Wiara i ojczyzna. Katolicyzm, nowoczesność i Polska

prof. Brian Porter-Szűcs

Brian Porter-Szűcs, autor głośnego bestsellera Całkiem zwyczajny kraj. Historia Polski bez martyrologii, tym razem analizuje kontrowersyjny i bardzo aktualny temat związku polskiej tożsamości z wiarą katolicką. Pewnie wielu i wiele z nas kojarzy dwuwiersz Karola Bilińskiego Tylko pod krzyżem, tylko pod tym znakiem | Polska jest Polską, a Polak Polakiem ale czy faktycznie nasze dzieje są historią homogenicznego katolickiego narodu? Porter-Szűcs dowodzi, że prawda jest o wiele bardziej złożona: I Rzeczpospolita była tworem niejednorodnym religijnie, a po rozbiorach, w XIX wieku, kościół często odwracał się od walk i działań na rzecz niepodległości. Autor pokazuje też, z czego w dwudziestowiecznej Polsce wynikało stopniowe bratanie się katolicyzmu z doktryną narodowców i w jaki sposób katolicy uznali, że źródłem problemów nowoczesnego świata nie są bezosobowe instytucje społeczne, lecz wyobrażona koalicja konkretnych wrogów masonów, Żydów, bolszewików prowadzonych przez szatana i dążących przede wszystkim do zniszczenia chrześcijaństwa. Kościół poszukuje dróg, które pozwoliłyby mu odnaleźć się we współczesnym świecie. Niemniej konserwatywny model życia społecznego, który postulują środowiska prawicowe, nie umie sprostać wyzwaniom nowoczesności, czego dowodem są pustoszejące kościoły. Jednak książka ta nie jest li tylko krytyką polskiego katolicyzmu, raczej próbą zrozumienia źródeł skomplikowanych relacji Kościoła ze środowiskami prawicy i jego uwikłania w politykę.

"Polski atlas etnograficzny" - stan prac. Digitalizacja i opracowanie naukowe materiałów źródłowych (lata 2020-2024)

Zygmunt Kłodnicki, Agnieszka Pieńczak, Joanna Koźmińska

Książka stanowi pokłosie kilkuletnich badań Uniwersytetu Śląskiego prowadzonych w ramach grantu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (nr 11H 18 0068 87) pt. Polski Atlas Etnograficzny - opracowanie naukowe, elektroniczny katalog danych, publikacja zasobów w sieci Internet, etap II (2020-2024) oraz działalności Zespołu Badań Etnograficznych i Antropologicznych (2024-2028). Autorami opracowania są etnolodzy zajmujący się dziedzictwem kulturowym wsi polskiej, jednocześnie realizujący projekty digitalizacyjne mające na celu popularyzację etnologii i antropologii kulturowej w sieci. Badacze połączyli swoje doświadczenia we wspólnym projekcie, w efekcie czego powstało obszerne studium dotyczące specyfiki prac współcześnie prowadzonych nad Polskim atlasem etnograficznym. Książka może być przydatna dla badaczy szerzej zainteresowanych problematyką dziedzictwa kulturowego, głównie etnologów, folklorystów, muzealników oraz pasjonatów kultury wiejskiej.

Z dziejów polskiej historii sztuki. Studia i szkice

Adam Małkiewicz

Część pierwsza książki, o charakterze historycznym, dotyczy dziejów polskiej historii sztuki od czasu kształtowania się jej w Krakowie jako nowoczesnej dyscypliny badawczej w zasadzie do drugiej wojny światowej... Uzupełnieniem problemowego ujęcia dziejów polskiej historii sztuki w pierwszej części książki stała się jej część druga, obejmująca w układzie chronologicznym sześć biogramów uczonych. Pięć z nich dotyczy profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego: Juliana Pagaczewskiego, Adama Bochnaka, Jerzego Szablowskiego, Józefa Lepiarczyka i Lecha Kalinowskiego, jeden zaś został poświęcony Karolinie Lanckorońskiej... (ze Wstępu)

Problemy społeczne. Trwałość i zmienność w dynamicznej rzeczywistości. Księga jubileuszowa z okazji 45-lecia pracy naukowej i dydaktycznej Profesor Jolanty Grotowskiej-Leder

Andrzej Kacprzak, Marcin Gońda, Iwona Kudlińska-Chróścicka

Do udziału w tworzeniu prezentowanej księgi pamiątkowej zaproszono znamienite grono polskich socjologów, polityków społecznych, ekonomistów i demografów. Koleżanki i koledzy Profesor Jolanty Grotowskiej-Leder z różnych ośrodków akademickich nawiązują w swych tekstach do tematyki badawczej podejmowanej przez Jubilatkę. Wskazują na trwałość, ale jednocześnie zmienność problemów społecznych w dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości.

Skomplikowana. 5 lat później

Justyna Piec-Głogowska

Przez pięć lat może stać się wiele. To jednak za krótki czas na zapomnienie o prawdziwej miłości, która przytrafiła się niespodziewanie i odeszła boleśnie. Przypadek sprawia, że drogi Pauliny i Marcina na powrót się krzyżują. Znane powiedzenie mówi, że nie wchodzi się dwa razy do tej samej rzeki. Czy dawni kochankowie spróbują raz jeszcze i dadzą sobie kolejną szansę? Czy serce Pauliny wybierze Norberta, który po cichu od lat się w niej podkochuje i wobec pojawienia się Marcina zaczyna walczyć o uczucie dziewczyny? Skomplikowana. 5 lat później jest powrotem do historii lubianych przez Czytelników bohaterów, Pauli i Marcina. Mimo upływu lat ich relacja nie jest wcale mniej skomplikowana. Znów stają przed trudnymi decyzjami, emocjonalnymi rozterkami i strachem przed ponownym zawodem. Czy tym razem jest im pisany happy end?

Forrest Gump

Winston Groom

FENOMENALNA POWIEŚĆ, NA PODSTAWIE KTÓREJ NAKRĘCONO JEDEN Z NAJSŁYNNIEJSZYCH FILMÓW Powiem wam jedno: bycie idiotem to nie pudełko czekoladek. Ludzie śmieją się, nerwują, poszturchują. Teraz gadają, że trzeba być miłym dla zapóźnionych, ale powiem wam tyle - nie zawsze jest tak. W każdym razie ja się nie skarżę, bo jak to się mówi, mam kawał ciekawego życia. Życie jest jak pudełko czekoladek - nigdy nie wiesz, co dostaniesz Poznajcie Forresta Gumpa, sympatycznego i zaskakująco łebskiego bohatera tej nadzwyczajnej odysei komicznej. Forrest najpierw - dość przypadkowo - zostaje gwiazdą drużyny futbolowej Uniwersytetu Alabama, później jedzie do Wietnamu, gdzie staje się bohaterem wojennym, robi też karierę jako światowej klasy pingpongista i zapaśnik i oraz potentat handlowy... W samym środku swoich przygód porównuje wojenne blizny z Lyndonem Johnsonem, odkrywa prawdę o Richardzie Nixonie i przeżywa wzloty i upadki, pozostając wiernym swej jedynej i prawdziwej miłości - Jenny. Jednocześnie przez całe swoje życie z dziecięcą mądrością i nieustannym zdziwieniem nie przestaje się przyglądać otaczającym go ludziom. W powieści obserwujemy nadzwyczajną podróż Forresta przez trzy dekady kulturowego krajobrazu Ameryki. Forrest Gump ma do opowiedzenia cholernie dobrą historię - by w nią uwierzyć, trzeba ją po prostu przeczytać... "Forrest Gump pochodzi w prostej linii od Wolterowskiego Kandyda i Hucka Finna; jego humor jest agresywny i dosadny, ironia niesłychanie celna. Zarazem nie chodzi tu o pusty śmiech, osądowi zostają bowiem poddane majestatyczne i wyniosłe postacie naszej kultury i historii. Kto nie czytał tej książki, zasługuje na to, aby zimę spędzić w Dakocie Północnej". Jim Harrison

Konflikt i przemoc w systemie politycznym niepodległych Indii

Krzysztof Dębnicki

Autor książki próbuje znaleźć przyczyny, które w ostatnich dwudziestu latach doprowadziły do tak znacznego nasilenia aktów przemocy w Indiach, że przyjęła ona w istocie postać endemiczną. Konflikty kastowe i wyznaniowe, krwawe rozruchy pomiędzy muzułmanami i hindusami, wojna domowa w Pendżabie i Kaszmirze, działania skrajnych ugrupowań lewackich w środkowych Indiach oraz powstańców w Asamie i Nagalandzie zdają się przeczyć rozpowszechnionej tezie o Indiach kierujących się starożytną tradycją ahinsy, czyli nie-przemocy. Autor analizuje koncepcję ahinsy od czasów starożytnych do Mahatmy Gandhiego, przedstawiając wpływ, jaki wywierała ona na polityczne zachowania mieszkańców Indii. Bada także interakcję zachodzącą pomiędzy tradycyjnymi normami społecznymi oraz sposobami organizowania się Indusów, a nowoczesnym, demokratycznym systemem politycznym, wprowadzonym w 1947 roku po wycofaniu się Brytyjczyków z Indii. Zdaniem autora źródła konfliktu tkwią w niedopasowaniu systemu politycznego „przeszczepionego” z Europy do społeczeństwa o zupełnie odmiennej tradycji politycznej, kierującego się odmiennym zestawem wartości.

Powrót bodyguarda

Marta Maciejewska

Romans z Theo zmienił uporządkowany świat Mikaeli Brown w niebezpieczną grę o życie. Kobieta musi wybrać pomiędzy dobrze prosperującym biznesem modowym i towarzystwem ludzi pławiących się w luksusie a nieokiełznanym mężczyzną ściganym przez demony przeszłości. Kochankowie uciekają przed bezwzględnymi gangsterami i policją na grecką wyspę. Tu, otoczeni szumem Morza Śródziemnego, szukają chwili wytchnienia oraz sposobu na bezpieczny powrót do domu i oczyszczenie się z zarzutów. Równocześnie Theo snuje plan zemsty. Czy Mikaela jest gotowa na zabójczą konfrontację? Czy tajemnice z przeszłości Theo i rosnące zagrożenie zniszczą ich miłość? A może odbudują wzajemne zaufanie? Jak skończy się historia kobiety i mężczyzny, których połączyła namiętność silniejsza niż rozsądek i strach o życie? Powrót bodyguarda zamyka trylogię, w ramach której ukazały się Sekret bodyguarda i Ucieczka bodyguarda.

Złodziejski spadek

Bożena Mazalik

W górskiej ciszy kryją się tajemnice Hilda Mainwolf to kobieta o wielu twarzach. Zastępczyni burmistrza Ratsel, miasta na przedgórzu Alp. Lubiana i szanowana. Dziś ceniona za działalność na rzecz sierot, a kiedyś obracająca się w towarzystwie zupełnie innych osób, z których szczególnie jednej nie chciałaby już nigdy spotkać. Po uroczystościach odznaczenia krzyżem maltańskim Hilda niespodziewanie znika. Dzień później jej córka, wracając samochodem z górskiej chaty, spada z urwiska. Te wydarzenia ściągają do Ratsel Carlę, ich najbliższą krewną, byłą policjantkę, która na miejscu zaczyna badać sprawę. Instynkt podpowiada jej, że to, co wygląda na przypadek, może kryć coś więcej. Mnożą się pytania. I nie wiadomo, komu ufać, a komu nie... Złodziejski spadek to kolejna powieść Bożeny Mazalik, autorki cieszących się sympatią czytelników książek Ciosy słonia (2017) i Kryminalne zagadki Matyldy (2019).

Matematyka. Ćwiczenia dla klas I-III

Ewa Stolarczyk

Matematyka. Ćwiczenia dla klas I-III to wspaniała książka dla dzieci, które zaczynają swoją przygodę z matematyką lub już postawiły pierwsze kroki w tej dziedzinie. Książka z pewnością pomoże rozwinąć podstawowe umiejętności matematyczne dziecka oraz zmieni liczenie w świetną zabawę.

Zabójczy blef

Magdalena Jarząbek

W obliczu zemsty nie ma miejsca na sumienie Od ostatnich wydarzeń mija kilka miesięcy. Elsa próbuje poukładać swoje życie na nowo, jednak nie jest to najłatwiejsze zadanie. Wraca z azylu, którym był dla niej dom rodziców, i stawia czoło przeciwnościom losu. By nie myśleć o przeszłości, rzuca się w wir przygotowań do najważniejszej roli życia i wraca częściowo do pracy w hotelu oraz zajęcia, które przynosi dużo większe korzyści. Nie wie jednak, że niebawem jej spokój zostanie zaburzony. Czy nowy wspólnik ojca zagraża jej bezpieczeństwu? Czy Elsa zrobi to, o co on poprosi? Alexander jest beztroskim właścicielem dobrze prosperującej firmy, która jest jego oczkiem w głowie. Nie przywiązuje się do rzeczy ani do ludzi. Jego dotychczasowe życie zmienia jeden telefon, który sprawia, że przeszłość zaczyna się o niego dopominać… Czy spłaci zaciągnięte niegdyś długi? Jaki związek ma to wszystko z Elsą?

Dawna mądrość na nowe czasy. Rozmowy z uzdrawiaczami i szamanami XXI wieku

Geseko von Lüpke

W obliczu światowego kryzysu, po raz pierwszy w historii przedstawiciele prastarych tradycji postanowili podzielić się swoją wiedzą z ludźmi Zachodu. Mędrcy ci nieustanie przekraczają granice dzielące tradycje od nowoczesności, balansując między różnymi stanami świadomości i podróżując często zaopatrzeni w laptopy jako orędownicy dawnej mądrości po całej kuli ziemskiej. Geseko von Lüpke przeprowadził rozmowy z siedemnastoma z nich, między innymi z szamanami innuickim, peruwiańskim czy buriackim, północnoamerykańskim uzdrawiaczem oraz kapłanką Majów. Jego książka przywołuje zapomniane, lecz wciąż aktualne prawdy, które mogą okazać się kluczowe dla naszego (prze)życia. W pewnym momencie nowoczesna cywilizacja zredukowała postrzeganą przez nas rzeczywistość do rzeczywistości rzeczy, po to, abyśmy mogli łatwiej ją pojąć i nad nią panować. Potrzebujemy szamańskich mądrości, aby móc na nowo odnaleźć powiązanie z prawdziwą, żywą rzeczywistością. Bez tego powiązania pozbawiamy się korzeni i nie mamy wielkich szans na przyszłość. Musimy ten większy świat odkryć na nowo, aby móc swobodnie oscylować między tym, co dotykalne, a tym, co prawdziwe i żywe. Hans-Peter Dürr, fizyk kwantowy, laureat Nagrody Nobla Książka, zawierająca rozmowy z szamanami z kulturowych kręgów pięciu kontynentów, oferuje nam fascynujący wgląd w prastare mądrości tych podróżników po różnych stanach świadomości. W czasach, w których pilnie potrzebujemy odnowienia obrazu świata, tak aby respektował jedność życia, rozpoznawał wzajemny związek wszelkich zjawisk i połączył nas ponownie z Ziemią, możemy się z tych ponadczasowych szamańskich mądrości nauczyć wielu cennych rzeczy. Fritjof Capra, fizyk atomowy, pisarz Geseko von Lüpke, ur. w 1958 roku, politolog i etnolog. Autor wielu książek, niezależny dziennikarz, redaktor audycji radiowych. Organizuje i prowadzi konferencje, wykłady i otwarte debaty dotyczące kultury, nauk przyrodniczych i duchowości. Długie podróże po świecie, zwłaszcza po Azji, obudziły w nim zainteresowanie duchowym rozwojem człowieka. Od lat prowadzi seminaria poświęcone vision quests, w czasie których pomaga ludziom przechodzącym życiowy kryzys. Dzięki rozległym kontaktom na całym świecie stał się pośrednikiem i tłumaczem między różnymi kulturami.

Metody stymulowania rozwoju słownictwa w języku polskim u dzieci dwujęzycznych na emigracji

Kamila Kuros-Kowalska

Publikacja jest adresowana do wszystkich zainteresowanych zagadnieniem dwujęzyczności oraz poszukujących sposobów rozwijania słownictwa w języku polskim u dzieci przebywających poza granicami Polski. Tytuł pracy jasno ukazuje, jaki kontekst dwujęzyczności i teren badań znalazł się w centrum zainteresowań. Wnioski przedstawione w publikacji zostały dogłębnie przemyślane i zweryfikowane w praktyce. Wysiłek badawczy Autorki wpisuje się w indeks ważnych problemów i pytań, jakie stawia dziś lingwistyka stosowana i cała humanistyka. Jednym z celów pracy była próba oceny efektywności różnych sposobów służących rozwojowi słownictwa dzieci na emigracji, ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowoczesne metody. W pracy zwięźle opisano dwie, opozycyjne w stosunku do siebie metody stymulacji: tradycyjną, która sprowadza się do rozwijania poziomu słownictwa poprzez kanał słuchowy oraz nowoczesną, w której wykorzystano multimedialne narzędzie umieszczone na platformie internetowej. Opisane w pracy autorskie narzędzia dają możliwość praktycznego zastosowania, co może okazać się cennym walorem dla nauczycieli, terapeutów czy rodziców poszukujących różnych metod rozwijania leksyki dzieci na emigracji.

Ciało, seksualność, obozy zagłady

Bożena Karwowska

Książka Ciało, seksualność. Obozy zagłady jest zbiorem reinterpretacji tekstów polskiej literatury o Zagładzie w tym przede wszystkim osobistych świadectw pobytu w obozach koncentracyjnych, pisanych bezpośrednio po wojnie, ponownego ich odczytania przy użyciu kategorii stosowanych w dyskursach feministycznych. Autorka koncentruje się na tych aspektach prześladowań, które pomimo że nie są nacechowane genderowo, mają wpływ na kulturowe formowanie kobiet i mężczyzn. Tego rodzaju ujęcie pozwala na ukazanie zagadnień omojanych prze tradycyjne podejścia badawcze, takich jak praktyki homoseksualne wśród heteroseksualnych więźniów, czy prostytucja i domy publiczne dla więźniów w lagrach - by wspomnieć tylko o najtrudniejszych z podejmowanych zagadnień. Dzięki temu dobrze znane utwory, na przykład Opowiadania Tadeusza Borowskiego czy Dymy na  Birkenau Seweryny Szmaglewskiej, czytelnik ma szansę odczytać w nowy sposób. W książce tej autorka testuje przydatność podejść feministycznych i postkolonialnych (między innymi czarnego feminizmu amerykańskiego) w studiach podejmujących tematykę lagrów, granic człowieczeństwa, moralności i etyki po Auschwitz i Zagładzie.   Bożena Karwowska - Assistent Professor of Polish and Slavic Studies na Wydziale Studiów Europy Środkowej, Wschodniej i Północnej Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej w Vancouver (Kanada). Jej zainteresowania badawcze obejmują zagadnienia związane z najszerzej rozumianą recepcją literacką, reprezentacją kobiet w literaturach słowiańskich (szczególnie polskiej i rosyjskiej) oraz przeniesieniem obserwacji feminizmu grup mniejszościowym (...) na badania nad literaturą i kulturą polską.

Niedziela, która zdarzyła się w środę

Mariusz Szczygieł

"Szczygieł łapie czas jak nikt inny nasycając swoje teksty choćby marzeniem bohaterki, by za odprawę z pracy kupić synowi 'kurtkę z koca'. Słucha wszystkich, jeżeli kogoś zawstydza, to tylko czytelnika, bo każe myśleć i mieć oczy szerzej otwarte. Jeżeli w przyszłości historycy będą chcieli się dowiedzieć czegoś o Polsce lat dziewięćdziesiątych, współczesna literatura piękna nie da im za dużo, książka Szczygła bardzo wiele". Paweł Dunin-Wąsowicz, "Machina" (1997) Przyszłość już nadeszła, owe kilka lat minęło dawno. (Niedziela, która zdarzyła się w środę wyszła pod koniec 1996 roku). Uznaliśmy, że dziś jest to już książka historyczna. "Miałem szczęście być świadkiem, kiedy pewnym ludziom w środę przydarzyła się niedziela. To moja pierwsza reporterska książka. Z czasów, kiedy uwielbiałem pisać o Polsce, kiedy nie prowadziłem jeszcze talk-show w telewizji i kiedy nie miałem pojęcia, że pojadę w jakimkolwiek celu do Czech. Są to reportaże o przeciętności, bo sam pochodzę z przeciętnego miasteczka i, jak mówi mój tata Jerzy Szczygieł, to piękne być przeciętnym. Nowa Polska po upadku komuny postawiła przed przeciętnymi nieprzeciętne zadanie. Dlatego proszę potraktować tę książkę jako relację z zawodów w utrzymywaniu się na powierzchni". Mariusz Szczygieł (2011) Tekstom reportera towarzyszą zdjęcia Witolda Krassowskiego, który w tym samym czasie co Mariusz Szczygieł, między rokiem 1989 a 1997, rejestrował życie nowej Polski. Były to lata bardzo fotogeniczne, bo ludzkie twarze zmieniały się jak nigdy dotąd. Do tego Witold Krassowski zarejestrował je na prawdziwych negatywach, bo była to epoka sprzed fotografii cyfrowej.

"ku czci plemienia świecącego w nocy". Za snem, za jawą, za pacierzem...

Tadeusz Nowak

21. tom z serii Poezje Wieś, będąca źródłem twórczości Nowaka, została utracona. Bezpowrotnie. [...] Co może zrobić poeta, by ocalić własne plemię? Musi wymyślić miejsce, w którym jasność tego plemienia będzie świecić pełnym światłem. Odnajduje je w słowie, w wytworzonym przez siebie świecie. Inaczej mówiąc, odzyskać tę wieś można tylko poprzez artystyczną pamięć i wyobraźnię, przekształcając ją w prywatny - ale uniwersalny - mit, artystyczny mit kulturowy, wyposażony zewnętrznie z całą drobiazgowością i pieczołowitością w realne bytowe kształty i realne, żywe postaci. [...] W przedziwny sposób z archaicznym ludowym animizmem, totemizmem nawet - miesza się w twórczości Nowaka [...] chrystianizm, gdyż w centrum najgłębszych Nowakowych wyobrażeń i przekonań religijno-metafizycznych tkwi misterium Golgoty, które ogarnia tutaj cały świat istot żywych [...]. Nowakowe sacrum - a więc cały Nowakowy wszechświat - przeniknięte jest cierpieniem. [...] Nowak jest jednym z najbardziej religijnych poetów polskich, chociaż z żadną określoną religią nie można jego poezji utożsamić, ani w całości z niej wywieść. Znajduje się ta poezja jakby na przecięciu wielu religii, ukrywa wewnątrz wiele religijnych nawarstwień. Wyraża przeżycia stanowiące jądro i być może podstawę wszystkich religii. Numinosum, będące, wedle nowszych religioznawców, fundamentem wszelkiego religijnego sacrum. Stanisław Balbus