Linux Magazine (maj 2022)

Praca zbiorowa

Miesięcznik ten dedykowany jest przede wszystkim profesjonalistom z branży IT, którzy na co dzień pracują z systemem Linux, w tym administratorom systemów, programistom oraz zaawansowanym użytkownikom. Publikacja ta została również stworzona z myślą o menedżerach IT oraz specjalistach technologicznych, którzy poszukują efektywnych sposobów wykorzystania Linuxa w swoich infrastrukturach informatycznych. Zawartość miesięcznika skupia się na dostarczaniu praktycznych wskazówek oraz strategicznych porad, które pomagają w podejmowaniu decyzji dotyczących implementacji Linuxa w różnorodnych środowiskach. Czytelnicy znajdą tu szczegółowe analizy przypadków użycia (real life deployments), obiektywne testy porównawcze produktów oraz dogłębne opracowania na temat technologii open source i systemu Linux. W najnowszym numerze: "Brak dostępu - Opanuj Szyfrowanie Dysku w Linuksie" W obecnych czasach, gdy bezpieczeństwo danych jest na wagę złota, zaszyfrowane woluminy stały się standardem w świecie technologii. Coraz częściej, zarówno polityki korporacyjne, jak i wymogi związane z przestrzeganiem przepisów, nakładają obowiązek stosowania szyfrowania dla ochrony wrażliwych informacji. W najnowszym wydaniu naszego miesięcznika przybliżamy temat szyfrowania dysków w systemie Linux, prezentując dostępne narzędzia i metody zapewniające skuteczną ochronę danych. Artykuł ten stanowi kompleksowy przewodnik po technikach szyfrowania, od podstawowych po bardziej zaawansowane, dostosowane do różnorodnych potrzeb użytkowników systemu Linux. Dowiedz się, jak zaimplementować niezbędne mechanizmy szyfrowania w swoim środowisku Linuxa, aby zapewnić maksymalną ochronę Twoich danych. Przedstawiamy w nim praktyczne wskazówki, które pomogą Ci zrozumieć, jak skonfigurować i używać narzędzi szyfrowania, zwiększając tym samym bezpieczeństwo Twoich danych i systemów.

Transakcyja wojny chocimskiej (redakcja druga, z rękopisu Czartoryskich nr 2079)

Wacław Potocki, Jan Okoń, Michał Kuran

Bibliotheca Litteraria ma na celu upowszechnienie w zintegrowanej formie dokonań edytorskich łódzkiego środowiska naukowego, zwłaszcza polonistycznego. Służy uprzystępnieniu możliwie szerokiemu gronu czytelników dzieł ważnych z punktu widzenia dziejów literatury polskiej. Edycje ukazują się w czterech podseriach: Staropolska, Oświecenie, Wiek XIX oraz Wieki XX i XXI. * Epos Wacława Potockiego Transakcyja wojny chocimskiej, upamiętniający zwycięstwo wojsk Rzeczypospolitej nad armią sułtana Osmana II odniesione w roku 1621, stanowi największe dzieło epickie XVII wieku. Zachowaną jeszcze po upływie pół wieku pamięć o zwycięstwie Potocki próbował połączyć z wezwaniem do swoich współczesnych o powrót do dawnych cnót i męstwa ich przodków. Miało temu służyć jego wielkie dzieło, a w nim poetyka "ojczystego heroicum" - rodzima odmiana eposu bohaterskiego. Edycję obecną oddajemy do rąk czytelników sto lat po ukazaniu się przygotowanego przez Aleksandra BrUcknera wydania ogłoszonego w serii Biblioteka Narodowa. Oparł je on na autografie pierwszej redakcji utworu (z grudnia 1670 roku) pochodzącej ze zbiorów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie (Ossol. 1822/II). W roku 1934 Stanisław Laskowski podał informację o odnalezieniu w Bibliotece XX. Czartoryskich w Krakowie (rkps nr 2079) rękopiśmiennej kopii drugiej redakcji eposu (z roku 1675). Stanowi ona podstawę obecnego wydania i odpowiedź na postulaty kolejnych pokoleń badaczy. W nowej redakcji Potocki oddał hołd nie tylko Janowi Karolowi Chodkiewiczowi, Stanisławowi Lubomirskiemu i Kozakom dowodzonym przez Piotra Konaszewicza Sahajdacznego, lecz także z nieskrywaną nadzieją mógł uroczyście powitać Jana Sobieskiego jako zwycięskiego hetmana, a od 1674 roku króla. Poeta oparł zresztą relację na diariuszu sporządzonym przez jego ojca, Jakuba Sobieskiego, aktywnego uczestnika chocimskiej batalii sprzed pięćdziesięciu lat. * Wydanie Wojny chocimskiej w jej drugiej redakcji jest od dawna wyczekiwane [...]. Publikacja tak obszernego tekstu jest przedsięwzięciem monumentalnym, zwłaszcza jeśli zważyć na pozycję Wacława Potockiego wśród literatów staropolskich. To jedno z najważniejszych zadań edytorstwa naukowego w Polsce. Pisali o tym liczni badacze, ja sam parokrotnie wskazywałem na pilność tego zobowiązania edytorów. Z radością więc przyjąłem wiadomość o tym, że zamierza je wypełnić Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Z recenzji prof. dr. hab. Janusza Gruchały

O inteligencji inaczej. Czy jesteśmy mądrzejsi od naszych przodków?

James R. Flynn

Pojęcie efekt Flynna odnosi się do systematycznego wzrostu wyników uzyskiwanych w testach inteligencji (IQ), obserwowanego od początku XX wieku. Czy fakt ten oznacza, że każde kolejne pokolenie jest bardziej inteligentne niż poprzednie? Czy podpowiada nam, w jaki sposób każdy z nas może zwiększyć swoją inteligencję? Profesor Flynn pyta, czym tak naprawdę jest inteligencja, a następnie udziela zaskakującej i pouczającej odpowiedzi na to pytanie. Autor zestawia sztukę spisywania historii poznawczej z naukowym pomiarem inteligencji, przedstawiając nowe dane empiryczne, pokazuje, w jaki sposób możemy stworzyć kompletną teorię inteligencji oraz wysuwa zastrzeżenia do teorii inteligencji wielorakich autorstwa Howarda Gardnera. Ta fascynująca, wyjątkowa książka przerzuca most nad przepaścią oddzielającą nasze umysły od umysłów naszych przodków sprzed stu lat, wnosząc istotny wkład w naszą wiedzę o ludzkiej inteligencji. Flynn przedstawia pierwsze satysfakcjonujące wyjaśnienie imponującego wzrostu wyników uzyskiwanych w testach inteligencji. Unika absurdalnego wniosku, że nasi pradziadowie byli upośledzeni umysłowo, oraz równie niezadowalającej sugestii, że ów wzrost ogranicza się do wyników uzyskiwanych w testach IQ i nie ma żadnych szerszych implikacji.         N. J. Mackintosh, University of  Cambridge Ta książka pełna jest wnikliwych spostrzeżeń dotyczących naszych narzędzi badawczych oraz sposobów, w jakie mierzą one to, co naprawdę ważne względną zdolność mózgu do wykorzystywania pamięci i procesów uczenia się do tego, aby przystosować się do świata takiego, jakim go uczyniliśmy.         The Times James Flynn należy do niewielkiej grupy absolutnie prominentnych badaczy i teoretyków w zakresie problematyki inteligencji. Jego książka jest dziełem nadzwyczaj wartościowym i dzięki temu, że zawiera nową dobrze udokumentowaną wiedzę, i dlatego, że jest w niej mądra refleksja nad właściwościami ludzkiego umysłu. Autor nie kryje rozterek, przedstawia pytania, zachęca do poszukiwania pomysłów.  - Wiesław Łukaszewski, SWPS, Sopot W książce O inteligencji inaczej James Flynn () sugeruje, że nie powinniśmy automatycznie utożsamiać wzrostu IQ ze wzrostem poziomu inteligencji. Twierdzi, że trzeba rozłożyć inteligencję na czynniki pierwsze: rozwiązywanie problemów matematycznych, interpretowanie wielkich dzieł literackich, znajdowanie rozwiązań na poczekaniu, przyswajanie naukowego poglądu na świat, myślenie krytyczne i mądrość. Po przeprowadzeniu takiej dysekcji ujawnia się kilka paradoksów, które Flynn próbuje rozwiązać na stronach tej zajmującej książki. Richard Restak, American Scholar  JAMES R. FLYNN jest profesorem emerytowanym na Uniwersytecie Otago w Nowej Zelandii, który uhonorował go Złotym Medalem za Wybitną Pracę Badawczą. W 2007 roku Międzynarodowe Towarzystwo Badań Inteligencji przyznało mu tytuł Badacza Roku. Jest również wizytującym pracownikiem naukowym Instytutu Hoovera w Stanford, wykłada gościnnie na Universytecie Cornella, wygłosił wykład z serii Stafford Little Lectures na Uniwersytecie Princeton, a jego sylwetkę przedstawiono w Scientific American. Ostatnio opublikował swoje poglądy na temat zależności między rasą a ilorazem inteligencji w książce Where Have All the Liberals Gone? Race,  Class, and Ideals in America (Cambridge, 2008).

Droga

Cormac McCarthy

Największe arcydzieło Cormaca McCarthyego. Bestseller dziennika The New York Times wyróżniony Nagrodą Pulitzera. Ostatnie chwile naszej planety. Ostatni ludzie krwiożercze bestie. Ostatnie ślady naszej cywilizacji puszka coca-coli i strzępy starych gazet. Piekło apokalipsy spełnionej w uhonorowanej Nagrodą Pulitzera powieści Cormaca McCarthyego. Tę książkę czyta się ze ściśniętym gardłem i pełnym przerażenia zachwytem W przyszłości, która może zdarzyć się jutro lub za tysiąc lat, nastąpił straszliwy kataklizm, który zniszczył naszą cywilizację i większość życia na Ziemi. Wszędzie zgliszcza i ciemność. Kamienie pękają od mrozu. Ani jednego ptaka, ani jednego zwierzęcia, gdzieniegdzie tylko bandy zdziczałych kanibali. Na tle martwego pejzażu dwie ruchome figurki to ojciec i syn przemierzają zniszczoną planetę. Przed nimi pełna niebezpieczeństw droga w nieznane, wokół nich świat umarłej nadziei, rozpaczy, strachu, a w nich wciąż tląca się miłość Opowieść o skazanej na tragiczny koniec wędrówce, podana zaskakująco pięknym językiem, w najbardziej ponurych momentach osiągającym lotność poezji jakby cmentarne ballady Nicka Cavea czy Toma Waitsa przepisać na oszczędną, chirurgiczną prozę. Droga to czarna jak węgiel elegia o tym kolorowym raju, w którym żyjemy, nie zdając sobie sprawy z naszego szczęścia. Niewiele znam książek tak silnie grających na emocjach. Jacek Dukaj

Dramaty. Operetka. Historia

Witold Gombrowicz

W sukni, czy nago? Operetka to ostatni z wielkich dramatów Witolda Gombrowicza. Pisany z wieloma przerwami przez 15 lat, wielokrotnie poprawiany lub zupełnie zmieniany, ujrzał światło dzienne dopiero w roku 1966, na trzy lata przed śmiercią autora. To wynik zachwytu Gombrowicza nad formą operetkową, będącą najbardziej skonwencjonalizowanym gatunkiem teatralnym. Łącząc w charakterystyczny dla siebie sposób sprzeczności i nie rezygnując z typowego dla operetki boskiego idiotyzmu, udało się autorowi zamknąć w sztuce także patos, dramat ludzki i pasję. Akcja rozpoczyna się około roku 1910, a kończy już po drugiej wojnie światowej. Głównym jej wątkiem jest fascynacja, jaką dwóch arystokratów, Firulet i Szarm, darzą młodą dziewczynę Albertynkę. Jednak obaj konkurenci, miłośnicy mody, chcą ją wyłącznie ubierać, zamykać w formę. Albertynka zaś, pobudzona jednym dotknięciem, pragnie nagości i wyzwolenia. We wszystko zamieszanych jest dwóch złodziejaszków, rewolucjonista Hufnagiel, oraz projektant mody Fior. W Operetce Gombrowiczowi ukazuje człowieka będącego w odwiecznym konflikcie pomiędzy naturą a kulturą, wolnością a zniewoleniem przez obowiązującą konwencję. Jak zwykle, w  typowy dla siebie sposób obnaża ludzkie ułomności. Historia, której nie było Witold Gombrowicz miał w zwyczaju wyrzucać rękopisy swoich dzieł zaraz po ich publikacji, ale jak w każdej regule,  także i tutaj znalazło się miejsce na wyjątek. Chodzi o dwie wczesne wersje dramatu Operetka wydanego w 1966 roku. Żona pisarza przekazała te szczątkowe fragmenty Konstantemu Jeleńskiemu, który podjął się ich zredagowania  i tak powstała Historia. Ten wyjątkowy utwór jest nieocenioną pomocą przy próbach zrozumienia autobiograficznych kontekstów twórczości Gombrowicza. Niepowtarzalność tej sztuki przejawia się także w tym, że jest jedyną w swoim rodzaju dokumentacją procesu powstawania Operetki. W żadnym innym utworze (nawet w Trans-Atlantyku), nie poszedł Gombrowicz tak daleko na drodze intymnej spowiedzi.[...] napisał o Historii odpowiedzialny za jej redakcję Jeleński.

Rozmówki polsko-chorwackie

Katarzyna Lesiak

Audiobook – "Rozmówki polsko-chorwackie". Seria: Słuchowiska językowe – rozmówki. Prezentowane Państwu "Rozmówki polsko-chorwackie" nagrane na podstawie książki Katarzyny Lesiak to niezbędnik każdego turysty, zamierzającego odwiedzić urokliwą i słynącą z doskonałych win Chorwację. Zawierają one mnóstwo wyrażeń dotyczących wielu dziedzin życia, użytecznych zwrotów niezbędnych w różnych miejscach publicznych. Ze względu na prosty podział tematyczny (np.: Zwroty grzecznościowe, Zawieranie znajomości, Zdrowie) są one niezwykle czytelne i przydatne w trakcie podróży; ponadto dzięki zamieszczonym przykładowym dialogom - pomocne w prowadzeniu rozmowy z obcokrajowcami. Mając przy sobie "Rozmówki polsko-chorwackie"zapomnisz o jakichkolwiek problemach w kontaktach z mieszkańcami byłej Jugosławii!.

Szymek w krainie nudzimisiów

Rafał Klimczak

Kiedy dzieci się nudzą, przychodzą do nich nudzimisie. A co, kiedy nudzą się nudzimisie? Szymek miał okazję dowiedzieć się tego, bo przeniósł się do krainy nudzimisiów i dostał bardzo ważne zadanie. Niewiele by zdziałał sam, więc zorganizowano drużynę, która wyruszyła na WYPRAWĘ do LASU MARZEŃ. Kogo tam szukali i czy go znaleźli, a także czy udało im się stamtąd wydostać, dowiecie się z kolejnej opowieści o nudzimisiach. To pasjonująca historia!

Wymyślone miasto Lwów

Ziemowit Szczerek

Lwów ukraiński, polski, galicyjski, austriacki, austro-węgierski, żydowski, europejski, poradziecki To miasto jest jak kostka Rubika, nie jest łatwo rozdzielić poszczególne kolory i zbudować jednolitą ściankę. A wielu próbowało! Zwykle tożsamości mieszają się ze sobą, tworząc obraz fascynujący i nieoczywisty. I zmienny bo to miasto, które ciągle wymyśla siebie od nowa. Dla Ziemowita Szczerka Lwów to po prostu jego miasto. Miejsce, które zna od lat i w którym czuje się u siebie. Pisze o jego historii, bolączkach, zmianach, bohaterach pierwszego, drugiego i trzeciego planu. Patrzy mu prosto w twarz zarówno wtedy, kiedy Lwów nakłada przykrywający wszystko makijaż sceniczny, jak i wtedy, kiedy miasto nad ranem z trudem dochodzi do siebie po nocnej hulance. Czasem nam się wydaje, że wiemy już wszystko o Lwowie, tyle książek wydano w ostatnich dekadach. A tu Ziemowit Szczerek pokazuje nam miasto i jego mieszkańców z mało znanej strony, jego bolesną historię, bogatą, różnojęzyczną kulturę, ale też bujne życie w biednych dzielnicach. Wspaniała książka, którą gorąco polecam. Martin Pollack

Trylogia Profanum (tom 1). Przeciwko bratu

Marcin Dudziński

W Częstochowie od wielu dni pada rzęsisty deszcz. W mieście rządzą dwaj bracia biskup Stanisław Walter oraz Jerzy Walter komendant policji. Obaj mają za sobą trudną przeszłość. Teraz ich losy splotą się w tajemniczej transakcji finansowej i pełnej kłamstw intrydze. Każdy z nich będzie musiał podjąć trudne decyzje. Czy zdecydują się stanąć przeciwko sobie?

Matrymonium. O małżeństwie nieromantycznym

Alicja Urbanik-Kopeć

Alicja Urbanik-Kopeć przygląda się dziewiętnastowiecznemu rynkowi matrymonialnemu, na którym liczyły się posag, weksle i cenne pamiątki rodzinne, nierzadko pomagające narzeczonemu w spłacie długów. Szczególnie uważnie analizuje sytuację kobiet młodych robotnic, mężatek, starych panien oraz wdów, których samodzielność finansowa stopniowo wzrastała, lecz ciężar społecznych oczekiwań pozostawał ten sam. Matrymonium to barwny opis kolejnych etapów związku: od poszukiwań partnera za pomocą anonsów aż po małżeństwo, które zapewniało kobiecie bezpieczeństwo finansowe oraz złudzenie życiowego sukcesu. Czy jednak biznes małżeński naprawdę był najlepszym z rozwiązań? Korzystając z oryginalnych świadectw epoki artykułów prasowych, pamiętników, powieści i poradników autorka przybliża system prawno-społeczny panujący na aż do dwudziestolecia międzywojennego. Zza ciasnych ram tego systemu wyłania się pasjonujący obraz kobiet, które próbowały kształtować własne życie: miłosne, rodzinne i finansowe.

Mariolka. Normalnie megaafera

Podobno osoby o imieniu Marianna dojście na szczyt mają zapisane w gwiazdach. Ale to, że mówią do mnie Mariolka, nie burzy chyba gwiezdnych zapisów, prawda? Zanim jednak obmyślę właściwą strategię, zdradzę Wam, jak to jest, gdy wybija szesnastka! Wszystko zdaje się do kwadratu. Wątpliwa inteligencja Barbie Pustoblond, ciachowatość mojego Kamila, gadowatość Lesia (oby Gąsienice nie wdały się w brata)... Mój zmysł detektywa i zdolność pakowania się w tarapaty... A nawet rozmiary Fus i Poo psich bestii, które wepchały mnie na ścieżkę futrzanej afery. Jak sprzątnąć z miasta elementy szkodliwe? I z kim da się zrobić niezły deal? Sprawdźcie sami. Megaśmieszne perypetie rozbawią Was do łez!

Arsene Lupin kontra Herlock Sholmes

Maurice Leblanc

Nowość! Arsène Lupin - dżentelmen włamywacz, którego postać stała się inspiracją dla serialu! Teraz możesz posłuchać jego oryginalnych przygód w formie audio! Audiobook idealny dla fanów detektywa Sherlocka Holmesa! Paryż przełomu wieków. Miastem wstrząsa seria kradzieży dokonywanych w niezwykle tajemniczych okolicznościach. Wiadomo jednak, że ich sprawcą jest Arsène Lupin. Policja jest bezradna. Nawet śledztwo prowadzone przez inspektora Ganimarda nie przynosi rezultatów. I wówczas do akcji wkracza Sherlock Holmes... Rozpoczyna się pojedynek dwóch indywidualności, pojedynek w którym nie ma zwycięzcy, ani zwyciężonego... Maurice Leblanc - francuski nowelista i publicysta. Pod koniec XIX wieku wyjechał do Paryża, aby spełnić marzenie o zostaniu pisarzem. Ciężka praca i pragnienie odniesienia sukcesu poskutkowały stopniowym zjednaniem czytelników. Pośród wielu dzieł największym powodzeniem cieszy się do dziś seria opowiadań o włamywaczu-dżentelmenie o imieniu Arsène Lupin.

Siła niższa

Marta Kisiel

Szalona kontynuacja Dożywocia, kultowej serii o najbardziej absurdalnej i zakichanej rodzinie w dziejach... cóż, dziejów. Kiedy wydaje się, że nic gorszego niż utrata Lichotki nie może go już spotkać, Konradowi Romańczukowi zwala się na głowę szara rzeczywistość. Rachunki, sprawunki i... nadciągające narodziny, których nikt nie miał w planach. Próbując jakoś utrzymać powiększającą się zgraję dożywotników i nie oszaleć jeszcze bardziej, Konrad zgadza się na nietypową propozycję. Przyjmuje pod swój dach cudzego anioła stróża. I szybko zaczyna tego żałować, gdyż nowy mieszkaniec okazuje się nie tyle ideałem wcielonym, ile nieziemskim utrapieniem...

Entliczek pentliczek

Agata Christie

W studenckim pensjonacie przy Hickory Road 26 nic nie idzie tak, jak powinno. Tak przynajmniej sądzi pani Hubbard, siostra sekretarki Herkulesa Poirota. Najpierw giną przypadkowe, zdawałoby się, przedmioty, a później giną zupełnie nieprzypadkowi, jak się okazuje, ludzie. Co za hańba dla domu studenckiego! Na szczęście w pobliżu jest Poirot, a Poirot zna związek między stetoskopem a autostopem. W tle powieści psychoanaliza, komunizowanie i inne nie tak odległe echa lat 50. minionego stulecia.

W prześwicie. Szkice z Bramy

Paweł Próchniak

Ta książka kończy się tam, gdzie się zaczęła. Zamykający ją esej otwierał moją drogę w stronę Bramy, był pierwszym krokiem w dal jej kulis. Kolejne pisałem z myślą o całości, na którą miały się złożyć. Wiedziałem, że utworzą archipelag rodzaj konstelacji. Wiedziałem, że dotkną jedynie niektórych obrysów dzieła Tomasza Pietrasiewicza. Nie miałem jednak pewności, dokąd mnie zaprowadzą. Teraz widzę, że stoję wraz z nimi w prześwicie Bramy na krawędzi otchłani, pod migoczącym Orionem. I widzę, że przeplata je ścieg eseju ułożonego z fotografii. Tworzą go trzy przenikające się pasma: biegnące przez czas spojrzenia na Bramę Grodzką w Lublinie, obrazy ze spektakli i misteriów Pietrasiewicza oraz twarze utrwalone na szklanych negatywach, które w Bramie odnalazły schronienie. Również tak w tym przeplocie spojrzeń, w przemazywaniu się kadrów widzę prześwit, w którym stoję. Paweł Próchniak Autor pozwala czytelnikowi zobaczyć to, co prześwieca spoza kart dokumentów gromadzonych w Bramie, fiszek, zapisów, zdjęć, planów i map. Pozwala dojrzeć w odsłaniającej się szczelinie czasu tamten świat, tamtych ludzi, tamte ulice i bruk, i domy zmiecione z powierzchni ziemi. Dokopać się poprzez warstwy pamięci do ulotnej rzeczywistości, która może zaistnieć tylko dzięki woli pamiętania. Strategią pisarską Próchniaka jest medytacyjna interpretacja, próby uchwycenia nieuchwytnego, przekładanie niedostępnych doświadczeń na słowa, które niczego jednoznacznie nie określają, lecz prowadzą czytelnika ku temu, co zawarte w prześwicie. prof. Jacek Leociak

Życie prywatne Polaków w XIX wieku. Śmiech, humor, satyra. Tom 12

Jarosław Kita, Maria Korybut-Marciniak

W pierwszym odruchu dziewiętnaste stulecie zdaje się być pozbawione poczucia humoru. Emocjonalny odbiór epoki przywodzi skojarzenia z obrazami cierpienia, niezgody, buntu, smutku, tęsknoty. Wyobrażenie o stanie psychiki społeczeństwa polskiego pod zaborami najczęściej wiążemy z melancholią - wynikającą z poczucia utraty wolności, mienia, bliskich osób, emigracji, będącą konsekwencją braku ojczyzny. A jednak Polacy w okresie budowania swojej tożsamości narodowej, walk narodowowyzwoleńczych, represji popowstaniowych, dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości pod wpływem przemian społecznych, cywilizacyjnych, modernizacyjnych, gospodarczych i demograficznych nie byli pozbawieni poczucia humoru. Przeciwnie, humor, umiejętność prowadzenia dowcipnych konwersacji i zabawnych ripost były wysoko cenioną cechą mieszkańców ziem polskich. Humor i satyra pozwalały na oswojenie trudnej rzeczywistości i nierzadko stawały się formą oporu wobec autorytarnych systemów zaborczych. Śmiech stanowił narzędzie wyrażające cały wachlarz emocji: od radości i akceptacji po ironię, kpinę, szyderstwo, negację. Był to ważny i ceniony komponent "towarzyskości". Przez szkiełko ironii obserwowano zmieniającą się rzeczywistość: wynalazki, innowacje techniczne, rozwój kolei, przenikające z Zachodu trendy kulturowe, modę, emancypację kobiet, ruchy polityczne i społeczne. W satyrze przedstawiano również trudne warunki egzystencjalne. Śmiech niwelował strach, krzepił Polaków w obliczu trudnych sytuacji, jednoczył. W prezentowanym tomie zachęcamy do spojrzenia na życie prywatne dziewiętnastowiecznych Polaków "cum humor". Książka ukazuje, co w dziewiętnastym stuleciu Polaków bawiło, z czego żartowano, jakie były formy i rodzaje żartu, jakie zdarzenia prezentowano w obiektywie satyry, wreszcie jaką rolę odgrywały żart, dowcip, anegdota, satyra w życiu codziennym, prywatnym i publicznym.