, przeprowadzonej przez autora, jest teza o schyłku cywilizacji zachodniej, na której poparcie przedstawiono szereg argumentów o charakterze politycznym, ekonomicznym, cybernetycznym czy też biologicznym. Na tle przełomu cywilizacyjnego, którego obecnie jesteśmy świadkami autor przeanalizował sytuację strategiczną Polski, wykorzystując do tego takie narzędzia analizy strategicznej jak analiza SWOT/TOWS oraz analiza kluczowych czynników sukcesu, zaś każdy czynnik poddany badaniu opatrzył rzeczowym uzasadnieniem. Czy antropologia kulturowa i historiozofia mogą być pomocne w podejmowaniu strategicznych decyzji politycznych? Zdecydowanie tak, ponieważ zarówno historiozofia jak i antropologia poszerzają perspektywę. Zastosowana w publikacji dyrektywa interdyscyplinarności ma wyjątkowo szeroki zakres. Autor śmiało sięgał po ustalenia między innymi takich dziedzin wiedzy jak historiozofia, historia, ekonomia, geografia, biologia, socjologia, psychologia społeczna, antropologia kulturowa, cybernetyka czy też nauki polityczne i nauki o zarządzaniu. Przełomowe zmiany cywilizacji poprzez wieki - Polska w wirze wydarzeń Cywilizacja przez wieki zmienia się. Krytyczne spojrzenie na zmiany i otoczenie, w którym one zachodzą może przynieść korzyści w postaci umiejętności przekucia w sukces szans, wynikających z zachodzących zmian. Do tego jednak potrzebna jest analiza strategiczna wzmocniona szerszą perspektywą historiozoficzną. Warto byłoby mieć to na uwadze, gdy podejmuje się realne decyzje polityczne, wpływające na losy kraju i jego mieszkańców. Autor w swojej książce nie ograniczył się do suchej analizy. Wskazał także kierunki działań strategicznych, które państwo polskie powinno podjąć, jeśli chce efektywnie wykorzystać szanse pojawiające się w jego otoczeniu w XXI wieku. Właśnie interes państwa polskiego był punktem wyjścia przedmiotowej analizy (szkoła realistyczna) przy zastosowaniu - w możliwie jak najdalej idący sposób - podejścia racjonalnego.

Garnek złota

Plaut

Euklio niezamożny znalazł w domu swym zakopany garnek ze złotem; opanowuje go troska, żeby nikt o tym skarbie się nie dowiedział; posądza wszystkich, że domyślają się, co posiada, i czyhają, by mu złoto wydrzeć. Niewolnicę Stafilę wypędza, aby go nie podglądała, gdy on do garnka, dla nacieszenia się widokiem złota, śpieszyć będzie. Oczywiście nie jest to koniec opowieści. Zachęcamy do lektury!

O okrucieństwie

Marian Zdziechowski

Okrucieństwo polega na umyślnym i rozmyślnym sprawianiu cierpienia istocie żywej, czującej. Okrucieństwo jest dla okrutnika rozkoszą najobrzydliwszą, jaka się da wyobrazić, a to dlatego, że rozkosz ta jest w istocie swej podłością; pastwić się bowiem możemy tylko nad istotą słabszą, bezbronną lew w klatce na łasce jest u dziecka. Nie dość tego, w okrucieństwie mamy najbardziej odrażającą formę podłości. Można tłumaczyć czyn podły, spełniony ze strachu, albo dla interesu, ale podłość dla rozkoszy pastwienia się nad tym, kto się bronić nie jest w stanie, nie może nie budzić pogardy najgłębszej w każdym, kto ma w sobie choćby podobieństwo jakieś tego, co się sumieniem nazywa. Okrucieństwo wprowadza w szał, w stan bliski obłędu, i wyraz pijany krwią znają wszystkie języki, że zaś tych pijanych krwią, albo do pijaństwa takiego wzdychających, albo przynajmniej z natury do niego usposobionych jest w każdym społeczeństwie wielu, bardzo wielu, więc pomysły, kaprysy, fantazje tych pół-wariatów są rzeczą groźną, dezorganizują organizm społeczny, są trucizną, paraliżującą wysiłki wszystkich ludzi dobrej woli, skierowane ku umniejszeniu cierpienia na ziemi. Na wysiłki te okrutnik odpowiada obelżywym śmiechem. Co tamtych oburza i przeraża, to go pociąga i cieszy; on się zacina i zatwardza w namiętności swojej, a okropnym tego następstwem jest to, że dla umysłów słabych okrutnik staje się zgubnym przykładem, fatalnym inicjatorem najpotworniejszej rozkoszy...

Wizyta kapitana Stormfielda w niebie

Mark Twain

Gdy Stormfield przemierza Niebo, dowiaduje się, że konwencjonalny obraz aniołów jako uskrzydlonych postaci w białych szatach z aureolami , harfami i liśćmi palmowymi jest tylko iluzją stworzoną na korzyść ludzi, którzy mylą język figuratywny z dokładnym opisem (skrzydła są częścią ich mundurów, a nie skrzydłami funkcjonalnymi); że wszyscy mieszkańcy Nieba wybierają swój wiek, dopasowując się w ten sposób do okresu życia, w którym byli najbardziej zadowoleni; że wszystko, czego pragnie, jest przyznawane jej poszukiwaczowi, jeśli nie narusza żadnego zakazu; że same zakazy różnią się od tych obowiązujących na Ziemi; że każdy z podobnych do Ziemi regionów Nieba obejmuje każdą ludzką istotę, która kiedykolwiek na nim żyła; że rodziny nie zawsze są razem na zawsze z powodu decyzji podjętych przez tych, którzy zmarli jako pierwsi; że białoskórzy ludzie stanowią mniejszość w Niebie; że królowie nie są królami w niebie itp.

Bajki

Jean de la Fontaine

Jean de La Fontaine (1621-1695) jeden z czołowych przedstawicieli klasycyzmu francuskiego, autor blisko 250 bajek. W młodości uczył się mało, dopiero w 22 roku życia zaczął studiować poetów klasycznych. Porzucił pracę i żonę, po czym udał się do Paryża, gdzie znalazł opiekę między innymi nadintendenta Nicolasa Fouqueta i pani Sablire, która troszczyła się o wszystkie jego potrzeby. W 1684 został członkiem Akademii Francuskiej. Sławę literacką zjednał sobie swymi Contes i Fables, których zalety nie tyle polegają na sztuce wynalazczej, ile na naturalnym i prostym wykładzie. Treść do bajek czerpał z pisarzy starożytnych, a do powiastek z nowelistów włoskich i ze starofrancuskich fabliaux. Naiwność, prawda, prostota, naturalność i żywość to przymioty, które zapewniły twórczości La Fontaine'a uznanie. (Za Wikipedią).

Objawienia prywatne

Praca zbiorowa

Ten, który ustanowił ów godny podziwienia porządek, zastrzega sobie tu i ówdzie pewne od niego wyjątki. Toteż nie należy zapominać o tym, że jakkolwiek Pan Bóg ustanowił Kościół widzialnym pośrednikiem między sobą i ludźmi; zastrzegł sobie przecież stosunki bezpośrednie z duszami. A nawet jeśli dobrze rzeczy zbadamy, musimy przyznać, że to widzialne społeczeństwo ludzi między sobą, jest tylko warunkiem i modyfikacją wewnętrznego i niewypowiedzianego stosunku dusz z Bogiem. W tym się objawia prawdziwe życie Kościoła, jego pierwiastek nadprzyrodzony i boski; reszta jest tylko jakby łupiną, szatą, cielesną powłoką. Prawda, że Pan Bóg w tych nawet stosunkach wewnętrznych postępuje jeszcze według zwykłego sposobu; jest to to, co nazywają zwykłą drogą Opatrzności: będąc jednakże zawsze Panem. Możemy więc być pewni, że od najpierwszych wieków miały miejsce objawienia prywatne. Wszyscy teologowie katoliccy jednomyślnie zgadzają się w tym względzie. Co większa, ciż sami autorowie, zważywszy, że te stosunki boskie miały miejsce we wszystkich czasach, wyprowadzali wniosek, że one i w naszej epoce mniej lub więcej odnawiać się winny, gdyż ramię Pańskie nie skurczyło się. Tysiące faktów autentycznych, wykazanych w procesach beatyfikacyjnych, przeszedłszy pod skalpelem najsurowszej na świecie krytyki, bo krytyki kongregacji obrzędów, dowodzą aż nadto, że cuda i w naszej epoce istnieją. Otóż źródło objawień prywatnych nie może być wyczerpanym, podobnie jak i źródła innych łask nadzwyczajnych, które Bóg przyobiecał swemu Kościołowi. Byłoby to więc bez zaprzeczenia wielkim nierozsądkiem i nagannym wybrykiem, przeczyć zupełnie i odrzucać z góry wszystkie tego rodzaju stosunki nadnaturalne.

Konstytucja ateńska inaczej Ustrój polityczny Aten

Arystoteles

Konstytucja ateńska inaczej Ustrój polityczny Aten dzieło przypisywane Arystotelesowi lub jednemu z jego uczniów, jedyna część politei w znacznej części zachowana do naszych czasów. Powstało prawdopodobnie w latach trzydziestych IV wieku p.n.e. Traktat opisuje historię polityczną Aten oraz funkcjonowanie ustroju ateńskiego w czasach współczesnych pisarzowi. Traktat został odnaleziony na papirusie P. Lond. 131 i wydany w 1891 roku przez Frederica Georgea Kenyona. (Za Wikipedią).

Słowianie Zachodni: dzieje, obyczaje, wierzenia, tom czwarty, część trzecia: Dzieje Słowiańszczyzny Północno-Zachodniej aż do wynarodowienia Słowian zaodrzańskich. Słowianie na wschód o Łaby i Solawy. Obodryty i Lutycy północno-wschodni

Wilhelm Bogusławski

Plik pdf jest zamknięty w postaci rastrowej złożonej ze skanów. Tom czwarty, część trzecia dzieła Słowianie Zachodni omawia następujące tematy: Słowianie na wschód od Łaby i Soławy. Obodryty: 1. Zarząd i władza księcia saskiego. 2. Ustanowienie hierarchii kościelnej: a) Hardy stosunek Henryka Lwa do biskupów. Nieporozumienia między arcybiskupami bremeńskim i hamburgskim. b) Biskupstwo Lubekskie. c) Biskupstwo Raceburgskie. d) Biskupstwo Szweryńskie. e) Dochody i prerogatywy biskupstw. f) Absolutyzm Henryka Lwa w zarządzie kościołem. 3. Wagry: a) Zarząd przez grafa Adolfa. Koloniści. Biskupi: Wiceli i Gerold. Książę słowiański Przybysław. Początki chrześcijaństwa. b) Koloniści. Zatargi z Holzatami o dziesięciny. Ucisk Słowian. c) Mylność podania Helmolda o kolonistach i rychłym wytępieniu Słowian. Panowie, szlachta i ludność słowiańska trzymają się w XII i XIII w. d) Słowianie w miastach. e) Wpływ kolonizacji na zmiany w kraju. Słowianie po wsiach wagrskich aż do XVI w.: f) Na wyspie Wębrze.: g) Rozwiązanie bytu narodowego: 4. Połabianie i Obodryci zachodni: a) Podziały polityczne i kościelne. b) W grafstwie Raceburgskiem. c) W grafstwie Dannenbergskiem. d) W grafstwie Szweryńskiem. e) Zmiany pod naciskiem przewagi niemieckiej. W księstwie Słowiańsko-Meklemburskim (Obodryci wschodni i Lutycy północni). a) W zależności od książąt saskich i króla duńskiego (1160-1227). Książęta. Szlachta słowiańska. Kościół. Koloniści. Zmiany w kraju z postępem kolonizacji. b) W związku Z Rzeszą Niemiecką od r. 1227. Dzielnice. Zamiar wytępienia Słowian. Rodowód dynastii meklemburskiej: Książęta. Szlachta. Miasta. Kolonizacja do połowy XIII w. Dalszy ciąg kolonizacji w drugiej połowie XIII w. Zmiany w kraju na korzyść rycerzy, miast i duchowieństwa. Poddaństwo. Rozwiązanie bytu narodowego. Lutycy północno-wschodni (Czrezpienianie, Doleńcy, Ratary, Wkrzanie, tudzież drobne plemiona nad rz. Pieną i na wyspie Uznoimskiej). 1. Zjednoczenie plemion lutyckich pod władzą książąt pomorskich. 2. Nieporozumienie między biskupami o granice na ziemiach Lutyków północno-wschodnich. Przeszkody przy ustanowieniu biskupstwa pomorskiego. A. Na ziemiach do księstwa Meklemburskiego należących. a) Czrezpienianie. b) Doleńcy. c) Ratary. B. Na ziemiach do królestwa Pruskiego należących. Na Przednim, czyli Przedodrzańskim Pomorzu. a) Przed r. Pieną. Ziemie: Dymińska, Grozwiliska, Rochowo. b) Za Pieną. Kasztelania Gostkowska, z okolicami Łosice i Międzyrzecze. Kasztelania Wolegoszczska, z okolicami: Szczytno, Leśniany, Bukowo i Wostroże. c) Na wyspie Uznoimskiej. d) W ziemi Wkrzanów.