Otwieram oczy

Szymon, Majcherowicz

"Otwieram oczy" to zbiór czterech opowiadań, których wspólnym mianownikiem jest perspektywa bohatera dotkniętego traumą. Środki wyrazu właściwe konwencji grozy służą tu jako narzędzie umożliwiające artystyczną eksplorację stanu posttraumatycznego, w przypadku którego osiowym doświadczeniem jest lęk, a towarzyszącymi objawami zaburzenia percepcji. Autor porusza się w obszarze grozy odczarowanej, pozbawionej oczywistego pierwiastka nadprzyrodzonego. Źródłem koszmaru jest więc podświadomość, sfera wyparcia i wewnętrznego konfliktu. Centralnym zagadnieniem zaś są powracające pytania o granice między normalnością a chorobą oraz między realnością a iluzją.

What if? A co gdyby? Naukowe odpowiedzi na absurdalne i hipotetyczne pytania. Wydanie jubileuszowe

Randall Munroe

Specjalne, jubileuszowe wydanie bestsellerowej książki What If? Dziesięć lat po premierze książki What If? miliony czytelników nieustannie odkrywają zachwycający świat Randalla Munroe i jego legendarnego komiksu internetowego xkcd. Związane z nauką, technologią oraz językiem rysunki mają oddaną rzeszę fanów, podobnie jak dogłębne odpowiedzi Munroe na najdziwniejsze pytania, jakie można sobie wyobrazić, m.in.: Co by się stało, gdyby rzucić piłkę do baseballu z prędkością równą 90 procentom prędkości światła? Jak szybko można wjechać na próg zwalniający i przeżyć? Jak długo przetrwałaby ludzkość, gdyby doszło do buntu robotów? Co by się stało, gdyby Księżyc zniknął? W poszukiwaniu odpowiedzi na te i setki innych pytań Munroe z pasją przeprowadza, m.in. symulacje komputerowe, przekopuje stosy odtajnionych wojskowych notatek badawczych, konsultuje się z operatorami reaktorów jądrowych, odmierza ze stoperem czas trwania scen z Gwiezdnych Wojen, a jego odpowiedzi w zabawny sposób wyjaśniają najbardziej nieprawdopodobne kwestie. Aby uczcić dziesięciolecie wydania What If? Munroe uzupełnił swój bestseller i zastanawia się w nim, co by się stało, gdyby wszystkie liczby zawarte w pytaniach pomnożyć przez 10. W rezultacie otrzymujemy dziesięciokrotnie ciekawszą przygodę związaną z badaniami naukowymi. Jubileuszowe wydanie What If? wzbogacone m.in. o ilustracje oraz dodatkowy rozdział z odpowiedzią na jedno z najważniejszych pytań, to prawdziwa uczta dla fanówkomiksu xkcd i każdego, kto uwielbia roztrząsać hipotetyczne problemy. RANDALL MUNROE jest twórcą jednego z najpopularniejszych komiksów internetowych xkcd oraz autorem bestsellerów New York Timesa: What If?, What If? 2, Tłumacz rzeczy i How To. Były konstruktor robotów w NASA, opuścił agencję w 2006 roku, aby poświęcić się rysowaniu komiksów w internecie i pisaniu książek. Międzynarodowa Unia Astronomiczna nazwała jego imieniem asteroidę. Asteroida ta, 4942 Munroe, jest na tyle duża, że gdyby uderzyła w Ziemię, spowodowałaby rozległe zniszczenia.

Rocznica bitwy warszawskiej SBM

Tymoteusz Pawłowski

W setną rocznicę Bitwy Warszawskiej przypominamy przebieg i genezę wydarzeń, które miały zasadniczy wpływ na obecny kształt Rzeczypospolitej Polskiej. Autor książki – historyk i publicysta Tymoteusz Pawłowski – w pełnej pasji opowieści stopniowo zmierza do punktu kulminacyjnego, jakim jest rozegrana między 13 a 25 sierpnia 1920 roku Bitwa Warszawska. Wspomina o pierwszych walkach stoczonych już w 1918 roku i kampanii roku 1919, nieco więcej uwagi poświęcając wyprawie kijowskiej. Wreszcie bardzo szczegółowo i precyzyjnie omawia rosyjską ofensywę pamiętnego lata 1920 roku. Książka została wzbogacona licznymi archiwalnymi materiałami ilustracyjnymi, które znakomicie przybliżają atmosferę, jaka panowała w ówczesnej Polsce.

Slawistyka integralna - naukowy kanon i erozja systemu (kontrapunkty południowo- i zachodniosłowiańskie)

Lech Miodyński

Książka ukazuje w ujęciu chronologicznym – z uwagą skupioną głównie na wieku XIX i początkach XX – dominanty ewolucji europejskiego słowianoznawstwa w kontekście procesów integracyjnych oraz dezintegracyjnych w ramach kompleksu zróżnicowanych nauk slawistycznych, a także ich społeczno-politycznego i kulturowego otoczenia. Ilustrację problemu stanowi zestawienie obszernej faktografii z historii tej wielopostaciowej specjalności dokonywane w wymiarach metodologicznym, społeczno-środowiskowym i etnopolitycznym. Opozycje „centralizm – partykularyzmy” czy „norma kolektywna – norma indywidualna” służą tu uporządkowaniu rozległego materiału ze wszystkich regionów Slavii w perspektywie tworzenia i przełamywania kanonu naukowych odkryć i wyobrażeń o samej istocie slawistyki.

Triumf człowieka pospolitego

Ryszard Legutko

Książka niniejsza traktuje o podobieństwach między komunizmem i socjalizmem a liberalną demokracją. Człowiek socjalistyczny i liberalno-demokratyczny nie tylko nie mają pamięci, lecz z nią walczą, relatywizują jej przekaz. Oba ustroje wytwarzają przynajmniej w warstwie oficjalnej wykładni ideologicznej takie nastawienie do świata, dzięki któremu człowiek czuje się znacznie swobodniej niż kiedykolwiek w przeszłości. Zrzuca z siebie ogromną część związków lojalnościowych i zobowiązań, jakie go do tej pory pętały: religijne, obyczajowe, narodowe, środowiskowe, tradycyjne, autorytetowe. We współczesnym świecie w coraz większym stopniu bierze się w obronę rzeczy wulgarne, brzydkie i oburzające, które naturalnie określają aspiracje człowieka liberalno-demokratycznego, co ten coraz śmielej i z coraz mniejszym wstydem potwierdza. Zarówno komunizm (socjalizm), jak i liberalna demokracja są ustrojami, które w zamierzeniu mają zmieniać rzeczywistość na lepszą. Są jak się dzisiaj mówi obowiązującym żargonem projektami modernizacyjnymi. Oba wyrastają z przekonania, że świat taki, jaki jest, nie może być tolerowany, że powinien być zmieniony, że to, co stare, powinno być zastąpione nowym. Oba są ustrojami silnie i by tak rzec niecierpliwie ingerującymi w materię społeczną i oba uzasadniają tę ingerencję argumentem, że prowadzi to do polepszenia stanu rzeczy przez unowocześnienie.                     Fragment Wstępu

Mag z Kremla

Mag z Kremla w samej tylko Francji sprzedał się dotąd w ponad półmilionowym nakładzie, a prawa do powieści kupili wydawcy z kilkudziesięciu krajów. Tytułowym bohaterem owej fikcji politycznej jest reżyser teatralny i producent popularnego reality show Wadim Baranow, którego zbieg okoliczności czyni głównym socjotechnikiem odpowiedzialnym za sukces Putina. Baranow to postać inspirowana Władysławem Surkowem, rzeczywistym radcą Kremla, który zrozumiał, że ludziom nie tyle potrzebna jest polityka, ile mitologia; nie ciepła woda w kranie lecz poczucie wyjątkowości. Dlaczego subtelny artysta i poeta, jakim był Baranow, zostaje konstruktorem społecznej rzeczywistości, gdzie nie ma miejsca na zniuansowane myśli i uczucia? Obok postaci fikcyjnych spotkamy na kartach powieści te znane z pierwszych stron gazet: między innymi Borysa Bierezowskiego, Eduarda Limonowa, Jewgienija Prigożyna, Michaiła Chodorkowskiego Powieść da Empoliego, pisana przed wybuchem wojny w Ukrainie, obejmująca okres od wojny w Czeczenii, przez igrzyska olimpijskie w Soczi, po inwazję na Krymie, dotyczy wprawdzie aparatu rosyjskiego państwa, ale w istocie jest refleksją nad uniwersalnymi mechanizmami władzy, tak bardzo potrzebną i aktualną w świecie ogarniętym nacjonalistycznymi populizmami, czemu sprzyjają nowe technologie. Mag z Kremla w 2022 roku został wyróżniony Nagrodą Akademii Francuskiej, znalazł się też w finale Nagrody Goncourtów. To najlepszy debiut, jaki czytałem, od czasów Łaskawych Jonathana Littella. Frédéric Beigbeder

"Lord Jim" Conrada. Interpretacje

Agnieszka Adamowicz-Pośpiech

Książka ta jest pierwszą polską monografią, która przedstawia zmienne interpretacje najważniejszej, najbardziej typowej i budzącej żywe polemiki powieści Josepha Conrada, Lorda Jim, na przestrzeni ponad stu lat. Autorka dokonuje przeglądu odczytań Lorda Jima w czterech perspektywach: - znajdowanych w powieści odzwierciedleń realiów personalnych, sytuacyjnych i topograficznych; - zawartych w utworze aluzji autobiograficznych; - treści moralnych i psychologicznych; - konstrukcji artystycznej: od strony genologicznej i struktury narracji   W dołączonym aneksie omówiono polskie przekłady Lorda Jima: Anieli Zagórskiej, Michała Kłobukowskiego i Michała Filipczuka.

Eksperyment mocy

Żmijom nie było dane dojść do siebie po wydarzeniach ostatnich miesięcy. Kiedy Kai zostaje zarażona tajemniczym wirusem, cały Gang stara się znaleźć dla niej lekarstwo. Poszukiwania prowadzą do szalonego naukowca związanego z jednym z rosyjskich gangów. W wyniku jego wcześniejszych eksperymentów zwyczajni ludzie przemieniali się w bestie. Czas szybko ucieka, a pytania się mnożą. Czy osoba obdarzona mocą również stanie się potworem? Czy może wirus po prostu ją zabije? Jaką rolę odgrywa w tym wszystkim Gang Białego Wilka? Czy Waterby jak zwykle próbuje wkurzyć Lucana, czy tym razem stawka jest znacznie wyższa? Żmije znów stają się celem i nie mają wyboru – muszą walczyć, by ocalić nie tylko członków gangu, ale także niewinnych ludzi, na których bawiący się w boga szaleniec przeprowadzał eksperymenty. Wynik tego starcia nie jest przesądzony, a stawka najwyższa z możliwych!

Niebiańska przepowiednia

James Redfield

Najpopularniejsza na świecie książka o duchowej podróży, która odmieniła życie milionów osób W Peru odnaleziono starożytny manuskrypt. Zawiera on dziewięć wtajemniczeń, które ludzkość ma osiągnąć, wchodząc w erę nowej, duchowej świadomości. Pierwsza prawda mówi, że w życiu każdego z nas pojawiają się tajemnicze zbiegi okoliczności, nagłe, niewytłumaczalne zdarzenia, które prawidłowo zinterpretowane mogą wskazać właściwą drogę. James Redfield przekonuje, że warto przeżyć tę przygodę i pozwolić się poprowadzić na poszukiwanie pozostałych wtajemniczeń. Każde z nich odnajdzie się we właściwym czasie i każde wyjaśni, w jaki sposób połączenie ze światem duchowym przemienia ludzkie życie. Niebiańska przepowiednia, którą czyta się jak powieść przygodową, ma równocześnie głębię duchowej przypowieści. Zabiera czytelnika w podróż, która rozjaśni duszę i da wgląd w wizję i doświadczenia, które już zmieniają świat.

HISTORIA I KULTURA AFRYKI - Pakiet 2 książek - Meredith, Piłaszewicz

Martin Meredith, Stanisław Piłaszewicz

1) Historia współczesnej Afryki Wydanie II poprawione i uzupełnione Martin Meredith jest znany jako doskonały reportażysta, biograf, a także historyk (z akademickim epizodem w życiorysie), który od wielu lat poznaje Afrykę od środka. Ta książka stanowi największe jego wyzwanie. Zawiera barwnie zarysowaną panoramę krajów – od Kairu po Kapsztad i od Dakaru po Dżibuti, a także osób – od Nkrumaha po Mugabe i od Burgiby po Mandelę i wydarzeń – od pełnych nadziei i euforii chwil towarzyszących podniesieniu czerwono-zielono-złotej flagi Ghany oraz przejęcia władzy przez Nasera po przepełniające rozpaczą ludobójstwa w Rwandzie i doprowadzające do ruiny spichlerza Afryki ekscesy Mugabe. Trzeźwe, pozbawione ideologicznej otoczki spojrzenie Mereditha na Afrykę i jej współczesne problemy różni się od tak popularnego wśród profesjonalnych historyków ujęcia, zdominowanego przez nawoływanie do wyznawania europejskich grzechów. Autor ukazuje zarówno tragiczne dziedzictwo kolonializmu, jak i fatalną jakość i zgubną dla Afryki rolę rodzimych elit. Prof. Ryszard Vorbrich Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu   Historia współczesnej Afryki to książka obszerna, ale stanowi bardzo lekką lekturę – napisana jest bowiem tak niemodnym już prostym językiem. Martin Meredith stworzył opowieść o najnowszej historii Afryki, pozbawioną pseudointelektualnych ozdobników, dyskursu opartego na gender czy postkolonialnego gniewu. Bierze na warsztat każdy z większych krajów afrykańskich i opowiada, co się tam wydarzyło po uzyskaniu niepodległości. […] Afrykańscy przywódcy znienawidzą tę książkę! […]  Wall Street Journal   2) Egzotyczny świat sawanny. Kultura i cywilizacja ludu Hausa Publikacja składa się z dwóch części. W pierwszej autor przedstawia krótką historię ludu Hausa, wykorzystując najnowsze badania nad jego językiem, kulturą i literaturą. W części drugiej znalazły się tłumaczenia z języka hausa bajek i legend, będących po dziś dzień typowym przejawem ustnej tradycji literackiej.   Stanisław Piłaszewicz (ur. 1944) – afrykanista, znawca religii afrykańskich oraz literatury i języka ludu hausa. Naukowo związany z Uniwersytetem Warszawskim, gdzie pełnił funkcję kierownika Katedry Języków i Kultur Afryki. Jest autorem szeregu książek i monografii poświęconych językom i kulturom Afryki. Wykładał i prowadził badania terenowe w państwach afrykańskich. Jeden z założycieli Polskiego Towarzystwa Afrykanistycznego.

Opowieści z krainy nudzimisiów

Rafał Klimczak

Chcecie wiedzieć, co nowego słychać w krainie nudzimisiów? Gusia i Mutek stają przed nie lada wyzwaniem! Czaruś wymyśla grę, którą pokochają wszystkie nudzimisie. Zabawa pochłania je bez reszty, przez co zapominają o codziennych zajęciach i nie mają czasu dla swoich kolegów. Czy Gusia i Mutek zdołają ustrzec przed nią swoich przyjaciół? Będziecie również świadkami pierwszej wyprawy Ciapka do krainy ludzi. Czego nauczy się podczas niej pechowy nudzimiś? Przekonajcie się koniecznie i sięgnijcie po nowe przygody nudzimisiów już dziś!

Tożsamość płciowa. Poradnik dla rodziców

Tavi Hawn

Wspieraj i celebruj tożsamość swojego dziecka! Pomoże ci w tym nasz poradnik dla rodziców. Wizja rozmowy o tożsamości płciowej z dzieckiem może się wydawać przytłaczająca, jednak dzięki odpowiednim wskazówkom możesz nawiązać zdrową, otwartą komunikację i stworzyć afirmujące środowisko. Nieważne, czy twoje dziecko jest cispłciowe, różnorodne płciowo, transpłciowe, czy wciąż nie jest pewne swojej tożsamości w przewodniku znajdziesz praktyczne rady i strategie, które pomogą ci zaakceptować je takim, jakie jest, i wspierać w okresie poprzedzającym dojrzewanie. Po pierwsze: podstawy Odświeżysz swoją wiedzę z zakresu tożsamości płciowej i jej rozwoju, ról płciowych i ekspresji płciowej, a także odpowiednią terminologię. Anegdoty i porady Poczujesz się pewniej dzięki sprawdzonym i skutecznym strategiom, odpowiedziom na najczęściej zadawane pytania oraz historiom innych rodziców, z którymi możesz się utożsamić. Najważniejsze tematy Nauczysz się, jak wyzbyć się osobistych uprzedzeń, nawiązać i podtrzymać otwartą komunikację oraz podążać za dzieckiem nie tylko w kwestiach związanych z tożsamością płciową. Tavi Hawn ma licencję klinicznego pracownika socjalnego i ponad dwunastoletnie doświadczenie w pracy z dziećmi różnorodnymi płciowo oraz transpłciową młodzieżą i dorosłymi. Jest osobą wielorasową, rdzennie amerykańską, two-spirit i niebinarną. Jest także rodzicem wspaniałego małego człowieczka i z pokorą uczy się nowych lekcji, których udziela jej rodzicielstwo.

Paradoksy paryskiej "Kultury". Styl i tradycje myślenia politycznego. Wyd. 3. zm. i uzup

Janusz Korek

Monografia przedstawia genezę i ewolucję poglądów politycznych zespołu paryskiej „Kultury” w okresie od 1947 do 1980 roku. To już trzecie wydanie, zmienione kompozycyjnie, uaktualnione i poszerzone, dzięki czemu stanowi propozycję „kompleksową”, która daje odpowiedź na pytanie o fenomen „Kultury”. Autor dokonał próby periodyzacji działalności pisma, opierając się na kryteriach koncepcji ideowych wypracowanych na jego łamach. Prześledził zmiany programowe miesięcznika, starając się jednocześnie odnaleźć stałe cechy myślenia o polityce. Autor wyróżnia sześć okresów w badanej historii ideowych poszukiwań „Kultury”: 1) najwcześniejsze lata powojenne – powstawanie miesięcznika; 2) lata 1950–1955 – zwrot ku Zachodowi; 3) lata 1955–1964 – opcja amerykańska i orientacja wschodnia; 4) lata 1960–1968 – dominacja orientacji wschodniej; 5) lata 1968–1980 – „Polityka na Kraj”; 6) charakterystyka myśli politycznej „Kultury” Analizując poszczególne opcje polityczne, Autor zawsze wskazuje na ogólną orientację pisma – zamiennie to na Zachód, to na Wschód. W ramach każdej opcji redakcja „Kultury” próbowała zdefiniować konkretne i doraźne cele polityczne ze wskazaniem na ich potencjalnych realizatorów. Polityczne koncepcje „Kultury” podlegały częstym ewolucjom ze względu na zmiany sytuacji międzynarodowej i stosunków wewnętrznych w Polsce. Ten fakt jednak paradoksalnie nie zaszkodził pismu, a wręcz dopomógł w wypracowaniu trafnych koncepcji i skutecznych programów politycznego działania – na co wskazuje Autor.   (na podstawie opracowania Mikołaja Tyrchana: Lekcja „Kultury” zamieszczonego w „Przeglądzie Politycznym” 2006, nr 77)

Zielone notatniki

To był czwartek, 28 września 1967 roku. Dwa lata po wyjeździe Leopolda Tyrmanda z Polski, kilka miesięcy po opublikowaniu przez niego na łamach paryskiej „Kultury” Porachunków osobistych. Przed drzwiami mieszkania Barbary Hoff w Warszawie stanęło dziewięciu pracowników Służby Bezpieczeństwa. W wyniku przeprowadzonej rewizji skonfiskowano książki (wydany w Londynie tom poezji Broniewskiego, Bagnet na broń czy anglojęzyczną wersję Siedmiu dalekich rejsów), czasopisma (paryska „Kultura”), listy Tyrmanda do Barbary Hoff, liczne kartki pocztowe od bliższych i dalszych znajomych (np. od Konwickiego czy Herberta), różnego typu legitymacje, zapisane po brzegi kalendarzyki i adresowniki, stosy wizytówek, które w przeważającej większości należały do korespondentów zagranicznych czasopism, fotoreporterów, wydawców czy pracowników ambasad. W zbiorze tym trafimy także na dwa niepozorne, zapisane najczęściej zielonym atramentem, notatniki. Są one o tyle ważne i niepowtarzalne, że jako jedyne ilustrują literacką kuchnię pisarza, jego lektury i intelektualne zainteresowania w pierwszych latach po powrocie do kraju. Jednak zanim do tego doszło los rzucał pisarza po wielu europejskich krajach, a wydarzenia, które temu towarzyszyły – bez odrobimy przesady – mogłyby być podstawą sensacyjnego filmu.

Grody, garnki i uczeni. O archeologicznych tajemnicach ziem polskich

Agnieszka Krzemińska

Na taką książkę miłośnicy zagadek i sekretów z przeszłości czekali od lat. Drzemie w was gen odkrywcy? Chcielibyście wyruszyć w podróż w czasie i dowiedzieć się: Czy można ustalić DNA Piastów? Gdzie w Polsce mamy święte jeziora? O czym mówią gadatliwe kości i odcięte głowy? Dlaczego smród starych odchodów to dobry znak? Po co najdawniejsi rolnicy wznosili megality? Czy archeolodzy wpadli na trop włosa Kopernika? Na ziemiach polskich nie ma spektakularnych piramid, ale nie brakuje tajemnic ukrytych w ziemi. Oto fascynujący przegląd najnowszych teorii i odkryć archeologicznych. Rozbudzająca wyobraźnię i głód wiedzy opowieść o naszych praprzodkach, ich duchowości i przedsiębiorczości, przybyszach z dalekich stron i relacjach z sąsiadami, żmudnych wykopaliskach i przypadkowych znaleziskach, nietypowych pochówkach łączonych z lękiem przed wampirami, poszukiwaniu (i rozkradaniu) skarbów, archeologii podwodnej i autostradowej oraz lotniczym skanowaniu lasów. Ta przygoda nie ma końca Oparte na imponującym materiale źródłowym kompendium Agnieszki Krzemińskiej, archeolożki i popularyzatorki nauki, w brawurowy sposób wypełnia lukę w publikacjach na temat naszej historii.

Murdelio

Zygmunt Kaczkowski

Zygmunt Kaczkowski (1825-1896), powieściopisarz, publicysta, finansista, uczestnik rewolucji krakowskiej 1846 (uwięziony i skazany na śmierć, w 1848 uwolniony pod presją opinii publicznej), delegat za Zjazd Słowiański w Pradze oraz uczestnik konspiracji powstańczej 1860 (więziony od 1861 do 1862 roku.) W latach 1862-1863 działał w Wiedniu i Paryżu jako konfident austriacki w środowiskach emigracyjnych; po zdemaskowaniu i skazaniu w 1864 przez tajny sąd obywatelski na banicję osiadł we Francji, zyskując rozgłos i majątek jako finansista. Piewca heroicznej przeszłości (Olbrachtowi rycerze, t.1-3 1889); w cyklu powieści Ostatni z Nieczujów (t.1-6) 1853-1855) dał epicki obraz życia szlachty sanockiej w drugiej połowie XVIII w. Za najlepszą powieść cyklu nieczujowskiego uważany jest Murdelio. Utwór harmonijnie łączy cechy gawędy z cechami powieści obyczajowej i romantyczną tajemniczością. Tytułowy Murdelion to postać zagadkowa: być może przestępca, uosobienie zła, a być może nawet sam diabeł... Przeczytaj fragment Ja miałem natenczas lat blisko dwanaście. Edukowano mnie z wielką pracą i wielkim nakładem i z tej przyczyny dziwnie dwór nasz wyglądał. Nie było sukni w Europie, w której by ktoś nie chodził na naszym dworze, nie było mowy w Europie, którą by tam nie mówiono. Dwóch Francuzów, jeden Niemiec, jeden Anglik, trzech Włochów niby to przy mnie było. Hiszpan nawet jeden, który niegdyś z owymi sumami z Madrytu przyjechał, ostał się na zamku i obiecując mojemu ojcu, że mnie marynarki nauczy, ostał się na zawsze. Wszystko to chodziło w krótkich sukniach, trzewikach i pończochach, w większych i mniejszych perukach, w długich lokach, w aksamitach, w kolbertynach, w kryzach, przy szpadach i Bóg nie wie w czym jeszcze. Podług nich ubierali się i inni dworzanie, sługi nawet przestrajano z cudzoziemska, tylko mój ojciec i Gintowt stary chodzili po dawnemu i ze łbami wygolonymi. Dziwno się to może wydawać będzie komu, że mój ojciec, chociaż był skąpy, tyle obcych ludzi utrzymywał na swojej kuchni i lafie, dziwno się to nawet wydawało sąsiadom, ale tak było w rzeczy. Mój ojciec sam odebrał mizerne wychowanie za młodu i zajęty jedynie tylko robieniem fortuny o niewiele je podniósł w późniejszym życiu; dopiero kiedy po znacznym powiększeniu tej fortuny i po rumorze, który się z przyczyny owych sum hiszpańskich rozległ o moim ojcu po Rzeczypospolitej, uwaga publiczna się na niego zwróciła; dopiero kiedy przez znaczny urząd, na którym natychmiast zasiadł, wszedł w bliższe z wielkim światem stosunki, dopiero wtedy, nie wychowanie swoje poprawił, ale poznał, że ono jest konieczne na świecie i że bardzo źle jest bez niego. Od tego złego, którego sam doświadczył, postanowił mnie wszelkimi siłami ochronić, a że był człek namiętny i czegokolwiek się chwycił, to już niespracowanie robił i wyciągał do ostatniej ostateczności, więc i do wychowania mego wziął się z taką energią, że dziesięć razy więcej sił i środków do tego użył, niż było potrzeba. Do uskutecznienia niektórych rzeczy nigdy nadto sił użyć nie można, nigdy nadto energii, ale do innych tylko w miarę, w czas i w miejsce użyta siła cel swój może osiągnąć. Kto by chciał wóz ruszyć z miejsca i naokoło niego kilkanaście koni nasilał, ten go raczej rozerwie, ale pewnie nie ruszy. Tak było i ze mną. Każdy z tych cudzoziemców czegoś mnie uczył, każdy do mnie swym własnym przemawiał językiem, ale jam się niczego zgoła, ani nawet języków, od nich nie nauczył. Geografia i historia, astronomia i alchimia, prawo i języki: francuski, włoski, niemiecki, angielski, hiszpański i polski, tak się to wszystko pomieszało w głowie, wyobrażenia o Bogu, o religii, o ludziach, o obowiązkach człowieka i obywatela tak się pokrzyżowały, uczucia nawet moje dziecinne, które ze szczętem nie wyniszczały, tak się powikłały i zdenaturalizowały, że ksiądz staruszek, zamkowy kapelan, który mnie miał religii nauczać co rana, często moimi obiekcjami zbity z tropu, zamiast mi dawać lekcje, tylko Ewangelię czytał nade mną. Na tym punkcie stało moje usposobienie, kiedy mnie obudzono i powiedziano, że ojciec jest konający. Francuz mnie wyrwał z łóżka i zaprowadził do konającego, który leżał wysoko podniesiony na poduszkach, mówił jeszcze, ale już ruszać się nie mógł. Powiedziano mu, że ja jestem przy łożu. Wtedy, obróciwszy głowę cokolwiek, do mnie chrypliwym, urywanym głosem wymówił te słowa: „Synu! zostawiam ci wszystko. Do skończenia świata nie powinniście już wychodzić z senatu. Rób wszystko, co możesz, na co siły twoje wystarczą, tak jak ja całe życie moje... ale... tutaj się trochę zakrztusił i umilkł na chwilę, lecz potem znowu: - ale... zaspokój jakim sposobem pana Wita pretensje. Może darujesz co jego dzieciom. Ale.. to sobie pamiętaj... on ma córkę jedynaczkę... kiedy się gniewu wysapie, a ambicja mu nic od ciebie przyjmować nie pozwoli, jednakże żal mu się zrobi schedy, on ci córkę podstawiać będzie. Niechże Bóg broni! pod błogosławieństwem... zakazuję!..." Tu się mocno zakrztusił, głowa pomiędzy poduszki upadła i skonał. W tym momencie grzmieć zaczęło na dworze, ale to tak strasznie, że aż zamek drżał cały, wicher się zerwał okropny i strącił pół dachu ze zamku, szyby powybijał, narożną wieżę, w której była kaplica, do połowy obalił; nagle błysnęło kilka razy i piorun uderzył w oborę, a zapaliwszy ją, strasznym światłem cały zamek oświecił. W przerażeniu i strachu wszyscy wybiegli ze zamku ratować, gasić, rozrywać, ja tylko jeden zostałem siedzący na skrzyni, która była przy łożu mojego ojca, i ksiądz staruszek, który klęknął na środku izby, mówiąc: „Przekleństwo pana Wita się sprawdza, zły duch włazi pomiędzy te mury".